‘Oho Yehovha, Ndzi Ringe’

“YEHOVHA i mukambisisi wa timbilu.” (Swivuriso 17:3) Sweswo swi fanele swi hi khutaza swinene hinkwerhu ka hina. Ha yini? Hikuva ku hambana ni vanhu lava avanyisaka ntsena hi ku ya hi leswi vonakaka ematihlweni, Tata wa hina wa le tilweni “u vona leswi mbilu yi nga swona.”—1 Samuwele 16:7.

Entiyisweni, hambi hina hi hexe a hi swi koti kahle ku kambisisa minsusumeto leyi enteke ni mimboyamelo leyi dzikeke ya hina. Ha yini? Hikuva “mbilu [ya hina] yi kanganyisa ngopfu ku tlula hinkwaswo naswona yi ni khombo. I mani la nga yi tivaka?” Hambiswiritano, Xikwembu xa yi tiva hikuva xi ri: “Mina Yehovha, ndzi kambisisa mbilu, ndzi kambela tinso.” (Yeremiya 17:9, 10) Ina, Yehovha wa yi twisisa “mbilu”—ku katsa ni minsusumeto ya hina leyi enteke—swin’we ni “tinso,” miehleketo ni mintlhaveko ya hina leyi dzikeke.

Ha Yini Vakreste Va Ringiwa?

A swi hlamarisi leswi Hosi Davhida wa khale a vuleke leswi eka Xikwembu: “Oho Yehovha, ndzi kambele, u ndzi ringa; tengisa tinso ta mina ni mbilu ya mina.” (Pisalema 26:2) Xana swiendlo ni mavulavulelo ya Davhida a a swi base hi ku helela lerova a a nga chavi nchumu loko Yehovha o n’wi ringa? A swi tano nikatsongo! Ku fana na hina hinkwerhu, Davhida a a nga hetisekanga naswona a a nga hanyi hi milawu ya Xikwembu hi ku hetiseka. Hikwalaho ka ku tsana kakwe, Davhida u endle swidyoho swo hlayanyana leswikulu, kambe nilokoswiritano u ‘fambe hi mbilu leyi tshembekeke.’ (1 Tihosi 9:4) Hi ndlela yihi? Hi ku amukela ndzayo kutani a lulamisa ndlela yakwe. Xisweswo u kombise leswaku wa n’wi rhandza hakunene Yehovha. A a tinyiketele hi ku helela eka Xikwembu.

Ku vuriwa yini hi hina namuntlha? Yehovha wa swi tiva leswaku a hi hetisekanga ni leswaku hi nga ha dyoha hi marito ni hi swiendlo. Hambiswiritano, a nga kambisisi ndlela leyi hi nga ta hanya hi yona hi ku tirhisa vuswikoti byakwe byo vona vumundzuku bya hina ka ha ri emahlweni. U hi vumbe hi ri ni ntshunxeko wa ku tihlawulela, naswona u xixima ntshunxeko wa hina, ku nga nyiko leyi a hi nyikeke yona hi musa.

Hambiswiritano, minkarhi yin’wana Yehovha u ringa munhu wa hina wa le ndzeni, ku katsa ni minsusumeto ya hina hi ndlela yo karhi. A nga ha endla sweswo hi ku pfumelela swilo swo karhi leswi nga ta paluxa xiyimo xa mbilu ya hina. Nakambe a nga ha pfumelela swiyimo swo hambana-hambana kumbe swiphiqo leswaku swi kombisa mimboyamelo ya hina leyi dzikeke. Leswi swi hi nyika nkarhi wo kombisa leswaku hi tinyiketele hi tlhela hi tshembeka eka Yehovha ku fikela kwihi. Swiphiqo swo tano leswi pfumeleriwaka hi Yehovha swi nga ha kombisa leswaku ripfumelo ra hina ri tiye ku fikela kwihi, loko hakunene hi ‘helerile ni ku va lava hanyeke etimhakeni hinkwato, hi nga kayiveli nchumu.’—Yakobo 1:2-4.

