Vantshwa, Tsundzukani Mutumbuluxi Wa N’wina Lonkulu Sweswi
Vantshwa, Tsundzukani Mutumbuluxi Wa N’wina Lonkulu Sweswi
“Sweswi tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu emasikwini ya vujaha bya wena.”—EKL. 12:1.
1. Yehovha u swi kombisa njhani leswaku wa va tshemba vagandzeri va yena lava ha riki vantshwa?
YEHOVHA u teka muntshwa un’wana ni un’wana la nga Mukreste a ri wa risima naswona a ri la phyuphyisaka ku fana ni mathonsi ya mberha. Hakunene, u profete leswaku hi siku ra ‘vuthu ra nyimpi’ ra N’wana wa yena, majaha ni vanhwana va ta “tinyikela hi ku tirhandzela” entirhweni wa Kreste. (Ps. 110:3) Vuprofeta byolebyo a byi vulavula hi nkarhi wa hina, laha vanhu vo tala va nga xi yingisiki Xikwembu, va khomekeke hi swilo swa vona vini naswona va rhandzaka mali va tlhela va nga yingisi. Kambe, Yehovha a a swi tiva leswaku vantshwa lava gandzelaka yena va ta va lava hambaneke. Wa mi tshemba hakunene n’wina vamakwerhu lava ha riki vantshwa!
2. Ku tsundzuka Yehovha swi katsa yini?
2 Wa nga anakanya ndlela leyi Xikwembu xi fanelaka xi tsaka ha yona loko xi vona vantshwa va xi tsundzuka tanihi Mutumbuluxi wa vona Lonkulu. (Ekl. 12:1) Hi ntumbuluko, ku tsundzuka Yehovha a swi vuli ku anakanya hi yena ntsena. Swi vula ku teka goza—ku endla leswi n’wi tsakisaka, ku pfumela ku kongomisiwa hi milawu ni misinya ya milawu ya yena eka xin’wana ni xin’wana lexi hi xi endlaka. Nakambe swi vula ku tshemba Yehovha, hi swi tiva leswaku wa khathala swinene hi vuhlayiseki bya hina. (Ps. 37:3; Esa. 48:17, 18) Xana na wena u titwa hi ndlela yoleyo hi Mutumbuluxi wa wena Lonkulu?
“Tshemba Yehovha Hi Mbilu Ya Wena Hinkwayo”
3, 4. Xana Yesu u swi kombise njhani leswaku wa n’wi tshemba Yehovha, naswona ha yini swi ri swa nkoka ku tshemba Yehovha namuntlha?
3 Xikombiso lexinene xa munhu loyi a tshembeke Xikwembu a ku ri Yesu Kreste. U hanye hi ku pfumelelana ni marito ya Swivuriso 3:5, 6, lama nge: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena.” Endzhakunyana ka ku khuvuriwa ka yena, Yesu u tshineleriwe hi Sathana loyi a ringeteke ku n’wi ringa leswaku a amukela vulawuri bya misava ni ku vangama ka yona. (Luka 4:3-13) Yesu a nga kanganyisiwanga. A a swi tiva leswaku “rifuwo, ku vangama ni vutomi” bya xiviri swi “[tisiwa hi] ku titsongahata ni ku chava Yehovha.”—Swiv. 22:4.
4 Vanhu vo tala namuntlha va ni makwanga ni vutianakanyi. Hi ta va hi tlharihile loko hi landzela xikombiso xa Yesu exiyin’weni xo tano. Nakambe, tsundzuka leswaku Sathana u tiyimisele ku yenga malandza ya Yehovha leswaku ma ta suka endleleni yo lala leyi yisaka evuton’wini. U lava ku vona munhu un’wana ni un’wana a famba endleleni leyi anameke leyi yaka endzovisweni. U nga pfumeli ku kanganyisiwa hi yena. Ku ri na sweswo, tiyimisele ku tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu. N’wi tshembe hi ku helela, naswona u khomelela “evuton’wini bya xiviri,” lebyi hambi ko ba lexi dumaka byi nga ta fika ku nga ri khale.—1 Tim. 6:19.
