Ku Chumayela Hi Yindlu Ni Yindlu—Ha Yini Swi Ri Swa Nkoka Sweswi?

“Siku ni siku etempeleni ni hi yindlu ni yindlu a va hambeta va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku vula mahungu lamanene hi ta Kreste, Yesu.”—MINT. 5:42.

1, 2. (a) Hi yihi ndlela yo chumayela leyi Timbhoni ta Yehovha ti tiviwaka ha yona? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi?

MHAKA leyi yi tolovelekile ematikweni yo tala emisaveni. Vanhu vambirhi lava ambaleke kahle va nghena emutini, naswona va tiyimisele ku bula ni n’wini wa muti hi rungula ro koma ra le Bibeleni leri vulavulaka hi Mfumo wa Xikwembu. Loko a ri tsakela va nga ha n’wi nyika buku leyi sekeriweke eBibeleni va tlhela va n’wi byela hi dyondzo ya le kaya ya Bibele ya mahala. Loko va suka kwalaho va ya eka yindlu leyi landzelaka. Loko na wena u hlanganyela entirhweni lowu, wa swi xiya leswaku hakanyingi vanhu vo tala va swi vona leswaku u Mbhoni ya Yehovha hambiloko u nga si pfula ni nomu. Hakunene hi tiviwa hi ntirho wa hina wa ku chumayela hi yindlu ni yindlu.

² Hi tirhisa tindlela to hambana-hambana leswaku hi hetisisa xileriso xa Yesu xa ku chumayela ni ku endla vadyondzisiwa. (Mat. 28:19, 20) Hi chumayela etimakete, eswitarateni ni le tindhawini tin’wana ta mani na mani. (Mint. 17:17) Hi vulavurisana ni vanhu vo tala hi riqingho ni hi mapapila. Siku ni siku hi byela vanhu lava hi hlanganaka na vona ntiyiso wa le Bibeleni. Nakambe hi ni Web site leyi nga enawini leyi nga ni rungula ra le Bibeleni hi tindzimi to tlula 300. * Tindlela leti hinkwato ti endla leswaku ku va ni vuyelo lebyinene. Kambe etindhawini to tala, ndlela leyi hi yi tirhisaka ngopfu yo chumayela mahungu lamanene, i ku nghena hi yindlu ni yindlu. Hi xihi xisekelo xa ku chumayela hi ndlela leyi? Swi tise ku yini leswaku vanhu va Xikwembu va yi tirhisa swinene ndlela leyi manguva lawa? Naswona ha yini yi ri ya nkoka sweswi?

Ndlela Leyi A Yi Tirhisiwa Hi Vaapostola

3. Hi swihi swiletelo swo chumayela leswi Yesu a swi nyikeke vaapostola, naswona leswi swi kombisa leswaku a va fanele va chumayela njhani?

³ Ndlela yo chumayela hi yindlu ni yindlu yi sekeriwe eMatsalweni. Loko Yesu a rhuma vaapostola leswaku va ya chumayela, u va lerisile a ku: “Emutini kumbe eximutanini xin’wana ni xin’wana lexi mi nga ta nghena eka xona, lavisisani loyi swi n’wi fanelaka.” Xana a va ta va lavisisa njhani lava fanelekaka? Yesu u va byele leswaku va ya emitini ya vanhu, a ku: “Loko mi nghena endlwini, xewetani va ndyangu; kutani loko yindlu ya kona swi yi fanela, ku rhula loku mi yi navelelaka kona a ku ve eka yona.” Xana a va fanele va yimela leswaku munhu a va kombela leswaku va ta endlwini yakwe? Xiya leswi Yesu a nga tlhela a swi vula, u te: “Kun’wana ni kun’wana laha ku nga riki na munhu la mi amukelaka kumbe la yingisaka marito ya n’wina, loko mi huma endlwini yoleyo kumbe emutini wolowo, phumunhani ritshuri emilengeni ya n’wina.” (Mat. 10:11-14) Swiletelo leswi swi swi veka erivaleni leswaku loko vaapostola va “tsemakanya tiko hi ximutana ni ximutana, va vula mahungu lamanene” a va fanele va endzela vanhu emakaya ya vona.—Luka 9:6.

