Xana U Veka Xikombiso Lexinene Hi Ku Va Wo Rhanga Ku Xixima Van’wana?

“Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.”—RHOM. 12:10.

1. I yini leswi vanhu va nga ha swi endliki ematikweni yo tala?

EMATIKWENI man’wana i ndhavuko ku va vana va nkhinsama hi xichavo loko vanhu lavakulu va tshame etlhelo ka vona. Loko va nkhinsamile a va nge languteki va lehile eka vanhu lavakulu. Etindhawini teto loko n’wana a fularhela munhu lonkulu swi kombisa ku delela. Hambileswi xichavo xi kombisiwaka hi tindlela to hambana-hambana eka mindhavuko yo hambana-hambana, tindlela teto to kombisa xichavo ti hi tsundzuxa Nawu wa Muxe. Enawini wolowo a ku ri ni xileriso lexi nge: “U fanele u suka u yima [hi xichavo] emahlweni ka la nga ni timpfu naswona u fanele u komba xichavo eka munhu la kuleke.” (Lev. 19:32) Lexi twisaka ku vava, etindhawini to tala vanhu a va ha xiximani. Entiyisweni, ku nga xiximani ku vonaka etindhawini hinkwato namuntlha.

2. Rito ra Xikwembu ri hi byela leswaku hi xixima vamani?

² Rito ra Xikwembu ri swi veka kahle erivaleni leswaku ku xixima i swa nkoka. Ri hi byela leswaku hi xixima Yehovha na Yesu. (Yoh. 5:23) Ri tlhela ri hi byela leswaku hi xixima swirho swa ndyangu, vapfumeri-kulorhi swin’we ni vanhu van’wana lava nga riki swirho swa vandlha. (Rhom. 12:10; Efe. 6:1, 2; 1 Pet. 2:17) Hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga kombisaka ha tona leswaku ha n’wi xixima Yehovha? Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va xixima swinene vamakwerhu lava nga Vakreste? A hi kambisiseni swivutiso leswi ni swin’wana leswi fambisanaka na swona.

Xixima Yehovha Ni Vito Rakwe

3. Hi yihi ndlela yin’wana ya nkoka yo xixima Yehovha?

³ Ndlela yin’wana ya nkoka leyi hi nga kombisaka ha yona leswaku ha n’wi xixima Yehovha i ku xixima vito rakwe hi ndlela leyi faneleke. Phela, hi “vanhu va vito ra [yena].” (Mint. 15:14) Hakunene i lunghelo leri nga ringanisiwiki na nchumu ku vitaniwa hi vito ra Xikwembu xa matimba hinkwawo, ku nga Yehovha. Muprofeta Mikiya u te: “Loko ku ri vanhu hinkwavo, un’wana ni un’wana u ta famba hi vito ra xikwembu xakwe; kambe loko ku ri hina, hi ta famba hi vito ra Yehovha Xikwembu xa hina hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.” (Mik. 4:5) Hi “famba hi vito ra Yehovha” hi ku va siku ni siku hi tikarhatela ku hanya hi ndlela leyi yi ri yimelaka kahle vito leri hi vitaniwaka ha rona. Loko hi nga hanyi hi ku pfumelelana ni mahungu lamanene lawa hi ma chumayelaka, vito ra Xikwembu ra “sandziwa” naswona ri nga ha xiximiwi, hilaha Pawulo a tsundzuxeke Vakreste va le Rhoma hakona.—Rhom. 2:21-24.

4. U ri languta njhani lunghelo leri u nga na rona ra ku vulavula hi Yehovha?

⁴ Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka ha yona leswaku hi xixima Yehovha hi loko hi chumayela. Enkarhini lowu hundzeke, Yehovha u rhambe tiko ra Israyele leswaku ri va timbhoni ta yena, kambe ri tsandzekile ku hetisisa ntirho wolowo. (Esa. 43:1-12) A ri tshamela ku xandzukela Yehovha ri tlhela ri “twisa ni Mukwetsimi wa Israyele ku vava.” (Ps. 78:40, 41) Eku heteleleni Yehovha u ri fularherile tiko rero. Kambe, hina namuntlha ha ri tlangela swinene lunghelo ra ku chumayela hi Yehovha ni ku twarisa vito ra yena. Hi endla ntirho lowu hikwalaho ka leswi hi rhandzaka Yehovha, naswona hi swi langutele hi mahlo-ngati ku vona vito rakwe ri kwetsimisiwa. Leswi hi wu tivaka ntiyiso malunghana ni Tata wa hina wa le tilweni ni swikongomelo swa yena hi susumeteleka ku chumayela. Hi titwa hi ndlela leyi fanaka ni leyi muapostola Pawulo a a titweke ha yona loko a ku: “Ndzi boheka  ku swi endla. Kunene ndzi le khombyeni loko ndzi nga ma vuli mahungu lamanene!”—1 Kor. 9:16.

