Xiya ‘Vutshila Bya Wena Byo Dyondzisa’

“Chumayela rito, . . . u tshinya, u holovela, u khongotela, hi mbilu yo leha leyi heleleke ni vutshila byo dyondzisa.”—2 TIM. 4:2.

1. Yesu u lerise vadyondzisiwa vakwe leswaku va endla yini naswona hi xihi xikombiso lexi a va vekeleke xona?

KU NGA khathariseki mintirho yo hlamarisa yo hanyisa leyi Yesu a yi endleke hi nkarhi wa vutirheli byakwe loko a ha ri emisaveni, kahle-kahle a a tiviwa tanihi mudyondzisi ku nga ri muhanyisi kumbe muendli wa masingita. (Mar. 12:19; 13:1) Yesu a a rhangisa ntirho wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, naswona valandzeri vakwe na vona va fanele va rhangisa wona. Vakreste va lerisiwe ku hambeta va endla vadyondzisiwa hi ku dyondzisa vanhu leswaku va hlayisa swilo hinkwaswo leswi Yesu a va leriseke swona.—Mat. 28:19, 20.

2. Hi fanele hi endla yini leswaku hi kota ku hetisisa ntirho wa hina wo chumayela?

² Leswaku hi hetisisa xileriso lexi hi nyikiweke xona xo endla vadyondzisiwa, hi fanele ku tshamela ku antswisa vuswikoti bya hina byo dyondzisa. Muapostola Pawulo u kandziyise nkoka wa ku va ni vutshila loko a tsalela munghana wakwe Timotiya loyi a a chumayela na yena. U te: “Nyikela nyingiso lowu hambetaka eka wena ni le ku dyondziseni ka wena. Tshama eka swilo leswi, hikuva hi ku endla tano, u ta tiponisa wena swin’we ni lava va ku yingisaka.” (1 Tim. 4:16) Pawulo a a nga vulavuli hi ku nyika munhu un’wana vutivi ntsena. Vakreste lava nga ni vuswikoti  byo dyondzisa va fikelela timbilu ta vanhu ni ku va khutaza leswaku va hundzuka. Lebyi i vutshila hakunene. Xana hi nga byi hlakulela njhani “vutshila byo dyondzisa” loko hi ri karhi hi chumayela vanhu mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu?—2 Tim. 4:2.

Ku Hlakulela “Vutshila Byo Dyondzisa”

3, 4. (a) Xana hi nga byi hlakulela njhani “vutshila byo dyondzisa”? (b) Xana Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni xi hi pfuna njhani leswaku hi va vadyondzisi lava nga ni vuswikoti?

³ Xihlamusela-marito xin’wana xi hlamusela rito leri nge “vutshila” xi ku i “vuswikoti lebyi kumiwaka hi ku dyondza, ku tirhisa leswi u swi dyondzeke kumbe ku vona ndlela leyi van’wana va endlaka ha yona.” Hi fanele hi nyikela nyingiso eka swilo leswinharhu leswaku hi va vadyondzisi va mahungu lamanene lava nga ni vuswikoti. Lexi nga hi pfunaka ku twisisa ntiyiso wa mhaka yo karhi i ku yi dyondza hi vurhon’wana, hi tlhela hi khongela ha yona. (Hlaya Pisalema 119:27, 34.) Ku xiya vamakwerhu lava nga ni vutshila loko va ri karhi va dyondzisa swi hi pfuna leswaku hi dyondza madyondziselo ya vona ni ku ma tekelela. Ku tshamela ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka swi ta hi pfuna leswaku hi antswisa vutshila bya hina.—Luka 6:40; 1 Tim. 4:13-15.