Vantshwa, Tlharihani!
5. U titwa njhani hi vumundzuku bya misava leyi?
5 Vantshwa lava tsundzukaka Mutumbuluxi wa vona Lonkulu va tlharihe ku tlula tintangha ta vona. (Hlaya Pisalema 119:99, 100.) Leswi va nga ni langutelo leri fanaka ni ra Xikwembu, va swi xiya kahle leswaku misava yi ta hundza ku nga ri khale. Hambileswi n’wina vantshwa mi nga si hanyaka malembe yo tala, a swi kanakanisi leswaku mi swi xiyile leswaku vanhu hi ntolovelo va ni ku chava lokukulu naswona va karhateka hi vumundzuku. Loko ku ri hi ku wa ha ri exikolweni, a swi kanakanisi leswaku u tshame u twa ku vulavuriwa hi nthyakiso, mahiselo ya misava, ku tsemeleriwa ka makhwati ni swiphiqo leswi yelanaka na sweswo. Vanhu va karhateka swinene hi swilo leswi, kambe i Timbhoni ta Yehovha ntsena leti swi twisisaka leswaku swilo leswi i xiphemu xa xikombiso lexi kombisaka makumu ya misava ya Sathana.—Nhlav. 11:18.
6. Vantshwa van’wana va kanganyisiwe njhani?
6 Lexi vavisaka, vantshwa van’wana lava tirhelaka Xikwembu va tirivele naswona va honise mhaka ya leswaku misava leyi yi saleriwe hi nkarhi wo koma. (2 Pet. 3:3, 4) Van’wana va endle xidyoho lexikulu hikwalaho ko yengiwa hi vanghana vo biha ni hi ku hlalela swifaniso swo navetisa rimbewu. (Swiv. 13:20) Swi nga khomisa gome hakunene loko ho lahlekeriwa hi vuxaka bya hina na Xikwembu kasi se hi le kusuhi swinene ni makumu! Ku ri na sweswo, dyondza eka leswi humeleleke Vaisrayele hi 1473 B.C.E. loko va dzime mixaxa eTimbaleni ta Mowabu, loko va ri kusuhi swinene ni ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke. Xana ku humelele yini kwalaho?
Va File Loko Va Ri eKusuhi Swinene Ni Ku Nghena eTikweni Leri Tshembisiweke
7, 8. (a) Sathana u tirhise rhengu rihi eTimbaleni ta Mowabu? (b) I rhengu rihi leri Sathana a ri tirhisaka namuntlha?
7 Hi nkarhi wolowo, a swi ri erivaleni leswaku Sathana a a lava ku sivela Vaisrayele leswaku va nga yi kumi ndzhaka leyi va tshembisiweke yona. Endzhaku ko tsandzeka loko a ringete leswaku muprofeta Balama a va rhuketela, Sathana u tirhise rhengu leri tumbeleke swinene; u ringete ku va endla leswaku va nga amukeleki eka Yehovha. Ku tirhisiwe vavasati va Vamowabu lava kanganyisaka leswaku va va yenga naswona rhengu leri ra Diyavulosi ri tirhile hi ndlela yo karhi. Vanhu va sungule ku va ni vuxaka bya rimbewu ni vavasati va Vamowabu va tlhela va gandzela Bali wa le Peyori. Hambileswi a va ri kusuhi swinene ni ku kuma ndzhaka ya vona ya risima, ku nga Tiko leri Tshembisiweke, Vaisrayele va 24 000 va file. Rero a ri ri khombo lerikulu hakunene!—Tinhl. 25:1-3, 9.
