“Mi Xalamuka”
“Mi Xalamuka”
“Makumu ya swilo hinkwaswo ma tshinele. . . . Mi xalamuka eswikhongelweni.”—1 PET. 4:7.
1. Xana Yesu a a dyondzisa hi nhloko-mhaka yihi?
LOKO Yesu Kreste a ha ri laha emisaveni, a a dyondzisa hi Mfumo wa Xikwembu. Yehovha u ta lwela vuhosi bya yena bya vuako hinkwabyo a tlhela a kwetsimisa vito rakwe hi ku tirhisa Mfumo wolowo. Hikwalaho, Yesu u dyondzise vadyondzisiwa va yena ku khongela eka Xikwembu va ku: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Mat. 4:17; 6:9, 10) Ku nga ri khale, Mfumo wolowo wu ta lovisa misava ya Sathana kutani wu tiyisekisa leswaku ku rhandza ka Xikwembu ka endliwa emisaveni hinkwayo. Hilaha Daniyele a profeteke hakona, Mfumo wa Xikwembu “wu ta pfotlosa kutani wu herisa mimfumo leyi hinkwayo [leyi nga kona namuntlha], kambe wona wu ta tshama hilaha ku nga riki na makumu.”—Dan. 2:44.
2. (a) Valandzeri va Yesu a va ta swi tivisa ku yini leswaku se u le matimbeni ya Mfumo? (b) Xikombiso xexo a xi ta tlhela xi fungha yini?
2 Leswi ku ta ka Mfumo wa Xikwembu a ku ri mhaka ya nkoka swinene eka valandzeri va Yesu, va n’wi vutisile va ku: “Xi ta va xihi xikombiso xa vukona bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” (Mat. 24:3) A ku ta va ni xikombiso lexi vonakaka tanihi leswi vanhu lava nga laha misaveni a va nga ta swi vona loko Kreste a ri ematimbeni ya Mfumo. Xikombiso xexo a xi ta vumbiwa hi swilo swo hambana-hambana leswi ku profetiweke ha swona eMatsalweni. Hikwalaho, valandzeri va Yesu lava a va ta va va hanya hi nkarhi wolowo a va ta swi xiya leswaku se u sungule ku fuma etilweni. Nakambe a xi ta fungha ku sungula ka nkarhi lowu eBibeleni wu tiviwaka tanihi ‘masiku yo hetelela’ ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo lawa sweswi ma lawulaka misava.—2 Tim. 3:1-5, 13; Mat. 24:7-14.
Mi Xalamuka eMasikwini Yo Hetelela
3. Ha yini Vakreste va fanele va xalamuka?
3 Muapostola Petro u tsarile a ku: “Makumu ya swilo hinkwaswo ma tshinele. Hikokwalaho, hlutekani emianakanyweni, naswona mi xalamuka eswikhongelweni.” (1 Pet. 4:7) Valandzeri va Yesu a va fanele va xalamuka, va swi tiva leswaku a a ta sungula rini ku fuma tanihi hosi. Naswona a va fanele va xalamuka swinene loko makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma tshinela. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Tshamani mi rindzile, hikuva a mi swi tivi leswaku n’wini wa yindlu u ta rini [leswaku a ta lovisa misava ya Sathana].”—Mar. 13:35, 36.
4. Kombisa ku hambana loku nga kona exikarhi ka vanhu lava nga xiphemu xa misava ya Sathana ni malandza ya Yehovha. (Katsa ni bokisi.)
