Mhaka Ya Vutomi

Ku Tirhela Yehovha I Lunghelo Leri Nga Ringanisiwiki Na nchumu

Hi ku vula ka Zerah Stigers

Nuna wa mina loyi a feke hi 1938, a ri munghana wa mina la tshembekaka loyi a hi tirha swin’we evutirhelini bya nkarhi hinkwawo. Sweswo swi endle leswaku ndzi sala ndzi hlayisa ricece ni n’wana wa jaha wa malembe ya khume hi vukhale. Leswi a ndzi tsakela ku tirha tanihi mutirheli wa nkarhi hinkwawo, xana a ndzi ta swi kotisa ku yini ku endla sweswo? Mi nge ndzi mi chumbutelanyana matimu ya mina ndzi nga si mi byela leswaku ndzi swi kotise ku yini ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo.

ENDZHAKUNYANA ka loko ndzi tswariwile hi July 27, 1907, eAlabama, U.S.A., vatswari va mina va rhurhele eGeorgia va famba na mina swin’we ni tindzisana ta mina tinharhu. Endzhakunyana ka sweswo, hi ye eTennessee kutani endzhaku hi ye hi ya tshama endhawini leyi yi vitaniwaka Tampa, eFlorida. Loko hi ri kwalaho, hi 1916, ndzi vone filimi leyi nge “Photo-Drama of Creation.” Mhaka ya tifilimi a ya ha ri yintshwa, kutani leswi swi endle vanhu va yi tsakela swinene “Photo-Drama”!

Vatswari va mina a va ri vahlayi lava hisekaka va Xihondzo xo Rindza ni minkandziyiso yin’wana ya Bibele. Hambileswi Tatana a a swi tsakela ku hlaya minkandziyiso leyi, hi nkarhi wolowo a nga hlanganyeli na swona Swichudeni swa Bibele, hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti tiviwa hakona. Hambiswiritano, Manana a a famba na hina vana eminhlanganweni. Entiyisweni, endzhakunyana ka loko hi rhurhele eNiles, le Michigan, nkarhi ni nkarhi a hi khandziya xitimela lexi a xi famba tikhilomitara ta 16 hi ya eminhlanganweni eSouth Bend, le Indiana.

 Eku heteleleni, hi July 22, 1924, ndzi khuvuriwile ndzi kombisa ku tinyiketela ka mina eka Yehovha. Endzhakunyana ka sweswo, Manana u lulamise xiyimo xa yena leswaku a va mubulandlela, hilaha vatirheli va nkarhi hinkwawo va Timbhoni ta Yehovha a va tiviwa hakona hi nkarhi wolowo. Xikombiso xa yena lexinene ni xa mabulandlela man’wana xi ndzi endle leswaku ndzi navela ku nghenela ntirho lowu.

Ku Kuma Munghana

Loko hi ri entsombanweni wa le Indianapolis, eIndiana, hi 1925, ndzi hlangane na James Stigers, loyi a a huma eChicago. Xikan’we-kan’we ndzi tsakisiwe hi ku vona James a ri nandza la hisekaka wa Yehovha. A ndzi tshama kwalomu ka tikhilomitara ta 160 ku suka eChicago, naswona a swi nga olovi ku endzelana. Hi nkarhi wolowo, a ku ri ni vandlha rin’we ntsena edorobeni rero, naswona minhlangano a yi khomeriwa ekamareni ra le henhla leri hirhiweke. Hakanyingi James a a ndzi tsalela a ndzi khutaza hi tlhelo ra moya. Hi tekanile hi December 1926, kutani endzhaku ka lembe ndzi tivule hi jaha, leri hi ri thyeke Eddie.

Endzhakunyana ka sweswo, mina na James hi sungule ku phayona swin’we. Hi tirhe eswifundzheni swa nhungu—Michigan, Louisiana, Mississippi, South Dakota, Iowa, Nebraska, California na Illinois—laha hi tsakeleke malembe lawa hi ma heteke hi ri kwalaho. Ntsako lowu a hi ri na wona tanihi ndyangu wu herile loko James a sungula ku vabya.

