Swihlamariso Swimbirhi eNtsombanweni Wun’wana eGeorgia

XIENDLAKALO lexi nga rivalekiki lexi tsundzukiwaka hi swihlamariso swimbirhi, xi endleke etikweni ra Georgia hi 2006. Ku ringana masiku manharhu, hi July 7 ku ya ka 9, Ntsombano wa Muganga wa Timbhoni ta Yehovha lowu nge “Nkutsulo Wu Tshinele!” a wu khomeriwe etindhawini ta tsevu etikweni hinkwaro. A ku ri nkhuvo wa moya lowu vanhu vo tlula 17 000 va tiphineke ha wona.

Hi January 2006, ku endliwe matshalatshala yo kuma ndhawu leyi faneleke leswaku vanhu va magidi va hlengeletana edorobeni-nkulu ra Tbilisi, ku nga ntsindza wa Georgia, laha ntsombano lowukulu a wu ta khomeriwa kona. Tindhawu tin’wana leti ntsombano a wu ta khomeriwa eka tona a ti ta hlanganisiwa hi tinqingho.

Ntshunxeko wa vugandzeri eGeorgia wu kumiwe hakatsongo-tsongo emalembeni yo hlayanyana lama hundzeke. Xisweswo, ku nga khathariseki nkaneto lowukulu enkarhini lowu hundzeke, Timbhoni ti ye emahlweni hi ku tiyimisela, ti tiyiseka leswaku ndhawu yo khomela eka yona ntsombano yi ta kumeka entsindza wa tiko. Hi ntumbuluko vanhu va le Georgia va ni xinghana swinene ni malwandla. Hambiswiritano, vatirhela-mfumo van’wana va byi venga swinene vukhongeri byin’wana. Xana a va ta tshika rivengo ra vona kutani va pfumelela Timbhoni leswaku ti hirha ndhawu yo khomela ntsombano eka yona?

Vamakwerhu va Komiti ya Ntsombano va endzele switediyamu swo hambana-hambana ni tiholo letikulu ta mintlangu. Vakongomisi va va tshembise leswaku va ta va pfumelela ku tirhisa tindhawu ta vona kambe va cince mianakanyo loko vamakwerhu va kombele siku leri va nga yi hirhaka ha rona. Hikwalaho, komiti yi hlamarile loko vakongomisi va Tbilisi Philharmonic va pfumelela Timbhoni ta Yehovha ku hirha ndhawu ya vona. Holo leyi ya vuyimbeleri yi le xikarhi ka doroba laha swiendlakalo swo tala leswi xiximekaka swi khomeriwaka kona.

Leswi komiti a yi tsakele leswaku matshalatshala ya yona ma tswale mihandzu, yi sungule ku hlela ntsombano wa le Tbilisi swin’we ni mintsombano ya le madorobeni man’wana etikweni hinkwaro, ku katsa ni le Tsnori, Kutaisi, Zugdidi,  Kaspi ni le Gori. Ku endliwe ntirho lowukulu leswaku tindhawu leti hinkwato leti ku nga ta khomeriwa eka tona mintsombano ti hlanganisiwa hi riqingho leswaku nongonoko wu yingiseriwa hi nkarhi wun’we. Hinkwaswo a swi lunghekele siku ra ntsombano. Kutani hi xitshuketa, loko ku sele vhiki rin’we ntsena, vakongomisi va holo ya vuyimbeleri ya Tbilisi Philharmonic va sule ntwanano wo tirhisa holo leyi. A va hlamuselanga xivangelo xa kona.

Xihlamariso Xo Sungula

Xana vamakwerhu a va ta endla yini leswi nkarhi se a wu tshinele swinene? Nchumu wun’we ntsena lowu a va ta wu endla a ku ri ku ya edorobeni ra Marneuli, ku nga ndhawu ya mapurasi leyi nga ehandle ka Tbilisi hi tikhilomitara ta 40. Mintsombano yo tala a yi khomeriwa kwalaho exitandini xa ndyangu wun’wana wa Timbhoni ta Yehovha. Eku sunguleni ndhawu yoleyo a yi ri purasi lerikulu. Emalembeni ya khume lama hundzeke, a ku ri yona ntsena ndhawu leyi mavandlha ya le Tbilisi a ma yi tirhisela ku khomela mintsombano. Hambiswiritano, doroba ra Marneuli i ndhawu leyi nakambe Timbhoni ta Yehovha ti hlaseriweke kona hi ntshungu lowu kariheke wa vapfukeri.

Xin’wana xa swiendlakalo sweswo xi humelele hi September 16, 2000. Maphorisa lama humaka edorobeni ra Marneuli ma pfale switarata leswaku ma siva Timbhoni ti nga fiki endhawini ya ntsombano. Kutani ku fike mabazi lawa a ma layiche valandzeri va Vasili Mkalavishvili, mufundhisi wa Orthodox loyi a tekeriweke vufundhisi byakwe hikwalaho ka mahanyelo yo biha. Va yimise timovha ni mabazi lawa a ma ya entsombanweni edorobeni ra Marneuli, va koka vapfhumba va va humesa emimovheni kutani va va bukutela swinene, loko van’wana va tekeriwa swilo swa vona ku katsa ni Tibibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni.

