Vukati Ni Ku Va Mutswari Enkarhini Lowu Wa Makumu
Vukati Ni Ku Va Mutswari Enkarhini Lowu Wa Makumu
“Nkarhi lowu seleke wu komile.”—1 KOR. 7:29.
1. (a) Hi kwihi ku cinca loku nga kona sweswi loku ku nga swin’wana swa swilo leswi “nonon’hwaka ku langutana na [swona]”? (b) Ha yini ku cinca ka milawu ya ndyangu ku hi khumba?
RITO ra Xikwembu ri profete leswaku ‘enkarhini wa makumu’ a ku ta va ni tinyimpi, ku tsekatseka ka misava, tindlala ni mintungu. (Dan. 8:17, 19; Luka 21:10, 11) Bibele yi tlhele yi tsundzuxa leswaku nkarhi lowu wa maxangu ematin’wini ya vanhu a wu ta va nkarhi wa ku cinca lokukulu evanhwini. Mpfilumpfilu lowu nga kona emindyangwini a wu ta va swin’wana swa swilo leswi “nonon’hwaka ku langutana na [swona]” “emasikwini [lawa] yo hetelela” ya mangava. (2 Tim. 3:1-4) Ha yini ku cinca loku ku hi khumba? Hikuva ku kona hinkwako naswona ku ni matimba swinene lerova ku nga kucetela ndlela leyi Vakreste va byi tekaka ha yona vukati ni ku va mutswari namuntlha. Hi ndlela yihi?
2. Xana vanhu hi ntolovelo va byi languta njhani vukati ni ku dlaya vukati?
2 Namuntlha swa olova ku dlaya vukati naswona swi andzile, nakambe nhlayo ya vanhu lava dlayaka vukati ematikweni yo tala ya engeteleka. Hambiswiritano, hi fanele hi swi tsundzuka leswaku ndlela leyi Yehovha Xikwembu a byi langutaka ha yona vukati ni ku dlaya vukati yi hambane swinene ni ndlela leyi vanhu hi ntolovelo va swi langutaka ha yona. Loko swi ri tano, hi rihi langutelo ra Yehovha?
3. Xana Yehovha na Yesu Kreste va byi languta njhani vukati?
3 Yehovha Xikwembu u langutele leswaku lava ngheneleke vukati va tshama va tshembekile eka xihlambanyo xa vona xa vukati. Loko a hlanganisa wanuna wo sungula ni wansati evukatini, Yehovha u vule leswaku “wanuna . . . u fanele ku namarhela nsati wakwe, kutani va fanele va va nyama yin’we.” Hi ku famba ka nkarhi Yesu Kreste u phindhe marito wolawo kutani a engetela a ku: “Hikokwalaho, leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.” Yesu u tlhele a ku: “Mani na mani la tshikaka nsati wakwe, a teka un’wana, ku nga ri hi xivangelo xa vumbhisa, u endla vuoswi.” (Gen. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Hikwalaho, Yehovha na Yesu va teka vukati byi ri xiboho xa vutomi hinkwabyo lexi helaka loko munhu loyi u tekaneke na yena a fa. (1 Kor. 7:39) Leswi vukati byi nga lunghiselelo leri kwetsimaka, ku dlaya vukati a ku fanelanga ku tekiwa tanihi mhaka leyi nga vuliki nchumu. Entiyisweni, Rito ra Xikwembu ri vula leswaku Yehovha u venga ku dlaya vukati loku nga sekeriwangiki eMatsalweni. *—Hlaya Malakiya 2:13-16; 3:6.
Vana Ni Vutihlamuleri eVukatini
4. Ha yini vantshwa van’wana lava nga Vakreste va tisorile hileswi va tsutsumeleke ku nghenela vukati?
4 Misava leyi hi hanyaka eka yona leyi nga xi chaviki Xikwembu yi hlanyisiwa hi rimbewu. Siku ni siku hi hlangana ni swifaniso swo tala ngopfu swa ku navetisa rimbewu. A hi nge yi honisi ndlela leyi swi nga hi kucetelaka ha yona, ngopfu-ngopfu eka vantshwa va hina lava rhandzekaka evandlheni. Xana vantshwa lava nga Vakreste va fanele va angula njhani eka nkucetelo lowu wo biha, lowu nga pfuxaka ku navela ka rimbewu hambiloko va ringeta ku ku papalata? Van’wana va ringete ku langutana ni xiyimo lexi hi ku nghenela vukati va nga si mila ni meno. Hi ku endla tano, va anakanya leswaku va ta papalata ku phasiwa hi ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu. Kambe, swi nga si ya kwihi, van’wana va tisorile hi xiboho lexi va xi tekeke. Ha yini? Loko se va ri ni nkarhinyana va tekanile, va xiye leswaku vona ni loyi va tekaneke na yena a va rhandzi swilo leswi fanaka etimhakeni ta vutomi bya siku ni siku. Hikwalaho, mimpatswa yoleyo yi va yi ri ni xiphiqo lexikulu.
