Ku Kutsuriwa eSwirimbanini Swa Muphasi Wa Tinyenyana

“[Yehovha] u ta ku kutsula exirimbaneni xa muphasi wa tinyenyana.”—PISALEMA 91:3.

1. I mani “muphasi wa tinyenyana,” naswona ha yini a ri ni khombo?

VAKRESTE hinkwavo va ntiyiso va langutane ni muhloti la nga ni vuxisi ni vutlhari byo tlula bya munhu. Eka Pisalema 91:3 u vuriwa “muphasi wa tinyenyana.” Xana i mani nala wa kona? Ku sukela eka nkandziyiso wa June 1, 1883, magazini lowu wu vule leswaku a ku na un’wana handle ka Sathana Diyavulosi. Nala loyi wa matimba u endla matshalatshala ya vukanganyisi leswaku a hambukisa vanhu va Yehovha ni ku va phasa ku fana ni muphasi wa tinyenyana loko a ringeta ku phasa xinyenyana.

2. Ha yini Sathana a fanisiwa ni muphasi wa tinyenyana?

² Eminkarhini ya khale swinyenyana a swi phasiwa hikwalaho ka vuxongi bya vuyimbeleri bya swona, mivalavala ya tinsiva ta swona leswaku swi ta dyiwa ni ku endla magandzelo. Hambiswiritano, hi ntumbuluko swinyenyana i swivumbiwa leswi tshamaka swi xalamukile ni ku hatla swi vona khombo, naswona a swi olovi ku swi phasa. Hikwalaho, muphasi wa tinyenyana wa le minkarhini ya ku tsariwa ka Bibele a a rhanga a dyondza vutomi ni mikhuva ya muxaka wa tinyenyana leti a navelaka ku ti phasa. Kutani a ehleketa hi tindlela ta vutlhari to ti phasa. Loko Bibele yi fanisa Sathana ni muphasi wa tinyenyana yi hi pfuna leswaku hi tiva tindlela ta yena. Diyavulosi wa hi dyondza ha un’we wa hina. U xiya mikhuva ya hina kutani a rhiya mintlhamu ya yena a yi tumbeta leswaku a ringeta ku hi phasa hi ri karhi hi hanya. (2 Timotiya 2:26) Ku phasiwa hi yena swi ta onha vumoya bya hina naswona swi ta endla leswaku hi loviseriwa makumu. Hikwalaho, leswaku hi sirheleleka hi fanele hi tiva vukanganyisi bya “muphasi wa tinyenyana.”

3, 4. Xana makungu ya Sathana ma fana njhani ni ya nghala? ni ya xivatlankombe?

³ Mupisalema u tlhele a fanisa marhengu ya Sathana ni ya xinghalana kumbe nyoka ya xivatlankombe. (Pisalema 91:13) Ku fana ni nghala, minkarhi yin’wana Sathana u hlasela hi ku kongoma hi ku tirhisa nxaniso kumbe hulumendhe leswaku yi lwisana ni vanhu va Yehovha. (Pisalema 94:20) Ku hlasela ka yena ku fana ni nghala swi nga ha tshikisa vanhu va nga ri vangani ku tirhela Yehovha. Kambe, hakanyingi minhlaselo yoleyo leyi nga erivaleni a yi va wisi vanhu va Xikwembu kambe yo ya yi tiyisa vun’we bya vona. Kambe, xana Sathana u hlasela njhani ku fana ni nyoka ya xivatlankombe?

⁴ Diyavulosi u tirhisa vutlhari lebyi tlulaka bya munhu leswaku a kanganyisa ni ku hlasela hi ndlela yo vava ku fana ni nyoka ya vuxungu leyi tumbeleke. Hi ku tirhisa ndlela leyi, u kote ku onha mianakanyo ya vanhu van’wana va Xikwembu, a va kanganyisa leswaku va endla ku rhandza ka yena ematshan’weni ya ku endla ku rhandza ka Yehovha, ivi va wela ekhombyeni. Lexi tsakisaka hileswaku ha ma tiva makungu ya Sathana. (2 Vakorinto 2:11) Sweswi a hi kambisiseni mintlhamu leyi tirhisiwaka hi “muphasi wa tinyenyana.”