Ndzingo Wa Khale Lowu Ringeke Ripfumelo

Miringo leyi ringaka ripfumelo ni minsusumeto a yi sunguli sweswi eka malandza ya Yehovha. Anakanya hi kokwa wa hina Abrahama. “Xikwembu xa ntiyiso xi ringa Abrahama.” (Genesa 22:1) Loko marito wolawo ma vuriwa, ripfumelo ra Abrahama eka Xikwembu se a ri ringiwile. Makume ya malembe emahlweni ka sweswo, Yehovha a a kombele Abrahama leswaku a suka ni ndyangu wakwe emutini lowu hluvukeke swinene wa Ura va ya etikweni leri va nga ri tiviki. (Genesa 11:31; Mintirho 7:2-4) Abrahama, loyi swi nga ha endlekaka leswaku a a ri ni muti wakwe eUra, a nga vanga ni yindlu eKanana, hambileswi a heteke makume ya malembe a tshama kona. (Vaheveru 11:9) Ku tsendzeleka ka Abrahama ku veke vutomi bya yena ni bya ndyangu wakwe ekhombyeni ro sika hi ndlala, ro hlaseriwa  hi mavuthu lama hlomeke ni vafumi va ndhawu lava nga vahedeni. Ripfumelo ra Abrahama ri tikombe ri ri leri tiyeke swinene eka nkarhi hinkwawo lowu a wu heteke a ri mutsendzeleki.

Kutani Yehovha u ringe Abrahama hi ndzingo lowukulu. U te: “Ndzi kombela u teka n’wana wa wena, n’wana wa wena loyi u n’wi rhandzaka swinene, Isaka, . . . u n’wi nyikela a va gandzelo ro hisiwa.” (Genesa 22:2) Eka Abrahama, Isaka a a ri n’wana wa nkoka swinene. A a ri yena ntsena n’wana wa Abrahama ni nsati wakwe Sara. Isaka a a ri n’wana wa xitshembiso, n’wana un’we ntsena loyi Abrahama a a ta va ni ntshembo wa leswaku “mbewu” yakwe a yi ta dya ndzhaka ya tiko ra Kanana kutani yi va nkateko eka vo tala, hi ku ya hi xitshembiso xa Xikwembu. Entiyisweni, Isaka a a ri n’wana loyi Abrahama a a langutele ku n’wi kuma naswona loyi a velekiweke endzhaku ka singita leri humaka eka Xikwembu!—Genesa 15:2-4, 7.

Wa nga ehleketa ndlela leyi swi faneleke swi n’wi tikele ha yona Abrahama ku twisisa xileriso lexi. Xana Yehovha a a ta lava gandzelo leri nga munhu? Ha yini Yehovha a pfumelele Abrahama ku tsakela ku va ni n’wana emalembeni ya vudyuhari byakwe, kutani endzhaku a n’wi kombela leswaku a endla gandzelo hi n’wana yoloye? *

Hambileswi a a nga ri na tona tinhlamulo leti kongomeke ta swivutiso leswi, Abrahama u teke goza hi ku hatlisa. Swi n’wi tekele masiku manharhu ku fika entshaveni leyi a a byeriwe ku ya eka yona. Loko a fika kwalaho u ake alitari kutani ehenhla ka yona a veka tihunyi. Hiloko a langutana ni ndzingo lowukulu. Abrahama u khome mukwana, kambe loko a ri kusuhi ni ku dlaya n’wana wakwe wa jaha, Yehovha u n’wi yimisile hi ku tirhisa ntsumi kutani a ku: “Sweswi ndza swi tiva leswaku u chava Xikwembu hikuva a wu ndzi alelanga n’wana wa wena, loyi a nga swakwe.” (Genesa 22:3, 11, 12) Ehleketa ndlela leyi Abrahama a tsakeke ha yona loko a twe marito wolawo! Hakunene Yehovha a a swi vone kahle leswaku Abrahama a a ri ni ripfumelo. (Genesa 15:5, 6) Hi nkarhi wolowo, Abrahama u endle gandzelo hi khuna ematshan’weni ya Isaka. Kutani Yehovha u tiyisekise switshembiso swa ntwanano malunghana ni mbewu ya Abrahama. Hilaha ku twisisekaka, Abrahama u sungule ku tiviwa tanihi nakulobye wa Yehovha.—Genesa 22:13-18; Yakobo 2:21-23.