5. I yini lexi nga ta pfuna mimpatswa leswaku yi tshama yi tshembekile eka xihlambanyo xa yona xa vukati? (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.)
5 Ku tekana ni munhu—hambiloko a ri Mukreste—loyi entiyisweni a hanyaka hi ndlela leyi hambaneke swinene ni leyi a wu yi languterile swi nga tika swinene. (1 Kor. 7:28) Hambiswiritano, ku nga khathariseki leswaku xiyimo xi tika njhani, Vakreste va ntiyiso va swi tiva leswaku ku dlaya vukati loku nga sekeriwangiki eMatsalweni a hi ntlhantlho lowu amukelekaka wa swiphiqo leswi munhu a nga na swona evukatini. Hikwalaho, lava tikarhatelaka ku hlayisa vukati bya vona hileswi va lavaka ku tshama va tshembekile eka xihlambanyo xa vona xa vukati, va fanele va xiximiwa ni ku pfuniwa hi ndlela ya rirhandzu hi vandlha ra Vukreste. *
6. Xana vantshwa va Vakreste va fanele va byi teka njhani vukati?
6 Xana wa ha ri muntshwa la nga si nghenelaka vukati? Loko swi ri tano, xana u fanele u byi teka njhani vukati? U nga papalata ku tivangela mbitsi hi ku ka u nga tsutsumeli ku rhandzana ni Mukreste wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena, kasi wa ha ri ntsongo naswona a wu si wupfa emianakanyweni ni hi tlhelo ra moya naswona a wu si lunghekela ku nghenela vukati. Ina, Matsalwa a ma vuli leswaku munhu u fanele a nghenela vukati loko a ri ni malembe mangani. * Hambiswiritano, Bibele yi kombisa leswaku u fanele u rindza kukondza u hundza emalembeni ya vuntshwa, laha ku navela ka rimbewu ku tinyikeke matimba. (1 Kor. 7:36) Ha yini? Hikuva ku navela ka rimbewu loku nga ni matimba ku nga ku onha mianakanyo kutani ku endla leswaku u teka xiboho xa vuphukuphuku lexi nga ku siyaka u dya mbitsi u xeva hi nhlomulo. Tsundzuka, ndzayo ya vutlhari ya Yehovha ya malunghana ni vukati leyi nga eBibeleni i ya leswaku u pfuneka nileswaku u kuma ntsako.—Hlaya Esaya 48:17, 18.
Vana Mutswari La Nga Ni Vutihlamuleri
7. Mimpatswa yin’wana leya ha riki vantshwa yi langutana na yini, naswona ha yini sweswo swi nga endlaka yi nga ha vi na vuxaka lebyinene?
7 Mimpatswa yin’wana leyi tekaneke ya ha ri yitsongo yi tikuma yi langutele ku kuma n’wana loko yona hi yoxe ya ha ri vana. Yi va yi nga si tivana ku antswa, ivi yi tswala n’wana loyi a nga ta lava ku khathaleriwa siku hinkwaro. Leswi hi ntumbuluko mana wa ricece a nga ta khathalela rona ngopfu, tata wa rona loyi a ha riki ntsongo a nga ha sungula ku va ni mavondzo. Ku engetela kwalaho, loko vatswari va nga etleli hikwalaho ko khathalela n’wana swi nga ha endla leswaku vuxaka bya vona byi nga ha vi byinene. Hi ku hatlisa mpatswa lowu wa ha riki wutsongo wa swi xiya leswaku a wa ha ri na ntshunxeko lowukulu. Sweswi a wa ha swi koti ku ya etindhawini to karhi naswona a wa ha swi koti ku endla swilo hi ku ntshunxeka ku fana niloko wu nga si va na n’wana. Xana wu fanele wu xi languta xiyimo xa wona lexi cinceke?
