Tinhla-nkulu Leti Humaka Eka Mapapila Ya Yohane Ni Ra Yudha
Rito Ra Yehovha Ra Hanya
Tinhla-nkulu Leti Humaka Eka Mapapila Ya Yohane Ni Ra Yudha
MAPAPILA manharhu ya muapostola Yohane lawa kumbexana a ma tsaleke hi 98 C.E. a ri le Efesa i man’wana ya tibuku to hetelela leti kumekaka eMatsalweni lama huhuteriweke. Mapapila mambirhi yo sungula ma khutaza Vakreste leswaku va hambeta va famba eku vonakaleni naswona va lwisana ni vugwinehi. Eka papila ra vunharhu, Yohane a nga vulavuli ntsena hi ku famba entiyisweni kambe u tlhela a khutaza Vakreste leswaku va tirhisana.
Eka papila ra yena leri a ri tsaleke a ri ePalestina kumbexana hi 65 C.E., Yudha makwavo wa Yesu hi manana u lemukisa Vakreste-kulobye malunghana na vanhu vo biha lava va ngungumeleke va nghena evandlheni, naswona u va tsundzuxa malunghana ni ndlela leyi va nga papalataka minkucetelo yo biha ha yona. Ku anakanyisisa swinene hi rungula leri kumekaka eka mapapila manharhu ya Yohane ni ra Yudha swi nga hi pfuna leswaku hi tshama hi tiyile eripfumelweni ku nga khathariseki swihinga.—Hev. 4:12.
HAMBETANI MI FAMBA EKU VONAKALENI NI LE RIRHANDZWINI NI HI RIPFUMELO
Yohane u tsale papila ra yena ro sungula a ri tsalela vandlha hinkwaro ra lava va nga ni vun’we na Kreste naswona ri ni ndzayo leyi twalaka leyi faneleke yi pfuna Vakreste leswaku va lwisana ni vugwinehi ni ku yima va tiyile entiyisweni ni le ku endleni ka leswo lulama. U kandziyise xilaveko xa ku hambeta va famba eku vonakaleni ni hi rirhandzu na hi ripfumelo.
Yohane wa tsala: “Loko hi famba eku vonakaleni tanihi laha [Xikwembu] na xona xi nga eku vonakaleni, hi na xona xinakulobye eka un’wana ni un’wana.” Naswona leswi Xikwembu xi nga Xihlovo xa rirhandzu, muapostola loyi u ri: “A hi hambeteni hi rhandzana.” Hambileswi “ku rhandza Xikwembu” ku hi susumetelaka ku “hlayisa swileriso swa xona,” hi hlula misava hikwalaho ka ‘ripfumelo ra hina’ eka Yehovha Xikwembu, Rito ra yena ni le ka N’wana wa yena.—1 Yoh. 1:7; 4:7; 5:3, 4.
Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:
2:2; 4:10—Yesu “i gandzelo ra ku vuyelelana” hi ndlela yihi? Ku vuyelelana swi vula “ku endla ku rhula” kumbe “ku verhamisa.” Yesu u nyikele vutomi byakwe tanihi gandzelo ra ku vuyelelana hileswi loko a endla tano a endleke ku rhula kumbe ku enerisa swilaveko swa vululami lebyi hetisekeke. Exisekelweni xa gandzelo rero, Xikwembu a xi ta kombisa vanhu tintswalo naswona a xi ta va rivalela swidyoho vanhu lava kombisaka ripfumelo eka Yesu.—Yoh. 3:16; Rhom. 6:23.