Hi ve ni swiphiqo swa timali loko James a vabya, leswi swi endle leswaku hi tlhelela eChicago hi 1936 hi ya tshama ni n’wingi wa mina, loyi na yena a a ri Mbhoni. Loko James a sungula ku vabya swinene, a ndzi tike n’wana wa hina wa vumbirhi, naswona a ndzi tirha laha ku xavisiwaka kona swakudya naswona a ndzi hola dolara yin’we. N’wingi wa mina la rhandzekaka a a tiyiseka leswaku hi ni swakudya leswi eneleke, naswona a a nga pfumeli ku teka mali loko ndzi n’wi nyika. A a hi khome kahle swinene, a hi nga vileli ha nchumu.

James u vabye malembe mambirhi kutani a fa, a dlayiwa hi vuvabyi bya ku pfimba ka byongo. Leswi swi humelele hi July 1938. Loko a ri karhi a vabya, a a nga swi koti ku chayela movha kumbe ku hlanganyela evutirhelini bya yindlu ni yindlu, kambe a nga tshikanga ku chumayela eka van’wana loko xiyimo xi n’wi pfumelela. Ndzi tshike vutirheli bya mina bya nkarhi hinkwawo, leswaku ndzi kota ku wundla ndyangu wa mina. A ndzi yi kuma mintirho yo hambana-hambana kambe a yi hatla yi hela.

N’wana wa hina Bobby u tswariwe hi July 30, 1938, naswona tata wakwe a a ri ni masiku ya nhungu a file. Hambiswiritano, n’wingi wa mina u arile leswaku ndzi ya exibedlhele xa mfumo. Ematshan’weni ya sweswo, u endle malunghiselelo ya leswaku ndzi ya exibedlhele xo antswa leswaku ndzi ta ya khathaleriwa hi dokodela wa yena. Ku tlula kwalaho, u hakele mali ya vutshunguri hinkwabyo, naswona ndza swi tlangela leswi n’wingi wa mina a ndzi endleleke swona, ku nga xikombiso xa rirhandzu ra Vukreste.

Ndzi Tlhelela eNtirhweni Wa Nkarhi Hinkwawo

Hi ye emahlweni hi tshama ni n’wingi wa mina ku fikela loko Bobby a va ni malembe mambirhi, naswona hi nkarhi wolowo Eddie a a ri ni malembe ya 12. Hambileswi a ndzi fanele ndzi tolovela xiyimo lexi lexintshwa, a ndzi swi navela hi mbilu ya mina hinkwayo ku tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo. Ndzi ye enhlengeletanweni ya le Detroit, eMichigan, hi 1940, laha ndzi hlanganeke ni maphayona mambirhi lama tekaneke lawa ma ndzi khutazeke leswaku ndzi ya eCarolina Dzonga ndzi ya phayona kona. Hiloko ndzi xava movha ya Pontiac ya 1935 hi tidolara ta 150, kutani ndzi endla malunghiselelo yo rhurhela kona. Hi 1941, ku nga lembe leri tiko ra United States ri sunguleke ha rona ku hlanganyela eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, mina ni majaha ya mina mambirhi hi teke riendzo ro ya edzongeni, laha ndzi nga fika ndzi nghenela ntirho wa vuphayona bya nkarhi hinkwawo nakambe.

 Loko hi rhurhela eCarolina Dzonga, hi rhange hi tshama eCamden, ekusuhi na le Little River, endzhaku ka sweswo hi ya eConway. Le Conway, ndzi xave kharavhani leyitsongo. N’wini wa garaji la nga ni musa u ndzi pfumelele ku veka kharavhani ya mina etlhelo ka garaji ya yena, a ndzi pfumelela ni ku tirhisa gasi swin’we ni gezi rakwe, ni ku tirhisa xihambukelo xa kwalaho. Hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, vanhu a va pimeriwa petirolo naswona sweswo swi endle leswaku ndzi nga yi kumi petirolo. Hikwalaho ka sweswo ndzi xave xikanyakanya lexi tirhisiweke. Kutani, hi 1943, loko ndzi anakanya leswaku a ndzi nge swi koti ku ya emahlweni ni ntirho wa mina wo phayona hikwalaho ka leswi mali ya hina a yi herile, ndzi rhambiwe ku va phayona ro hlawuleka; xisweswo ndzi nyikiwe mali n’hweti ni n’hweti leswaku yi ndzi pfuna ku xava leswi a ndzi swi pfumala. Yehovha u ndzi pfunile swinene emalembeni wolawo hinkwawo!

