Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

“A Hi Vulavuli Ririmi Rin’we Kambe Rirhandzu Ri Hi Hlanganisile”

“A Hi Vulavuli Ririmi Rin’we Kambe Rirhandzu Ri Hi Hlanganisile”

“A Hi Vulavuli Ririmi Rin’we Kambe Rirhandzu Ri Hi Hlanganisile”

Ku kutsuriwa. Ku ntshunxiwa. Ku ponisiwa. Ku hundze madzana ya malembe vanhu va ri karhi va navela ku rhuriwa mimpingu ni maxangu. Xana hi nga hlangavetana njhani ni swiphiqo swa vutomi? Xana swi ta koteka leswaku hi kutsuriwa? Loko swi ri tano, swi ta endlekisa ku yini?

YOLEYO i mhaka leyi tlhuvutsiweke eka mintsombano ya miganga ya masiku manharhu leyi hleriweke hi Timbhoni ta Yehovha, ku sukela hi May 2006. Nhloko-mhaka ya kona a yi ku “Nkutsulo Wu Tshinele!”

Eka mintsombano ya kaye a ku ri ni magidi ya vapfhumba vo huma ematikweni man’wana. Yona yi khomiwe hi July na hi August 2006, le Prague, ku nga ntsindza wa Czech Republic; le Bratislava, ku nga ntsindza wa Slovakia; le Chorzow ni le Poznan, etikweni ra Poland; * ni le madorobeni ya ntlhanu ya le Jarimani—ku nga Dortmund, Frankfurt, Hamburg, Leipzig na Munich. Hinkwavo lava a va ri kona emintsombanweni leyi, a va tlula 313 000.

Xana a ku ri ni moya wa njhani emintsombanweni yoleyo? Swihaxa-mahungu swi te yini ha yona? Naswona vapfhumba va titwise ku yini endzhaku ka nongonoko?

Malunghiselelo

Timbhoni ta le matikweni mambe ni ta laha mintsombano yi khomeriweke kona a ti yi langutele hi mahlo-ngati mintsombano yo tano ya timhaka ta moya. Ku lunghiselela byetlelo lebyi a byi ta rhurhela vapfhumba a ku nga ri matlangwana. Hi xikombiso, le ntsombanweni wa le Chorzow, Timbhoni ta le Poland ti pfule makaya ya tona ti rhurhela vapfhumba va kwalomu ka 13 000 vo huma eYuropa Vuxa. Vapfhumba lava teke entsombanweni wolowo a va huma eArmenia, Belarus, Estonia, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Latvia, Lithuania, Moldova, Rhaxiya, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine, United States ni le Uzbekistan.

Vapfhumba vo tala va sungule ku endla malunghiselelo ya riendzo ra vona ka ha sele tin’hweti. Tatiana, muchumayeri wa nkarhi hinkwawo wa le Kamchatka, nhlohle ya Rhaxiya leyi nga en’walungu-vuxa bya Japani, u sungule ku hlengeleta mali ya riendzo ka ha sele lembe. U fambe tikhilomitara ta kwalomu ka 10 500. U rhange a famba tiawara ta ntlhanu hi xihaha-mpfhuka, kutani a famba kwalomu ka masiku manharhu hi xitimela, ivi eku heteleleni a famba tiawara ta 30 hi bazi, ku ri kona a fikaka eChorzow.

Vanhu va magidi va tinyiketele ku lunghiselela ndhawu ya ntsombano, va endla leswaku switediyamu ni rivala ra kona swi va ndhawu leyi swi faneleke ku gandzela eka yona. (Deteronoma 23:14) Hi xikombiso, Timbhoni ta le Leipzig ti basise xitediyamu swinene, ti tlhela ti tshembisa leswaku ti ta tlhela ti xi basisa endzhaku ka ntsombano. Hikwalaho ka sweswo, vafambisi va xitediyamu va hungute ntsengo lowukulu wa mali ya ku tirhisa xitediyamu, leyi yo tala ya yona a yi koxiwa hi swa ku basisa xitediyamu.

Swirhambo

Mavandlha emisaveni hinkwayo ma tivise vanhu vo tala hi Mintsombano leyi nge “Nkutsulo Wu Tshinele!” Lava a va ta va kona eka mintsombano leyi yo hlawuleka va hlanganyele hi ku hiseka etsimeni leri. Va ye emahlweni va tivisa vanhu hi ntsombano ku fikela hi vusiku bya le mahlweni ka siku ra ntsombano. Xana matshalatshala ya vona ma ve ni vuyelo lebyinene?