Nakambe ndhawu ya ntsombano edorobeni ra Marneuli yi hlaseriwe hi ntshungu wa vapfukeri va kwalomu ka 60. Timbhoni ta kwalomu ka 40 ti vavisiwile. Makwerhu un’wana u tlhaviwe exifuveni hi mukwana. Van’wana va vahlaseri volavo va humese swibamu leswitsongo, leswi va duvuleke hi swona ehenhla. Un’wana wa vona u kombe n’wini wa ndhawu hi xibamu kutani a lava mali ni swin’wetsin’weti swakwe. Ntshungu wa vapfukeri wu seche muti wakwe, lowu a wu akiwe wu vandzamana ni ndhawu yoleyo, kutani wu yiva swilo swakwe swa risima. Endzhaku ko faya mafasitere hinkwawo ya yindlu, wu hise tibuku leti sekeriweke eBibeleni ni mabence lawa a ma endleriwe ntsombano. Ku hisiwe tibuku leti endlaka thani yin’we ni hafu. Ematshan’weni yo yimisa vugevenga lebyi, maphorisa lawa a ma ri kwalaho ma hlanganyerile eku xaniseni Timbhoni. *

 Komiti ya Ntsombano a yi fanele yi langutana ni nxungeto wa madzolonga, hala tlhelo yi vona leswaku vanhu va 5 000 va kuma vutshamo endhawini leyi hi ntolovelo yi rhurhelaka vanhu va 2 500. Xiphiqo lexi a xi ta lulamisiwa njhani enkarhini lowutsongo lowu saleke? A ku ri xihlamariso loko vini va switandi swimbirhi leswi vandzamaneke va ya vulavula ni vamakwerhu kutani va vula leswaku va nga va pfumelela ku tirhisa mapurasi ya vona.

Ku hundzula mapurasi wolawo ma va ndhawu ya ntsombano leyi fanelekaka a ku nga ri matlangwana. Maxelo ma tikise xiyimo—mpfula yi ne vhiki hinkwaro emahlweni ka ntsombano. Eka mapurasi wolawo a ku byariwe mazambhana kutani a ma fanele ma ceriwa. Xo sungula, vatirhi va ku tirhandzela va hlanganile leswaku va ta cela mazambhana mpfula yi ri karhi yi na. Kutani rihlampfu ri susiwile naswona ku akiwe lwangu leswaku ri ta sirhelela vayingiseri eka dyambu ni mpfula. A ku fanele ku endliwa mabence lama engetelekeke ni ku veketela swikurisa-mpfumawulo leswi engetelekeke. Vatirhi va ku tirhandzela va tirhe vusiku ni nhlikanhi, van’wana va lan’wa vurhongo, va ri karhi va saha, va belela swipikiri ni ku boxetela timbhovo.

Vanhu hinkwavo va vutisile: “Ku vuriwa yini loko mpfula yi hambeta yi na hi nkarhi wa ntsombano? Xana vapfhumba a va nge mbombomeli endzhopeni?” Ku xaviwe furu leswaku yi ta andlariwa ehenhla ka misava yo tsakama. Eku heteleleni ku hume dyambu! Masiku manharhu hinkwawo ya ntsombano dyambu a ri hume kahle, ku ri ni masana.

Loko vapfhumba va fika, va vone ndhawu yo saseka. Ndhawu yoleyo yo rhula a yi va tsundzuxa hi misava leyintshwa. Vapfhumba va tshamiseke kahle va rhendzeriwe hi minkuwa ni mirhi yin’wana ya mihandzu swin’we ni masimu ya mavele ni ya matamatisi. Endzhaku ka xiteji a ku sasekisiwe hi mirhi ya madiriva. Minkarhi yin’wana loko nongonoko wu ri exikarhi, vayingiseri a va twa minkuku yi ringa ni mimbhaha yi nkekela loko matandza ya yona ma ri karhi ma hlengeletiwa. A ku ri ni huwa yin’wana leyi tolovelekeke etindhawini ta le makaya, kambe eka vayingiseri, huwa yoleyo a yi fana ni ngulumelo wo tsakisa. Ematshan’weni yo va vayingiseri va tingiwa hi huwa leyi, a yi nga vuli nchumu eka vona hikuva a va yingiserisise nongonoko lowunene lowu sekeriweke eBibeleni. Hambiswiritano, sweswo a ku nga ri swona ntsena swilo leswi endleke leswaku ntsombano lowu wu nga rivaleki.

Xihlamariso Xa Vumbirhi

Loko ku hela xiyimiso xa nimixo hi Ravuntlhanu, vapfhumba va hlamale swinene loko xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha, Geoffrey Jackson, a tivisa ku humesiwa ka Bibele leyi heleleke ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima hi Xigeorgia. *  Vanhu vo tala lava a va hlamale swinene va xiririke mihloti. Ndyangu wun’wana wu vule marito lawa hi ntsako: “A hi nge tshiki ku phofula ku tlangela ka hina hikwalaho ka singita leri—singita ra Yehovha. Ku endliwe ntirho lowukulu swonghasi hi nkarhi wuntsongo!”