8. Xana munhu u fanele a ku teka njhani ku va mutswari, naswona ha yini?
8 Leswi munhu a faneleke a va ni vutihlamuleri evukatini, hilaha ku fanaka u fanele a teka ku va mutswari tanihi vutihlamuleri tlhelo lunghelo leri a ri nyikiweke hi Xikwembu. Ku nga khathariseki mindzulamiso leyi mpatswa lowu nga Vakreste wu faneleke wu yi endla loko se wu ri ni n’wana, wu fanele wu tikarhatela ku langutana ni xiyimo lexi hi ndlela leyinene. Leswi Yehovha a nyikeke vanhu vuswikoti byo va ni vana, vatswari va fanele va teka ricece ra vona tanihi “ndzhaka leyi humaka eka Yehovha.” (Ps. 127:3) Manana na tatana lava nga Vakreste va ta tikarhatela ku hetisisa vutihlamuleri bya vona tanihi “vatswari . . . evun’weni ni Hosi.”—Efe. 6:1.
9. (a) Xana ku kurisa n’wana swi katsa yini? (b) Xana wanuna a nga n’wi pfuna njhani nsati wakwe leswaku a tshama a tiyile hi tlhelo ra moya?
9 Ku kurisa n’wana swi katsa ku titsona swo tala malembe yo tala. Vatswari va fanele va tirhisa nkarhi wo tala ni matimba ya vona va khathalela n’wana. Nuna la nga Mukreste u fanele a swi twisisa leswaku ku ringana malembe yo hlayanyana endzhaku ka loko n’wana a tswariwile, nsati wakwe u ta kavanyetiwa eminhlanganweni naswona a nga ha va ni nkarhi wutsongo wa dyondzo ya munhu hi yexe ya Bibele ni wa ku anakanyisisa hileswi a swi dyondzeke. Sweswo swi nga ha n’wi tsanisa hi tlhelo ra moya. Ku va mutswari la nga ni vutihlamuleri swi lava leswaku wanuna a endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni yakwe leswaku a pfuneta eku khathaleleni ka n’wana. Loko se va ri ekaya a nga ha ringeta ku pfuna nsati wakwe leswaku a nga lahlekeriwi ngopfu eminhlanganweni hi ku bula na yena hi tinhla tin’wana leti dyondziweke. A nga ha tlhela a pfuneta eku khathaleleni ka n’wana leswaku nsati wakwe a kuma nkarhi lowu eneleke wo chumayela hi Mfumo.—Hlaya Vafilipiya 2:3, 4.
10, 11. (a) Xana vana va kurisiwa njhani hi “nkongomiso wa mianakanyo” wa Yehovha? (b) Ha yini vatswari vo tala lava nga Vakreste va fanele va bumabumeriwa?
10 Ku va mutswari la nga ni vutihlamuleri a swi katsi ku kumela n’wana swakudya, swiambalo, ndhawu yo tshama ni vutshunguri ntsena. Ngopfu-ngopfu enkarhini lowu wa makumu wa khombo, vana va fanele va dyondza misinya ya milawu ya mahanyelo leyi va faneleke va hanya ha yona ku sukela loko va ha ri vatsongo. Vana va fanele va kurisiwa “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” (Efe. 6:4) “Nkongomiso [lowu] wa mianakanyo” wu katsa ku dyondzisa n’wana mianakanyo ya Yehovha ku sukela loko a ha ri ricece ku ya fika eka malembe yo nonon’hwa ya kondlo-a-ndzi-dyi.—2 Tim. 3:14, 15.
11 Loko Yesu a byele vadyondzisiwa vakwe leswaku va fanele va “endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa,” a swi kanakanisi leswaku a a vula leswaku vatswari va fanele va pfuna vana va vona leswaku va va vadyondzisiwa. (Mat. 28:19, 20) Sweswo swa tika hikwalaho ka ntshikilelo lowu misava yi wu tiselaka vantshwa. Kutani vatswari lava humelelaka eku kuriseni ka vana va vona leswaku va va Vakreste lava tinyiketeleke va fanele va bumabumeriwa swinene hi vanhu hinkwavo evandlheni. Va ‘hlule’ nkucetelo wa misava hi ripfumelo ra vona na hi ku tshembeka ka vona tanihi vatswari lava nga ni vutihlamuleri.—1 Yoh. 5:4.