Mbhoni ya le Poland leyi vuriwaka Bogdan yi hlangane ni mukhalabye loyi a a tsakela ku ya entsombanweni kambe a vula leswaku mali ya mudende leyi a yi kumaka i yitsongo swinene lerova a yi nga ta n’wi fikisa eChorzow, laha ku nga tikhilomitara ta 120 ku suka eka vona. Nkateko wa kona a ku sale xitulu xin’we eka bazi leri qachiweke hi vandlha. Bogdan u ri: “Hi byele mukhalabye loyi leswaku a nga famba na hina mahala loko a fika exitichini xa bazi hi 5:30 nimixo.” Mukhalabye wa vanhu u amukele xirhambo xexo kutani a ya entsombanweni. Endzhaku u tsalele vamakwerhu a ku: “Ku ya entsombanweni swi ndzi pfunile hikuva se ndzi tiyimisele ku va munhu wo antswa.”

Le Prague wanuna loyi a a tshama eka hotela yin’wana leyi a yi tirhisiwa hi vapfhumba vo huma eBritain u byele vapfhumba lava siku rin’wana nimadyambu leswaku na yena a a ri kona entsombanweni hi siku rero. I yini xi nga n’wi susumetela ku ya? Wanuna loyi u vule leswaku u nyikiwe swirhambo hi vahuweleri va khume hi minkarhi yo hambana eswitarateni swa doroba, kutani a endla xiboho xa ku ya! U khumbekile swinene naswona u tiyimisele ku dyondza leswi engetelekeke.—1 Timotiya 2:3, 4.

Nongonoko Lowu Akaka Wa Swakudya Swa Moya

Nongonoko wu hlamusele ndlela yo tamela swiphiqo swo hambana-hambana. Ndzayo leyi kongomeke ya le Matsalweni yi hlamusele ndlela yo tamela swiphiqo swa kona.

Lava karhatiwaka hi vudyuhari, vuvabyi, ku feriwa hi varhandziwa kumbe swiphiqo swin’wana swo fana ni sweswo, va kume xikhutazo xo huma eBibeleni lexi nga va pfuna leswaku va va ni vonelo lerinene hi vutomi. (Pisalema 72:12-14) Vatekani tlhelo vatswari va yingisele ndzayo ya le Bibeleni malunghana ni ku va ni vukati lebyinene ni ku kurisa vana va vona hilaha ku humelelaka. (Eklesiasta 4:12; Vaefesa 5:22, 25; Vakolosa 3:21) Vantshwa va Vakreste lava bohekaka ku langutana ni nkucetelo wo biha wa tintangha ta vona exikolweni kambe va kuma ndzayo ya vutlhari ya Rito ra Xikwembu ekaya ni le vandlheni, va kume xitsundzuxo lexinene xa ku langutana ni nkucetelo wa tintangha ta vona ni xa ku “balekela ku navela loku fambisanaka ni vuntshwa.”—2 Timotiya 2:22.

Ku Rhandzana Ka Ntiyiso Ka Vamakwerhu Va Matiko Yo Hambana

Timbhoni ta Yehovha minkarhi hinkwayo ti kuma vukongomisi lebyinene bya Matsalwa eminhlanganweni ya tona. (2 Timotiya 3:16) Hambiswiritano, lexi endleke leswaku mintsombano leyi yi va leyi hlawulekeke hileswi a ku ri ni vamakwerhu vo huma ematikweni man’wana. Emintsombanweni hinkwayo yo hlawuleka a ku nyikeriwa tinkulumo hi tindzimi to hlayanyana. Siku na siku, swirho swa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha a swi nyikela tinkulumo, naswona swiviko swo huma ematikweni man’wana swi pfhumbise mintsombano leyi. Tinkulumo leti ni swiviko a swi hundzuluxeriwa leswaku vayingiseri lava vulavulaka tindzimi tin’wana va kota ku swi twa.

Vapfhumba a va ringeta hi matimba ku tivana ni vamakwavo vo huma ematikweni man’wana. Un’wana loyi a a ri kona u te: “Ku vulavula tindzimi to hambana a swi vanganga swiphiqo. Ku ri na sweswo, swi endle leswaku mintsombano leyi yi tsakisa ni ku tlurisa. Vapfhumba a va ri vanhu va tinxaka to hambana, kambe hinkwavo a va hlanganisiwe hi vupfumeri byin’we.” Lava a va ri entsombanweni wa le Munich va swi veke hi ndlela leyi: “A hi vulavuli ririmi rin’we kambe rirhandzu ri hi hlanganisile.” Ku nga khathariseki lomu va humaka kona kumbe ririmi leri va ri vulavulaka, vapfhumba a va titwa va ri exikarhi ka vanghana va ntiyiso—vamakwavo va moya.—Zakariya 8:23.