4. Hi kwihi laha ntirho wo chumayela hi yindlu ni yindlu wu boxiwaka hi ku kongoma eBibeleni?

⁴ Bibele yi vula hi ku kongoma leswaku vaapostola a va chumayela hi yindlu ni yindlu. Hi xikombiso, Mintirho 5:42 yi vula leswi hi vona: “Siku ni siku etempeleni ni hi yindlu ni yindlu a va hambeta va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku vula mahungu  lamanene hi ta Kreste, Yesu.” Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 20, muapostola Pawulo u tsundzuxe vakulu va le vandlheni ra le Efesa, a ku: “A ndzi tshikanga ku mi byela swilo leswi pfunaka ni ku mi dyondzisa erivaleni ni hi yindlu ni yindlu.” Xana Pawulo u endzele vakulu volavo va nga si va vapfumeri? U va endzerile, hikuva u va dyondzisile naswona swin’wana swa swilo leswi a va dyondziseke swona a swi ri “malunghana ni ku hundzukela eka Xikwembu ni ku pfumela eka Hosi ya hina Yesu.” (Mint. 20:20, 21) Buku leyi nge Word Pictures in the New Testament ya Robertson, loko yi hlamusela Mintirho 20:20 yi ri: “I swa nkoka ku xiya leswaku muchumayeri loyi lonkulu swinene u chumayele hi yindlu ni yindlu.”

Vuthu Ra Tinjiya Ra Manguva Lawa

5. Ntirho wo chumayela wu hlamuseriwa njhani eka vuprofeta bya Yuwele?

⁵ Ntirho wo chumayela lowu endliweke eka lembe-xidzana ro sungula a ku ri xikombiso xa ntirho lowukulu lowu a wu ta endliwa esikwini ra hina. Muprofeta Yuwele u fanise ntirho lowu wo chumayela wa Vakreste lava totiweke ni khombo ra switsotswana ku katsa ni tinjiya. (Yuw. 1:4) Tinjiya ti hlasela ku fana ni vuthu, ti hlula swihinga, ti nghena etindlwini ti hlasela xin’wana ni xin’wana lexi nga endleleni ya tona. (Hlaya Yuwele 2:2, 7-9.) Leswi swi swi kombisa kahle leswaku vanhu va Xikwembu va wu endla hi ku tiyisela ntirho wo chumayela manguva lawa naswona va wu endla hilaha ku heleleke! Ndlela leyi nga ya nkoka swinene leyi tirhisiwaka hi Vakreste lava totiweke ni hi vanakulobye va vona lava nga “tinyimpfu tin’wana” eku hetisiseni ka xifaniso lexi xa vuprofeta i ku chumayela hi yindlu ni yindlu. (Yoh. 10:16) Swi tise ku yini leswaku hina Timbhoni ta Yehovha hi tekelela ndlela ya vaapostola yo chumayela?

6. Hi 1922, hi xihi xikhutazo lexi nyikeriweke malunghana ni ku chumayela hi yindlu ni yindlu, kambe van’wana va angule njhani?

⁶ Ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni, ku kandziyisiwe leswaku Mukreste un’wana ni un’wana u ni vutihlamuleri byo hlanganyela entirhweni wo chumayela. Hi xikombiso, Xihondzo xo Rindza xa August 15, 1922 (xa Xinghezi) lexi nga ni nhloko-mhaka leyi nge “Ku Chumayela I Swa Nkoka” xi tsundzuxe Vakreste lava totiweke hi nkoka wa “ku hundzisela rungula leri kandziyisiweke eka vanhu ni ku vulavula na vona etindlwini ta vona, va va byela leswaku mfumo wa matilo wu le kusuhi.” Vuxokoxoko bya rungula ra kona a byi kumeka eka Bulletin (sweswi ku nga Vutirheli Bya Hina Bya  Mfumo). Hambiswiritano, eku sunguleni nhlayo ya lava a va chumayela hi yindlu ni yindlu a yi ri yitsongo. Van’wana a va nga swi lavi ku endla ntirho lowu. A va rila hi lexi ni lexiya, kambe xiphiqo lexikulu a ku ri leswaku van’wana a va vona ntirho lowu wa ku chumayela hi yindlu ni yindlu wu va susa xindzhuti. Vo tala va vanhu volavo hakatsongo-ntsongo va tshike ku hlanganyela ni nhlengeletano ya Yehovha, loko vanhu va ya va khutaziwa ku endla ntirho wo chumayela.

