Khathalela Rihanyo Ra Wena Hi Ku Pfumelelana Ni Nkongomiso Wa Matsalwa
Khathalela Rihanyo Ra Wena Hi Ku Pfumelelana Ni Nkongomiso Wa Matsalwa
“U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena . . . hi mianakanyo ya wena hinkwayo ni hi ntamu wa wena hinkwawo.”—MAR. 12:30.
1. A xi ri xihi xikongomelo xa Xikwembu hi vanhu?
XIKONGOMELO xa Yehovha Xikwembu a ku nga ri swona leswaku vanhu va vabya va tlhela va fa. Adamu na Evha va vekiwe entangeni wa Edeni kumbe paradeyisi yo tsakisa leswaku va “wu rima ni ku wu khathalela” hilaha ku nga heriki, ku nga ri malembe ya 70 kumbe 80 ntsena. (Gen. 2:8, 15; Ps. 90:10) Loko mpatswa wolowo wo sungula a wu lo tshembeka eka Yehovha, naswona wu kombisa leswaku wa n’wi rhandza hi ku titsongahatela vuhosi byakwe, a wu nga ta va wu vabyile ni ku fa.
2, 3. (a) Ku dyuhala ku hlamuseriwa njhani ebukwini ya Eklesiasta? (b) I mani la vangeke rifu ra Adamu naswona leswi vangiweke hi rona swi ta herisiwa njhani?
2 Eklesiasta ndzima 12 yi ma hlamusela kahle “masiku ya khombo” lama fambisanaka ni ku dyuhala eka vanhu lava nga hetisekangiki. (Hlaya Eklesiasta 12:1-7.) Misisi yo basa yi fanisiwa ni ku rhumbuka ka “murhi wa almondi.” Milenge leyi sweswi yi nga ha tiyangiki naswona yi nga ha kotiki ku famba kahle yi fanisiwa ni “vanhu va ntamu lowukulu.” Vavasati lava yaka emafasitereni va lavana ni ku vonakala ivi va kuma ku ri ni munyama ntsena va fanekisela mahlo lama nga ha voniki kahle. Leswi meno ma nga ha helelangiki, ‘vavasati lava silaka va tshike ku tirha hikwalaho ka ku va va hungutekile.’
3 Milenge leyi nga ha tiyangiki, mahlo lama nga ha voniki kahle ni maxinini lama nga ha riki na meno a ku nga ri xona xikongomelo xa Xikwembu hi vanhu. Ku tlula kwalaho, rifu leri hi ri kumeke hikwalaho ka Adamu i yin’wana ya “mintirho ya Diyavulosi” leyi N’wana wa Xikwembu a nga ta yi herisa hi ku tirhisa Mfumo wa Mesiya. Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Kutani N’wana wa Xikwembu u humelerile hi xikongomelo lexi, xa ku ta herisa mintirho ya Diyavulosi.”—1 Yoh. 3:8.
I Swa Ntumbuluko Ku Karhateka Hi Rihanyo
4. Ha yini swi twisiseka loko malandza ya Yehovha ma karhateka hi rihanyo ra wona, kambe i yini leswi ma swi tivaka?
4 Eminkarhini leyi hi hanyaka eka yona malandza man’wana ya Yehovha ma ni swiphiqo swa rihanyo naswona ma dyuhala, ku nga swilo leswi vanhu hinkwavo lava nga tswariwa va ri ni xidyoho va langutanaka na swona. Ku karhateka hi rihanyo ra hina ehansi ka swiyimo swo tano i swa ntumbuluko naswona swa hi pfuna. Hi lava ku tirhela Yehovha ‘hi ntamu wa hina hinkwawo.’ (Mar. 12:30) Hambiswiritano, hambileswi hi swi lavaka ku tshama hi hanye kahle hi fanele hi tsundzuka leswaku i switsongo leswi hi nga swi endlaka leswaku hi hlwerisa ku dyuhala ka hina kumbe ku papalata mavabyi hinkwawo.
5. I yini leswi hi nga swi dyondzaka eka ndlela leyi malandza ya Xikwembu yo tshembeka ma langutaneke ni swiphiqo swa rihanyo ha yona?
