‘Tata Wa N’wina U Ni Tintswalo’
‘Tata Wa N’wina U Ni Tintswalo’
“Hambetani mi va ni tintswalo, tanihi leswi Tata wa n’wina a nga ni tintswalo.”—LUKA 6:36.
1, 2. Marito ya Yesu lawa a ma byeleke vatsari ni Vafarisi swin’we ni valandzeri vakwe ma swi kombise njhani leswaku tintswalo i mfanelo leyi rhandzekaka?
NAWU lowu Muxe a nyikiweke wona a wu ri ni swilaveko ni swileriso swo kwalomu ka 600. Hambileswi a swi laveka ku hetisisa milawu ya Nawu wa Muxe, ku kombisa tintswalo na kona a ku ri ka nkoka swinene. Xiya leswi Yesu a swi byeleke Vafarisi lava a va nga ri na tintswalo. U va tshinye kambirhi a vula leswaku Xikwembu xi te: “Ndzi lava tintswalo, ku nga ri xitlhavelo.” (Matewu 9:10-13; 12:1-7; Hosiya 6:6) Loko Yesu a ri kusuhi ni ku heta vutirheli bya yena, u te: “Khombo eka n’wina, vatsari ni Vafarisi, vakanganyisi, hikuva mi nyikela vukhume bya musuzwane ni bya aneta ni bya kumini, kambe mi honise timhaka ta ntikelo lowukulu ta Nawu, ku nga vululami, tintswalo ni vutshembeki.”—Matewu 23:23.
2 Handle ko kanakana, Yesu a a teka tintswalo ti ri ta nkoka swinene. U byele valandzeri vakwe a ku: “Hambetani mi va ni tintswalo, tanihi leswi Tata wa n’wina a nga ni tintswalo.” (Luka 6:36) Hambiswiritano, leswaku hi va “vatekeleri va Xikwembu” emhakeni leyi, hi fanele hi tiva leswi tintswalo ti nga swona hakunene. (Vaefesa 5:1) Ku tlula kwalaho, ku twisisa vuyelo bya ku va ni tintswalo swi ta hi susumetela ku yi kombisa swinene mfanelo leyi evuton’wini bya hina.
Ku Va Ni Tintswalo Eka Lava Pfumalaka
3. Ha yini hi fanele hi dyondza eka Yehovha leswi tintswalo ti nga swona hakunene?
3 Mupisalema u yimbelerile: “Yehovha u ni nsovo ni tintswalo, wa hlwela ku hlundzuka naswona u ni musa lowukulu wa rirhandzu. Yehovha hi lonene eka hinkwavo, naswona tintswalo takwe ti le henhla ka mintirho yakwe hinkwayo.” (Pisalema 145:8, 9) Yehovha i “Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.” (2 Vakorinto 1:3) Munhu la nga ni tintswalo u kombisa van’wana ntwela-vusiwana. Leyi i mfanelo leyikulu ya Xikwembu. Xikombiso xa xona ni swileriso leswi xi hi lerisaka swona swi nga hi dyondzisa leswi tintswalo ti nga swona hakunene.
4. Esaya 49:15 yi hi dyondzisa yini hi tintswalo?
4 Hilaha swi tsariweke hakona eka Esaya 49:15, Yehovha u ri: “Xana wansati a nga rivala n’wana loyi a n’wi an’wisaka lerova a nga n’wi tweli vusiwana n’wana wa khwiri rakwe?” Marito ya Xiheveru lama fambisanaka swinene ni rito leri laha ri hundzuluxeriweke ri va ku ‘twela vusiwana’ ma tirhisiwa tanihi tintswalo eka Pisalema 145:8, 9, leyi tshahiweke laha henhla. Ntlhaveko lowu susumetelaka Yehovha ku va ni tintswalo wu fanisiwa ni rirhandzu leri manana la an’wisaka a nga na rona eka n’wana wa yena. Kumbexana n’wana u twa ndlala kumbe u lava swin’wana. Manana u khathalela swilaveko swa ricece ra yena hikwalaho ko susumetiwa hi ntwela-vusiwana. Yehovha u titwa hi ndlela yoleyo eka lava a va kombisaka tintswalo.