Ku Chava Vanhu

5. Ha yini ntlhamu wa ku “chava vanhu” wu tirha ngopfu?

⁵ “Muphasi wa tinyenyana” u tiva leswi munhu hi ntolovelo a swi navelaka leswaku a ta amukeleka ni ku tsakeriwa hi vanhu van’wana. A swi vuli leswaku Vakreste a va na mhaka ni leswi vanhu lava hanyaka na vona va swi ehleketaka ni ndlela leyi va titwaka ha yona. Leswi Diyavulosi a yi tivaka mhaka yoleyo, u ta lava ku endla Vakreste va karhateka ngopfu hi leswi vanhu van’wana va swi ehleketaka ha vona. Hi xikombiso, u phasa vanhu va Xikwembu hi ku tirhisa ntlhamu wa ku “chava vanhu.” (Swivuriso 29:25) Loko malandza ya Xikwembu ma joyina van’wana leswaku ma endla leswi Yehovha a nga swi laviki kumbe va ala ku  endla leswi Rito ra Xikwembu ri va lerisaka swona, va va se va phasiwe hi “muphasi wa tinyenyana.”—Ezekiyele 33:8; Yakobo 4:17.

6. Hi xihi xikombiso lexi kombisaka ndlela leyi muntshwa a nga ha phasiwaka ha yona hi “muphasi wa tinyenyana”?

⁶ Hi xikombiso, muntshwa a nga ha endla leswi tintangha takwe exikolweni ti n’wi kucetelaka ku swi endla kutani a dzaha fole. Swi nga ha endleka siku rero loko a ya exikolweni a a nga ehleketi nikatsongo hi ku dzaha fole. Kambe hi xitshuketa u tikuma a endla nchumu lowu onhaka rihanyo rakwe ni lowu hlundzukisaka Xikwembu. (2 Vakorinto 7:1) Xana u ringiwe njhani? Kumbexana u fambe ni vanghana vo biha naswona u chave leswaku va nga n’wi endla xihlekiso. Vantshwa, mi nga pfumeleli “muphasi wa tinyenyana” a mi yenga kutani a mi phasa! Leswaku u papalata ku phasiwa u ri karhi u hanya, tivonele leswaku u nga endli hambi ku ri xilo xitsongo xo biha. Yingisa ndzayo ya Bibele ya ku papalata vanghana vo biha.—1 Vakorinto 15:33.

7. Xana Sathana a nga swi kotisa ku yini ku endla vatswari van’wana va honisa timhaka ta moya?

⁷ Vatswari lava nga Vakreste lava xalamukeke va byi tekela enhlokweni vutihlamuleri bya vona bya Matsalwa bya ku phamela mindyangu ya vona hi tlhelo ra nyama. (1 Timotiya 5:8) Hambiswiritano, xikongomelo xa Sathana i ku endla leswaku Vakreste va hundzeleta emhakeni leyi. Kumbexana va xwa eminhlanganweni hikwalaho ka leswi vathori va vona va va sindzisaka ku endla ntirho lowu engetelekeke. Va nga ha chava ku kombela ku xwa entirhweni leswaku va ta va kona eka swiyimiso hinkwaswo swa ntsombano wa muganga, va kota ku gandzela Yehovha swin’we ni vamakwavo. Lexi nga hi sirhelelaka eka ntlhamu lowu i ku “tshemba Yehovha.” (Swivuriso 3:5, 6) Ku engetela kwalaho, ku tsundzuka leswaku hinkwerhu hi swirho swa ndyangu wa Yehovha nileswaku u tiyimisele ku hi khathalela, swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tiyile. Vatswari, xana mi na rona ripfumelo ra leswaku Yehovha u ta mi khathalela hi ndlela yo karhi swin’we ni mindyangu ya n’wina loko mi endla ku rhandza ka yena? Kumbe, xana Diyavulosi u ta mi phasa mi ri karhi mi hanya kutani mi endla ku rhandza ka yena hikwalaho ko chava vanhu? Ha mi khutaza leswaku mi anakanyisisa hi swivutiso leswi hi xikhongelo.

