Ku Va Ni Ntwela-vusiwana eMisaveni Leyi Nga Ni Nsele

WANUNA un’wana eBurundi a a vabya swinene hikwalaho ka vuvabyi bya malariya. A a lava ku tsutsumerisiwa exibedlhele hi xihatla. Kambe a a ta yisiwa njhani? A ku ri hava movha lowu a wu ta n’wi yisa kona. Vanghana va yena vambirhi lavakulu va n’wi pfunile. Va n’wi khandziyise xikanyakanya kutani va n’wi chovha hi xona ku ringana tiawara ta ntlhanu endleleni leyi karharisaka ya le ndhawini ya tintshava. Va n’wi helekete ebazini leyi n’wi yiseke exibedlhele xa le kusuhi ni ndhawu ya ka vona. Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, se a a hlakarhele ngopfu.

Hi hala tlhelo, endzhaku ka mhangu ya ntumbuluko ya Xidzedze lexi vuriwaka Katrina, lexi hlakateke ndhawu ya le Nsonga-nkulu ya le United States hi August 2005, ntlawa wa vatirhi va ku tirhandzela wu kume yindlu leyi weriweke hi mirhi. Vatirhi lava va ku tirhandzela lava a va nga n’wi tivi n’wini wa yindlu yoleyo, va hete siku hinkwaro va ri karhi va saha mirhi yoleyo hi tisaha leti tirhaka hi petirolo va tlhela va susa swilo swin’wana leswi fayekeke. N’wini wa yindlu u te: “A ndzi tivi leswaku [vanhu] lava ndzi nga va nkhensa hi yini.”

Swiviko leswi haxiwaka eka swihaxa-mahungu hi xikongomelo xo twisa vayingiseri ni vahlaleri ku vava swi vulavula ngopfu hi swiendlo swa nsele. Hakanyingi swiendlo swa siku na siku swa ntwela-vusiwana ni musa swi siviwa hi swiviko leswi. Hambiswiritano, leswi a swi yi cinci mhaka ya leswaku endhawini yin’wana ni yin’wana vanhu va swi lava ngopfu ku kombiwa rirhandzu ni musa. Hi navela ku kombiwa ntwela-vusiwana! Ku navela koloko ku nga ha vonaka swinene hi nkarhi wa Khisimusi, loko vanhu vo tala va vulavula kumbe va  yimbelela hi ta ku ‘rhula ni ku navelelana leswinene.’—Luka 2:14, Vuhundzuluxeri bya King James.

Ku va ni ntwela-vusiwana swi nga ha tika emisaveni leyi tikombaka yi nga ri na xinghana ni malwandla. Langutelo leri tolovelekeke exikarhi ka vanhu i ra leswaku ku va ni nsele ni ku nga khathali hi van’wana swi endla leswaku vanhu swi va fambela kahle evuton’wini. Vo tala va tikomba va hanya hi ku ya hi nsinya wa nawu wa leswaku ku va ni nsele swa antswa ku tlula ku va ni ntwela-vusiwana. Makwanga ni ku tikurisa swi sivela vanhu leswaku va nga vi ni ntwela-vusiwana.

Hikwalaho, vanhu vo tala va khathala hi swilaveko swa vona vini, lerova va honisa ndlela leyi van’wana va titwaka ha yona kumbe swilaveko swa vona. Hakanyingi vavanuna lava tlangaka mintlangu ni tinghwazi ta swa vuhungasi va kombisiwa va ri “vavanuna va xiviri” (swifamona) lava nga riki na musa. Vafumi van’wana va tipolitiki va tikhoma hi ndlela leyi fanaka.

Hikokwalaho, hi fanele hi tivutisa: Ha yini hi fanele hi va ni ntwela-vusiwana? Xana ku va ni ntwela-vusiwana swi ni vuyelo lebyinene? Naswona i yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi va ni ntwela-vusiwana? Xihloko lexi landzelaka xi ta tlhuvutsa swivutiso leswi.

[Bokisi eka tluka 3]

•Xana ku va ni ntwela-vusiwana swi vula leswaku u tsanile?

•Xana ku va ni ntwela-vusiwana swi ni vuyelo lebyinene?

•Hi tihi tindlela ta xiviri leti u nga kombisaka ntwela-vusiwana ha tona?