5. Ku va ni ripfumelo eka Yehovha swi fambisana njhani ni ku n’wi xixima?

⁵ Mupisalema Davhida u te: “Lava tivaka vito ra wena va ta ku tshemba, hikuva a wu nge va tshiki lava ku lavaka hakunene, Wena Yehovha.” (Ps. 9:10) Loko hakunene hi n’wi tiva Yehovha naswona hi xixima leswi vito rakwe ri yimelaka swona, hi ta n’wi tshemba hilaha malandza yakwe yo tshembeka ya nkarhi lowu nga hundza ma endleke hakona. Ku tshemba Yehovha hi ndlela leyi ni ku va ni ripfumelo eka yena i ndlela yin’wana leyi hi kombisaka ha yona leswaku ha n’wi xixima. Xiya ndlela leyi Rito ra Xikwembu ri ku hlanganisaka ha yona ku tshemba Yehovha ni ku n’wi xixima. Loko tiko ra khale ra Israyele ri tsandzeke ku N’wi tshemba, Yehovha u vutise Muxe a ku: “Xana vanhu lava va ta ndzi khoma hi ndlela leyi nga riki na xichavo ku fikela rini, naswona, xana va ta pfumala ripfumelo eka mina ku fikela rini, eka swikombiso hinkwaswo leswi ndzi swi endleke exikarhi ka vona?” (Tinhl. 14:11) Kambe, loko hi tshemba Yehovha leswaku a hi sirhelela ni ku hi pfuna leswaku hi tiyisela miringo, hi va hi kombisa leswaku ha n’wi xixima.

6. I yini lexi hi susumetelaka ku xixima Yehovha hi ndlela leyi enteke?

⁶ Yesu u kombise leswaku hi fanele hi xixima Yehovha swi suka embilwini. Loko a vulavula ni vanhu lava vugandzeri bya vona a byi nga humi embilwini, Yesu u tshahe Yehovha tanihi loyi a nge: “Vanhu lava va ndzi xixima hi milomu ya vona, kambe timbilu ta vona ti le kule swinene na mina.” (Mat. 15:8) Loko munhu a rhandza Yehovha hi mbilu hinkwayo u ta n’wi xixima swi huma embilwini. (1 Yoh. 5:3) Nakambe hi tlhela hi tsundzuka xitshembiso xa Yehovha lexi nge: “Lava va ndzi xiximaka ndzi ta va xixima.”—1 Sam. 2:30.

Valanguteri Va Vandlha Va Xixima Van’wana

7. (a) Ha yini vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri va fanele va xixima lava va nga ehansi ka vona? (b) Pawulo u swi kombise njhani leswaku wa va xixima vapfumeri-kulobye?

⁷ Muapostola Pawulo u tsundzuxe vapfumeri-kulobye a ku: “Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” (Rhom. 12:10) Vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri evandlheni va fanele va veka xikombiso lexinene—‘va va vo rhanga’—eku xiximeni lava va nga ehansi ka vona. Emhakeni leyi, vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri lebyikulu va fanele va tekelela xikombiso lexi vekiweke hi Pawulo. (Hlaya 1 Vatesalonika 2:7, 8.) Vamakwerhu lava a va ri emavandlheni lawa Pawulo a nga ma endzela a va swi tiva leswaku a a nga ta va kombela ku endla swilo leswi hambi ku ri yena a a nga tiyimiselanga ku swi endla. Pawulo a a va xixima vapfumeri-kulobye, naswona leswi hi swona leswi endleke leswaku va n’wi xixima. Loko Pawulo a tsala a ku: “Hikokwalaho ndza mi kombela, vanani vatekeleri va mina,” hi nga tiyiseka leswaku vo tala va n’wi tekelerile hikwalaho ka leswi a a ri xikombiso lexinene.—1 Kor. 4:16.