Ku Nga Ngheneli Vukati Kumbe Ku Pfumala N’wana Hi Xikongomelo Lexi Xiximekaka
12. Ha yini Vakreste van’wana va tihlawulela ku nga ngheneli vukati ku ringana malembe yo karhi?
12 Leswi “nkarhi lowu seleke wu [komeke]” naswona “xiyimo xa misava leyi [xi hundzukaka],” Rito ra Xikwembu ri hi khutaza leswaku hi kambisisa vuyelo bya ku nga ngheneli vukati. (1 Kor. 7:29-31) Hikwalaho, Vakreste van’wana va hlawula ku nga ngheneli vukati vutomi bya vona hinkwabyo kumbe va heta malembe yo karhi va nga si nghenela vukati. Lexi tsakisaka, ntshunxeko lowu va nga na wona loko va nga si nghenela vukati a va wu tirhiseli swilo swa vutianakanyi. Vo tala va tshika ku nghenela vukati leswaku va ta kota ku tirhela Yehovha va nga “rivatiwi hi nchumu.” (Hlaya 1 Vakorinto 7:32-35.) Vakreste van’wana lava nga siki nghenelaka vukati va phayona kumbe va tirha eBethele. Vo tala va lava ku tirhisiwa hi xitalo enhlengeletanweni ya Yehovha hi ku fanelekela ku ya eXikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli. Entiyisweni, lava heteke nkarhinyana wo karhi va ri vatirheli va nkarhi hinkwawo loko va nga si nghenela vukati kutani hi ku famba ka nkarhi va nghenela vukati, hakanyingi va titwa va ha vuyeriwa evukatini bya vona hikwalaho ka dyondzo ya nkoka leyi va yi kumeke loko va nga si nghenela vukati.
13. Ha yini mimpatswa yin’wana leyi nga Vakreste yi hlawula ku nga vi na vana?
13 Ematikweni man’wana, ku ni ku hundzuka kun’wana loku endlekeke evuton’wini bya ndyangu—mimpatswa yo tala yi hlawule ku tshama yi ri hava vana. Van’wana va endla tano hikwalaho ka xiyimo xa timali; van’wana va endla tano hileswi va lavaka ku tirha mintirho leyi hakelaka swinene va ntshunxekile. Exikarhi ka Vakreste ku ni mimpatswa leyi hlawulaka ku nga vi na vana. Hambiswiritano, hakanyingi yi endla tano leswaku yi nga kavanyetiwi loko yi tirhela Yehovha. Sweswo a swi vuli swona leswaku mimpatswa yoleyo a yi tiphini hi vukati bya yona. Ya tiphina. Nilokoswiritano, yi tiyimisele ku rhangisa timhaka ta Mfumo ku ri ni mikateko leyi kumiwaka evukatini. (1 Kor. 7:3-5) Yin’wana ya mimpatswa leyi yi tirhela Yehovha ni vamakwavo entirhweni wa xifundzha, wa muganga ni le Bethele. Yin’wana i maphayona kumbe varhumiwa. Yehovha a nge wu rivali ntirho wa yona ni rirhandzu leri yi ri kombiseke hikwalaho ka vito ra yena.—Hev. 6:10.
“Nhlomulo eNyameni”
14, 15. (a) Xana vatswari lava nga Vakreste va nga va ni “nhlomulo enyameni” hi ndlela yihi? (b) Xana hi nga va pfuna njhani vatswari lava n’wana wa vona a tshikeke ku tirhela Yehovha?
14 Muapostola Pawulo u byele Vakreste lava ngheneleke vukati leswaku va ta va ni “nhlomulo enyameni ya vona.” (1 Kor. 7:28) Nhlomulo wolowo wu nga ha katsa swiphiqo swa rihanyo swa mpatswa, swa vana va wona kumbe swa vatswari va wona lava dyuhaleke. Wu nga ha katsa ku nonon’hweriwa ni mbitsi lowu fambisanaka ni ku kurisa vana va wona. Hilaha swi boxiweke hakona eku sunguleni ka xihloko lexi, Bibele yi profete leswaku ‘masiku yo hetelela’ ma ta tisa “minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” Xin’wana xa swilo leswi swi nonon’hwaka ku langutana na swona a ku ta va vana lava va “nga yingisiki vatswari.”—2 Tim. 3:1-3.