4 Vanhu vo tala va lawuriwa hi Sathana, naswona a va swi tivi leswi swiendlakalo swa misava leyi swi vulaka swona. A va swi xiyi leswaku Kreste u le matimbeni ya Mfumo. Kambe valandzeri va Kreste va ntiyiso va tshame va xalamukile naswona va swi twisise kahle leswi humeleleke eka lembe-xidzana leri hundzeke. Ku sukela hi 1925, Timbhoni ta Yehovha ti swi xiyile leswaku Nyimpi yo Sungula ya Misava ni swilo leswi endlekeke endzhaku ka yona i vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku Kreste u sungule ku fuma etilweni hi 1914. Hikwalaho, masiku yo hetelela ya mafambiselo lawa yo biha ya Sathana se a ma sungurile. Vanhu vo tala lava xiyisisaka swiendlakalo, hambileswi va nga swi tiviki leswi swi vulaka swona, va ku xiya ku hambana lokukulu exikarhi ka nkarhi wa le mahlweni ka Nyimpi yo Sungula ya Misava ni wa le ndzhaku ka yona.—Vona bokisi leri nge “Ku Sungula Ka Minkarhi Ya Maxangu.”
5. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi tshama hi xalamukile?
5 Swiendlakalo leswi chavisaka leswi se swi nga ni nkarhi lowu lavaka ku endla lembe-xidzana swi ri karhi swi endleka emisaveni swi tiyisekisa leswaku hi hanya emasikwini yo hetelela. Ku sele nkarhi wo koma swinene loko Yehovha a nga si lerisa Kreste ku rhangela mavuthu lama nga ni matimba swinene ya tintsumi leswaku ma lovisa misava ya Sathana. (Nhlav. 19:11-21) Vakreste va ntiyiso va byeriwa leswaku va tshama va xalamukile. Hikwalaho, i swa xihatla leswaku hi tshama hi xalamukile tanihi leswi hi yimeleke ku herisiwa ka mafambiselo lawa. (Mat. 24:42) Hi fanele hi tshama hi xalamukile, naswona hi fanele hi endla ntirho wo karhi emisaveni hinkwayo hi ri karhi hi kongomisiwa hi Kreste.
Ntirho Lowu Endliwaka eMisaveni Hinkwayo
6, 7. Xana ntirho wo chumayela hi Mfumo wu kule njhani emasikwini lawa yo hetelela?
6 Ntirho lowu malandza ya Yehovha ma faneleke ma wu endla wu profetiwe tanihi xiphemu xa xikombiso lexi kombisaka leswaku hi hanya emasikwini yo hetelela ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo. Yesu u hlamusele ntirho lowu lowu faneleke wu endliwa emisaveni hinkwayo loko a vulavula hi swilo swo hambana-hambana leswi a swi ta humelela enkarhini wa makumu. Eka vuprofeta bya yena u katse ni marito lawa ya nkoka lama nge: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Mat. 24:14.
7 Anakanya hi swilo swin’wana leswi fambisanaka ni mhaka yoleyo ya vuprofeta bya Yesu. Nhlayo ya vanhu lava chumayelaka mahungu lamanene a yi ri yitsongo swinene loko masiku yo hetelela ma sungula hi 1914. Sweswi nhlayo yoleyo se yi andze hi ndlela leyikulu. Ku ni Timbhoni ta Yehovha to tlula 7 000 000 leti chumayelaka emisaveni hinkwayo, leti hlanganyelaka emavandlheni yo tlula 100 000. Vanhu lava endlaka 10 000 000 a va ri swin’we ni Timbhoni ta Yehovha hi 2008 eXitsundzuxweni xa rifu ra Kreste. Nhlayo yoleyo yi engeteleke hi ndlela leyi hlamarisaka eka ya lava veke kona n’wexemu wa kona.
8. Ha yini nkaneto wu nga wu sivelanga ntirho wa hina wo chumayela leswaku wu ya emahlweni?
8 Hakunene ku nyikeriwa vumbhoni lebyikulu malunghana ni Mfumo wa Xikwembu ematikweni hinkwawo loko makumu ya mafambiselo lawa ma nga si fika! Vumbhoni byolebyo bya nyikeriwa hambileswi Sathana a nga “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” (2 Kor. 4:4) Van’watipolitiki, vafundhisi ni van’wamabindzu hinkwavo va misava leyi va kuceteriwa hi yena, a tlhela a kucetela ni tindlela leti misava yi ti tirhisaka ku hangalasa rungula ra mavunwa. Kutani, ha yini ntirho lowu wo chumayela wu kula hi ndlela leyi hlamarisaka? Hi leswi Yehovha a wu seketelaka. Hikwalaho ntirho lowu wo chumayela hi Mfumo wu ya emahlweni hi ndlela leyi hlamarisaka hambileswi Sathana a ringetaka ku wu yimisa.
9. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku leswi ntirho wo chumayela wu yaka emahlweni, wu kulaka naswona vutivi bya Xikwembu byi andzeke i singita?
9 Ku kula ka ntirho wo chumayela hi Mfumo ni leswi nhlayo ya vanhu va Yehovha yi yaka emahlweni yi andza ni leswi vutivi bya vona malunghana na yena ni hi swikongomelo swa yena byi kulaka, swi nga ha hlamuseriwa tanihi singita. Loko Xikwembu a xi nga va seketeli vanhu va xona, xi va kongomisa ni ku va sirhelela, a va nga ta swi kota ku endla ntirho wo chumayela. (Hlaya Matewu 19:26.) Hi nga tiyiseka leswaku leswi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tirhaka etimbilwini ta vanhu lava xalamukeke lava tiyimiseleke ku xi tirhela, ntirho lowu wo chumayela wu ta ya emahlweni wu endliwa wu ri karhi wu kula ku ya fika emakumu, “kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” Nkarhi wolowo wu tshinela hi ku hatlisa.
“Nhlomulo Lowukulu”
10. Yesu u wu hlamusele njhani nhlomulo lowukulu lowu taka?
10 Mafambiselo lawa ya swilo ma ta herisiwa hi nkarhi lowu vitaniwaka ‘nhlomulo lowukulu.’ (Nhlav. 7:14) Bibele a yi hi byeli leswaku nkarhi wolowo wu lehe ku fikela kwihi, kambe Yesu u te: “Endzhaku ka sweswo ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu ku nga si tshamaka ku humelela lowu fanaka na wona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi, e-e, naswona a wu nge he tlheli wu va kona.” (Mat. 24:21) Loko hi xiya nhlomulo lowu tshameke wu va kona emisaveni, wo tanihi lowu veke kona eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava laha ku feke vanhu va kwalomu ka 50 ku ya ka 60 wa timiliyoni, nhlomulo lowukulu lowu taka wu ta va wu chavisa hakunene. Wu ta hela hi nkarhi wa nyimpi ya Armagedoni. Hi nkarhi wolowo Yehovha u ta tshika mavuthu ya yena lama lovisaka leswaku ma herisa nchumu wun’wana ni wun’wana wa mafambiselo ya misava ya Sathana.—Nhlav. 16:14, 16.
11, 12. I xiendlakalo xihi lexi nga ta fungha ku sungula ka nhlomulo lowukulu?
11 Vuprofeta bya Bibele a byi hi byeli siku leri xiyenge xo sungula xa nhlomulo lowukulu xi nga ta sungula ha rona, kambe byi hi byela hi xiendlakalo lexi nga tolovelekangiki lexi nga ta fungha ku sungula ka wona. Xiendlakalo xolexo i xa ku lovisiwa ka vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa hi vafumi va tipolitiki. Eka vuprofeta bya le Bibeleni lebyi kumekaka eka Nhlavutelo ndzima 17 na 18, vukhongeri bya mavunwa byi fanisiwa ni nghwavava leyi yi veke ni vuxaka lebyo biha bya rimbewu ni mafambiselo ya tipolitiki ya misava leyi. Nhlavutelo 17:16 yi kombisa leswaku ku nga ri khale ku ta fika nkarhi lowu vafumi lava va tipolitiki va nga “ta venga nghwavava, [va] yi hlakata ni ku yi swerisa, [va] dya tinyama ta yona hinkwato ni ku yi hisa hi ndzilo yi hela.”