⁴ Yehovha i Mudyondzisi wa hina Lonkulu. U kongomisa malandza ya yena ya laha misaveni malunghana ni tindlela leti ma faneleke ma chumayela ha tona hi ku tirhisa nhlengeletano ya yena leyi vonakaka. (Esa. 30:20, 21) Hikwalaho vandlha rin’wana ni rin’wana ri va ni Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni vhiki ni vhiki, lexi endleriweke ku pfuna hinkwavo lava tsariseke leswaku va va vahuweleri lava nga ni vuswikoti va Mfumo wa Xikwembu. Buku leyi tirhisiwaka ngopfu exikolweni lexi i Bibele. Rito ra Yehovha leri huhuteriweke ri hi byela leswi hi faneleke hi swi dyondzisa. Ku tlula kwalaho, xikolo lexi xi kombisa madyondziselo lama pfunaka ni lama faneleke. Nkarhi hinkwawo Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni xi hi tsundzuxa leswaku hi ta va vadyondzisi lava nga ni vutshila loko leswi hi swi dyondzisaka hi swi sekela eRitweni ra Xikwembu, hi vutisa swivutiso leswi pfunaka, hi dyondzisa hi ndlela yo olova naswona hi tikomba leswaku ha khathala hi van’wana. A hi kambisiseni tinhla leti ha yin’we-yin’we. Endzhaku ka sweswo hi ta bula hi ndlela leyi hi nga fikelelaka mbilu ya xichudeni ha yona.

Dyondzisa Leswi Sekeriweke eRitweni Ra Xikwembu

5. Leswi hi swi dyondzisaka hi fanele hi swi sekela kwihi naswona ha yini?

⁵ Yesu, mudyondzisi lonkulu ku tlula vadyondzisi hinkwavo emisaveni, a a dyondzisa leswi sekeriweke eMatsalweni. (Mat. 21:13; Yoh. 6:45; 8:17) A a vulavula leswi humaka eka Loyi a n’wi rhumeke ku nga ri leswi rhandziwaka hi yena. (Yoh. 7:16-18) Xexo i xikombiso lexi hi xi landzelaka. Hikwalaho, leswi hi swi vulaka loko hi chumayela hi yindlu ni yindlu kumbe eka lava hi dyondzaka na vona Bibele emakaya swi fanele swi sekeriwa eRitweni ra Xikwembu. (2 Tim. 3:16, 17) A hi na byona vutlhari lebyi nga kotaka ku pfuna vanhu ku tlula Matsalwa lama huhuteriweke. Bibele yi ni matimba. Ndlela leyinene leyi hi nga yi tirhisaka ku pfuna xichudeni leswaku xi twisisa yinhla yihi ni yihi, i ku xi kombela leswaku xi hlaya leswi Matsalwa ma swi vulaka ha yona.—Hlaya Vaheveru 4:12.

6. Xana mudyondzisi a nga tiyiseka njhani leswaku xichudeni xa yi twisisa yinhla ya rungula leri xi ri dyondzaka?

⁶ Sweswo a swi vuli leswaku mudyondzisi la  nga Mukreste a nga fanelanga a lunghiselela dyondzo ya Bibele. Ku ri na sweswo, loko rungula ri lunghiseleriwe ka ha ri emahlweni swi ta olova ku hlawula matsalwa lama mudyondzisi kumbe xichudeni xi nga ta ma hlaya eBibeleni hi nkarhi wa dyondzo. Kahle-kahle, i swinene ku hlaya matsalwa lama seketelaka tidyondzo leti hi ti pfumelaka. Nakambe i swa nkoka ku pfuna xichudeni leswaku xi twisisa mongo wa tsalwa rin’wana ni rin’wana leri xi ri hlayaka.—1 Kor. 14:8, 9.

Tirhisa Swivutiso Leswi Pfunaka

7. Ha yini ku tirhisa swivutiso ku ri ndlela leyinene yo dyondzisa?

⁷ Ku tirhisa swivutiso hi ndlela leyinene swi endla munhu a ehleketa naswona swi pfuna mudyondzisi leswaku a fikelela mbilu ya xichudeni. Ematshan’weni yo hlamusela xichudeni xa wena matsalwa, kombela xona xi ku hlamusela wona. Minkarhi yin’wana swi nga lava u vutisa swivutiso swin’wana leswaku u xi pfuna xi twisisa yinhla ya kona. Loko u tirhisa swivutiso loko u ri karhi u dyondzisa xichudeni, kahle-kahle u va u xi pfuna leswaku xi twisisa rungula leri xi ri dyondzaka nileswaku xi tivonela hi ya xona.—Mat. 17:24-26; Luka 10:36, 37.