15 Ku kurisa vana a hi matlangwana eka vatswari lava nga Vakreste. Na hina “minkarhi [leyi] ya mangava” ya hi khumba. Hikwalaho, vatswari va Vakreste va fanele va tshamela ku lwa ni nkucetelo lowu dlayaka lowu “mafambiselo ya swilo ya misava leyi” wu nga vaka na wona eka vana va vona. (Efe. 2:2, 3) Naswona a hi minkarhi hinkwayo va hlulaka enyimpini leyi. Entiyisweni loko n’wana wa jaha kumbe wa nhwanyana wa ndyangu lowu nga wa Vakreste a tshika ku tirhela Yehovha, vatswari lava ringeteke ku n’wi kurisa hi ntiyiso wa Xikwembu va va ni “nhlomulo.”—Swiv. 17:25.
“Endzhaku Ka Sweswo Ku Ta Va Ni Nhlomulo Lowukulu”
16. Yesu u profete hi “nhlomulo” wihi?
16 Hambiswiritano, “nhlomulo” wihi na wihi lowu nga vaka kona evukatini ni le ku kuriseni ka n’wana, wu ta tluriwa hi nhlomulo wun’wana lowukulu swinene. Eka vuprofeta bya yena bya malunghana ni vukona byakwe ni makumu ya mafambiselo ya swilo, Yesu u te: “Ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu ku nga si tshamaka ku humelela lowu fanaka na wona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi, e-e, naswona a wu nge he tlheli wu va kona.” (Mat. 24:3, 21) Endzhakunyana Yesu u paluxe leswaku ntshungu lowukulu wu ta pona “nhlomulo [lowu] lowukulu.” Hambiswiritano, mafambiselo ya Sathana ma ta hambeta ma lwa ni Timbhoni ta Yehovha leti rhuleke ma ti hlasela ro hetelela. A swi kanakanisi leswaku ku ta va nkarhi lowu nonon’hwaka eka hina hinkwerhu—lavakulu ni vana.
17. (a) Ha yini hi nga langutelaka vumundzuku hi ri ni ntshembo? (b) I yini lexi faneleke xi kucetela ndlela leyi hi byi tekaka ha yona vukati swin’we ni ku va mutswari?
17 Nilokoswiritano, a hi fanelanga hi chava vumundzuku swi nga fanelanga. Vatswari lava tshembekeke eka Yehovha va nga tshemba leswaku va ta sirheleriwa swin’we ni vana va vona. (Hlaya Esaya 26:20, 21; Sof. 2:2, 3; 1 Kor. 7:14) Kambe, onge ku xalamuka ka hina eka masiku ya mangava lawa hi hanyaka eka wona swi nga khumba ndlela leyi hi byi tekaka ha yona vukati ni ku va mutswari enkarhini lowu wa makumu. (2 Pet. 3:10-13) Loko hi endla tano, vutomi bya hina byi ta yisa ku dzuneka eka Yehovha ni le vandlheni ra Vukreste—ku nga khathariseki leswaku a hi byi nghenelanga vukati kumbe hi byi nghenerile, hi na vana kumbe a hi na vona.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
^ par. 3 Vona buku leyi nge Tshama U Ri Karhi U Ehleketa Hi Siku Ra Yehovha ehansi ka xihlokwana lexi nge “Xi Venge Ku Dlaya Vukati,” eka tluka 125.
^ par. 5 Lava nga ni swiphiqo evukatini va ta tiyisiwa hi ku kambisisa swihloko leswi vulavulaka hi vukati, leswi kumekaka eka Xihondzo xo Rindza xa September 15, 2003, ni leswi kumekaka eka Xalamuka! ya January 8, 2001.
^ par. 6 Vona ndzima 30 leyi nge “Xana Ndzi Lulamele Vukati?,” leyi nga eka buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka.
Mpfuxeto
• Ha yini vantshwa va Vakreste va nga fanelanga va tsutsumela ku nghenela vukati?
• Ku kurisa vana swi katsa yini?
• Ha yini Vakreste vo tala va nga byi ngheneli vukati, kumbe loko va byi nghenerile va nga ri na vana?
• Hi wihi “nhlomulo” lowu vatswari va Vakreste va nga vaka na wona?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso eka tluka 17]
Ha yini ku ri vutlhari eka vantshwa va Vakreste leswaku va rindza kukondza va kula leswaku va nghenela vukati?
[Xifaniso eka tluka 18]
Wanuna a nga endla swo tala leswaku a pfuna nsati wakwe leswaku a hlanganyela hi xitalo eku tirheleni Xikwembu
[Xifaniso eka tluka 19]
Ha yini mimpatswa yin’wana leyi nga Vakreste yi hlawula ku nga vi na vana?