12 Loko nkarhi wolowo wu fika, Xikwembu xi ta ‘nghenisa etimbilwini ta vafumi va tipolitiki leswaku va endla miehleketo ya xona’ yo lovisa vukhongeri bya mavunwa hinkwabyo. (Nhlav. 17:17) Hikwalaho ndzoviso wolowo ku nga vuriwa leswaku wu huma eka Xikwembu. Xi ta va xi avanyisa vukhongeri lebyi nga ni vukanganyisi lebyi byi dyondziseke tidyondzo leti lwisanaka ni ku rhandza ka Xikwembu ku ringana nkarhi wo leha naswona byi tlheleke byi xanisa malandza ya xona. Vanhu vo tala emisaveni a va ku langutelanga ku lovisiwa ka vukhongeri bya mavunwa. Kambe malandza ya Yehovha yo tshembeka ma ku languterile. Naswona emasikwini lawa yo hetelela, ma lemuxa vanhu malunghana na kona.
13. I yini lexi kombisaka leswaku ku lovisiwa ka vukhongeri bya mavunwa ku ta endleka hi ku hatlisa?
13 Vanhu va ta tsemeka nhlana loko va vona vukhongeri bya mavunwa byi lovisiwa. Vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku hambi ku ri tin’wana ta “tihosi ta misava” ti ta huwelela malunghana ni ku lovisiwa ka yena ti ku: “Khombo, khombo, . . . hikuva ku avanyisiwa ka wena ku fike hi nkarhi wun’we!” (Nhlav. 18:9, 10, 16, 19) Leswi Bibele yi tirhiseke marito lama nge “nkarhi wun’we” swi kombisa leswaku xiendlakalo lexi xi ta endleka hi ku hatlisa.
14. Loko valala va Yehovha va sungula ku hlasela malandza ya yena, xana u ta teka goza rihi?
14 Ha swi tiva leswaku endzhakunyana ka ku lovisiwa ka vukhongeri bya mavunwa, malandza ya Yehovha lawa a ma huwelela marungula ya yena ya ku avanyisa ma ta hlaseriwa. (Ezek. 38:14-16) Loko nhlaselo wolowo wu sungula, vahlaseri volavo va ta boheka ku langutana na Yehovha loyi a tshembisaka ku sirhelela vanhu va yena vo tshembeka. Yehovha u ri: “Ndzi ta vulavula hi ku hiseka ka mina, hi ndzilo wa ku hlundzuka ka mina. . . . Va ta tiva leswaku hi mina Yehovha.” (Hlaya Ezekiyele 38:18-23.) Xikwembu eRitweni ra xona xi ri: ‘Loyi a khumbaka malandza ya xona yo tshembeka u khumba ndzololo ya tihlo ra xona.’ (Zak. 2:8) Hikwalaho loko valala va yena va sungula ku hlasela malandza ya yena emisaveni hinkwayo, Yehovha u ta teka goza. U ta teka goza leri nga ta yisa eka xiyenge xo hetelela xa nhlomulo lowukulu, ku nga Armagedoni. Mavuthu ya matimba ya tintsumi ma ta hetisisa ku avanyisa ka Yehovha malunghana ni misava ya Sathana, ma lawuriwa hi Kreste.
Ndlela Leyi Hi Faneleke Hi Khumbeka Ha Yona
15. Xana ku tiva leswaku makumu ya mafambiselo lawa ma tshinele swi fanele swi hi khumba njhani?
15 Ku tiva leswaku makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma tshinela hi ku hatlisa swi fanele swi hi khumba njhani? Muapostola Petro u tsarile a ku: “Leswi swilo leswi hinkwaswo swi nga ta n’oka, n’wina mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu!” (2 Pet. 3:11) Marito wolawo ma kandziyisa xilaveko xa leswaku hi fanele hi tiyiseka leswaku ku tikhoma ka hina ku pfumelelana ni swilaveko swa Xikwembu ni leswaku evuton’wini bya hina hi endla mintirho leyi kombisaka leswaku hi tinyiketele eka Xikwembu, hi kombisa ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona. Swiendlo swoleswo swi katsa ku endla hinkwaswo leswi nga le matimbeni ya hina loko hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo makumu ma nga si fika. Petro u tlhele a tsala a ku: “Makumu ya swilo hinkwaswo ma tshinele. . . . Mi xalamuka eswikhongelweni.” (1 Pet. 4:7) Hi tshinela eka Yehovha hi tlhela hi kombisa leswaku ha n’wi rhandza hi ku khongela eka yena nkarhi na nkarhi, hi n’wi kombela leswaku a hi kongomisa hi ku tirhisa moya wa yena lowo kwetsima ni hi vandlha ra yena emisaveni hinkwayo.