Marito Ya Ku Tlangela

Maxelo hi nkarhi wa mintsombano ya le Poland ma lave leswaku vapfhumba va va ni vonelo lerinene ni ku tiyisela. Mpfula yi ne nkarhi wo leha naswona a ku titimela—kwalomu ka 14°C. Makwerhu wa le United States u te: “A ndzi tsundzuki ku va ni maxelo yo biha ni yo titimela hi ndlela yoleyo entsombanweni, naswona a ndzi nga wu twi kahle nongonoko. Kambe sweswo hinkwaswo a swi nga vuli nchumu loko swi ringanisiwa ni ku hlangana ni vamakwerhu va le matikweni man’wana, vuxaka lebyinene lebyi a byi ri kona ni malwandla lawa hi kombisaneke wona. Ntsombano wolowo a hi nge pfuki hi wu rivarile!”

Mhaka leyi vapfhumba lava a va ri emintsombanweni ya le Poland va nga ta ka va nga yi rivali i xitiviso xa ku humesiwa ka Insight on the Scriptures hi Xipolish—vuyelo lebyinene bya ku tiyisela va tshama entsombanweni ku ri karhi ku titimela naswona ku na mpfula. Nakambe ku ve ntsako lowukulu loko ku humesiwa buku leyintshwa leyi nge Tshama U Ri Karhi U Ehleketa Hi Siku Ra Yehovha eMintsombanweni hinkwayo leyi nge “Nkutsulo Wu Tshinele!”

Vo tala lava a va ri kona va ta tsundzuka ntsombano lowu ni hi swivangelo swin’wana. Kristina, makwerhu wa le Czechoslovakia loyi a tinyiketeleke ku heleketa ntlawa wo huma entsungeni lowu a wu famba hi bazi u ri: “Loko hi lelana, makwerhu un’wana wa xisati u ndzi vitanele etlhelo, a ndzi angarha ivi a ku: ‘Mi hi khathalerile hakunene! A mi hi tisela swakudya laha hi tshameke kona, naswona a mi hi nyika mati yo nwa. Ha ri tlangela swinene rirhandzu ra n’wina.’” Leswi a a vulavula ha swona a ku ri swakudya swa ninhlikanhi leswi a swi lunghiseleriwe vapfhumba va le ntsungeni wa malwandle. Makwerhu un’wana u te: “A ku ri ro sungula hi endla ntirho wo tano. A hi phakela vanhu va kwalomu ka 6 500 swakudya swa ninhlikanhi siku na siku. A swi tsakisa ku vona vamakwerhu vo tala swonghasi, ku katsa ni vana, va tinyiketela ku pfuna.”

Makwerhu wa xisati la sukeke eUkraine a ya entsombanweni le Chorzow u te: “Hi khumbeke swinene hileswi vapfumeri-kulorhi va hi kombiseke rirhandzu, nkhathalelo ni malwandla. Hi tsandzeka ku kuma marito ya ku nkhensa.” Naswona Annika wa malembe ya nhungu wo huma eFinland u tsalele rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ePoland a ku: “Ntsombano lowu a wu tsakisa ngopfu ku tlula leswi a ndzi langutele swona. I nkateko lowukulu ku va enhlengeletanweni ya Yehovha, tanihi leswi munhu a kumaka vanghana hinkwako-nkwako emisaveni!”—Pisalema 133:1.

Marito Ya Vahlaleri

Vapfhumba van’wana va endleriwe malunghiselelo ya ku famba va valanga ndhawu loko mintsombano yi nga si sungula. Ehandle ka doroba ra Bavaria, vapfhumba va fambe va yima eTiholweni ta Mfumo, laha a va amukeriwa hi Timbhoni ta le ndhawini ya kona. Muvalangisi un’wana loyi a nga riki Mbhoni u khumbiwe ngopfu hi rirhandzu ra vamakwerhu. Un’wana wa vapfhumba u ri: “Loko hi ri ebazini hi tlhelela ehotela, muvalangisi loyi u vule leswaku hi hambane ngopfu ni mintlawa yin’wana ya vavalangi. A hi ambale kahle, naswona a hi tirhisana kahle ni vakongomisi va ntlawa. A ku nga tirhisiwi marito ya nhlambha naswona a ku nga ri na hasahasa. Swi n’wi hlamarisile ku vona vanhu lava nga tivaniki va va vanghana lavakulu hi xinkarhana.”

