“Ndzi Tsakisiwe Hi Moya Wakwe Wa Ku Endla Swilo Hi Ku Tiyimisela”

GÜNTER GRASS, mutsari wa Mujarimani la kumeke ni Sagwadi ra Nobel ra ku tsala Tibuku hi 1999, u kandziyise buku leyi vulavulaka hi vutomi bya yena hi 2006. Eka yona, u hlamusele hi ta nkarhi lowu a nga tsariseriwa ku ya eka vuthu ra vusirheleri ra le Jarimani. Eka buku yoleyo u vulavule hi wanuna loyi a veke ni nkucetelo lowukulu eka yena lerova hambileswi se ku hundzeke malembe ya 60 sweswo swi endlekile, a a ha n’wi tsundzuka. A ku ri munhu un’we loyi a nga ri landzulangiki ripfumelo ra yena loko a xanisiwa.

Eka mbulavurisano lowu kandziyisiweke eka phepha-hungu ra siku ni siku ra Xijarimani, Grass u vulavule hi munhu loyi wo hlawuleka, loyi a aleke ku ya enyimpini. (Frankfurter Allgemeine Zeitung) Grass u vule leswaku wanuna loyi “a nga seketelanga ni yin’we ya timhaka ta tipolitiki leti a ti dumile, ku nga ha va Vunazi, Vukhomunisi kumbe Vusoxalisi. A a ri Mbhoni ya Yehovha.” Grass a nga ha ri tsundzuki vito ra Mbhoni yoleyo, leyi a yi thyeke vito leri nge, A hi swi endli swilo swo tano. Vakambisisi lava nga Timbhoni ta Yehovha va vula leswaku vito ra wanuna yoloye i Joachim Alfermann. A a tshamela ku biwa a tlhela a chichiwa xiyimo, kutani a pfaleriwa exitokisini a ri yexe. Kambe Alfermann u tshame a tshembekile naswona u arile ku ya enyimpini.

Grass u te: “Ndzi tsakisiwe hi ku tiyimisela ka yena loku hlamarisaka. Ndzi tivutisile: I yini lexi n’wi pfunaka ku tiyisela swilo leswi hinkwaswo? U swi endlisa ku yini sweswo?” Endzhaku ko tiyisela matshalatshala lamakulu yo tshova vutshembeki bya yena eka Xikwembu, Alfermann eku heteleleni u yisiwe ekampeni ya nxaniso ya Stutthof hi February 1944. U ntshunxiwe hi April 1945, u pone nyimpi naswona u hambete a va Mbhoni yo tshembeka ya Yehovha ku fikela loko a fa hi 1998.

Alfermann a a ri un’wana wa Timbhoni ta kwalomu ka 13 400—eJarimani ni le matikweni man’wana lawa a ma lawuriwa hi mfumo wa Manazi—leti xanisiweke hikwalaho ka ripfumelo ra tona. Ti yingise xileriso xa le Bibeleni, ti nga hlanganyeli eka tipolitiki naswona ti ala ku ya enyimpini. (Matewu 26:52; Yohane 18:36) Timbhoni ta kwalomu ka 4 200 ti pfaleriwe etikampeni ta nxaniso, kasi leti ringanaka 1 490 ti file. Ni namuntlha, goza leri ti ri tekeke ri tsakisa vanhu vo tala lava nga riki Timbhoni ta Yehovha kambe va tsakisiwaka hi ku tshembeka ka tona.

[Xifaniso eka tluka 32]

Joachim Alfermann