 Ripfumelo Ra Hina Na Rona Ra Ringiwa

Hinkwerhu ha swi xiya leswaku malandza ya Xikwembu namuntlha ma nge yi balekeli miringo. Hambiswiritano, eka hina, ndzingo wa kona ku nga ha va leswi Yehovha a swi pfumelelaka leswaku swi hi humelela ku nga ri leswi a hi byelaka leswaku hi swi endla.

Muapostola Pawulo u tsarile: “Hinkwavo lava navelaka ku hanya hi ku tinyiketela loku nga ni vukwembu hi ku fambisana na Kreste Yesu na vona va ta xanisiwa.” (2 Timotiya 3:12) Nxaniso wolowo wu nga ha huma eka vadyondzi-kulorhi, vanghana, maxaka, vaakelani kumbe valawuri va mfumo lava byeriweke mhaka leyi nga vunwa. Wu nga ha katsa ku rhukaniwa ni ku biwa swin’we ni ku sivela Mukreste leswaku a nga tirhi ntirho wa ku tihanyisa. Nakambe Vakreste va ntiyiso va weriwa hi swiphiqo leswi tolovelekeke evanhwini—vuvabyi, ku hela matimba ni ku khomiwa hi ndlela leyi nga riki ni vululami. Miringo yo tano hinkwayo yi ringa ripfumelo ra munhu.

Muapostola Petro u kandziyise mikateko leyi vaka kona loko ripfumelo ra munhu ri ringiwa, a ku: “Mi [vangeriwe] gome hi miringo leyi hambaneke . . . leswaku mfanelo leyi ringiweke ya ripfumelo ra n’wina, leyi nga ya risima lerikulu swinene ku tlula nsuku lowu lovaka hambiloko wu kamberiwe hi ndzilo, yi kumeka yi ri xivangelo xa ku vongiwa, ku vangamisiwa ni ku xiximiwa eku hlavuteriweni ka Yesu Kreste.” (1 Petro 1:6, 7) Ina, vuyelo bya ku ringiwa ka ripfumelo byi fanisiwa ni bya ku tengisiwa ka nsuku hi ndzilo. Loko ku tengisiwa nchumu wo karhi ku susiwa leswi nga tengangiki ivi ku sala leswi tengeke. Ku endleka nchumu lowu fanaka eka ripfumelo ra hina loko hi humeleriwa hi miringo.

Hi xikombiso, hi nga ha xaniseka hikwalaho ko humeleriwa hi mhangu kumbe hi mhangu ya ntumbuluko. Hambiswiritano, lava nga ni ripfumelo leri tiyeke a va swi pfumeleli sweswo swi va endla va karhateka ku tlula mpimo. Va kuma nchavelelo eka xitiyisekiso xa Yehovha lexi nge: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” (Vaheveru 13:5) Va ya emahlweni va rhangisa swilo swa moya, va tiyiseka leswaku Yehovha Xikwembu u ta katekisa matshalatshala ya vona yo kuma leswi va swi lavaka hakunene. Ripfumelo ra vona ra va tiyisa eminkarhini yo nonon’hwa naswona ri va sivela leswaku va nga hambeti va rharhanganisa xiyimo xa vona hi ku karhateka swi nga fanelanga.

Mhaka ya leswaku miringo yi nga ha paluxa ku tsana ka ripfumelo ra hina yi nga tlhela yi hi vuyerisa loko hi vona leswaku hi fanele hi teka magoza hi lulamisa xiyimo xexo. Munhu u fanele a tivutisa: ‘Ndzi nga ri tiyisa njhani ripfumelo ra mina? Xana ndzi fanele ndzi tinyika nkarhi lowu engetelekeke leswaku ndzi hlaya Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa hi rona? Xana ndzi ma tirhisa hi ku helela malunghiselelo ya ku ya eminhlanganweni swin’we ni vapfumeri-kulorhi? Xana ndza titshemba loko ndzi fanele ku byela Yehovha Xikwembu hi xikhongelo leswi ndzi karhataka?’ Hambiswiritano, ku tikambisisa ko tano ko va masungulo ntsena.