2:7, 8—Hi xihi xileriso lexi Yohane a vulavulaka hi xona tanihi lexi xi nga xa “khale” ni lexi nga “lexintshwa”? Yohane u vulavula hi xileriso xa ku rhandza vamakwerhu handle ka vutianakanyi. (Yoh. 13:34) U vulavule hi xona tanihi lexi nga xa “khale” hikuva Yesu a a xi nyikele malembe yo tlula 60 Yohane a nga si tsala papila ra yena ro sungula leri huhuteriweke. Hikwalaho, vapfumeri va kume xileriso lexi “ku sukela eku sunguleni” loko va va Vakreste. Xileriso lexi xi tlhela xi vuriwa “lexintshwa” hi leswi xi lerisaka leswaku ‘munhu a nga rhandzi munhu-kulobye tanihi loko a tirhandza’ ntsena kambe xi lava munhu a rhandza vamakwavo hi rirhandzu leri nga riki na vutianakanyi.—Lev. 19:18; Yoh. 15:12, 13.
3:2—I yini leswi Vakreste lava totiweke ‘a va nga si kombisiwa swona,’ naswona i mani loyi va nga ta n’wi vonisa “leswi a nga xiswona”? Leswi va nga si kombisiwaka swona hileswi va nga ta va xiswona loko va pfuxeriwa etilweni va ri ni mimiri ya moya. (Filp. 3:20, 21) Hambiswiritano, leswi va swi tivaka hileswaku ‘loko se Xikwembu xi humelerile eka vona va ta fana na xona, hikuva va ta xi vonisa leswi xi nga xiswona,’ hileswaku “Moya.”—2 Kor. 3:17, 18.
5:5-8—Xana mati, ngati ni moya swi byi nyikela njhani vumbhoni bya leswaku “Yesu i N’wana wa Xikwembu”? Mati ma nyikele vumbhoni hikuva loko Yesu a khuvuriwa ematini, Yehovha hi byakwe U n’wi amukerile tanihi N’wana Wakwe. (Mat. 3:17) Ngati ya Yesu, kumbe vutomi leyi nyikeriweke tanihi “nkutsulo lowu yelanaka eka hinkwavo,” na yona yi kombise leswaku Yesu i N’wana wa Xikwembu. (1 Tim. 2:5, 6) Nakambe moya lowo kwetsima wu nyikele vumbhoni bya leswaku Yesu i N’wana wa Xikwembu loko wu xikela ehenhla ka yena loko a khuvuriwa, wu endla leswaku a kota ku “tsemakany[a] etikweni a endla leswinene ni ku horisa hinkwavo lava a va tshikileriwe hi Diyavulosi.”—Yoh. 1:29-34; Mint. 10:38.
Leswi Hi Swi Dyondzaka:
2:9-11; 3:15. Loko Mukreste a pfumelela swilo swo karhi kumbe munhu un’wana a endla leswaku a nga rhandzi vamakwavo, u va a famba emunyameni wa moya a nga ku tivi lomu a yaka kona.
HAMBETANI MI “FAMBA ENTIYISWENI”
Yohane u sungule papila rakwe ra vumbirhi a ku: “Nkulukumba eka wansati la hlawuriweke ni le ka vana va yena.” A a tsakile loko a kuma “van’wana va vana va [yena] va famba entiyisweni.”—2 Yoh. 1, 4.
Endzhaku ko nyikela xikhutazo xo hlakulela rirhandzu, Yohane u tsala a ku: “Rirhandzu ri vula leswi, ku famba hi ku ya hi swileriso.” Nakambe Yohane u tsundzuxe hi ta “muxisi ni mukaneti wa Kreste.”—2 Yoh. 5-7.
Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:
1, 13—I mani “wansati la hlawuriweke”? Swi nga endlaka Yohane a a vulavula hi wansati wo karhi loyi a a vuriwa Kyria, ku nga rito ra Xigriki leri vulaka “wansati.” Kumbe swi nga ha endleka a a tirhisa xiga-ririmi a vulavula hi vandlha ro karhi leswaku a pfilunganya vaxanisi. Loko mhaka leyi yi ri ntiyiso, vana va yena a a ku ta va ku ri swirho swa vandlha rolero naswona ‘vana va makwavo wakwe wa xisati’ a ku ta va ku ri swirho swa vandlha rin’wana.