8 Namuntlha, ha karhi ha tshinela hi ku hatlisa etikweni leri tshembisiweke leri antswaka swinene—ku nga mafambiselo lamantshwa ya swilo. Leswi ku nga ntolovelo wa yena, Sathana u tlhela a tirhisa ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu leswaku a dyohisa vanhu va Xikwembu. Milawu ya mahanyelo emisaveni ya nyenyetsa lerova vumbhisa byi tekiwa byi ri nchumu lowu tolovelekeke naswona vusodoma byi tekiwa tanihi nchumu lowu munhu a tihlawulelaka wona. Makwerhu un’wana wa xisati la nga Mukreste u te: “Vana va mina va dyondzisiwa ekaya ni le Holweni ya Mfumo ntsena leswaku vusodoma ni ku va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu loyi u nga tekanangiki na yena a swi amukeleki emahlweni ka Xikwembu.”
9. Xana ku nga ha humelela yini hi nkarhi wa “vurhumbuki bya vuntshwa,” naswona vantshwa va nga langutana na wona njhani?
9 Vantshwa lava tsundzukaka Mutumbuluxi wa vona Lonkulu va swi tiva leswaku vuxaka bya rimbewu i nyiko yo kwetsima leyi fambisanaka ni vutomi ni ku tswala. Hikwalaho, va swi xiya leswaku munhu u fanele a va ni vuxaka bya rimbewu hi ku landza nkongomiso wa Xikwembu—evukatini ntsena. (Hev. 13:4) Hambiswiritano, hi nkarhi wa “vurhumbuki bya vuntshwa”—nkarhi lowu ku navela ka rimbewu ku vaka kukulu naswona ku nga soholotaka matwisiselo ya munhu—swi nga ha tika ku tshama u tengile. (1 Kor. 7:36) Xana u nga endla yini loko u teriwa hi mianakanyo yo biha? Khongela eka Yehovha swi huma embilwini u kombela mpfuno wa leswaku u anakanya hi swilo leswi tengeke. Minkarhi hinkwayo Yehovha u yingisa lava n’wi kombelaka hi mbilu hinkwayo. (Hlaya Luka 11:9-13.) Ku vulavula hi swilo leswi baseke ni leswi tiyisaka ripfumelo swi nga tlhela swi pfuna ku lulamisa mianakanyo ya wena.
Hlawula Tipakani Ta Wena Hi Vutlhari!
10. I mianakanyo yihi leyi hoxeke leyi hi faneleke hi yi papalata, naswona hi ta va hi tlharihile loko hi yingisa xitsundzuxo xihi?
10 Xivangelo xin’wana lexi endlaka vantshwa vo tala emisaveni va nga lawuleki naswona va hanyelaka ku titsakisa hileswi va nga riki na “xivono”—a va kongomisiwi hi Xikwembu naswona a va na ntshembo lowu tiyeke wa vumundzuku. (Swiv. 29:18) Va fana ni Vaisrayele va le nkarhini wa Esaya lava a va nga ha xi chavi Xikwembu, lava a va hanyela “ku khana ni ku tsaka, . . . ku dyiwa ka nyama ni ku nwiwa ka vhinyo.” (Esa. 22:13) Ematshan’weni ya ku vondzoka vanhu volavo, swi nga va swinene leswaku u anakanyisisa hi ntshembo wa risima lowu Yehovha a wu tshembiseke vanhu va yena vo tshembeka. Loko u ri muntshwa la tirhelaka Xikwembu, xana u yi langutele hi mahlo-ngati misava leyintshwa? Xana u tikarhatela ku “hanya hi mianakanyo yo hluteka . . . [u] ri karhi [u] rindzele ntshembo wo tsakisa” lowu Yehovha a ku tshembiseke wona? (Tito 2:12, 13) Nhlamulo ya wena yi ta lawula tipakani leti u nga ta tivekela tona ni swilo leswi u nga ta swi rhangisa evuton’wini.