16. Ha yini hi fanele hi namarhela ndzayo ya Xikwembu?
16 Eminkarhini leyi, leyi nga ni khombo hi fanele hi yi yingisa swinene ndzayo leyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu leyi nge: “Tshamani mi ri karhi mi languta leswaku ndlela leyi mi fambaka ha yona a yi fani ni ya lava nga tlharihangiki kambe yi fana ni ya vanhu vo tlhariha, mi tixavela nkarhi lowunene, hikuva masiku ma hombolokile.” (Efe. 5:15, 16) Sweswi vubihi byi andze ngopfu ku tlula rini na rini. Sathana u endle swilo swo tala leswaku a sivela vanhu leswaku va nga endli ku rhandza ka Yehovha kumbe a va hambukisa kunene. Tanihi malandza ya Xikwembu ha ma tiva marhengu lawa, naswona a hi lavi ku pfumelela nchumu leswaku wu hi endla hi nga tshembeki eka xona. Nakambe ha swi tiva leswaku ku ta endleka yini ku nga ri khale, naswona hi veke ntshembo wa hina eka Yehovha ni le ka swikongomelo swakwe.—Hlaya 1 Yohane 2:15-17.
17. Hlamusela ndlela leyi vanhu lava nga ta va va pone Armagedoni va nga ta angula ha yona loko ku pfuxiwa lava feke.
17 Ku ta hetiseka xitshembiso lexi hlamarisaka lexi Xikwembu xi xi vuleke xa leswaku xi ta pfuxa lava feke, hikuva “ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” (Mint. 24:15) Xiya ndlela leyi xitshembiso xolexo xi tiyeke ha yona: “Ku ta va ni ku pfuxiwa ka [vafi]”! A ku na lexi kanakanisaka malunghana ni xitshembiso xexo, hikuva xi vuriwe hi Yehovha! Esaya 26:19 ya tshembisa: “Lava feke va wena va ta hanya. . . . Pfukani, mi ba nkulungwana, n’wina lava tshamaka entshurini! . . . Misava yi ta endla leswaku lava hluriweke hi rifu va velekiwa.” Marito wolawo ma hetiseke ro sungula loko vanhu va Xikwembu va khale va tlhelela etiko-xikaya ra vona, leswi hi endlaka hi tshemba leswaku ma ta hetiseka hi ndlela ya xiviri emisaveni leyintshwa. Mawaku ntsako lowukulu lowu nga ta va kona loko vanhu lava pfuxiweke va tlhela va hlanganisiwa ni varhandziwa va vona! Ina, makumu ya misava ya Sathana ma tshinele, naswona misava leyintshwa ya Xikwembu yi kwala nyongeni. Hakunene i swa nkoka leswaku hi tshama hi xalamukile!
Wa Tsundzuka Xana?
• A yi ri yihi nhloko-mhaka leyi Yesu a a dyondzisa ha yona?
• Xana ntirho wo chumayela hi Mfumo wu kule ku fikela kwihi namuntlha?
• Ha yini swi ri swa nkoka ku tshama hi xalamukile?