7—Xana hi kwihi ku ‘ta’ ka Yesu loku Yohane a vulavulaka ha kona laha, naswona vaxisi a va ku ‘pfumeli’ hi ndlela yihi? Ku ‘ta’ loku, a hi ku ta ka Yesu ka le nkarhini lowu taka loku nga vonakiki. Ematshan’weni ya sweswo, i ku ta ka yena a ri wa nyama ni ku totiwa ka yena tanihi Kreste. (1 Yoh. 4:2) Vaxisi a va pfumeli eka ku ta loku ka yena a ri wa nyama. Kumbexana a va pfumeli leswaku Yesu u tshame a hanya kumbe va ala leswaku u totiwile hi moya lowo kwetsima.
Leswi Hi Swi Dyondzaka:
2, 4. Ku tiva ka hina “ntiyiso”—ku nga tidyondzo hinkwato ta Vukreste ta le Bibeleni—ni ku hanya ha wona i swa nkoka leswaku hi ponisiwa.—3 Yoh. 3, 4.
8-11. Loko hi nga lavi ku lahlekeriwa hi “musa lowu nga faneriwiki, tintswalo ni ku rhula, leswi humaka eka Xikwembu Tatana ni le ka Yesu Kreste,” swin’we ni vunakulobye bya rirhandzu lebyi hi nga na byona ni vapfumeri-kulorhi, hi fanele hi ‘tivonela’ leswaku hi tiyiseka leswaku hi tshama eka dyondzo ya Kreste naswona hi papalata lava nga “tshamiki edyondzweni ya Kreste.”—2 Yoh. 3.
VANANI “VATIRHI-KULOBYE ENTIYISWENI”
Papila ra vunharhu ra Yohane ri kongomisiwe eka munghana wakwe Gayo. U tsale a ku: “Ndzi hava xivangelo lexikulu xa ku nkhensa ku tlula swilo leswi, ku twa leswaku vana va mina va tama va famba entiyisweni.”—3 Yoh. 4.
Yohane u bumabumela Gayo hikwalaho ko “endla ntirho wo tshembeka” hi ku pfuna vamakwerhu lava endzeke. Muapostola loyi u ri: “Hina hi boheka ku amukela vanhu vo tano hi malwandla, leswaku hi va vatirhi-kulobye entiyisweni.”—3 Yoh. 5-8.
Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:
11—Ha yini van’wana va tikhoma hi ndlela yo biha? Hikwalaho ka leswi va nga ti tekiki ti ra ta nkoka tidyondzo ta Vukreste, van’wana a va xi voni Xikwembu hi mahlo ya vona yo twisisa. Leswi va nga taka va nga xi voni hi mahlo ya vona ya nyama, va hanya onge hiloko xi nga va voni.—Ezek. 9:9.
14—I vamani “vanakulorhi” lava ku vulavuriwaka ha vona laha? Rito leri nge “vanakulorhi” laha a ri katsi vanhu lava nga vanghana lavakulu ntsena. Yohane u ri tirhisa eka vapfumeri-kulobye hi ku angarhela.
Leswi Hi Swi Dyondzaka:
4. Vamakwerhu lava nga ni ntokoto evandlheni va tsaka swinene loko va vona lavatsongo “va tama va famba entiyisweni.” Kunene vatswari va tsaka hi ndlela leyi fanaka loko va kota ku pfuna vana va vona va va malandza ya Yehvoha!
5-8. Valanguteri lava famba-fambaka, varhumiwa, vanhu lava tirhaka eBethele ni maphayona i van’wana va lava tirhaka hi matimba lava lavaka ku pfuna vamakwavo hikwalaho ka leswi va va rhandzaka ni hi leswi va rhandzaka Yehovha. Ripfumelo ra vona ri fanele ri tekeleriwa naswona hi fanele hi va seketela hi rirhandzu.