5. Yehovha u tikombise a “[fuwile] hi tintswalo” eka Vaisrayele hi ndlela yihi?
5 I swinene ku va ni ntwela-vusiwana kambe i swinene ngopfu ku kombisa ntwela-vusiwana eka lava pfumalaka. Xiya ndlela leyi Yehovha a anguleke ha yona loko vagandzeri va yena va ri evuhlongeni le Egipta kwalomu ka malembe ya 3 500 lama hundzeke. U byele Muxe a ku: “Entiyisweni ndzi vone ku xaniseka ka vanhu va mina lava nga aEgipta, naswona ndzi twe xirilo xa vona hikwalaho ka lava va va sindzisaka ku tirha; hikuva ndza ku tiva swinene ku vava loku va ku twaka. Kutani ndza rhelela ndzi ya va kutsula evokweni ra Vaegipta, ndzi va humesa etikweni rero ndzi va yisa etikweni lerinene leri pfulekeke, etikweni leri khulukaka ntswamba ni vulombe.” (Eksoda 3:7, 8) Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 500 Vaisrayele va ntshunxiwile aEgipta, Yehovha u va tsundzuxile a ku: “Hi mina ndzi humeseke Israyele aEgipta ni loyi a mi kutsuleke evokweni ra Egipta ni le vokweni ra mimfumo hinkwayo leyi a yi mi tshikilela.” (1 Samuwele 10:18) Leswi Vaisrayele a va fularhela milawu leyinene ya Xikwembu, a va tshamela ku tshikileriwa. Kambe, Yehovha u va twele vusiwana naswona a a tshamela ku va kutsula. (Vaavanyisi 2:11-16; 2 Tikronika 36:15) Leswi swi kombisa ndlela leyi Xikwembu lexi nga ni rirhandzu xi angulaka ha yona eka lava pfumalaka, lava nga le khombyeni kumbe lava nga le ku tikeriweni. Yehovha u “[fuwile] hi tintswalo.”—Vaefesa 2:4.
6. Yesu Kreste u n’wi tekelele njhani Tata wa yena eku kombiseni ka tintswalo?
6 Yesu Kreste u tekelele Tata wa yena hi ku hetiseka eku kombiseni ka tintswalo. Yesu u endle yini loko vavanuna vambirhi lava feke mahlo va n’wi kombela va ku: “Hosi, vana ni tintswalo eka hina, wena N’wana wa Davhida”? A va kombela Yesu leswaku a va pfula mahlo hi singita. Yesu u va pfule mahlo, kambe sweswo a nga swi endlelanga ku hetisisa nawu. Bibele yi ri: “Hi ku susumetiwa hi ntwela-vusiwana, Yesu a khumba mahlo ya vona, xikan’we-kan’we va sungula ku vona.” (Matewu 20:30-34) Ntwela-vusiwana wu susumetele Yesu ku endla masingita yo tala, a hanyisa lava feke mahlo, lava nga ni madimona, lava nga ni nhlokonho ni vana lava vabyaka, leswi tiseke ntsako lowukulu eka vatswari va vona.—Matewu 9:27; 15:22; 17:15; Marka 5:18, 19; Luka 17:12, 13.
7. Leswi Yehovha Xikwembu ni N’wana wa yena va swi endleke swi hi dyondzisa yini malunghana ni tintswalo?
7 Leswi Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va swi endleke swi kombisa tindlela timbirhi leti tintswalo ti kombisiwaka ha tona—ku va ni ntwela-vusiwana eka lava pfumalaka ni ku teka goza ro va pfuna. Leswaku u kombisa tintswalo u fanele u va ni swilo sweswo haswimbirhi. EMatsalweni, tintswalo hakanyingi i xiendlo xa musa eka lava pfumalaka. Kambe, tintswalo ti kombisiwa njhani etimhakeni ta vuavanyisi? Xana ti nga vula ni ku papalata ku teka goza leri a wu fanele u ri teka, tanihi ku tshika ku xupula munhu?
Ku Va Ni Tintswalo Eka Vadyohi
8, 9. Tintswalo leti kombisiweke Davhida endzhaku ka loko a dyohe na Bati-xeba a ti katsa yini?