Ku va munhu a tiyisa ripfumelo rakwe swi nga ha lava leswaku a antswisa ku navela kakwe swakudya swa moya, a kombisa “ku navela ntswamba wa rito lowu nga pfanganyisiwangiki na nchumu.” (1 Petro 2:2; Vaheveru 5:12-14) Hi fanele hi tikarhatela ku fana ni wanuna la hlamuseriweke hi mupisalema, loko a ku: “U tsakela nawu wa Yehovha, naswona nawu wakwe u wu hlaya hi rito ra le hansi vusiku ni nhlikanhi.”—Pisalema 1:2.

Leswi a swi lavi leswaku hi hlaya Bibele ntsena. I swa nkoka leswaku hi ehleketa hi leswi Rito ra Xikwembu ri hi byelaka swona kutani hi tirhisa xikhutazo lexi hi nyikiwaka xona. (Yakobo 1:22-25) Hikwalaho, ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu ha yona yi ta kula, swikhongelo swa hina swi ta va leswi kongomeke ngopfu swi tlhela swi huma embilwini naswona ripfumelo ra hina eka xona ri ta tiya swinene.

 Nkoka Wa Ripfumelo Leri Ringiweke

Ku xiya leswaku ripfumelo ra hina i ra nkoka swinene leswaku hi kota ku amukeriwa hi Xikwembu swi ta va nsusumeto wa matimba wa leswaku hi ri tiyisa. Bibele ya hi tsundzuxa: “Handle ka ripfumelo a swi koteki ku xi tsakisa kahle, hikuva la tshinelelaka Xikwembu u fanele a kholwa leswaku xi kona ni leswaku hi xona muhakeri wa lava va xi lavaka hi mbilu hinkwayo.” (Vaheveru 11:6) Hikwalaho, hi fanele hi titwa ku fana ni wanuna la kombeleke Yesu a ku: “Ndzi pfune laha ndzi lavaka ripfumelo kona!”—Marka 9:24.

Ku ringiwa ka ripfumelo ra hina swi nga tlhela swi pfuna van’wana. Hi xikombiso, loko Mukreste a feriwa hi munhu loyi a n’wi rhandzaka, ripfumelo rakwe leri tiyeke exitshembisweni xa Xikwembu xa ku pfuka ka vafi ra n’wi tiyisa. Wa rila kambe a “nga vi na mbitsi hilaha hinkwavo lava nga riki na ntshembo va endlaka hakona.” (1 Vatesalonika 4:13, 14) Van’wana lava xiyaka matimba ya ripfumelo ra Mukreste va nga ha lemuka leswaku u ni nchumu wa nkoka swinene. Leswi swi nga pfuxa ku navela ko lava ku va ni ripfumelo leri fanaka etimbilwini ta vona, swi va susumetela ku dyondza Rito ra Xikwembu naswona va va vadyondzisiwa va Yesu Kreste.

Yehovha wa swi tiva leswaku ripfumelo leri ringiweke i ra nkoka swinene. Ku tlula kwalaho, ku ringiwa ka ripfumelo swi endla leswaku hi vona loko ripfumelo ra hina ri ri ni matimba ya ku hi tiyisa hakunene. Ha pfuniwa ku vona ku tsana ko karhi eripfumelweni ra hina, leswi endlaka leswaku hi kota ku lulamisa timhaka. Xo hetelela, loko hi hlula miringo swi nga ha pfuna van’wana leswaku va va vadyondzisiwa va Yesu. Kutani onge hi nga endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke—muxaka wa ripfumelo leri endzhaku ko langutana ni miringo yo hambana-hambana ‘ri nga ta kumeka ri ri ni xivangelo xa ku vongiwa, ku vangamisiwa ni ku xiximiwa eku hlavuteriweni ka Yesu Kreste.’—1 Petro 1:7.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Mintirho ya Abrahama ya ripfumelo yi endle leswaku a va nakulobye wa Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Miringo yi nga kombisa leswaku ripfumelo ra hina ri ni matimba ya ku hi tiyisa hakunene

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 12]

From the Illustrated Edition of the Holy Scriptures, by Cassell, Petter, & Galpin