7. Hi va-1950, ku ve ni xilaveko xihi?

⁷ Eka makume ya malembe lama landzeleke, vanhu vo tala va hlanganyerile entirhweni wo chumayela. Kambe swi ve erivaleni leswaku vo tala va fanele va leteriwa entirhweni wo chumayela hi yindlu ni yindlu. Hi xikombiso, xiya leswi a swi endleka eUnited States. Hi va-1950, Timbhoni ta 28 wa tiphesente ta le tikweni rero a ti chumayela ntsena hi ku fambisa swiphephana kumbe hi ku yima eswitarateni ti tamele timagazini. Timbhoni to tlula 40 wa tiphesente a ti nga hlanganyeli nkarhi na nkarhi entirhweni wo chumayela, naswona a ku hela tin’hweti ti nga chumayelanga. I yini lexi a xi fanele xi endliwa ku pfuna Vakreste lava tinyiketeleke leswaku va chumayela hi yindlu ni yindlu?

8, 9. Hi wihi nongonoko wo letela lowu sunguriweke hi 1953, naswona ku ve ni vuyelo byihi?

⁸ Hi 1953, entsombanweni wa matiko hinkwawo lowu khomeriweke eDorobeni ra New York, ku vulavuriwe ngopfu hi ntirho wo chumayela hi yindlu ni yindlu. Makwerhu Nathan H. Knorr u vule leswaku ntirho lowukulu wa valanguteri hinkwavo lava nga Vakreste ku fanele ku va ku pfuna Mbhoni yin’wana ni yin’wana leswaku yi hlanganyela nkarhi na nkarhi eku chumayeleni hi yindlu ni yindlu. U te: “Un’wana ni un’wana, u fanele a kota ku chumayela mahungu lamanene hi yindlu ni yindlu.” Ku sunguriwe nongonoko wo letela Timbhoni emisaveni hinkwayo, leswaku ku fikeleriwa pakani leyi. Lava a va nga si hlanganyela eku chumayeleni hi yindlu ni yindlu va leteriwe leswaku va kota ku vulavurisana ni vanhu emakaya ya vona, va kanerisana na vona hi Bibele va tlhela va hlamula swivutiso swa vona.

⁹ Nongonoko lowu wo letela wu ve ni vuyelo lebyi hlamarisaka. Ku nga si hela ni malembe ya khume, nhlayo ya vahuweleri emisaveni hinkwayo yi andze hi 100 wa tiphesente, nhlayo ya maendzo yo vuyela yona yi andze hi 126 wa tiphesente kasi nhlayo ya tidyondzo ta Bibele yi andze hi 150 wa tiphesente. Namuntlha, kwalomu ka timiliyoni ta nkombo ta vahuweleri va Mfumo va chumayela mahungu lamanene emisaveni hinkwayo. Ku andza loku, loku hlamarisaka i vumbhoni byin’wana lebyi kombaka leswaku Yehovha u katekisa matshalatshala lama endliwaka hi vanhu va yena eku chumayeleni hi yindlu ni yindlu.—Esa. 60:22.

Ku Fungha Vanhu Leswaku Va Ponisiwa

10, 11. (a) Hi xihi xivono lexi Ezekiyele a kombiweke xona hilaha swi tsariweke hakona eka Ezekiyele ndzima 9? (b) Xivono xexo xi hetiseka njhani esikwini ra hina?

¹⁰ Nkoka wa ku chumayela hi yindlu ni yindlu wu nga voniwa eka xivono lexi kombiweke muprofeta Ezekiyele. Eka xivono xolexo, Ezekiyele u vone vavanuna va tsevu va khome matlhari emavokweni ya vona ni un’wana wa vunkombo la ambaleke ntsembyana, loyi etlhelo ka yena a ku ri ni rimhondzo ra matsalana ro chela inki. Wanuna wa vunkombo u byeriwe leswaku a “tsemakanya exikarhi ka muti,” naswona a “fungha mimombo ya vanhu lava va nga ni nhlomulo, lava va konyaka hikwalaho ka swilo hinkwaswo leswi nyenyetsaka leswi endliwaka exikarhi ka wona.” Loko ntirho wolowo wo fungha se wu endliwile, vavanuna va tsevu lava nga ni matlhari yo dlaya ha wona va lerisiwe ku herisa hinkwavo lava nga riki na wona mfungho wolowo.—Hlaya Ezekiyele 9:1-6.