Ntlhamu Wa Ku Hlongorisa Rifuwo

8. Xana Sathana u wu tirhisa njhani ntlhamu wa ku hlongorisa rifuwo?

⁸ Nakambe Sathana u tirhisa ntlhamu wa ku hlongorisa rifuwo leswaku a hi phasa. Fambiselo ra swa mabindzu ra misava leyi, hakanyingi ri kucetela ku nghenela swikimi swa ku kuma rifuwo hi ku hatlisa, leswi nga ha kanganyisaka vanhu van’wana va Xikwembu. Minkarhi yin’wana, vanhu va nga ha khutaziwa leswi: “Kulula u n’watseka. Loko se u ri ni timali ta wena, u nga tshama ehansi u wisa kutani u tiphina hi vutomi. U nga ha phayona loko u swi lava.” Marito lawa, ma nga ha vuriwa hi van’wana lava lavaka ku dyelela vamakwavo evandlheni ra Vukreste. Anakanya kahle hi mhaka leyi ya ku va ni mali yo tala. Xana a yi kombisi ku va ni mianakanyo yo fana ni ya munhu la fuweke wa le xifanisweni xa Yesu, ya ku va la nga “anakanyiki”?—Luka 12:16-21.

9. Ha yini Vakreste van’wana va phasiwa hi ku navela swilo?

⁹ Sathana u lawula mafambiselo ya yena yo homboloka lerova ma kucetela vanhu leswaku va navela swilo. Ku navela koloko ku nga hetelela ku kavanyete vutomi bya Mukreste, ku kamanyeta rito kutani ri “nga ha veki mihandzu.” (Marka 4:19) Bibele yi hi khutaza leswaku hi eneriseka hi  swakudya ni swo funengela. (1 Timotiya 6:8) Hambiswiritano, vo tala va phasiwa hi “muphasi wa tinyenyana” hikuva ndzayo leyi a va yi tirhisi eka vona vini. Xana ku nga ha va ku ri leswaku manyunyu ma va endla va vona onge va fanele va hanya hi ndlela yo karhi? Xana ku vuriwa yini hi un’wana ni un’wana wa hina? Xana ku navela ku va ni swilo swi endla leswaku timhaka ta vugandzeri bya ntiyiso hi ti teka ti nga ri ta nkoka ngopfu? (Hagayi 1:2-8) Lexi twisaka ku vava eminkarhini leyi ya ku pfumaleka ka timali, van’wana va honise vuxaka bya vona ni Xikwembu leswaku va kota ku hambeta va hanya hi ndlela leyi se va yi toloveleke. Langutelo rolero ro hlongorisa rifuwo ri tsakisa “muphasi wa tinyenyana”!

Ntlhamu Wa Vuhungasi Lebyi Nga Riki Byinene

10. Xana Mukreste u fanele a tikambisisa emhakeni yihi?

¹⁰ Ntlhamu wun’wana wa “muphasi wa tinyenyana” i ku onha mapfalo ya vanhu yo tiva leswi nga swinene ni leswo biha. Langutelo ro fana ni leri a ri ri eSodoma ni le Gomora hi rona ri lawulaka vuhungasi byo tala. Hambi ku ri swiviko swa mahungu swa le ka thelevhixini ni swa timagazini swi vulavula hi madzolonga ni ku endla leswaku vanhu va tsakela swilo swo chavisa ni rimbewu. Swo tala leswi kombisiwaka eka thelevhixini leswi vuriwaka vuhungasi swi onha vuswikoti bya vanhu byo “hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.” (Vaheveru 5:14) Hambiswiritano, tsundzuka marito ya Yehovha lawa a ma vuleke hi nomu wa Esaya a ku: “Khombo eka lava vulaka leswaku leswinene swi bihile nileswaku leswo biha i swinene!” (Esaya 5:20) Xana “muphasi wa tinyenyana” se u onhe mianakanyo ya wena hi mano yakwe emhakeni ya vuhungasi byo tano byo biha? I swa nkoka leswaku u tikambisisa wena n’wini.—2 Vakorinto 13:5.