8. (a) Hi yihi ndlela yin’wana ya nkoka leyi Yesu a kombiseke ha yona leswaku wa va xixima vadyondzisiwa vakwe? (b) Valanguteri namuntlha va nga xi tekelela njhani xikombiso xa Yesu?

⁸ Ndlela yin’wana leyi makwerhu loyi a nga ni vutihlamuleri a nga kombisaka ha yona leswaku wa va xixima lava a va rhangelaka i ku va hlamusela leswaku ha yini a endla xikombelo xo karhi kumbe a lerise leswaku ku endliwa swilo swo karhi. Loko a endla tano u ta va a tekelela Yesu. Hi xikombiso, loko a byela vadyondzisiwa vakwe leswaku va khongelela leswaku ku rhumeriwa vatirhi lava engetelekeke entirhweni wo tshovela, Yesu u va byele ni xivangelo xa kona. U te: “Ntshovelo i wukulu, kambe vatirhi a hi vangani. Hikokwalaho, kombelani N’wini wa ntshovelo leswaku a rhumela vatirhi entshovelweni wakwe.” (Mat. 9:37, 38) Hilaha ku fanaka, loko a byela vadyondzisiwa vakwe leswaku va ‘tshama va rindzile,’ u va byele ni xivangelo xa kona. U te: “Hikuva a mi ri tivi siku leri Hosi ya n’wina yi nga ta ta ha rona.” (Mat. 24:42) Minkarhi yo tala, Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe leswi va faneleke va swi endla swin’we ni xivangelo xa kona. Hi ndlela yoleyo u kombise leswaku wa va xixima. Lexi hakunene i xikombiso lexinene lexi valanguteri lava nga Vakreste va faneleke va xi landzela!

Xixima Vandlha Ra Yehovha Ni Nkongomiso Wa Rona

9. Loko hi xixima vandlha ra Vukreste ra le misaveni hinkwayo ni vayimeri va rona hi kombisa leswaku hi xixima mani? Hlamusela.

⁹ Leswaku hi xixima Yehovha hi fanele hi tlhela  hi xixima vandlha ra Vukreste ra misava hinkwayo swin’we ni vayimeri va rona. Loko hi yingisa ndzayo ya le Matsalweni leyi humaka eka ntlawa wa hlonga ro tshembeka, hi kombisa leswaku hi xixima nhlengeletano ya Yehovha. Evandlheni ra Vukreste ra lembe-xidzana ro sungula, muapostola Yohane u vone swi fanerile ku sola lava a va nga va xiximi vavanuna lava nga ni vutihlamuleri. (Hlaya 3 Yohane 9-11.) Marito ya Yohane ma kombisa leswaku vanhu lava a a va delela vavanuna lava nga ni vutihlamuleri, va tlhela va sola-sola tidyondzo ni nkongomiso wa vona. Lexi tsakisaka, Vakreste vo tala a va nga ri na wona moya wolowo. Loko vaapostola va ha hanya, vamakwerhu hinkwavo a va va xixima swinene lava rhangelaka.—Filp. 2:12.

10, 11. Hlamusela hi ku ya hi Matsalwa leswaku ha yini swi fanerile leswaku vanhu van’wana va nyikiwa vutihlamuleri byo karhi evandlheni ra Vukreste.

¹⁰ Van’wana va vule leswaku leswi Yesu a nga byela vadyondzisiwa va yena a ku “hinkwenu mi vamakwavo,” a ku fanelanga ku va ni lava vaka ni malunghelo yo karhi evandlheni ra Vukreste. (Mat. 23:8) Hambiswiritano, Matsalwa ya Xiheveru ni ya Xigriki ma ni swikombiso swo tala swa vavanuna lava Xikwembu xi va nyikeke vulawuri byo karhi. Matimu ya vapatriyaka, vaavanyisi ni tihosi ta Vaheveru va khale swi nyikela vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku Yehovha u nyikela nkongomiso hi ku tirhisa vayimeri lava nga vanhu. Loko vanhu va nga va xiximi hi ndlela leyi faneleke vanhu lava Yehovha a va nyikeke vutihlamuleri byo karhi, A a va tshinya.—2 Tih. 1:2-17; 2:19, 23, 24.