5 Malandza yo tala ya Yehovha lama tshembekaka ma ve ni swiphiqo swa rihanyo. Un’wana wa wona a ku ri Epafrodito. (Filp. 2:25-27) Timotiya munghana la tshembekaka wa muapostola Pawulo a a karhatiwa hi khwiri, hiloko Pawulo a n’wi khutaza leswaku a tirhisa “vhinyo yitsongo.” (1 Tim. 5:23) Pawulo na yena a a ri ni “mutwa enyameni,” kumbexana a a karhatiwa hi mahlo kumbe swin’wana leswi a ku nga ri na murhi wo swi tshungula hi nkarhi wolowo. (2 Kor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Pawulo u endle swikombelo leswi humaka embilwini eka Yehovha malunghana ni ‘mutwa lowu a a ri na wona enyameni.’ (Hlaya 2 Vakorinto 12:8-10.) Xikwembu a xi wu susanga hi singita ‘mutwa wa le nyameni’ lowu a wu karhata Pawulo. Kambe xi lo n’wi tiyisa leswaku a kota ku wu tiyisela. Xisweswo matimba ya Yehovha ma kombisiwile eka ku tsana ka Pawulo. Xana hi nga dyondza swo karhi emhakeni leyi?
Papalata Ku Karhateka Ku Tlula Mpimo Hi Rihanyo Ra Wena
6, 7. Ha yini hi fanele hi papalata ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina?
6 Hilaha u swi tivaka hakona, Timbhoni ta Yehovha ti amukela vutshunguri byo hambana-hambana. Minkarhi yo tala magazini wa hina wa Xalamuka! wu ni swihloko leswi vulavulaka hi timhaka ta rihanyo. Hambiloko hi nga bumabumeli vutshunguri byo karhi, ha wu tlangela mpfuno ni ntirhisano wa vatshunguri. Ha swi tiva leswaku rihanyo leri hetisekeke a ri si va kona. Hikwalaho, ha swi tiva leswaku i vutlhari ku papalata ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina. A hi fanelanga hi va ni langutelo ra vanhu lava ‘nga riki na ntshembo,’ lava ehleketaka leswaku vutomi bya vona bya sweswi i bya nkoka naswona va ta tirhisa vutshunguri byihi na byihi ku ringeta ku tshungula mavabyi ya vona. (Efe. 2:2, 12) A hi lavi ku lahlekeriwa hi vuxaka bya hina na Yehovha hikwalaho ko ringeta ku ponisa vutomi bya hina bya sweswi, hikuva ha swi tiva leswaku loko hi tshama hi tshembekile eka Yena, hi ta “khomelela swinene evuton’wini bya xiviri,” ku nga vutomi lebyi nga heriki lebyi hi nga ta byi kuma emafambiselweni ya yena lamantshwa ya swilo.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pet. 3:13.
7 Ku ni xivangelo xin’wana lexi endlaka hi papalata ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina. Ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina swi nga endla leswaku hi karhateka ngopfu hi swilaveko swa hina ntsena. Pawulo u lemukise hi khombo leri, loko a khutaza Vafilipiya leswaku va “nga veki tihlo etimhakeni ta [vona] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Filp. 2:4) I swinene ku khathalela rihanyo ra hina, kambe rirhandzu leri hi ri kombisaka vamakwerhu ni vanhu lava hi va chumayelaka “mahungu lamanene lawa ya mfumo,” ri ta hi sivela ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina.—Mat. 24:14.
8. Ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina swi nga hetelela swi vange leswaku hi endla yini?
8 Khombo leri nga vaka kona hileswaku loko Mukreste a karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo rakwe, sweswo swi nga endla leswaku a nga ha hisekeli ku tirhela Yehovha. Ku karhateka ku tlula mpimo hi rihanyo ra hina swi nga ha tlhela swi endla leswaku hi tikuma hi ri karhi hi byela van’wana mavonelo ya hina malunghana ni ndlela leyi va faneleke va dya ha yona ni vutshunguri lebyi va faneleke va byi tirhisa. Emhakeni leyi, xiya nawu lowu kongomisaka lowu nga emaritweni ya Pawulo lama nge: “Mi tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene, leswaku mi pfumala xivati ni ku ka mi nga va khunguvanyisi van’wana ku fikela esikwini ra Kreste.”—Filp. 1:10.
I Yini Leswi Nga Swa Nkoka Swinene?