8 Xiya leswi humeleleke endzhaku ka loko muprofeta Natani a ye eka Hosi Davhida wa le Israyele wa khale a ya n’wi byela hi vuoswi lebyi a byi endleke na Bati-xeba. Davhida u tisorile kutani a khongela a ku: “Oho Xikwembu, ndzi kombe tintswalo hi ku ya hi musa wa wena wa rirhandzu. Hlangula ku tlula ka mina nawu hi ku ya hi tintswalo ta wena to tala. Ndzi hlantswe xihoxo xa mina swinene, naswona ndzi basise eka xidyoho xa mina. Hikuva ndza ku tiva ku tlula ka mina nawu, naswona xidyoho xa mina xi le mahlweni ka mina nkarhi hinkwawo. Ndzi dyohele wena, wena ntsena, naswona ndzi endle swo biha ematihlweni ya wena.”—Pisalema 51:1-4.
9 Davhida u tisole swinene. Yehovha u n’wi rivalele xidyoho xa yena naswona a nga n’wi xupulanga hi ku ya hi xigwevo lexi yena na Bati-xeba a va faneriwa hi xona. Hi ku ya hi Nawu wa Muxe, Davhida na Bati-xeba a va fanele va dlayiwile. (Deteronoma 22:22) Hambileswi va nga byi balekelangiki hinkwabyo vuyelo bya xidyoho xa vona, a va dlayiwanga. (2 Samuwele 12:13) Ku kombisa ka Xikwembu tintswalo swi katsa ku rivalela xidyoho. Hambiswiritano, a xi tshiki ku xupula lava faneriwaka hi ku xupuriwa.
10. Hambileswi Yehovha a avanyisaka hi tintswalo, ha yini hi nga fanelanga hi tlanga hi tintswalo ta yena?
10 Leswi “xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we” ku nga Adamu, ni leswi “hakelo leyi tisiwaka hi xidyoho [ku nga] rifu,” vanhu hinkwavo va faneriwa hi ku fa. (Varhoma 5:12; 6:23) Hi fanele hi nkhensa swinene leswi Yehovha a kombisaka tintswalo loko a hi avanyisa! Hambiswiritano, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga tlangi hi tintswalo ta Xikwembu. Deteronoma 32:4 yi ri: “Tindlela [ta Yehovha] hinkwato i vululami.” Loko Xikwembu xi hlawula ku hi kombisa tintswalo, a xi yi honisi milawu ya xona leyi hetisekeke ya vululami.
11. Yehovha u kombise vululami lebyi faneleke loko a avanyisa Davhida na Bati-xeba hi ndlela yihi?
11 Davhida na Bati-xeba, a va fanele va rhanga va rivaleriwa xidyoho xa vona leswaku va nga gweveriwi rifu. Vaavanyisi va Vaisrayele a va nga ri na yona mfanelo ya ku rivalela. Loko nandzu lowu a wu lo tengiwa hi vona, a va ta va va boheke ku humesa xigwevo xa rifu. Nawu a wu lava sweswo. Hambiswiritano, hikwalaho ka ntwanano lowu Yehovha a wu endleke na Davhida, u lave ku vona loko ku ri ni xivangelo xo rivalela xidyoho xa Davhida. (2 Samuwele 7:12-16) Hikwalaho, Yehovha Xikwembu, “Muavanyisi wa misava hinkwayo,” loyi a nga “mukambisisi wa mbilu,” u hlawule ku tamela mhaka leyi hi yexe. (Genesa 18:25; 1 Tikronika 29:17) Xikwembu xi yi vone kahle mbilu ya Davhida, xi kambisisa loko a hundzuke hakunene kutani xi n’wi rivalela.
12. Vanhu lava nga ni vudyoho va nga swi kotisa ku yini ku kuma tintswalo ta Xikwembu?
12 Tintswalo leti Yehovha a hi kombaka tona hi ku endla leswaku hi nga gweveriwi rifu hikwalaho ka xidyoho lexi hi tswariweke na xona ti fambisana ni vululami bya yena. Leswaku swi koteka ku rivalela swidyoho handle ko tlula milawu ya yena ya vululami, Yehovha u lunghiselele gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa yena, Yesu Kreste, ku nga xikombiso lexikulu swinene xa tintswalo leti tshameke ti kombisiwa. (Matewu 20:28; Varhoma 6:22, 23) Leswaku hi vuyeriwa eka tintswalo ta Xikwembu, hi fanele hi ‘kombisa ripfumelo eka N’wana,’ leswi nga hi pfunaka leswaku hi nga gweveriwi rifu hikwalaho ka xidyoho lexi hi tswariweke na xona.—Yohane 3:16, 36.