¹¹ Ha swi tiva leswaku loko vuprofeta lebyi byi hetiseka, wanuna la “ambaleke ntsembyana” u yimela masalela ya Vakreste lava totiweke hi moya. Hikwalaho ka ntirho wo chumayela ni wo endla vadyondzisiwa, ntlawa wa vatotiwa wu va fungha hi ndlela yo fanekisela lava vaka “tinyimpfu tin’wana” ta Kreste. (Yoh. 10:16) I yini mfungho wolowo? I vumbhoni lebyi kombaka leswaku tinyimpfu teto i vadyondzisiwa va Yesu Kreste lava tinyiketeleke va tlhela va  khuvuriwa, naswona va ambale vumunhu lebyintshwa lebyi fanaka ni bya Kreste, sweswo swi va onge hiloko ti funghiwe emimombyeni ya tona. (Efe. 4:20-24) Vanhu lava fanaka ni tinyimpfu va va ntlhambi wun’we ni Vakreste lava totiweke naswona va va pfuna entirhweni wa vona wa nkoka wa ku fungha van’wana.—Nhlav. 22:17.

12. Xivono xa Ezekiyele lexi vulavulaka hi ku fungha mimombo xi swi kombisa njhani leswaku i swa nkoka leswaku hi hambeta hi lava vanhu lava fanaka ni tinyimpfu?

¹² Xivono xa Ezekiyele xi kandziyisa xivangelo xin’wana xa ku va ntirho wa hina wa ku hambeta hi lavisisa vanhu lava ‘nga ni nhlomulo naswona va konyaka’ wu ri wa xihatla swinene. Vutomi bya vanhu byi le khombyeni. Ku nga ri khale, mavuthu ya Yehovha ya le tilweni lama lovisaka, lama fanekiseriwaka hi vavanuna va tsevu lava nga ni matlhari, ma ta lovisa lava nga riki na wona mfungho wo fanekisela. Malunghana ni vuavanyisi lebyi taka, muapostola Pawulo u tsale leswaku Hosi Yesu swin’we ni “tintsumi takwe ta matimba” va ta tisa “ndzihiselo eka lava va nga xi tiviki Xikwembu ni lava va nga ma yingisiki mahungu lamanene malunghana ni Hosi ya hina Yesu.” (2 Tes 1:7, 8) Xiya leswaku vanhu va ta avanyisiwa hi ku ya hi ndlela leyi va angulaka ha yona loko va byeriwa mahungu lamanene. Hikwalaho rungula ra Xikwembu ri fanele ri hambeta ri chumayeriwa hi ku hiseka ku ya fika emakumu. (Nhlav. 14:6, 7) Malandza hinkwawo ya Yehovha lama tinyiketeleke ma ni vutihlamuleri lebyikulu byo endla ntirho lowu.—Hlaya Ezekiyele 3:17-19.

13. (a) Hi byihi vutihlamuleri lebyi muapostola Pawulo a titweke a ri na byona naswona ha yini? (b) Hi byihi vutihlamuleri lebyi u titwaka u ri na byona eka vanhu va le nsin’wini ya n’wina?

¹³ Muapostola Pawulo u titwe a ri ni vutihlamuleri bya ku chumayela van’wana mahungu lamanene. U tsarile a ku: “Eka Magriki swin’we ni le ka Vabarbara, eka lavo tlhariha swin’we ni le ka swihunguki ndzi ni nandzu: kutani ndzi ni mapfundza yo vula mahungu lamanene ni le ka n’wina kwalaho Rhoma.” (Rhom. 1:14, 15) Hikwalaho ka ku nkhensa musa lowu a kombiweke wona, Pawulo u titwe a boheka ku ringeta ku pfuna van’wana leswaku va vuyeriwa eka musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu tanihi leswi na yena a vuyeriweke eka wona. (1 Tim. 1:12-16) A swi fana ni loko a kolota munhu un’wana ni un’wana loyi a hlanganaka na yena, naswona xikweleti xolexo a xi ta hakeriwa ntsena hi ku byela munhu yoloye mahungu lamanene. Loko u anakanya hi vanhu va le nsin’wini ya n’wina, xana na wena u titwa u va kolota?—Hlaya Mintirho 20:26, 27.

14. Hi xihi xivangelo-nkulu xa hina xa ku chumayela erivaleni ni hi yindlu ni yindlu?

¹⁴ Hambileswi ku ponisiwa ka vanhu ku nga ka nkoka, ku ni xivangelo lexikulu lexi endlaka hi chumayela hi yindlu ni yindlu. Eka vuprofeta lebyi tsariweke eka Malakiya 1:11, Yehovha u te: “Ku sukela eku humeni ka dyambu ku ya eku peleni ka rona, vito ra mina ri ta va rikulu exikarhi ka matiko, . . . vito ra mina ri ta endleriwa nyiko, nyiko leyi baseke; hikuva vito ra mina ri ta va rikulu exikarhi ka matiko.” Vuprofeta lebyi bya hetiseka loko malandza ya Yehovha lama tinyiketeleke ma ri karhi ma dzunisa vito rakwe erivaleni emisaveni hinkwayo hi ku endla ntirho wa wona wo chumayela hi ku titsongahata. (Ps. 109:30; Mat. 24:14) Ku endlela Yehovha “xitlhavelo xa ku dzunisa,” hi xona xivangelo-nkulu xa hina xa ku chumayela erivaleni ni hi yindlu ni yindlu.—Hev. 13:15.