9. I yini nchumu wa nkoka swinene lowu hi nga fanelangiki hi wu honisa, naswona ha yini?
9 Loko hi tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene, hi ta hlanganyela swinene entirhweni wa ku pfuna vanhu leswaku va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Ntirho lowu wu endliwa hi ku chumayela ni ku dyondzisa Rito ra Xikwembu. Ntirho lowu wu vuyerisa hina swin’we ni lava hi va dyondzisaka. (Swiv. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! minkarhi yin’wana ti va ni swihloko leswi vulavulaka hi vamakwerhu lava nga ni vuvabyi lebyikulu. Swihloko leswi minkarhi yin’wana swi hlamusela ndlela leyi vamakwerhu volavo va byi tiyiselaka ha yona vuvabyi bya vona kumbe va rivalanyana hi vuvabyi bya vona leswaku va pfuna van’wana va dyondza hi Yehovha ni hi swikongomelo swakwe leswi hlamarisaka. *
10. Ha yini hi fanele hi va ni vuxiya-xiya loko hi hlawula vutshunguri?
10 Loko Mukreste un’wana ni un’wana la wupfeke a ri ni xiphiqo xa rihanyo, u fanele a “rhwala ndzhwalo wakwe” wa vutihlamuleri hi ku tihlawulela vutshunguri lebyi a lavaka ku byi tirhisa. (Gal. 6:5) Kambe hi fanele hi tsundzuka leswaku vutshunguri lebyi hi byi hlawulaka i bya nkoka eka Yehovha. Tanihi leswi ku xixima milawu ya Bibele leyi kongomisaka ku hi susumetelaka ku “papalata . . . ngati,” hikwalaho ku ri xixima swinene Rito ra Xikwembu ku fanele ku hi susumetela ku papalata vutshunguri lebyi nga ha endlaka leswaku hi tlula milawu ya Bibele leyi kongomisaka kumbe lebyi nga ta onha vuxaka bya hina na Yehovha. (Mint. 15:20) Vutshunguri byin’wana byi fambisana swinene ni swilo swa vungoma. Yehovha u va sorile Vaisrayele lava xandzukeke lava a va endla swilo leswi fambisanaka ni “masalamusi” kumbe vungoma. U te: “Tshikani ku tisa magandzelo ya mavele lama nga pfuniki nchumu. Murhi wa risuna—i nchumu lowu nyenyetsaka eka mina. Ku thwasa ka n’weti ni savata, ku endliwa ka ntsombano—a ndzi nge ku lehiseli mbilu ku tirhisiwa ka masalamusi enhlengeletanweni yo xiximeka.” (Esa. 1:13) Loko hi vabya a hi fanelanga hi endla swilo leswi nga ta sivela swikhongelo swa hina ku fika eka Xikwembu kumbe swi veka vuxaka bya hina na xona ekhombyeni.—Swir. 3:44.
Ku Va Ni “Mianakanyo Yo Hluteka” I Swa Nkoka
11, 12. Ku va ni “mianakanyo yo hluteka” swi nga hi pfuna njhani loko hi hlawula vutshunguri?
11 Loko hi vabya a hi nge languteli leswaku Yehovha a hi hanyisa hi singita, kambe hi nga khongelela vutlhari byo hlawula vutshunguri lebyi hi nga ta byi tirhisa. Hi fanele hi tikarhatela ku kongomisiwa hi milawu ya Matsalwa eka leswi hi swi hlawulaka naswona hi va ni mianakanyo leyi hlutekeke. Loko vuvabyi bya kona byi tikile, ku nga va vutlhari ku ya eka madokodela yo hambana-hambana loko swi koteka, hi ku pfumelelana ni leswi vuriwaka eka Swivuriso 15:22, leyi nge: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.” Muapostola Pawulo u khutaze vapfumeri-kulobye leswaku va “hanya hi mianakanyo yo hluteka ni ku lulama ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu exikarhi ka mafambiselo lawa ya swilo ya sweswi.”—Tito 2:12.
12 Vanhu vo tala va tikuma va ri exiyin’weni xo fana ni xa wansati la vabyaka wa le nkarhini wa Yesu. Eka Marka 5:25, 26, hi hlaya leswi: “A ku ri ni wansati loyi a a khomiwe hi vuvabyi byo khuluka ngati malembe ya 12, naswona a a vangeriwe switlhavi swo tala hi tin’anga to tala, a tirhisa xuma xakwe hinkwaxo, kambe a nga pfunekanga, ematshan’weni ya sweswo, ku vava ku nyanyile.” Yesu u hanyise wansati yoloye naswona u n’wi khome hi ndlela yo kombisa ntwela-vusiwana. (Mar. 5:27-34) Loko Vakreste van’wana va khomiwe hi vuvabyi lebyikulu, va tikume va hlawule vutshunguri lebyi lwisanaka ni milawu leyi kongomisaka ya vugandzeri lebyi tengeke.