11. Ha yini vantshwa va Vakreste lava nghenaka xikolo va fanele va hisekela ku dyondza?
11 Misava yi lava leswaku vantshwa va tirhisa matimba ya vona eka tipakani ta misava. N’wina ma ha nghenaka xikolo mi fanele mi tirha hi matimba leswaku mi kota ku kuma dyondzo leyinene. Phela, pakani ya n’wina a hi ku kuma ntirho lowu faneleke ntsena kambe ni ku va vanhu lava pfunaka evandlheni ni ku va vahuweleri va Mfumo lava hisekaka. Leswaku u fikelela pakani yoleyo, u fanele u kota ku vulavurisana kahle ni vanhu van’wana, u anakanya hi ndlela leyi twisisekaka u tlhela u hlamulana ni van’wana hi ndlela leyi rhuleke ni ya xichavo. Nilokoswiritano, vantshwa lava dyondzaka Bibele va tlhela va tikarhatela ku tirhisa misinya ya milawu ya yona evuton’wini bya vona, va kuma dyondzo leyinene ngopfu eka leti nga kona va tlhela va tivekela xisekelo lexinene xa vumundzuku lebyinene ni lebyi nga heriki.—Hlaya Pisalema 1:1-3. *
12. I xikombiso xihi lexi mindyangu ya Vakreste yi faneleke yi xi tekelela?
12 Le Israyele, ku dyondzisiwa ka vana hi vatswari va vona a swi tekiwa swi ri swa nkoka swinene. Vatswari a va dyondzisa vana va vona malunghana ni nchumu wun’wana ni wun’wana evuton’wini, ngopfu-ngopfu timhaka leti fambisanaka ni vugandzeri bya Xikwembu ni milawu ya xona. (Det. 6:6, 7) Hikwalaho, vantshwa va Vaisrayele lava yingiseke vatswari va vona ni vanhu van’wana lavakulu lava a va chava Xikwembu va kume vutivi, vutlhari, ku twisisa ni vuswikoti byo ehleketa—ku nga timfanelo leti munhu a ti kumaka loko a dyondza hi Xikwembu ni hi swileriso swa xona. (Swiv. 1:2-4; 2:1-5, 11-15) Namuntlha mindyangu ya Vakreste yi fanele yi teka dyondzo hi ndlela leyi fanaka.
Yingisa Lava Ku Rhandzaka
13. Vantshwa van’wana va nyikiwa xitsundzuxo xihi, naswona ha yini va fanele va va ni vuxiyaxiya?
13 Vantshwa va kuma switsundzuxo leswi humaka eka vanhu va mixaka hinkwayo—ku katsa ni vatsundzuxi va le xikolweni, lava hi ntolovelo va tsundzuxaka swichudeni ntsena malunghana ni ndlela leyi swilo swi nga va fambelaka kahle ha yona hi ku ya hi langutelo ra misava. Hi kombela leswaku u khongela eka Xikwembu u kombela nkongomiso loko u ri karhi u anakanyisisa hi xitsundzuxo xolexo, u ri karhi u pfuniwa hi Rito ra Xikwembu ni hi swakudya swa moya leswi lunghiseleriwaka hi ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha. Loko u ri karhi u dyondza Bibele u swi xiyile leswaku vanhu lava ha riki vantshwa ni lava nga riki na ntokoto hi vona lava Sathana a lavaka ku va hlasela swinene. Hi xikombiso, le ntangeni wa Edeni, Evha la nga riki na ntokoto u yingise Sathana, loyi a a ri xitaxifamba lexi xi nga swi kombisangiki leswaku xa n’wi rhandza Evha. A ku ta va ku ve ni vuyelo lebyinene loko Evha a a yingise Yehovha, loyi a swi kombiseke hi tindlela to tala leswaku wa n’wi rhandza!—Gen. 3:1-6.