8. Hi nga swi tivisa ku yini leswi nga embilwini ya xichudeni?

⁸ Minkandziyiso ya hina yi dyondzisa hi ku tirhisa swivutiso ni tinhlamulo. A swi kanakanisi leswaku vanhu vo tala lava u dyondzaka na vona Bibele va ta hatla va hlamula swivutiso leswi nga ebukwini hi ku tirhisa rungula leri nga endzimaneni. Nilokoswiritano, mudyondzisi la lavaka ku fikelela mbilu ya xichudeni a nge enerisiwi ntsena hi tinhlamulo leti humaka ebukwini. Hi xikombiso, xi nga ha swi hlamusela kahle leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni vumbhisa. (1 Kor. 6:18) Hambiswiritano, ku vutisa swivutiso hi vukheta hi xikongomelo xo twa vonelo ra xichudeni swi nga humesa leswi xi swi anakanyaka hi mhaka leyi xi yi dyondzaka. Hikwalaho, mudyondzisi a nga ha vutisa a ku: “Ha yini Bibele yi nga pfumeli leswaku munhu a va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu loyi a nga tekanangiki na yena? Xana u ri yini hi nawu lowu wa Xikwembu? Xana u anakanya leswaku swa vuyerisa ku yingisa milawu ya mahanyelo ya Xikwembu?” Tinhlamulo ta xichudeni ti nga paluxa leswi xi swi anakanyaka.—Hlaya Matewu 16:13-17.

Dyondzisa Hi Ndlela Yo Olova

9. I yini leswi hi fanele hi swi tsundzuka loko hi ri karhi hi hlamusela Matsalwa?

⁹ Tidyondzo to tala leti nga eRitweni ra Xikwembu ta olova. Kambe, swi nga endlaka leswaku vanhu lava hi dyondzaka na vona Bibele va pfilunganyiwile hi tidyondzo ta vukhongeri bya mavunwa. Xikongomelo xa hina tanihi vadyondzisi i ku endla leswaku Bibele yi twisiseka hi ku olova. Vadyondzisi lava nga ni vutshila va dyondzisa rungula ra kona hi ndlela yo olova, leyi twisisekaka ni leyi kongomeke. Loko ho landzelela nkongomiso lowu, hi ta endla leswaku ntiyiso wu twisiseka hi ku olova. Papalata ku nghenisa rungula leri nga riki kona. A swi bohi ku hlamusela xin’wana ni xin’wana lexi nga etsalweni leri hi ri hlayeke. Hlamusela ntsena leswi nga swa nkoka leswaku u veka yinhla ya rungula leri dyondziwaka erivaleni. Xichudeni xi ta ya xi twisisa tidyondzo ta Matsalwa loko xi ri karhi xi endla nhluvuko.—Hev. 5:13, 14.

10. I yini leswi nga hi pfunaka ku tiva leswaku i rungula ro tanihi kwihi leri nga hlayiwaka hi nkarhi wa dyondzo ya Bibele?

 ¹⁰ Xana ku fanele ku hlayiwa tindzimana tingani eka dyondzo ha yin’we? Leswi swi ta ya hi swiyimo. Vuswikoti ni swiyimo swa xichudeni ni swa mudyondzisi a swi nge fani, kambe hi fanele hi tsundzuka leswaku xikongomelo xa hina tanihi vadyondzisi i ku pfuna xichudeni leswaku xi tiya eripfumelweni. Kutani hi ta xi nyika nkarhi lowu eneleke wo hlaya, wo twisisa ni wo amukela ntiyiso lowu nga eRitweni ra Xikwembu. A hi nge fumbi xichudeni hi rungula ro tala lerova xi nga ha ri twisisi, kambe hi ta dyondza na xona rungula leri xi eneleke. Loko xichudeni se xi yi kumile yinhla, hi hundzela eka yinhla leyi landzelaka.—Kol. 2:6, 7.

11. Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi muapostola Pawulo a a dyondzisa ha yona?

¹¹ Loko muapostola Pawulo a chumayela mahungu lamanene eka vanhu lava nga wu tiviki ntiyiso a a va olovisela. Hambileswi a a dyondzekile, a a nga tirhisi marito yo tika. (Hlaya 1 Vakorinto 2:1, 2.) Ku dyondzisa Matsalwa hi ndlela yo olova swi endla vanhu va timbilu letinene va tsakela ntiyiso. A swi kali swi lava leswaku munhu a va la dyondzekeke leswaku a ta kota ku ma twisisa.—Mat. 11:25; Mint. 4:13; 1 Kor. 1:26, 27.

Pfuna Swichudeni Leswaku Swi Ri Teka Ri Ri Ra Nkoka Rungula Leri Swi Ri Dyondzaka

12, 13. I yini leswi nga khutazaka xichudeni ku endla leswi xi swi dyondzaka? Kombisa.