9-12. Hi fanele hi tekelela xikombiso xa Demetriyo wo tshembeka ku nga ri xa Diyotrefo la vulavulaka swilo leswi nga pfuniki nchumu, loyi a a ri mulumbeti.
“TIHLAYISENI ERIRHANDZWINI RA XIKWEMBU”
Yudha u hlamusela lava a va ri ni nkucetelo wo biha evandlheni tanihi “vagunguli, va vilela hi swiavelo swa vona evuton’wini, va ya emahlweni hi ku ya hi ku navela ka vona.” Va “vulavula swilo swa ku tikukumuxa, kasi hi tlhelo rin’wana va ndhundhuzela vanhu.”—Yudha 4, 16.
Vakreste va nga yi papalata njhani minkucetelo yo biha? Yudha u tsarile a ku: “Varhandziwa, . . . tsundzukani marito lama tshameke ma vuriwa hi vaapostola va Hosi ya hina Yesu Kreste.” U engeterile a ku: “Tihlayiseni erirhandzwini ra Xikwembu.”—Yudha 17-21.
Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:
3, 4—Ha yini Yudha a khutaze Vakreste leswaku va “lwa hi matimba [va] lwela ripfumelo”? Hikuva ‘vanhu lava nga xiximiki Xikwembu a va ngungumele va nghena evandlheni.’ Vanhu lava a va ‘hundzula musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu wu va xisirhelelo xa ku tikhoma ko biha.’
20, 21—Hi nga ‘tihlayisa njhani erirhandzwini ra Xikwembu’? Hi nga endla tano hi tindlela tinharhu: (1) hi ku tiaka “eripfumelweni ra [hina] ro kwetsima swinene” hi ku hisekela ku dyondza Rito ra Xikwembu na hi ku hlanganyela hi ku hiseka entirhweni wo chumayela; (2) hi ku khongela “hi moya wo kwetsima,” kumbe hi swilo leswi fambisanaka na wona; na (3) hi ku va ni ripfumelo eka nchumu lowu nga ta endla leswaku vanhu va kuma vutomi lebyi nga heriki, ku nga gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste.—Yoh. 3:16, 36.
Leswi Hi Swi Dyondzaka:
5-7. Xana vanhu lavo homboloka va nga byi balekela vuavanyisi bya Yehovha? Hi ku ya hi switsundzuxo swinharhu leswi hlamuseriweke hi Yudha, a va nge swi koti ku byi balekela.
8-10. Hi fanele hi landzela xikombiso xa Mikayele ntsumi leyikulu hi tlhela hi xixima lava Yehovha a va nyikeke vulawuri.
12. Vagwinehi lava endlaka onge va ni rirhandzu va ni khombo eka ripfumelo ra hina tanihi leswi maribye lama tumbeleke endzeni ka mati ma nga ni khombo eka swikepe kumbe eka lava hlambelaka. Vadyondzisi va mavunwa va nga ha languteka va hanana, kambe va fana ni mapapa lama nga riki na mpfula hileswi ku nga riki na lexi va nga xi dyondzisaka malunghana ni Xikwembu. Vanhu volavo va pfumala mihandzu ku fana ni mirhi leyi feke eku heleni ka xixikana. Va langutane ni ndzoviso ku fana ni mirhi leyi simuriweke. Hi ta va hi tlharihile loko hi papalata vagwinehi.
22, 23. Vakreste va ntiyiso va venga leswo biha. Lava nga ni ntokoto evandlheni, ngopfu-ngopfu valanguteri lava hlawuriweke, va endla matshalatshala leswaku va ponisa “lava kanakanaka” endzilweni lowu lovisaka hilaha ku nga heriki, va va pfuna leswaku va tlhela va va ni ripfumelo.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 28]
Mati, moya ni ngati swi nyikela vumbhoni bya leswaku “Yesu i N’wana wa Xikwembu”