Xikwembu Xa Tintswalo Ni Vululami
13, 14. Xana tintswalo ta Xikwembu ti endla leswaku vululami bya xona byi va bya hava? Hlamusela.
13 Hambileswi tintswalo ta Yehovha ti nga byi honisiki vululami bya yena, xana swi vula leswaku ti hundzula vululami bya yena onge hi loko ku ri ni nchumu lowu hoxeke hi byona? Xana tintswalo ti endla leswaku vululami bya Xikwembu byi hundzuka bya hava? Doo, a ti byi hunguti.
14 Hi ku tirhisa muprofeta Hosiya, Yehovha u byele Vaisrayele a ku: “Ndzi ta ku teka u va wa mina hilaha ku nga riki na makumu, ndzi ta ku teka u va wa mina hi ku tshembeka ni hi vululami ni hi musa wa rirhandzu ni hi tintswalo.” (Hosiya 2:19) Marito lawa ma swi kombisa kahle leswaku ndlela leyi Yehovha a kombisaka tintswalo ha yona minkarhi hinkwayo yi fambisana ni timfanelo ta yena letin’wana, ku katsa ni vululami. Yehovha i “Xikwembu xa tintswalo ni nsovo, . . . la rivalelaka xihoxo ni ku tlula nawu ni xidyoho, kambe a nga ka a nga tshiki ku xupula la faneriwaka hi ku xupuriwa.” (Eksoda 34:6, 7) Yehovha i Xikwembu xa tintswalo ni vululami. Bibele yi vula leswi malunghana na xona: “Ribye, ntirho wakwe wu hetisekile, hikuva tindlela takwe hinkwato i vululami.” (Deteronoma 32:4) Vululami bya Xikwembu byi hetisekile ni tintswalo ta xona ti hetisekile. Timfanelo leti hatimbirhi ta ringana naswona a yi kona leyi endlaka leswaku yin’wana yi va ya hava. Ematshan’weni ya sweswo, hatimbirhi ka tona ti tirhisana hi ndlela leyi hetisekeke.
15, 16. (a) I yini lexi kombisaka leswaku Xikwembu a xi tirhisi vululami bya xona hi ndlela yo biha? (b) Vagandzeri va Yehovha va nga tiyiseka hi yini loko a lovisa mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo?
15 Yehovha a nga tirhisi vululami byakwe hi ndlela yo biha. Minkarhi yo tala vululami byi fambisana ni timhaka ta nawu, naswona vuavanyisi hakanyingi byi koxa leswaku vadyohi va kuma nxupulo lowu va faneleke. Hambiswiritano, vululami bya Xikwembu byi katsa ni ku ponisiwa ka lava fanelekaka. Hi xikombiso, loko lavo homboloka emitini ya Sodoma na Gomora va lovisiwa, kokwa wa hina Lota ni vana va yena vambirhi va vanhwanyana va ponisiwile.—Genesa 19:12-26.
16 Hi nga tiyiseka leswaku loko Yehovha a lovisa mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo, “ntshungu lowukulu” wa vagandzeri va ntiyiso, lava “hlantswe[ke] tinguvu ta vona to leha va ti endla to basa hi ngati ya Xinyimpfana” wu ta ponisiwa. Xisweswo, va ta “[huma] enhlomulweni lowukulu.”—Nhlavutelo 7:9-14.
Ha Yini Hi Fanele Hi Va Ni Tintswalo?
17. Hi xihi xivangelo-nkulu xo va ni tintswalo?
17 Leswi Yehovha na Yesu Kreste va swi endleke swi hi dyondzisa leswi tintswalo ti nga swona hakunene. Swivuriso 19:17 loko swi hlamusela xivangelo-nkulu xo va ni tintswalo, swi ri: “Loyi a kombisaka xisiwana tintswalo u lomba Yehovha, naswona ndlela leyi a xi khomaka ha yona U ta yi tlherisela eka yena.” Yehovha wa tsaka loko hi tekelela yena swin’we ni N’wana wa yena hi ku kombisana tintswalo endleleni leyi hi khomanaka ha yona. (1 Vakorinto 11:1) Naswona van’wana va susumeteleka ku va ni tintswalo, hikuva loko hi va ni tintswalo eka vona na vona va ta va ni tintswalo eka hina.—Luka 6:38.
