Ku Yisa Minkandziyiso Leyi Sekeriweke eBibeleni Ni Laha Swi Tikaka Ku Fika Kona

LORI ya hina a yi tshinela endhawini leyi ku kamberiwaka timovha, laha a ku ri ni vanhu va kwalomu ka 60 lava hlomeke—vavanuna, vavasati ni vantshwa va malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi. Van’wana a va ambale yunifomo; kasi van’wana a va nga yi ambalanga. Vo tala a va khome swibamu swa othomethiki. A va tikomba va rindzele hina. Ku ni nyimpi etikweni.

Hi ni mune wa masiku hi ri karhi hi famba hi lori, hi layiche mabokisi ya tibuku leti sekeriweke eBibeleni lama tikaka tithani ta khume. A hi tivutisa loko va ta hi tshika hi hundza. Xana va ta lava mali? Swi ta teka nkarhi wo tanihi kwihi ku va khorwisa leswaku ntirho wa hina a wu fambisani ni nyimpi?

Wanuna un’wana u duvule emoyeni ku hi komba leswaku hi yena la rhangelaka kwalaho. Endzhaku ko vona tiselfoni ta hina u lerise leswaku hi n’wi nyika tona. Loko hi kanakana, u hundzise voko enkolweni wakwe, leswi hi endleke hi twisisa leswi a hi ta humeleriwa hi swona loko hi ala ku yingisa leswi a hi byelaka swona. Kutani hi n’wi nyike tona.

Hi xitshuketa wansati un’wana la ambaleke yunifomo u teke xibamu xakwe ivi a hi tshinelela. I “matsalana,” kutani na yena a a lava leswaku hi n’wi nyika xanchumu. Swilo a swi tika hikuva loko u lava ku pona a wu boheka ku n’wi nyika xo karhi. Kutani socha rin’wana ri pfule thangi ra hina ra petirolo leswaku ri ta chela eka xigubu xa rona. Loko hi ri byele leswaku ri nga endli sweswo, ri hi honisile ri vula leswaku ri endla leswi ri lerisiweke swona. A xi kona lexi a hi ta xi endla. A hi khome timbilu leswaku lavan’wana va nga ti va ta endla leswi fanaka.

Va hetelele va pfule rihlampfu kutani hi ya emahlweni ni riendzo ra hina. Hiloko mina ni munghana wa mina hi ku hefu! A hi khomiwe hi rhumbyana, kambe se hi ti toloverile tindhawu leti to chavisa laha ku kamberiwaka timovha. Exikarhi ka April 2002 na January 2004, hi endle maendzo ya 18 hi suka ehlalukweni ra le Douala, eCameroon hi ya Bangui, ku nga ntsindza wa tiko ra Riphabliki ra Afrika Xikarhi. Riendzo rero leri nga mpfhuka wa 1 600 wa tikhilomitara ri taleriwe hi makhombo ni swihlamariso minkarhi hinkwayo. *

Joseph na Emmanuel, vachayeri lava tshamelaka ku teka riendzo leri va hlamusela: “Maendzo lawa ma hi dyondzise tidyondzo to tala. Swa pfuna ku endla swikhongelo swo tala hi mbilu kutani u rhulisa mbilu.  Mupisalema u tsarile a ku: ‘Ndzi veke ntshembo wa mina eka Xikwembu. A ndzi nge chavi nchumu. Xana munhu wa la misaveni a nga ndzi endla yini?’ Hi ringeta ku va ni langutelo leri fanaka. Ha tiyiseka leswaku Yehovha wa swi tiva leswaku riendzo ra hina i ra ku fambisa rungula leri nga ni ntshembo leri vanhu va ri lavaka swinene.”—Pisalema 56:11.