13, 14. (a) Sathana a nga wu tirhisa njhani ntshunxeko lowu hi nga na wona wo tihlawulela vutshunguri leswaku a tshova vutshembeki bya hina? (b) Ha yini hi fanele hi papalata nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni vungoma?
13 Sathana u ta tirhisa xin’wana ni xin’wana leswaku a hi hambukisa evugandzerini bya ntiyiso. Tanihi leswi a tirhisaka ku tikhoma loko biha ka rimbewu ni ku hlongorisa rifuwo leswaku a hambukisa van’wana, u ringeta ku tshova vutshembeki bya van’wana hi ku va kucetela leswaku va tirhisa vutshunguri lebyi katsaka ku tirhisa vungoma. Hi khongelela leswaku Yehovha a hi kutsula eka “lowo homboloka” ni le ka “ku kala nawu kun’wana ni kun’wana.” Kutani a hi fanelanga hi tlangela emavokweni ya Sathana hi ku tirhisa nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga endlaka leswaku hi tikuma se hi tirhisa swilo leswi fambisanaka ni vungoma.—Mat. 6:13; Tito 2:14.
14 Yehovha u byele Vaisrayele leswaku a va fanelanga va hlahluva ni ku tirhisa masalamusi. (Det. 18:10-12) Pawulo u longoloxe “xiendlo xa vungoma” exikarhi ka “mintirho ya nyama.” (Gal. 5:19, 20) Ku tlula kwalaho, “lava tirhisaka vungoma” a va nge vi kona emisaveni leyintshwa ya Yehovha. (Nhlav. 21:8) Kutani swi le rivaleni leswaku nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni vungoma i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha.
“Ku Anakanyela Ka N’wina A Ku Tiviwe”
15, 16. Ha yini hi fanele hi tirhisa vutlhari loko hi hlawula vutshunguri, naswona hi yihi ndzayo ya vutlhari leyi huvo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula yi yi nyikeleke?
15 Hi ku pfumelelana ni mhaka leyi se hi buleke ha yona, loko hi vona onge vutshunguri byo karhi byi fambisana ni vungoma, i swinene leswaku hi byi papalata. Loko hi nga swi koti ku hlamusela leswaku vutshunguri byo karhi byi tirha njhani, sweswo a swi vuli swona leswaku byi katsa vungoma. Hi fanele hi va ni vutlhari lebyi sekeriweke eRitweni ra Xikwembu ni ku twisisa leswaku hi khathalela rihanyo ra hina hi ku pfumelelana ni nkongomiso wa Matsalwa. Eka Swivuriso ndzima 3, hi khutaziwa leswi: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena. . . . Hlayisa vutlhari lebyi pfunaka ni vuswikoti byo ehleketa, swi ta va vutomi eka moya-xiviri wa wena.”—Swiv. 3:5, 6, 21, 22.
16 Kutani, loko hi ri karhi hi tikarhatela ku va ni rihanyo lerinene, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga lahlekeriwi hi vuxaka bya hina na Xikwembu loko hi ri karhi hi lava vutshunguri bya vuvabyi kumbe lebyi vangiwaka hi ku dyuhala. Etimhakeni ta rihanyo ku fana ni le timhakeni tin’wana, hi fanele hi endla leswaku ‘ku anakanyela ka hina ku tiviwa hi vanhu hinkwavo’ hi ku hanya hi ku landza milawu ya Bibele leyi kongomisaka. (Filp. 4:5) Eka papila ra yona ra nkoka swinene, huvo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula yi lerise Vakreste leswaku va papalata vugandzeri bya swikwembu swa mavunwa, ngati ni vumbhisa. Papila ra kona a ri ri ni xitiyisekiso lexi: “Loko mi tihlayisa hi vukheta eka swilo leswi, mi ta fuwa.” (Mint. 15:28, 29) Hi tindlela tihi?