11. I ndzayo yihi leyi hlamuseriweke eka Xihondzo xo Rindza ya malunghana ni switori swa TV?

¹¹ Kwalomu ka malembe ya 25 lama hundzeke, Xihondzo xo Rindza xi lemukise vagandzeri va Xikwembu hi ndlela ya rirhandzu malunghana ni minongonoko ya TV. * Loko xi hlamusela ndlela leyi switori leswi rhandziwaka ngopfu swi nga n’wi kucetelaka ha yona munhu, xi te: “Matshalatshala yo lava ku rhandziwa ma tirhiseriwa ku yimelela mahanyelo wahi ni wahi yo biha. Hi xikombiso, eka ntlango wun’wana, muntshwa un’wana la nga tika kambe a nga tekiwangiki u byela munghana wakwe a ku: ‘Phela ndza n’wi rhandza Victor. A ndzi na mhaka. . . . Mhaka yikulu eka mina i ku va ndzi tswala n’wana loyi a nga ta ku tatana eka yena!’ Vuyimbeleri byo hola lebyi chayelaka ehansi byi pfala munhu mahlo a nga swi voni leswaku ndlela leyi a yi tekaka yi bihile. Na wena muhlaleri wa ntlango lowu u twa u n’wi rhandza Victor wa kona. U tikuma u twelana ni nhwanyana yoloye. Na wena u swi twisisa kahle leswi a swi vulaka. Endzhakunyana ka loko muhlaleri un’wana a ehleketisisile u te, ‘Ya hlamarisa ndlela leyi u tiyimelelaka ha yona loko wa ha endla leswi humeke endleleni. Ha swi tiva leswaku ku tikhoma loko biha swi hoxile. . . . Kambe ndzi xiye leswaku emianakanyweni ya mina a ndzi n’wi twela vusiwana munhu la tikhomaka hi ndlela yo biha.’”

12. I yini leswi kombaka leswaku yi fanerile ndzayo leyi xalamukisaka mianakanyo malunghana ni minongonoko yo karhi ya TV?

 ¹² Hi mpfhuka swihloko sweswo swi kandziyisiwa, muxaka lowu wa minongonoko leyi onhaka mianakanyo wu ya wu kumeka hi xitalo. Etindhawini to tala, minongonoko yo tano yi tlanga vusiku ninhlikanhi. Vavanuna ni vavasati ni vantshwa vo tala hakanyingi va wundla mianakanyo ya vona ni timbilu ta vona hi vuhungasi byo tano. Kambe hina a hi fanelanga hi tixisa. Swi hoxile ku ehleketa leswaku vuhungasi byo biha a byi onhi ku fana ni swilo leswi endlekaka hi xiviri hi swi vona. Xana Mukreste a nga hlawula ku hungasiwa hi vanhu vo karhi lava a nga lorhiki nikatsongo ku va rhamba ekaya rakwe?

13, 14. Xana van’wana va yi phofule njhani ndlela leyi switsundzuxo emhakeni yo hlalela switori swa TV swi va pfuneke ha yona?

¹³ Vo tala va vuyeriwile loko va yingisa xitsundzuxo lexi vuriweke hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Endzhaku ko hlaya ndzayo leyi nga erivaleni leyi sekeriweke eBibeleni, van’wana va tsarile va hlamusela ndlela leyi swihloko swa timagazini swi va pfuneke ha yona. * Un’wana u te: “Ku ringana malembe ya 13 a ndzi godzomberiwe hi switori swa thelevhixini. A ndzi ehleketa leswaku vuxaka bya mina na Xikwembu a byi sirhelelekile loko ntsena ndzi ya eminhlanganweni ya Vukreste naswona ndzi pfa ndzi huma nsimu. Kambe ndzi tikume ndzi ngheniwe hi moya wa vatlangi va switori sweswo wa leswaku loko nuna wa wena a ku karhata kumbe u vona a nga ku rhandzi, loko wo oswa a hi nandzu wa wena—i nandzu wa yena. Leswi a ndzi tiyimelela ndzi teke ndlela leyi yo biha kutani ndzi dyohela Yehovha ni nuna wa mina.” Wansati loyi u susiwile evandlheni. Eku heteleleni, u tianakanyile kutani a hundzuka ivi a vuyiseriwa eku hlanganyeleni. Swihloko leswi lemukiseke hi ta switori swa TV swi n’wi nyike matimba yo papalata ku hungasiwa hi swilo leswi vengiwaka hi Yehovha.—Amosi 5:14, 15.