¹¹ Hi ndlela leyi fanaka, Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va byi xixima vutihlamuleri lebyi nyikiweke vaapostola. (Mint. 2:42) Hi xikombiso, Pawulo u nyike vamakwerhu swileriso swo karhi. (1 Kor. 16:1; 1 Tes. 4:2) Nilokoswiritano, na yena a a titsongahata eka lava nga ni vutihlamuleri ehenhla ka yena. (Mint. 15:22; Gal. 2:9, 10) Hakunene Pawulo a a byi teka hi ndlela leyi faneleke vutihlamuleri lebyi a a ri na byona evandlheni ra Vukreste.

12. Hi swihi swilo swimbirhi leswi hi swi dyondzaka malunghana ni vutihlamuleri eka swikombiso swa le Bibeleni?

¹² Emhakeni leyi hi dyondza tinhla timbirhi ta nkoka. Yo sungula, Matsalwa ma yi seketela mhaka ya leswaku Huvo leyi Fumaka yi tirhisiwa hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ku nyika vavanuna van’wana vutihlamuleri, naswona vavanuna van’wana va nyikiwa vutihlamuleri byo rhangela vavanuna van’wana lava nga ni vutihlamuleri. (Mat. 24:45-47; 1 Pet. 5:1-3) Ya vumbirhi, hinkwerhu ka hina, ku katsa ni vavanuna lava nga ni vutihlamuleri, hi fanele hi titsongahata eka lava nyikiweke vutihlamuleri byo hi langutela. Kutani, hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga kombisaka ha tona leswaku ha va xixima lava nga ni vutihlamuleri byo rhangela evandlheni ra Vukreste ra misava hinkwayo?

Ku Xixima Valanguteri Va Swifundzha

13. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va xixima vayimeri va manguva lawa va vandlha ra Vukreste?

¹³ Pawulo u te: “Ha mi kombela, vamakwerhu, leswaku mi xixima lava tirhaka hi matimba exikarhi ka n’wina, lava va mi ungamelaka eHosini, lava va mi tsundzuxaka; ni ku va nyika xichavo lexi tlulaka ngopfu lexi tolovelekeke hi rirhandzu hikwalaho ka ntirho wa vona. Vanani ni ku rhula un’wana eka un’wana.” (1 Tes. 5:12, 13) Valanguteri va swifundzha na vona i van’wana va “lava tirhaka hi matimba.” Kutani a hi va kombiseni “xichavo lexi tlulaka ngopfu lexi tolovelekeke.” Ndlela yin’wana  leyi hi nga swi endlaka ha yona leswi i ku xi amukela hi mbilu hinkwayo xitsundzuxo ni xikhutazo lexi va hi nyikaka xona. Loko un’wana wa vamakwerhu volavo a hi nyika nkongomiso lowu humaka eka ntlawa wa hlonga ro tshembeka, “vutlhari lebyi humaka ehenhla” byi ta hi susumetela ku “tiyimisela ku yingisa.”—Yak. 3:17.

14. Vandlha ri swi kombisa njhani leswaku ri xixima valanguteri va swifundzha, naswona vuyelo bya kona byi va byihi?

¹⁴ Kambe, ku vuriwa yini loko hi komberiwa ku endla swilo hi ndlela leyi hambaneke ni leyi hi yi toloveleke? Loko hi kombisa xichavo minkarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku hi tsuvula mianakanyo yo tanihi leyi, “Hina laha a hi endli swilo hi ndlela yoleyo,” kumbe “Sweswo swi nga ha tirha emavandlheni man’wana kambe ku nga ri evandlheni ra hina.” Ematshan’weni yo ala nkongomiso wolowo, hi tikarhatela ku wu landzela. Ku tshama hi ri karhi hi tsundzuka leswaku vandlha i ra Yehovha nileswaku Yesu i Nhloko ya rona swi ta hi pfuna leswaku hi wu landzela. Loko vandlha ri wu amukela hi ntsako nkongomiso wa mulanguteri wa xifundzha ri tlhela ri wu tirhisa, sweswo swi ta va swi kombisa leswaku hi ni xichavo lexi humaka embilwini. Muapostola Pawulo u bumabumele vamakwerhu va le Korinto hikwalaho ka ku wu yingisa ka vona hi ku titsongahata nkongomiso lowu humaka eka Tito, nkulu loyi a a va endzerile. (2 Kor. 7:13-16) Na hina namuntlha hi nga tiyiseka leswaku loko hi tshama hi lunghekele ku tirhisa nkongomiso lowu humaka eka valanguteri va swifundzha hi ta va ni ntsako entirhweni wa hina wo chumayela.—Hlaya 2 Vakorinto 13:11.