Ku Khathalela Rihanyo Ra Hina Hi Ri Karhi Hi Tsundzuka Leswaku Ku Ta Va Ni Rihanyo Leri Hetisekeke
17. Ku yingisa milawu ya Bibele leyi kongomisaka swi hi pfune njhani leswaku hi va ni rihanyo lerinene?
17 Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa xivutiso lexi nge, ‘Xana ndza yi xiya ndlela leyi swi ndzi vuyeriseke ha yona ku yingisa milawu ya Bibele leyi kongomisaka malunghana ni ngati ni vumbisa?’ Anakanya ni hi ndlela leyi hi vuyeriweke ha yona hikwalaho ka leswi hi ‘tibasiseke eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya.’ (2 Kor. 7:1) Loko hi namarhela milawu ya Bibele malunghana ni ku basa hi papalata ku khomiwa hi mavabyi yo tala. Hi hanye kahle hi leswi hi papalateke ku tirhisa fole ni swidzidziharisi swin’wana leswi nga riki enawini, leswi nga onhaka miri wa hina kumbe vuxaka bya hina ni Xikwembu. Nakambe anakanya ndlela leyi hi vuyeriweke ha yona hikwalaho ko dya ni ku nwa hi ku ringanisela. (Hlaya Swivuriso 23:20; Tito 2:2, 3.) Hambileswi ku wisa ni ku endla vutiolori swi nga ha hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri ni rihanyo lerinene, kambe hi ni rihanyo lerinene ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu hi leswi hi yingiseke nkongomiso wa Matsalwa.
18. I yini leswi hi faneleke hi karhateka ngopfu ha swona, naswona hi byihi vuprofeta lebyi hi nga langutelaka ku hetiseka ka byona mayelana ni rihanyo?
18 Hi fanele hi khathalela vuxaka bya hina na Tata wa hina wa le tilweni ku tlula swilo hinkwaswo, naswona hi tikarhatela ku byi tiyisa tanihi leswi a nga Xihlovo xa “vutomi bya sweswi ni lebyi nga ta ta” emisaveni leyintshwa leyi a yi tshembiseke. (1 Tim. 4:8; Ps. 36:9) Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, hi ta hanyisiwa hi tindlela hinkwato tanihi leswi hi nga ta va hi rivaleriwe swidyoho swa hina exisekelweni xa gandzelo ra Yesu ra nkutsulo. Yesu Kreste, Xinyimpfana xa Xikwembu u ta hi kongomisa “eminseledyaneni ya mati ya vutomi,” naswona Xikwembu xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya hina. (Nhlav. 7:14-17; 22:1, 2) Kutani na hina hi ta vona ku hetiseka ka vuprofeta lebyi tsakisaka swinene lebyi nge: “Ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’”—Esa. 33:24.
19. I yini leswi hi nga tiyisekaka ha swona loko hi ri karhi hi khathalela rihanyo ra hina?
19 Ha tiyiseka leswaku ku kutsuriwa ka hina ku kwala nyongeni, naswona hi ri langutele hi mahlo-ngati siku leri Yehovha a nga ta herisa vuvabyi ni rifu. Loko ha ha rindzele siku rero, ha tiyiseka leswaku Tata wa hina la nga ni rirhandzu u ta hi pfuna leswaku hi tiyiselela mavabyi ni switlhavi leswi hi nga na swona hikuva ‘wa hi khathalela.’ (1 Pet. 5:7) Kutani onge hi nga khathalela rihanyo ra hina hi ri karhi hi landzela minkongomiso leyi nga erivaleni leyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke!
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 9 Nxaxamelo wa swihloko swin’wana swo tano wu kumeka eka bokisi leri nga eka tluka 17 ra Xihondzo xo Rindza xa September 1, 2003.
Mpfuxeto
• I mani loyi a faneleke a soriwa hikwalaho ka vuvabyi, naswona i mani loyi a nga ta hi kutsula eka vuyelo bya xidyoho?
• Hambileswi swi tolovelekeke ku karhateka hi rihanyo ra hina, i yini leswi hi faneleke hi swi papalata?
• Ha yini vutshunguri lebyi hi byi hlawulaka byi ri bya nkoka eka Yehovha?
• Hi nga vuyeriwa njhani loko hi namarhela nkongomiso wa Bibele loko swi ta emhakeni ya ku khathalela rihanyo ra hina?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Vanhu a va nga vumberiwanga leswaku va vabya ni ku tlhela va dyuhala
[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]
Hambileswi vanhu va Yehovha va nga ni swiphiqo swa rihanyo, va tiphina hi ntirho wo chumayela