14. Ha yini hi fanele hi yingisa Yehovha swin’we ni vatswari va hina lava nga Vakreste?
14 Na wena Mutumbuluxi wa wena Lonkulu wa ku rhandza, naswona u ku rhandza hi xikongomelo lexinene. U lava leswaku u tsaka hilaha ku nga heriki, ku nga ri sweswi ntsena! Hikwalaho, hi tintswalo ta mutswari la khathalaka, u byela wena ni vanhu hinkwavo lava n’wi gandzelaka a ku: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.” (Esa. 30:21) Loko u ri ni vatswari lava nga Vakreste lava rhandzaka Yehovha hakunene, u ni mpfuno lowu engetelekeke. Yingisa xitsundzuxo xa vona hi xichavo loko u ri karhi u tivekela swilo leswi u nga ta swi rhangisa evuton’wini swin’we ni tipakani ta wena. (Swiv. 1:8, 9) Phela, va lava leswaku u kuma vutomi, ku nga nchumu lowu nga wa risima swinene ku tlula rifuwo kumbe ndhuma emisaveni leyi.—Mat. 16:26.
15, 16. (a) I yini lexi hi nga tiyisekaka ha xona eka Yehovha? (b) Hi yihi dyondzo ya nkoka leyi hi yi dyondzaka eka leswi humeleleke Baruku?
15 Lava va tsundzukaka Mutumbuluxi wa vona Lonkulu va hanya vutomi byo olova, va tiyiseka leswaku Yehovha a “nga ka” a nga va tshiki ‘naswona a nga ka’ a nga va fularheli. (Hlaya Vaheveru 13:5.) Leswi langutelo leri lerinene ri hambaneke ni mianakanyo ya misava, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga pfumeli ku kuceteriwa hi moya wa misava. (Efe. 2:2) Anakanya hi xikombiso xa Baruku, matsalana wa Yeremiya, loyi a hanyeke emasikwini lawa vutomi a byi tika eYerusalema ivi muti wolowo wu hetelela wu lovisiwile hi 607 B.C.E.
16 Swi nga ha endleka leswaku Baruku a a lava ku hanya vutomi bya vulovolovo. Yehovha u swi xiyile leswi, hiloko hi musa a lemuxa Baruku leswaku a nga tilaveli “swilo leswikulu.” Baruku u titsongahatile a tlhela a kombisa vutlhari, hikuva u yingise Yehovha a tlhela a pona loko ku lovisiwa Yerusalema. (Yer. 45:2-5) Hi hala tlhelo, vanhu lava hanyeke enkarhini wa Baruku lava a va ri ni “swilo leswikulu” leswi vonakaka, lava a va nga rhangisi vugandzeri bya Yehovha, swi nga si ya kwihi va lahlekeriwe hi swilo swa vona hinkwaswo loko Vakaldiya (Vababilona) va va hlasela. Vanhu vo tala va file. (2 Tikr. 36:15-18) Leswi humeleleke Baruku swi hi pfuna ku vona leswaku vuxaka lebyinene na Xikwembu i bya nkoka swinene ku tlula rifuwo ni ndhuma ya misava leyi.
Titshege Hi Swikombiso Leswinene
17. Ha yini Yesu, Pawulo na Timotiya va ri swikombiso leswinene leswi malandza ya Yehovha ma faneleke ma swi tekelela namuntlha?
17 Rito ra Xikwembu ri hi nyika swikombiso swo tala leswinene leswaku ri hi pfuna loko hi ri karhi hi famba endleleni ya vutomi. Hi xikombiso, Yesu a a ri munhu la nga ni vuswikoti lebyikulu eka vanhu hinkwavo lava tshameke va hanya, kambe a a khathala ngopfu hi swilo leswi a swi ta pfuna vanhu hilaha ku nga heriki—“mahungu lamanene ya mfumo.” (Luka 4:43) Leswaku a tirhela Yehovha hi moya-xiviri hinkwawo, muapostola Pawulo u tshike ntirho lowu a wu ta n’wi hakela mali yo tala kutani a tirhisa nkarhi wa yena ni matimba ya yena leswaku a chumayela mahungu lamanene. Timotiya, “n’wana wa xiviri eripfumelweni,” u tekelele xikombiso lexinene xa Pawulo. (1 Tim. 1:2) Xana Yesu, Pawulo na Timotiya va tisorile hi ndlela leyi va yi tekeke evuton’wini? Nikatsongo! Entiyisweni, Pawulo u vule leswaku a a teka swilo swa misava tanihi “nhulu ya thyaka” loko swi ringanisiwa ni lunghelo ra ku tirhela Xikwembu.—Filp. 3:8-11.