“Xixima Vanhu Va Mixaka Hinkwayo”

15. Hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga kombisaka ha tona leswaku ha va xixima vapfumeri-kulorhi?

¹⁵ Pawulo u tsarile a ku: “U nga n’wi soli hi matimba wanuna la kuleke. Ku ri na sweswo, n’wi khongotele tanihi tata wa wena, vaxinuna lavatsongo tanihi vamakwenu, vaxisati lava kuleke tanihi vamanana, vaxisati lavatsongo tanihi vamakwenu vaxisati hi vutengi hinkwabyo. Xixima tinoni leti ti nga tinoni hi xiviri.” (1 Tim. 5:1-3) Rito ra Xikwembu ri hi khutaza leswaku hi xixima vanhu hinkwavo evandlheni ra Vukreste. Kambe ku vuriwa yini loko u holove ni makwerhu un’wana evandlheni? Xana sweswo swi ta ku sivela ku xixima Mukreste yoloye? Kumbe xana u nga cinca ndlela leyi a wu n’wi teka ha yona kutani u sungula ku languta timfanelo letinene leti a nga na tona? Lava va nga ni vutihlamuleri hi vona lava va faneleke va veka xikombiso lexinene emhakeni yo xixima vamakwavo, va nga ‘tikiseli ntlhambi.’ (1 Pet. 5:3) Hakunene vandlha ra Vukreste leri vonakaka hi rirhandzu leri humaka embilwini leri nga kona exikarhi  ka swirho swa rona, ri ni nkarhi wo tala wo kombisana xichavo.—Hlaya Yohane 13:34, 35.

16, 17. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku xixima vanhu lava hi va chumayelaka swin’we ni vakaneti va hina? (b) Hi va ‘xixima njhani vanhu va mixaka hinkwayo’?

¹⁶ Xichavo xa hina a hi xi kombisi eka Vakreste ntsena. Pawulo u tsalele Vakreste va le nkarhini wa yena a ku: “Loko ntsena hi ri ni nkarhi lowunene wa swona, a hi endleleni hinkwavo leswi nga swinene.” (Gal. 6:10) I ntiyiso leswaku swi nga ha tika ku yingisa nsinya lowu wa nawu, loko mutirhi-kulorhi kumbe mudyondzi-kulorhi a nga hi khomi kahle. Hi minkarhi yoleyo hi fanele hi tsundzuka marito lama nge: “U nga karihi hikwalaho ka lava endlaka swo biha.” (Ps. 37:1) Ku tirhisa ndzayo yoleyo swi ta hi pfuna leswaku hi va ni xichavo hambi ku ri eka vakaneti va hina. Hi laha ku fanaka, loko hi titsongahata loko hi ri ensin’wini swi nga hi pfuna leswaku hi khoma vanhu hinkwavo hi “moya wo rhula ni [hi] xichavo lexi enteke.” (1 Pet. 3:15) Ndlela leyi hi langutekaka ha yona ni leyi hi ambaleke ha yona yi nga kombisa leswaku ha va xixima vanhu lava hi va chumayelaka.

¹⁷ Ku nga khathariseki leswaku hi tirhisana ni vapfumeri-kulorhi kumbe ni vanhu lava nga riki Timbhoni, hi fanele hi tikarhatela ku yingisa ndzayo leyi nge: “Xiximani vanhu va mixaka hinkwayo, rhandzani nhlengeletano ya vamakwenu hinkwayo, chavani Xikwembu, mi xixima hosi.”—1 Pet. 2:17.

U Nga Hlamula Njhani?

U nga swi kombisa njhani leswaku u ni xichavo lexi faneleke eka:

• Yehovha?

• Vakulu va vandlha ni valanguteri va swifundzha?

• Xirho xin’wana ni xin’wana xa vandlha?

• Lava hi va chumayelaka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va xixime vutihlamuleri lebyi huvo leyi fumaka yi nga na byona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Vakulu emisaveni hinkwayo va xixima valanguteri va swifundzha lava vekiwaka hi Huvo leyi Fumaka