¹⁴ Muhlayi un’wana loyi vutomi bya yena a byi onhiwe hi switori u te: “Ndzi ririle loko ndzi ri karhi ndzi hlaya swihloko sweswo, hikuva ndzi xiye leswaku mbilu ya mina a yi nga ha ri eka Yehovha hi ku helela. Ndzi tshembise Xikwembu xanga leswaku a ndzi nge he pfuki ndzi ve hlonga ra switori leswi.” Wansati un’wana wa Mukreste, endzhaku ko phofula ndlela leyi a swi tlangelaka ha yona swihloko leswi a swi hlayeke, la pfumeleke leswaku switori se a swi n’wi godzomberile, u tsale a ku: “A ndzi tivutisa . . . loko vuxaka bya mina na Yehovha byi khumbeka. Xana ndzi nga va munghana wa vatlangi va switori hala tlhelo ndzi va munghana wa Yehovha?” Loko switori sweswo swa TV swi onhe timbilu ta vanhu eka malembe ya kwalomu ka 25 lama hundzeke, sweswi swi fanele swi nyanye ku tlula mpimo. (2 Timotiya 3:13) Hi fanele hi tivonela eka ntlhamu wa Sathana wa mixaka hinkwayo ya vuhungasi lebyi nga tengangiki, hambi i switori swa TV, mintlangu ya vhidiyo ya madzolonga kumbe i tivhidiyo ta vuyimbeleri bya manyala.

Ntlhamu Wa Timholovo

15. Van’wana va phasiwa njhani hi Diyavulosi va ri karhi va hanya?

¹⁵ Sathana u tirhisa timholovo tanihi ntlhamu leswaku a vanga ku avana exikarhi ka vanhu va Yehovha.  Hi nga ha phasiwa hi ntlhamu lowu ku nga khathariseki malunghelo lawa hi nga na wona entirhweni wa Mfumo. Van’wana Diyavulosi u va phasile va ri karhi va hanya hikwalaho ko pfumelela timholovo ti kavanyeta ku rhula ni vun’we leswi Yehovha a hi nyikeke swona.—Pisalema 133:1-3.

16. Xana Sathana u ringeta njhani hi mano ku hahlula vun’we bya hina?

¹⁶ Hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava, Sathana u ringete ku lovisa nhlengeletano ya Yehovha ya laha misaveni hi ku yi hlasela hi ku kongoma kambe u hlulekile. (Nhlavutelo 11:7-13) Ku sukela enkarhini wolowo, u tirhise mano leswaku a hahlula vun’we bya hina. Loko hi pfumelela timholovo ti onha vun’we bya hina, hi va hi nyike “muphasi wa tinyenyana” nkarhi wo hi phasa. Xisweswo hi nga sivela ku tirha ka moya lowo kwetsima evuton’wini bya hina vini ni le vandlheni. Loko sweswo swo humelela, Sathana u ta tsaka hikuva xin’wana ni xin’wana lexi kavanyetaka vun’we bya vandlha xi kavanyeta ni ntirho wo chumayela.—Vaefesa 4:27, 30-32.

17. I yini lexi nga pfunaka lava nga holova leswaku va tlhantlha timholovo teto?

¹⁷ Xana u nga endla yini loko u nga twanani ni Mukreste-kuloni? Entiyisweni, swiyimo swa hambana. Kambe hambileswi ku nga ni swivangelo swo tala leswi tumbuluxaka swiphiqo, a xi kona xivangelo xa leswaku timholovo ti tshama ti nga tlhantlhiwanga. (Matewu 5:23, 24; 18:15-17) Xitsundzuxo lexi nga eRitweni ra Xikwembu xi huhuteriwile naswona xi hetisekile. Minkarhi hinkwayo loko misinya ya milawu ya Bibele yi tirhisiwa ya pfuna.