Matshalatshala Lama Endliwaka Hi Matiko Yo Hambana-hambana Leswaku Ku Rhumeriwa Swakudya Swa Moya

Vanhu vo tala exiphen’wini lexi xa laha Afrika va swi rhandza ku twa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Tibuku leti hi ti rhumelaka ti endleriwe ku va pfuna leswaku va enerisa xilaveko xa vona xa moya. (Matewu 5:3; 24:14) Rhavi ra le Cameroon ra Timbhoni ta Yehovha leri nga eDouala ri rhumela tibuku nkarhi na nkarhi eka vahuweleri va Mfumo lava tlulaka 30 000 ni le ka vanhu lava tsakelaka lava tshamaka etikweni ra Cameroon ni le ka matiko ya mune lama akelaneke na rona.

Tibuku leti ti va se ti fambe mpfhuka wo leha. To tala ta tona ti gandlisiwe eFinland, eItaly, eJarimani, eNghilandhi ni le Spain. Kutani ti rhumeriwa hi byatso ti sukela eFurwa. Entiyisweni, ku fika mabokisi yo tala ya tibuku leti sekeriweke eBibeleni ehlalukweni ra le dorobeni ra Douala endzhaku ka mavhiki man’wana ni man’wana mambirhi.

Mabokisi wolawo yo tala ma rhwariwa ma yisiwa erhavini hi lori. Lava tirhaka eka Ndzawulo yo Rhumela Tibuku va ti hlela hi ku ya hi tindhawu leti ti faneleke ti rhumeriwa eka tona. Ku rhumela tibuku etindhawini leti nga ekule ta matiko lawa a hi matlangwana. Kambe sweswo i ndlela yin’wana yo yisa mahungu lamanene “endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mintirho 1:8) Rhavi ri titshege hi vatirhi va ku tirhandzela lava hi mbilu hinkwayo va tekaka maendzo lama nga ni khombo hi lori. Xisweswo tibuku leti sekeriweke eBibeleni ta rhumeriwa nkarhi na nkarhi eka vanhu va timiliyoni ematikweni ya le xikarhi ya Afrika.

Riendzo Ra Xiviri

Tibuku leti fambisiwaka hi lori ti ya eCameroon, eChad, aEquatorial Guinea, eGabon ni le Riphabliki ra Afrika Xikarhi. A hi khandziyeni lori yin’wana hi famba ni vachayeri va yona. Tianakanye u tshame ni vachayeri, naswona u lunghekele ku teka riendzo leri nga ni khombo leri nga ta teka khume wa masiku kumbe ku tlula.

 Vachayeri va tsevu va teka riendzo rero. Va fanele va va va hanye kahle emirini, va ri ni matimba, va kota ku lehisa mbilu naswona va ambale kahle. Va nga ha ambala swiambalo swa Xiafrika kumbe va ambala hembe va boha ni thayi. Enkarhini lowu hundzeke, vatirhela-mfumo va ndzawulo ya nhundzu leyi nghenaka etikweni va te: “Langutani ndlela leyi lori leyi yi baseke ha yona ni ndlela leyi vachayeri va yona va ambaleke kahle ha yona, va languteka hi ndlela leyi va langutekaka ha yona eka swifaniso swa minkandziyiso ya vona.” Xa nkoka swinene ku tlula ndlela leyi vachayeri va langutekaka ha yona i ku tiyimisela ka vona ku ya kun’wana ni kun’wana hikwalaho ko lava ku tirhela van’wana.—Pisalema 110:3.

Va suka eDouala kwalomu ka awara ya tsevu nimixo, endzhakunyana ka ku tlhava ka dyambu, leswaku va nga khomeleriwi hi ku tlimbana ka timovha emagondzweni ya doroba leri leri kulaka hi ku hatlisa. Endzhaku ko tsemakanya buloho leri nga ekusuhi ni le rhavini kutani hi hundza doroba leri leri nga ni mphesamphesa, hi kongome evuxeni endhawini yo sungula laha a hi ya kona—Yaoundé, doroba leri nga ntsindza wa Cameroon.