• I yini lexi ku khutazaka malunghana ni xitshembiso lexi nga le ka Mintirho 24:15?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]
KU SUNGULA KA MINKARHI YA MAXANGU
Xihloko lexi nge The Age of Turbulence: Adventures in a New World i xa buku ya 2007 leyi tsariweke hi Alan Greenspan. U ve mutshama-xitulu wa Federal Reserve Board ya le United States ku ringana malembe ya kwalomu ka 20, leyi ungamelaka fambiselo ra vuvekisi bya timali etikweni hinkwaro. Greenspan u kandziyise ku hambana lokukulu ka xiyimo xa misava loku veke kona emahlweni ka 1914 ni le malembeni lama landzeleke lembe rero:
“Hi ku ya hi swiviko hinkwaswo swa le mahlweni ka 1914, vanhu hi nkarhi wolowo a va khoma van’wana hi ndlela ya xichavo naswona va tlhela va landzela ndhavuko ni ku endla nhluvuko hi tlhelo ra thekinoloji; nhluvuko lowu a wu endliwa hi vanhu a wu hlamarisa swinene lerova a swi tikomba onge xiyimo xi ta kala xi va lexi hetisekeke. Hi lembe-xidzana ra vukhume-kaye ku herisiwe mhaka leyi nga tsakisiki ya ku xavisiwa ka mahlonga. Madzolonga lamakulu ma tikombe ma hunguteka. . . . Ku endliwa ka swilo swa thekinoloji swi ye swi tinyika matimba hi lembe-xidzana ra vukhume-kaye, laha ku endliweke swiporo, tinqingho, timboni ta gezi, tindhawu to hlalela tifilimi eka tona, timovha ni switirho swa le kaya swa gezi leswi ri nga kalaka ri pela loko ho swi xaxameta. Vutshunguri, swakudya leswi akaka miri ni mphakelo lowukulu wa mati yo tenga swi endle leswaku vanhu va hanya nkarhi wo lehanyana . . . Vanhu hinkwavo a va anakanya leswaku nhluvuko wolowo wu ta ya emahlweni.”
Kambe . . . “Nyimpi yo Sungula ya Misava hi yona yi onheke swilo swo tala swa vanhu ku tlula leswi onhiweke hi Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava: nyimpi yo sungula yi onhe makungu ya vanhu. A ndzi nge swi rivali leswi humeleleke emalembeni wolawo ya Nyimpi yo Sungula ya Misava, laha a swi tikomba leswaku vanhu va le ku endleni ka nhluvuko lowukulu. Langutelo leri nga kona namuntlha ri fana swinene ni leri vanhu a va ri na rona eku sunguleni. Xana swilo leswi onhiwaka hi makhombo yo chavisa lama humelelaka, ku hisa ka misava kumbe tipolitiki leti ti tinyikaka matimba swa fana ni leswi onhiweke eku sunguleni hi Nyimpi yo Sungula ya Misava? Ku hava munhu loyi a nga hlamulaka.”
Greenspan u tsundzuka leswi humeleleke hi nkarhi lowu a ha ri eyunivhesiti loko Benjamin M. Anderson Profesa wa dyondzo ya Economics (hi 1886-1949) a ku: “Loko vanhu va tsundzuka ndlela leyi misava a yi ri xiswona ku nga si va ni Nyimpi yo Sungula ya Misava timbilu ta vona ti vava ngopfu. Vanhu a va sirhelelekile swinene.”—Economics and the Public Welfare.
Buku leyi kandziyisiweke hi 2006 leyi nge A World Undone, leyi tsariweke hi G. J. Meyer, yi fikelele xiboho lexi fanaka. Ha hlaya: “Hakanyingi ku vuriwa leswaku swiendlakalo swa matimu swi ‘cince swilo hinkwaswo.’ Sweswo swi ve tano hi nkarhi wa Nyimpi Leyikulu [leyi veke kona hi 1914 ku ya eka 1918]. Hakunene nyimpi yoleyo yi cince swilo hinkwaswo: a yi cincanga mindzilakano, tihulumendhe ni matimba ya matiko ntsena kambe yi cince ni ndlela leyi vanhu va yi voneke ha yona misava ku sukela eku sunguleni. Yi endle leswaku misava ya manguva lawa yi nga sirheleleki hilaha a yi ri xiswona eku sunguleni.”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Enyimpini ya Armagedoni, Yehovha u ta tshika mavuthu ya tintsumi lama nga ni matimba ma teka goza