18. Ha yini hi fanele hi tikarhatela ku va ni tintswalo?
18 Tintswalo ti fambisana ni timfanelo tin’wana to tala letinene. Tintswalo ti katsa nsovo, rirhandzu, musa ni vunene. Ntwela-vusiwana wu susumetela munhu ku kombisa van’wana tintswalo. Hambileswi tintswalo ta Xikwembu ti nga endliki leswaku vululami byi hundzuka bya hava, Yehovha u hlwela ku hlundzuka naswona hi ku lehisa mbilu u nyika vadyohi nkarhi lowu ringaneke wo hundzuka. (2 Petro 3:9, 10) Hikwalaho tintswalo ti katsa ku lehisa mbilu. Leswi tintswalo ti fambisanaka ni timfanelo to tala letinene—ku katsa ni mihandzu yo hambana-hambana ya moya wa Xikwembu—i swa nkoka leswaku hi hlakulela mfanelo leyi. (Vagalatiya 5:22, 23) I swa nkoka swinene leswaku hi tikarhatela ku va ni tintswalo!
“Va Tsaka Lava Nga Ni Tintswalo”
19, 20. Tintswalo ta khana eku avanyisiweni hi ndlela yihi?
19 Mudyondzisiwa Yakobo u hi byela leswaku ha yini minkarhi hinkwayo hi fanele hi khoma van’wana hi tintswalo. U tsarile: “Tintswalo ta khana eku avanyisiweni.” (Yakobo 2:13b) Yakobo a a vulavula hi tintswalo leti mugandzeri wa Yehovha a ti kombisaka eka van’wana. Ta khana eku avanyisiweni hikuva loko ku fika nkarhi wa leswaku munhu a “tihlamulela eka Xikwembu,” Yehovha u kambisisa swiendlo swa tintswalo leswi munhu yoloye a swi endleleke van’wana kutani a n’wi rivalela exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa Yena. (Varhoma 14:12) A swi kanakanisi leswaku xin’wana xa swivangelo leswi endleke leswaku Davhida a kombisiwa tintswalo eka xidyoho lexi a xi endleke na Bati-xeba hileswi yena hi yexe a ri wanuna la nga ni tintswalo. (1 Samuwele 24:4-7) Hi hala tlhelo, “loyi a nga hanyiki hi tintswalo u ta kuma vuavanyisi byakwe lebyi nga riki na tintswalo.” (Yakobo 2:13a) A swi hlamarisi leswi “lava pfumalaka tintswalo” va xaxametiweke exikarhi ka lava Xikwembu xi va tekaka va “faneriwa hi rifu”!—Varhoma 1:31, 32.
20 EDyondzweni ya yena ya le Ntshaveni, Yesu u te: “Va tsaka lava nga ni tintswalo, hikuva va ta kombiwa tintswalo.” (Matewu 5:7) Marito lawa ma swi kombisa kahle hakunene leswaku lava lavaka tintswalo ta Xikwembu na vona va fanele va va ni tintswalo! Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi ndlela leyi hi nga kombisaka tintswalo ha yona evuton’wini bya hina bya siku ni siku.
U Dyondze Yini?
• Tintswalo i yini?
• Tintswalo ti kombisiwa hi tindlela tihi?
• Yehovha i Xikwembu xa tintswalo ni vululami hi ndlela yihi?
• Ha yini hi fanele hi va ni tintswalo?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso eka tluka 21]
Ntwela-vusiwana lowu Yehovha a nga na wona eka lava pfumalaka wu fana ni lowu manana a nga na wona eka n’wana wa yena
[Xifaniso eka tluka 23]
Hi dyondza yini malunghana ni tintswalo eka masingita ya Yesu?
[Xifaniso eka tluka 24]
Xana Yehovha u tlule nawu wa vululami bya yena hi ku kombisa Davhida tintswalo?
[Xifaniso eka tluka 25]
Tintswalo leti Xikwembu xi nga na tona eka vanhu lava dyoheke ti fambisana ni vululami bya xona