Vachayeri hinkwavo va tsevu va ta ku byela ndlela leyi swi tikaka ha yona ku chayela lori leyi rhwaleke tibuku leti tikaka tithani ta khume. Masiku manharhu yo sungula a ma na swiphiqo swo tala hikuva hi famba egondzweni leri cheriweke xikontiri, kambe swi lava leswaku hi tshama hi xalamukile swinene. Kutani hi xitshuketa ku sungula ku na mpfula. Ku sukela laha ku ya emahlweni, gondzo ra kona a ri cheriwanga xikontiri. Hi sungula ku nga ha voni kahle, gondzo ra rheta, kutani hi fanele hi famba katsongo hileswi vuandlalo bya gondzo byi nga ringaniki. Se i madyambu. I nkarhi wa leswaku hi yima, hi dya swakudya ivi hi ringeta ku etlela hi tlhandleke milenge ehenhla ka dexibodo ya lori. Hi hanya hi ndlela leyi loko hi ri eka maendzo lawa!

Esikwini leri tlhandlamaka nimpundzu, hi ya emahlweni ni riendzo ra hina. Muchayeri un’wana u pfuneta hi ku tshama a veke tihlo ku vona leswaku gondzo ri njhani. U hatla a hi xalamukisa loko hi fambela ekusuhi ni mugerho lowu nga etlhelo ka gondzo. Vachayeri va swi tiva kahle leswaku loko vo rheta va nghena emugerhweni, swi nga ha teka masiku leswaku va kota ku huma. Hambiloko se hi tsemakanye ndzilakano hi nghena etikweni ra Riphabliki ra Afrika Xikarhi, xiyimo xa magondzo a xi antswi ngopfu. Eka tikhilomitara ta 650 leti landzelaka, hi hundza hi le tindhawini ta le makaya leti nga ni tintshava ta rihlaza to saseka. Vana, vakokwana ni vamanana lava bebuleke vana va hi tlakusela mavoko loko hi ri karhi hi famba katsongo hi hundza hi le swimutanini swa vona. Hikwalaho ka hasahasa leyi nga etikweni, a ti talanga timovha leti fambaka emagondzweni masiku lawa, kutani vanhu va hi languta hi ku hlamala.

Mintokoto Leyi Tsakisaka

Janvier, un’wana wa vachayeri va hina, u hi byele leswaku hambileswi va khomekeke swinene hi ku ya hi xiyimiso xa vona, hakanyingi va yima eswimitanini leswitsongo leswaku va wisanyana naswona va nyika vanhu tibuku leti sekeriweke eBibeleni. U ri: “Minkarhi hinkwayo loko hi fika eBaboua hi ringeta ku vulavurisana ni wanuna un’wana la tirhaka exibedlhele, loyi a ri tsakelaka swinene rungula ra Mfumo,  kutani hi n’wi fambisela dyondzo yo koma ya Bibele. Siku rin’wana hi kale hi n’wi komba khasete ya vhidiyo ya Nowa, yena ni ndyangu wakwe. Ku fike vanghana ni vaakelani, kutani hi ku hatlisa yindlu yakwe a yi tele hi vahlaleri lava tsakeke. Un’wana ni un’wana u tshame a twa hi Nowa, kutani hi nkarhi wolowo a va hlalele xitori xakwe eka thelevhixini. A swi khumba mbilu ku vona ndlela leyi va tlangelaka ha yona. Endzhaku ka sweswo, va hi lunghiselele swakudya swo hlawuleka leswaku va hi nkhensa naswona va hi kombele leswaku hi etlela kwalaho. A hi fanele hi famba hi nkarhi wolowo, hi ya emahlweni ni riendzo ra hina ro leha, kambe a hi tsakile leswi hi koteke ku avelana mahungu lamanene ni vanhu lava lava titsongahataka.”

Muchayeri un’wana la vuriwaka Israel u hi byele hi swiendlakalo swin’wana eka riendzo rin’wana ro ya eBangui, laha a hi ya kona. U ri: “Loko se hi ri kusuhi ni ku fika eBangui, a hi kuma magondzo yo tala ma pfariwe hi masocha. Lexi tsakisaka, masocha yo tala a ma ri ni xinghana naswona a ma yi tsundzuka lori leyi hileswi ma yi voneke eka maendzo lawa hi ma endleke enkarhini lowu hundzeke. Ma hi kombele leswaku hi tshama na wona naswona ma ti amukele hi ntsako tibuku leti sekeriweke eBibeleni. Buku i ya nkoka swinene eka vona, kutani va tsala vito ra vona eka yona, siku leri va yi kumeke ha rona ni vito ra munhu loyi a va nyikeke yona. Xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku masocha man’wana ma va ni xinghana hileswi ma nga ni maxaka lama nga Timbhoni.”