A ku ri hava Timbhoni eConway hi nkarhi wolowo, naswona a swi tika eka mina ni majaha ya mina ku ya ensin’wini hi ri hexe. Kutani ndzi tsale papila ndzi kombela munghana la nga phayona ro hlawuleka, kutani hi 1944, ndzi katekisiwile hi munghana lonene ku nga Edith Walker! Hi tirhe swin’we eswiavelweni swo hlayanyana ku ringana malembe ya 16. Khombo ra kona, hikwalaho ka swiphiqo swa rihanyo leswi a a ri na swona, u boheke ku tlhelela eOhio.

Mikateko Leyi Tsakisaka

Eka swilo hinkwaswo leswi tsakisaka ni leswi ndzi swi tsundzukaka emalembeni wolawo, ndzi tsundzuka Albertha loyi a ri na malembe ya 13 hi vukhale, loyi a a tshama eConway naswona a a khathalela kokwa wakwe loyi a a lamarile ni tindzisana ta yena timbirhi. A a wu rhandza ntiyiso wa Bibele lowu a ndzi n’wi dyondzisa wona naswona a a lava ku byela van’wana hi wona. Na yena u sungule ku rhandza ntirho wa vuphayona lerova u sungule ku phayona endzhaku ka loko a hete xikolo hi 1950. Ni sweswi wa ha ri phayona ra nkarhi hinkwawo hambileswi se ku hundzeke malembe yo tlula 57!

Hi 1951, mina na Edith hi averiwe ku ya tirha nkarhi wo koma eRock Hill, eCarolina Dzonga, naswona Timbhoni ta kwalaho a to hlayiwa hi tintiho. Endzhaku ka sweswo hi ye eElberton, leyi nga le Georgia, ku ringana malembe manharhu. Kutani hi tlhelele eCarolina Dzonga, laha ndzi tshameke kona ku sukela hi 1954 ku ya fika hi 1962. Le Walhalla, ndzi hlangane na Nettie, mukhegula un’wana loyi a a nga twi kahle etindleveni, loyi a a tshama a ri yexe endhawini ya le makaya. Leswaku hi ya emahlweni ni dyondzo ya hina ya Bibele, a a hlaya ndzimana, kutani ndzi n’wi komba xivutiso xa ndzimana yoleyo ehansi ka ndzimana, kutani a ndzi komba nhlamulo ya xivutiso xexo eka ndzimana yoleyo.

Loko swin’wana a nga swi twisisi, a a tsala xivutiso ephepheni kutani mina ndzi tsala nhlamulo ya kona. Loko nkarhi wu ri karhi wu famba, Nettie u tlangele ntiyiso wa Bibele swinene lerova a sungula ku ta eminhlanganweni ya vandlha ni ku chumayela hi yindlu ni yindlu. A a chumayela a ri yexe, kambe a ndzi nga fambeli ekule na yena, a ndzi tirha eka tlhelo lerin’wana ra xitarata, ndzi lunghekele ku n’wi pfuna loko a lava ku pfuniwa.

Loko ndzi ri eWalhalla, movha wa mina wa khale wu onhakile. Ndzi pfulekeriwe hi lunghelo ra ku xava movha wun’wana hi tidolara ta 100, kambe mali a ndzi nga ri na yona. Ndzi vulavurisane ni Mbhoni leyi nga ni bindzu kutani yi ndzi lomba tidolara ta 100. Endzhakunyana ka sweswo, ndzi kume papila leri humaka ka sesi wa mina loyi a ndzi byeleke leswaku tindzisana ta mina ti kume leswaku tata wa hina loyi a feke, u hi siyele mali ebanki. Va kanerile ku vona leswaku va nga endla yini hi yona, kutani va fikelela xiboho xa leswaku va ndzi rhumela yona. A ku ri tidolara ta 100!

Ndzi Phayona Ni Majaha Ya Mina

Ku sukela va ha ri vatsongo, Eddie na Bobby a va va na mina minkarhi hinkwayo loko ndzi chumayela hi yindlu ni yindlu. Emalembeni wolawo, hi ntolovelo vanhu a va nga ri na swona swiphiqo swo tirhisa swidzidzirisi naswona minkucetelo yo tikhoma hi ndlela yo biha a yi nga talanga. Ku hanya vutomi  byo olova ni ku rhangisa ntirho wo chumayela swi ndzi pfunile leswaku ndzi papalata swiphiqo swo tala leswi vatswari va langutanaka na swona namuntlha loko va kurisa vana va vona hi ndlela ya Yehovha.