18. I ku cinca kwihi lokukulu loku makwerhu un’wana la ha riki muntshwa a ku endleke, naswona ha yini a nga tisoli?
18 Vantshwa vo tala va Vakreste namuntlha va tekelela ripfumelo ra Yesu, Pawulo na Timotiya. Hi xikombiso, makwerhu un’wana la ha riki muntshwa loyi a a tirha ntirho lowu a a wu hakela swinene u tsarile: “Leswi a ndzi hanya hi misinya ya milawu ya Bibele ndzi hatle ndzi tlakusiwa entirhweni. Hambileswi a ndzi kuma timali, a ndzi vona onge ndzi hlongorisa mheho. Loko ndzi ya vulavurisana ni vanhu lava a va khome khampani yoleyo kutani ndzi va byela leswaku ndzi lava ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo, va hatle va ndzi byela leswaku va ta ndzi nyika mali yo tala, va ehleketa leswaku ndzi ta tshama. Kambe se a ndzi endle xiboho ndzi hetile. Vanhu vo tala a va nga swi twisisi leswaku ha yini ndzi tshike ntirho lowu hakelaka swinene kutani ndzi nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo. Nhlamulo ya mina hileswaku ndzi lava ku hanya hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela ka mina eka Xikwembu. Leswi se ndzi dzikeke eku tirheleni ka Xikwembu, ndzi tsakile naswona ndzi enerisekile, ku nga swilo leswi ku nga riki na mali leyi nga ndzi xavelaka swona kumbe ndhuma leyi nga ndzi nyikaka swona.”
19. Vantshwa va khutaziwa ku endla xiboho xihi xa vutlhari?
19 Emisaveni hinkwayo, vantshwa va magidi va endle swiboho leswi fanaka swa vutlhari. Hikwalaho, vantshwa loko mi ri karhi mi anakanyisisa hi vumundzuku bya n’wina, tshamani mi ri karhi mi anakanya hi siku ra Yehovha. (2 Pet. 3:11, 12) Mi nga va vondzoki vanhu lava swi va fambelaka kahle emisaveni leyi. Ku ri na sweswo, yingisani lava va mi rhandzaka hakunene. Ku tihlayisela “xuma etilweni” i vuvekisi lebyi sirhelelekeke swinene lebyi u nga vekisaka eka byona naswona swi ta ku tisela vuyelo lebyi nga heriki. (Mat. 6:19, 20; hlaya 1 Yohane 2:15-17.) Ina, tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu. Loko u endla tano, Yehovha u ta ku katekisa.
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 11 Vona Xihondzo xo Rindza xa October 1, 2005, matluka 26-31, malunghana ni dyondzo leyi tlakukeke ni ntirho.
Wa Tsundzuka Xana?
• Hi swi kombisa njhani leswaku ha xi tshemba Xikwembu?
• I yini dyondzo ya xiyimo xa le henhla?
• Hi nga dyondza yini eka Baruku?
• I vamani lava nga swikombiso leswinene leswi faneleke swi landzeriwa, naswona ha yini?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso eka tluka 13]
Yehovha u nyikela dyondzo ya xiyimo xa le henhla
[Xifaniso eka tluka 15]
Baruku u yingise Yehovha kutani a pona loko muti wa Yerusalema wu lovisiwa. U nga dyondza yini eka xikombiso lexi?