¹² Leswaku madyondziselo ya hina ma va ni vuyelo lebyinene hi fanele ku fikelela mbilu ya xichudeni. Xichudeni xi fanele xi vona leswaku rungula leri ri xi khumba njhani xona n’wini, xi vuyeriwa njhani ni ndlela leyi vutomi bya xona byi nga antswaka ha yona loko xi landzela nkongomiso wa Matsalwa.—Esa. 48:17, 18.

¹³ Hi xikombiso, a hi nge mi le ku buleni hi tsalwa ra Vaheveru 10:24, 25, leri khutazaka Vakreste leswaku va hlengeletana ni vapfumeri-kulobye leswaku va ta khutazana hi Matsalwa ni ku khathalelana. Loko xichudeni xi nga si sungula ku ta eminhlanganweni ya vandlha hi nga ha xi hlamusela hi ku komisa ndlela leyi yi fambisiwaka ha yona nileswi nga ta dyondziwa. Hi nga ha boxa nileswaku minhlangano ya vandlha na yona i ndlela leyi hi gandzelaka ha yona hi tlhela hi xi komba ni ndlela leyi yi hi vuyerisaka ha yona hina hi hexe. Loko hi heta hi nga ha xi rhamba leswaku xi ta eminhlanganweni leyi. Xi fanele xi endla leswi Matsalwa ma swi vulaka hikwalaho ka leswi xi navelaka ku yingisa Yehovha, ku nga ri hileswi xi lavaka ku tsakisa mudyondzisi wa xona.—Gal. 6:4, 5.

14, 15. (a) Xana xichudeni xa Bibele xi nga dyondza yini hi Yehovha? (b) Xana ku tiva vumunhu bya Xikwembu swi nga xi pfuna njhani xichudeni xa Bibele?

¹⁴ Vuyelo lebyikulu lebyi swichudeni swi byi kumaka loko swi dyondza Bibele ni ku tirhisa misinya ya milawu ya yona i ku tiva Yehovha ni ku n’wi rhandza. (Esa. 42:8) Leswi Yehovha a nga Tatana la nga ni rirhandzu, a nga Muvumbi naswona a nga N’wini wa vuako hinkwabyo u tlhela a paluxa vumunhu ni vuswikoti byakwe eka lava va n’wi rhandzaka ni ku n’wi tirhela. (Hlaya Eksoda 34:6, 7.) Loko Muxe a ri ekusuhi ni ku rhangela tiko ra Israyele loko ri huma evuhlongeni aEgipta, Yehovha u titivise hi ndlela leyi: “Ndzi ta tikombisa ndzi ri lexi ndzi nga ta tikombisa ndzi ri xona.” (Eks. 3:13-15) Leswi a swi vula leswaku Yehovha a a ta tiendla nchumu wun’wana ni wun’wana leswaku a hetisisa swikongomelo swa yena eka vanhu lava a va hlawuleke. Xisweswo, Vaisrayele va tive Yehovha tanihi Muponisi, Nhenha, Munyiki ni Muhetisisi wa switshembiso loyi a va pfuneke ni hi tindlela tin’wana.—Eks. 15:2, 3; 16:2-5; Yox. 23:14.

¹⁵ Swi nga ha endleka Yehovha a nga swi pfuni hi ku kongoma swichudeni swa hina hilaha a pfuneke Muxe hakona. Nilokoswiritano, loko ripfumelo ra swichudeni swa hina ri ri karhi ri kula naswona swi ya swi rhandza leswi swi swi dyondzaka niloko swi sungula ku swi tirhisa, a swi kanakanisi leswaku swi ta vona xilaveko xo titshega hi nkongomiso wa Yehovha leswaku swi va ni xivindzi ni vutlhari. Loko swi ri karhi swi endla tano, na swona swi ta tiva Yehovha tanihi Xikwembu xa vutlhari ni Mutsundzuxi la tshembekaka, Musirheleri ni Munyiki la nga ni malwandla la swi nyikaka leswi swi swi pfumalaka.—Ps. 55:22; 63:7; Swiv. 3:5, 6.