Makwerhu un’wana wa xisati loyi a humaka edorobeni ra Tsalendjikha, loyi a a yingisele nongonoko hi riqingho u te: “Ndzi heleriwa hi marito yo hlamusela ntsako lowu ndzi veke na wona loko hi kume Bibele leyi heleleke. Ndzi lava ku mi nkhensa hikwalaho ka ntsombano lowu lowunene wa masiku manharhu. A hi nge wu rivali.” Ndyangu wun’wana wa le vandlheni rin’wana ra le vupela-dyambu bya Georgia, leri nga eribuweni ra Lwandle ra Ntima, wu te: “Ku fikela sweswi, a hi ri ni Bibele yin’we ntsena endyangwini wa hina, kambe sweswi un’wana ni un’wana eka hina va mune u ni kopi ya yena ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa. Sweswi un’wana ni un’wana a nga tihlayela Bibele.”

Hambiswiritano, ku ve ni swikavanyeto emahlweni ka kwalaho. Hi xikombiso, hambileswi Bibele leyi heleleke ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa yi kandziyisiweke ni ku rhumeriwa eGeorgia ka ha sele nkarhi leswaku yi ta humesiwa entsombanweni, va Ndzawulo ya Nhundzu leyi Nghenaka eTikweni va arile leswaku nhundzu ya nkandziyiso lowu yi nghena etikweni. Vamakwerhu va mangarile eka Hofisi ya Swirilo. Mutirhela-mfumo wa kona u humese xileriso xo pfumelela Tibibele ti hundza lerova ti fika ku sale nkarhi wutsongo leswaku ntsombano wa muganga wu sungula. U tlhele a rhumela mupfuni wakwe entsombanweni wa le Marneuli leswaku a kuma tikopi ta Bibele leyintshwa leti a va ta ti tirhisa ehofisini.

Ku Amukeriwa Hi Ndlela Ya Kona Le Georgia

Ntsombano wa muganga wa le dorobeni ra Marneuli a wu ri xiendlakalo xa nkoka eka Timbhoni ta Yehovha eGeorgia hikwalaho ka xivangelo xin’wana. A ku ri ni xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha entsombanweni wolowo. Hinkwavo lava a va ri kona va tsake swinene lerova un’wana ni un’wana wa vona a a lava ku n’wi amukela hi ndlela ya kona. Makwerhu Jackson u boheke ku heta tiawara to tala a xeweta vamakwerhu emahlweni ka ntsombano, hi nkarhi wa xiyimiso ni le ndzhaku ka xona, kambe a a tsakile ku endla tano.

Hi 1903 loko ntsombano wun’wana wu hela, makwerhu un’wana u te: “Hambileswi ndzi nga xisiwana, hinkwaswo leswi ndzi vuyeriweke ha swona entsombanweni lowu a ndzi nga ta pfumela ku lahlekeriwa hi swona hambiloko ndzi tshembisiwe mali yo tala swinene.” Endzhaku ka malembe yo tlula dzana, Timbhoni leti veke kona emintsombanweni ya nkoka leyi khomiweke hi ximumu xa 2006 etikweni ra Georgia ti titwe hi ndlela leyi fanaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 19]

“Lontsongo” U Kurile

EGeorgia, ku hetiseke marito ya Esaya 60:22 lama nge: “Lontsongo u ta va gidi, kasi lontsongo ngopfu u ta va tiko ra matimba. Mina Yehovha, ndzi ta swi hatlisisa hi nkarhi wa swona.” Ku nga si hela malembe ya 20, nhlayo ya vahuweleri va Mfumo eGeorgia yi suke ehansinyana ka 100 yi ya fika kwalomu ka 16 000. Vachumayeri lava lava hisekaka va Rito ra Xikwembu va fambisa tidyondzo ta le kaya ta Bibele ta kwalomu ka 8 000 vhiki na vhiki—leswi kombisaka leswaku nhlayo leyi ya ha ta kula eGeorgia.

[Mepe lowu nga eka tluka 16]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

TIKO RA RHAXIYA

GEORGIA

⇨Zugdidi

⇨Kutaisi

Marneuli ⇨ Gori

⇨Kaspi

⇨Tsnori

TBILISI

TURKEY

ARMENIA

AZERBAIJAN

[Xihlovo Xa Kona]

Globe: Based on NASA/Visible Earth imagery

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Xifaniso eTbilisi

[Swifaniso leswi nga eka tluka 17]

Ntsombano wa le Marneuli a wu hlanganisiwe ni tindhawu tin’wana ta ntlhanu hi tinqingho

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Vapfhumba va hlamale swinene hi ku humesiwa ka Bibele leyi heleleke ya “Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa” hi Xigeorgia