Makwerhu loyi a a tirha eNdzawulweni ya Mahungu entsombanweni wa le Prague u ri: “Hi Sonto nimixo, ndhuna ya maphorisa lama averiweke entsombanweni yi hi endzerile. Yi vule leswaku a ku rhurile lerova a yi nga voni ntirho wa yona. Yi tlhele yi vula leswaku vaaki van’wana va le kusuhi ni le xitediyamu va fike va vutisa leswaku ku endliwa yini. Loko ndhuna leyi ya maphorisa yi vula leswaku i ntsombano wa Timbhoni ta Yehovha, vo tala a va nyangatseka, kutani a yi va byela yi ku: ‘Loko vanhu a va ringetanyana ku tikhoma ku fana ni Timbhoni ta Yehovha, maphorisa a ma nga ha ta laveka.’”

Vo Tala Ana Se Va Kutsuriwile!

Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele ri hlanganisa vanhu va mindhavuko yo hambana, ri endla leswaku ku va ni ku rhula ni vun’we exikarhi ka Vakreste. (Varhoma 14:19; Vaefesa 4:22-24; Vafilipiya 4:7) Mintsombano yo hlawuleka leyi nge “Nkutsulo Wu Tshinele!” yi swi kombisile sweswo. Timbhoni ta Yehovha ana se ti kutsuriwile eka maxangu yo tala lama kayakayisaka misava leyi. Ku vengana, ku pikana ni xihlawuhlawu—ni swin’wana leswi kombaka vanhu maxangu—a swi tshikiwi swi kula exikarhi ka tona, naswona ti wu langutele hi mahlo-ngati nkarhi lowu misava hinkwayo yi nga ta ka yi nga ha ri na swona swiphiqo swo tano.

Lava va veke kona emintsombanweni yoleyo va byi vone hi voxe vun’we lebyi nga kona exikarhi ka Timbhoni ta matiko ni mindhavuko yo hambana. Sweswo swi vonake kahle loko mintsombano yi hela. Hinkwavo a va phokotela, va angarhana ni ku teka swifaniso ro hetelela. (1 Vakorinto 1:10; 1 Petro 2:17) Vapfhumba, lava a va tsakile ni ku tiyiseka leswaku ku kutsuriwa ka vona emaxangwini hinkwawo ku tshinele, va tlhelele emakaya ni le mavandlheni ya ka vona va tiyimisele swinene ku namarhela “rito ra vutomi” ra Xikwembu.—Vafilipiya 2:15, 16.

[Nhlamuselo ya le hansi]

^ par. 4 Emintsombanweni yin’wana ya tsevu ya le Poland ni le ka wun’we wa le Slovakia, tinkulumo leti katsaka vapfhumba va le matikweni man’wana a ti yingiseriwa hi tinqingho.

[Bokisi leri nga eka tluka 10]

Tindzimi Ta 25 Ti Vulavuriwa Onge I Ririmi Rin’we

Eka mintsombano hinkwayo ya kaye, tinkulumo a ti nyikeriwa hi ririmi ra vanhu va kwalaho. Emintsombanweni ya le Jarimani, tinkulumo a ti nyikeriwa ni hi tindzimi tin’wana ta 18. Le Dortmund tinkulumo ti nyikeriwe hi Xiarabiya, Xifarsi, Xiputukezi, Xipaniya ni Xirhaxiya; le Frankfurt ti nyikeriwe hi Xinghezi, Xifurwa ni Xiserbia/Croatia; le Hamburg ti nyikeriwe hi Xidenixi, Xidachi, Xisweden ni Xitamil; le Leipzig ti nyikeriwe hi Xichayina, Xipolish ni Xiturkey; naswona le Munich a ti nyikeriwa hi Xigriki, Xintariyana ni Ririmi ra Mavoko ra le Jarimani. Le ntsombanweni wa le Prague ku nyikeriwe tinkulumo hinkwato hi Xiczech, Xinghezi ni Xirhaxiya. Le Bratislava ti nyikeriwe hi Xinghezi, Xihungary, Xislovak ni Ririmi ra Mavoko ra le Slovakia. Le Chorzow a ku tirhisiwa Xipolish, Xirhaxiya, Xiukraine ni Ririmi ra Mavoko ra le Poland. Kasi le Poznan a ku tirhisiwa Xipolish ni Xifinixi.

Tindzimi hinkwato a ti ri 25! Kunene, vapfhumba a va nga vulavuli ririmi rin’we kambe rirhandzu ri va hlanganisile.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Vapfhumba va le Croatia le Frankfurt va tsakele ku kuma “Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa” hi ririmi ra ka vona