Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

“Hakunene Leri I Vito Ra Xikwembu Leri Kwetsimaka Swinene Ri Tlhela Ri Tlakuka”

“Hakunene Leri I Vito Ra Xikwembu Leri Kwetsimaka Swinene Ri Tlhela Ri Tlakuka”

“Hakunene Leri I Vito Ra Xikwembu Leri Kwetsimaka Swinene Ri Tlhela Ri Tlakuka”

Marito lawa ma vuriwe hi Nicholas wa le Cusa eka dyondzo ya yena ya lembe ra 1430. * A a ri wanuna loyi a a rhandza timhaka to tala, hi xikombiso u dyondze Xigriki, Xiheveru, filosofi, vukhongeri, tinhlayo ni ntivo-tinyeleti. Loko a ri ni malembe ya 22 hi vukhale, u ve mutivi wa nawu wa kereke ya Rhoma Khatoliki. Hi 1448 u vekiwe ku va mufundhisi lonkulu wa kereke.

Kwalomu ka malembe ya 550 lama hundzeke, Nicholas wa le Cusa u sungule kaya ro khathalela vadyuhari le Kues, laha sweswi ku vitaniwaka Bernkastel-Kues, doroba leri nga kwalomu ka tikhilomitara ta 130 edzongeni wa Bonn, le Jarimani. Emuakweni wolowo sweswi ku na layiburari ya Cusa leyi nga ni matsalwa ya voko yo tlula 310. Rin’wana ra wona i Codex Cusanus 220 laha dyondzo ya Cusa ya lembe ra 1430 yi kumekaka kona. Eka dyondzo yoleyo, In principio erat verbum (Eku Sunguleni Rito A Ri Ri Kona), Nicholas wa le Cusa u tirhise rito ra Xilatini leri nge Iehoua a vula Yehovha. * Tluka 56 ri ni marito lama landzelaka malunghana ni vito ra Xikwembu: “Ri huma eka Xikwembu. I Tetragrammaton, ku nga vito ra maletere ya mune. . . . Hakunene leri i vito ra Xikwembu leri kwetsimaka swinene ri tlhela ri tlakuka.” Marito ya Nicholas wa le Cusa ma pfumelelana ni mhaka ya leswaku vito ra Xikwembu ri humelela eka Matsalwa yo sungula ya Xiheveru.—Eks. 6:3.

Tsalwa leri, leri tsariweke eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vu-15 i rin’wana ra matsalwa ya khale swinene lawa ma ha riki kona, laha Tetragrammaton yi hundzuluxeriweke yi va “Iehoua.” Vumbhoni lebyi lebyi tsariweke i xitiyisekiso lexi engetelekeke xa leswaku vuhundzuluxeri bya vito ra Xikwembu lebyi fanaka ni lebyi nge “Yehovha” i khale byi tirhisiwa.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

^ par. 2 Nakambe Nicholas wa le Cusa a a tiviwa tanihi Nikolaus Cryfts (Krebs), Nicolaus Cusanus na Nikolaus von Kues. Kues a ku ri vito ra doroba rin’wana ra le Jarimani laha a nga tswaleriwa kona.

^ par. 3 Dyondzo ya kona a yi seketela dyondzo ya Vunharhu-un’we.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Layiburari ya Cusa