Swiendlakalo Swa Nkoka Leswa Ha Taka

15. (a) Vaisrayele va ku kombise njhani ku tinyiketela loko va rhendzeleka hi muti wa Yeriko hi siku ra vunkombo? (b) Leswi swi kombisa yini hi ntirho wo chumayela?

¹⁵ Hi swihi swiendlakalo leswa ha ta endlekaka swa ntirho wo chumayela? Ku rhendzeriwa ka muti wa Yeriko, loku ku vulavuriweke ha kona ebukwini ya Yoxuwa ku hi vekela xikombiso. Tsundzuka  leswaku loko Xikwembu xi nga si lovisa muti wa Yeriko, xi byele Vaisrayele leswaku va fanele va rhendzeleka hi muti kan’we hi siku ku ringana masiku ya tsevu. Kambe hi siku ra vunkombo a va ta va ni ntirho lowukulu. Yehovha u byele Yoxuwa a ku: “Mi fanele mi gwirima mi rhendzela muti ka nkombo, naswona vaprista va fanele va yimba tinanga. Kutani loko va pfumisa nanga ya khuna, . . . vanhu hinkwavo va fanele va ba hungwe ra nyimpi; kutani rirhangu ra muti ri fanele ri wa ri ku mpfuta.” (Yox. 6:2-5) Na ntirho wa hina wo chumayela wu ta engeteleka hi ndlela leyi fanaka. A swi kanakanisi leswaku loko ku herisiwa mafambiselo lawa ya swilo, hi ta va hi swi vonile loko ku chumayeriwa swinene vito ra Xikwembu ni Mfumo wa xona ematin’wini ya misava leyi.

16, 17. (a) I yini leswi nga ta va swi hetisisiwile loko ‘nhlomulo lowukulu’ wu nga si hela? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁶ Nkarhi wu nga ha fika laha rungula leri hi ri twarisaka ri nga ta fana ni “hungwe ra nyimpi.” Ebukwini ya Nhlavutelo, marungula ya vuavanyisi bya matimba ma fanisiwa ni “xihangu lexikulu lexi ribye rin’wana ni rin’wana ra xona ri nga ni ntiko wa kwalomu ka talenta.” * Naswona Nhlavutelo 16:21 yi ri: “Khombo ra xona a ri ri rikulu hi ndlela leyi nga tolovelekangiki.” A hi swi tivi leswaku ntirho lowu wo chumayela hi yindlu ni yindlu wu ta ri twarisa njhani rungula ra vuavanyisi byo hetelela. Kambe hi nga tiyiseka leswaku ku nga si hela ‘nhlomulo lowukulu,’ vito ra Yehovha ri ta va ri tivisiwe vanhu hi ndlela leyi hlamarisaka ematin’wini.—Nhlav. 7:14; Ezek. 38:23.

¹⁷ Leswi ha ha yimeleke swiendlakalo swa nkoka leswa ha taka, onge hi nga ya emahlweni hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo hi ku hiseka. Loko hi ri karhi hi endla ntirho wolowo, hi swihi swiphiqo leswi hi langutanaka na swona loko hi chumayela hi yindlu ni yindlu, naswona hi nga swi hlula njhani swiphiqo sweswo? Swivutiso leswi swi ta hlamuriwa exihlokweni lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Hi xihi xisekelo xa le Matsalweni xa ku chumayela hi yindlu ni yindlu?

• Ntirho wo chumayela hi yindlu ni yindlu wu kandziyisiwe njhani manguva lawa?

• Ha yini malandza ya Yehovha lama tinyiketeleke ma ri ni vutihlamuleri bya ku chumayela?

• Hi swihi swiendlakalo swa nkoka leswi tshinelaka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 4]

Xana u titwa u ri ni vutihlamuleri bya ku chumayela van’wana ku fana na muapostola Pawulo?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Makwerhu Knorr hi 1953