Joseph, muchayeri la nga ni ntokoto swinene, u hlamusela leswi yena a anakanyaka leswaku swi hlawulekile hi maendzo lawa, ku nga ku fika laha va yaka kona. Loko a tsundzuka riendzo rin’wana, u ri: “Loko ka ha sele timayili ti nga ri tingani emahlweni ko fika eBangui, hi bele vamakwerhu riqingho hi va tivisa leswaku hi ta fika ku nga ri khale. Va fambe na hina edorobeni rero, va hi pfuna ku lunghisa maphepha lama lavekaka hi ku ya hi nawu. Loko hi fika erhavini, hinkwavo va humile leswaku va ta hi xeweta ni ku hi angarha hi ndlela ya rirhandzu. Ku fike vamakwerhu lava humaka emavandlheni ya le kusuhi leswaku va ta hi pfuna, naswona endzhaku ka tiawara ti nga ri tingani, madzana ya mabokisi lama nga ni Tibibele, tibuku, swibukwana ni timagazini se a ma chichiwile ma tlhela ma nghenisiwa evuhlayiselweni.”

Joseph u engeterile: “Minkarhi yin’wana enhundzwini ya hina hi va hi ri ni swiambalo leswi nyikeriweke, tintanghu ni swilo swa vana leswi faneleke swi rhumeriwa eDemocratic Republic of Congo. A swi tsakisa hakunene ku vona vamakwerhu va n’wayitela hi ku tsaka!”

Endzhaku ko wisa siku rin’we, hi lunghiselela lori ya hina kutani hi tlhela hi ndlela leyi hi teke ha yona. Hi va ni swiphiqo, kambe mintokoto yo tsakisa leyi hi veke na yona yi siva swiphiqo swin’wana ni swin’wana leswi hi humelelaka.

Ku chayela mpfhuka wo leha, timpfula letikulu, magondzo ya xiyimo xo biha, mathayere lama helaka moya ni ku onhaka ka lori swi nga ha hetana matimba. Masocha lama nga lawulekiki i xiphiqo lexi nga tshamelo-maxelo. Kambe nchumu lowu va tsakisaka swinene vachayeri lava i ku yisa mahungu lamanene ya Mfumo etindhawini ta le kule ta Afrika ni ku vona ndlela leyi ma khumbaka vutomi bya vanhu lava ma amukelaka.

Hi xikombiso, hikwalaho ka ku tisiwa ka minkandziyiso leyi, wanuna un’wana la tshamaka eximutanini xin’wana lexi nga endhawini yin’wana leyi nga ekule ya le Riphabliki ra Afrika Xikarhi, ekusuhi ni ndzilakano wa tiko ra Sudan, sweswi u kota ku hlaya vuhundzuluxeri bya manguva lawa bya Bibele. Nsati wakwe u dyondza tikopi ta sweswinyana ta Xihondzo xo Rindza, naswona vana va vona va vuyeriwa hi ku dyondza buku leyi nge Dyondza Eka Mudyondzisi Lonkulu. * Vona ni van’wana vo tala lava tshamaka emigangeni leyi ya le makaya va kuma swakudya swa moya ku fana ni vamakwavo va vona lava nga Vakreste lava tshamaka emadorobeni yo tala lamakulu. Hakunene leswi swi tisa ntsako lowukulu!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Mimepe/Xifaniso eka tluka 9]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

CAMEROON

Douala

RIPHABLIKI RA AFRIKA XIKARHI

Bangui

[Xifaniso eka tluka 9]

Joseph

[Xifaniso eka tluka 9]

Emmanuel

[Xifaniso lexi eka tluka 10]

Rhavi ra le Riphabliki ra Afrika Xikarhi eBangui

[Xifaniso lexi eka tluka 10]

Loko ku chichiwa nhundzu elorini le Bangui