Eddie u ye exikolweni xa le Camden ku fikela loko a hete gredi 8, naswona endzhaku ka sweswo u tsakele ku phayona na mina. Hi phayone swin’we ku ringana malembe yo hlayanyana. Kutani a sungula ku tsakela ku ya tirha eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha eBrooklyn, New York, laha a tirheke kona ku sukela hi 1947 ku ya fika hi 1957. Hi 1958 u tekane na Albertha, loyi a a ri xichudeni xa mina xa Bibele, kutani va phayona swin’we. A wu ri ntsako eka hina hi ri vanharhu loko hi ya eXikolweni xa Ntirho wa Vuphayona hi 2004!

Ndzi tsundzuka siku rin’wana emalembeni lama hundzeke, loko Bobby wa mina a kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku a hi pfuna hi kuma petirolo yo ringana leswaku hi ta ya eka vanhu lava ndzi dyondzaka na vona Bibele. Evuton’wini bya yena hinkwabyo, Bobby a a ri munhu loyi a rhandzaka nsimu naswona u hete malembe yo tala a ri phayona. Lexi twisaka ku vava, Bobby na yena u langutane ni khombo endyangwini wa yena. Hi 1970 u feriwe hi nsati loko a ri ku tswaleni ka mahahlwa lawa na wona ma feke hi nkarhi wolowo, kasi a va ri ni tin’hweti ta 22 va tekanile. Mina na Bobby a hi ri vaakelani, naswona a hi khathalelana swinene.

Ndzi Ya eMahlweni Ndzi Phayona!

Hi 1962, ndzi averiwe ku ya evandlheni ra le Lumberton, eCarolina N’walungu, naswona ndza ha ri eka rona ni sweswi endzhaku ka malembe ya 45. Ndzi ye emahlweni ndzi chayela movha wa mina ku fikela loko ndzi va ni malembe ya 84 hi vukhale. Ndyangu wun’wana wa Timbhoni lowu tshamaka ekusuhi na mina, sweswi wu famba na mina eminhlanganweni ya vandlha ni le ntirhweni wo chumayela.

Ndzi ni nxongotelo ni xitulu xa lava lamaleke, kambe a ndzi si tirhisa ni xin’we xa swona, tanihi leswi ndza ha swi kotaka ku tifambela. Ndza tlangela leswi Yehovha a ndzi nyikeke rihanyo lerinene, hambileswi sweswi ndzi karhatiwaka hi mahlo. A ndzi xwi eminhlanganweni ya vandlha handle ka loko ndzi vabya swinene naswona ndza ha ya emahlweni ndzi ri phayona ra nkarhi hinkwawo, kambe ndzi vika tiawara leti ndzi ti kotaka.

Leswi se ndzi nga ni malembe yo tlula 70 ndzi ri phayona, ndzi nga vula ndzi tiyisile ndzi ku Yehovha hi yena a ndzi pfuneke ku ta fikela sweswi. * Ndza swi xiya leswaku a ndzi ntlharhi naswona ndza nonoka, kambe Yehovha wa swi tiva leswi ndzi nga swi kotaka ni leswi ndzi nga swi kotiki ku swi endla. Ndzi nkhensa ndzi vuyelela hileswi ndzi tivaka leswaku wa swi tiva leswaku ndzi endla leswi ndzi nga swi kotaka, kutani a ndzi tirhisa.

Ndza khorwiseka leswaku ku tirhela Yehovha swi huma embilwini i swa nkoka swinene hikuva hinkwaswo leswi hi nga na swona hi swi kuma eka yena. Loko ndza ha swi kota, ndzi lava ku tirhela Yehovha ndzi ri phayona ntsena. Leri i lunghelo ro hlawuleka hakunene! Lexi ndzi xi khongelelaka sweswi i ku tirhisiwa hi Yehovha hilaha ku nga heriki.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Mina ni nuna wa mina hi tirhise movha lowu entirhweni wa hina wa vubulandlela

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Ndzi ri na majaha ya mina hi 1941

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Ndzi ri na Eddie na Bobby sweswinyana