 Kombisa Xichudeni Xa Wena Rirhandzu

16. Ha yini ku va ni vuswikoti hi ntumbuluko swi nga ri swa nkoka eka hina tanihi vadyondzisi?

¹⁶ Loko u tivona onge a wu mudyondzisi la nga ni vutshila hilaha a wu ta swi lava hakona, u nga heli mbilu. Yehovha na Yesu hi vona va kongomisaka nongonoko wo dyondzisa lowu endliwaka emisaveni hinkwayo namuntlha. (Mint. 1:7, 8; Nhlav. 14:6) Va ta katekisa matshalatshala ya hina leswaku leswi hi swi vulaka swi pfuna vanhu va timbilu letinene. (Yoh. 6:44) Loko mudyondzisi a rhandza xichudeni xakwe hi mbilu hinkwayo a swi nge tikombi leswaku a nga na vuswikoti hi ntumbuluko. Muapostola Pawulo u swi kombisile leswaku a a swi twisisa leswaku i swa nkoka ku rhandza lava dyondzisiwaka.—Hlaya 1 Vatesalonika 2:7, 8.

17. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha xi rhandza xichudeni xin’wana ni xin’wana xa Bibele?

¹⁷ Hilaha ku fanaka, hi nga kombisa leswaku hi rhandza xichudeni xa Bibele ha xin’we hi ku tinyika nkarhi wo xi tiva. Loko hi ri karhi hi dyondza milawu ya Matsalwa na xona, hi ta ya hi tolovelana ni swiyimo swa xona. Hi nga ha xiya leswaku se xa yi tirhisa yin’wana ya yona evuton’wini bya xona. Swi nga ha endleka ku ri ni laha xa ha faneleke xi cinca kona. Loko hi pfuna xichudeni leswaku xi vona ndlela leyi leswi xi swi dyondzaka eka dyondzo ya Bibele swi xi pfunaka ha yona xona n’wini, hi ta va hi xi pfuna leswaku xi va mudyondzisiwa wa xiviri wa Kreste.

18. Ha yini swi ri swa nkoka ku khongela ni xichudeni xa hina ni ku boxa vito ra xona exikhongelweni?

¹⁸ Xa nkoka swinene, hi fanele hi boxa vito ra xichudeni xa hina loko hi ri karhi hi khongela na xona. Xi fanele xi swi vona leswaku xikongomelo xa hina i ku xi pfuna leswaku xi tiva Muvumbi wa xona hi vuenti, xi tshinela eka Yena ni ku vuyeriwa eka nkongomiso wa Yena. (Hlaya Pisalema 25:4, 5.) Loko hi khongelela xichudeni eka Yehovha leswaku a xi pfuna xi tirhisa leswi xi swi dyondzaka, swi nga xi pfuna leswaku xi vona nkoka wa ku va ‘muendli wa rito.’ (Yak. 1:22) Loko xichudeni xi twa swikhongelo swa hina leswi humaka embilwini, na xona xi ta dyondza ku khongela. A hi ku tsakisa ka swona ku pfuna xichudeni xa Bibele leswaku xi va ni vuxaka na Yehovha!

19. Ku ta tlhuvutsiwa yini eka xihloko lexi landzelaka?

¹⁹ Swa hi khutaza ku tiva leswaku Timbhoni ta timiliyoni to tlula tsevu na hafu emisaveni hinkwayo ti khomekile hi ku antswisa “vutshila byo dyondzisa,” hi xikongomelo xo pfuna vanhu va timbilu letinene leswaku va yingisa hinkwaswo leswi Yesu a swi leriseke. Hi yihi mihandzu ya ntirho wa hina wo chumayela? Nhlamulo ya xivutiso lexi yi ta tlhuvutsiwa eka xihloko lexi landzelaka.

Wa Tsundzuka Xana?

• Ha yini Vakreste va fanele va hlakulela “vutshila byo dyondzisa”?

• Hi nga swi endlisa ku yini leswaku hi va ni mihandzu loko hi ri karhi hi dyondzisa?

• I yini lexi nga hi pfunaka loko hi nga ri na vuswikoti byo dyondzisa hi ntumbuluko?

[Swivutiso swa dyondzo]

[Xifaniso eka tluka 9]

Xana u tsarisile eka Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni?

[Xifaniso eka tluka 10]

Ha yini swi ri swa nkoka ku kombela xichudeni xa wena leswaku xi hlaya Bibele?

[Xifaniso eka tluka 12]

Khongela ni xichudeni xa wena u tlhela u boxa vito ra xona exikhongelweni