18. Ha yini ku tekelela Yehovha swi hi pfuna ku tlhantlha timholovo?

¹⁸ Yehovha u “lunghekele ku rivalela,” naswona u ni “ndzivalelo wa ntiyiso.” (Pisalema 86:5; 130:4) Loko hi n’wi tekelela, hi kombisa leswaku hi vana va yena lava rhandzekaka. (Vaefesa 5:1) Hinkwerhu hi vadyohi naswona ha wu lava ndzivalelo wa Yehovha. Xisweswo, hi fanele hi tivonela loko hi titwa hi ri ni mboyamelo wa ku ka hi nga rivaleli munhu un’wana. Hi nga ha fana ni nandza wa le xifanisweni xa Yesu loyi a aleke ku rivalela nandza-kulobye xikweleti lexi a xi nga nyawuli loko xi ringanisiwa ni lexi n’wini wa yena ana se a n’wi rivaleleke xona. Loko n’wini wa yena a tivisiwa mhaka leyi, u lerise leswaku nandza loyi a nga rivaleliki a hoxiwa ekhotsweni. Yesu u gimete xifaniso xa yena hi marito lawa: “Ni Tata wa mina la nge matilweni u ta endla hi mukhuva lowu fanaka eka n’wina loko mi nga rivaleli vamakwenu ku suka etimbilwini ta n’wina.” (Matewu 18:21-35) Ku anakanyisisa hi xifaniso lexi ni ndlela leyi Yehovha a hi rivalelaka ha yona ko tala a nga ri na xikhomela, sweswo swi ta hi pfuna loko hi ringeta ku lunghisa timholovo ni vamakwerhu!—Pisalema 19:14.

Ku Sirheleleka “eNdhawini Ya Le Xihundleni Ya La Nge Henhla-Henhla”

19, 20. Xana hi fanele hi yi languta njhani ‘ndhawu ya le xihundleni’ ya Yehovha ni ‘ndzhuti’ eminkarhini leyi ya khombo?

¹⁹ Hi hanya eminkarhini ya khombo. Sathana a a ta va a hi lovisile hinkwerhu ka hina loko a ku nga ri hi nsirhelelo wa Yehovha wa rirhandzu. Hikwalaho, leswaku hi papalata ku phasiwa hi “muphasi wa tinyenyana,” hi fanele hi va endhawini leyi sirhelelekeke yo fanekisela, hi “tshama endhawini ya le xihundleni ya La nge Henhla-henhla,” hi kuma “vutshamo endzhutini wa Lowa Matimba Hinkwawo.”—Pisalema 91:1.

²⁰ Onge minkarhi hinkwayo hi nga languta switsundzuxo swa Yehovha ni nkongomiso wa yena swi ri nsirhelelo ku nga ri leswaku swo hi sivela-sivela swi nga fanelanga. Hinkwerhu hi langutana ni muhloti loyi a nga ni matimba yo tlula ya munhu. Handle ka mpfuno wa Yehovha wa rirhandzu, a nga kona la nga ponaka ku phasiwa. (Pisalema 124:7, 8) Kutani a hi hambeteni hi khongela leswaku Yehovha a ta hi ponisa eka mintlhamu ya “muphasi wa tinyenyana”!—Matewu 6:13.

[Tinhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Ha yini ku “chava vanhu” ku ri ntlhamu lowu nga ni khombo?

• Xana Diyavulosi u wu tirhisa njhani ntlhamu wa ku hlongorisa rifuwo?

• Xana Sathana u va phase njhani van’wana hi vuhungasi lebyi nga tengangiki?

• Hi wihi ntlhamu lowu Diyavulosi a wu tirhiselaka ku hahlula vun’we bya hina?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso eka tluka 27]

Van’wana va phasiwe hi ku “chava vanhu”

[Xifaniso eka tluka 28]

Xana u tsakisiwa hi swilo leswi Yehovha a swi vengaka?

[Xifaniso eka tluka 29]

Xana u nga endla yini loko u holove ni Mukreste-kuloni?