Tshama U Langutele Hakelo

“Ndzi lwela ku fikelela pakani ya hakelo.”—FILP. 3:14.

1. Hi yihi hakelo leyi a yi tshembisiwe muapostola Pawulo?

MUAPOSTOLA PAWULO loyi nakambe a a tiviwa tanihi Sawulo wa le Tarso, a a huma endyangwini lowu a wu tiveka ngopfu. A a dyondzisiwe vukhongeri bya vakokwa wa yena hi Gamaliyele, mudyondzisi wa Nawu la dumeke. (Mint. 22:3) Pawulo a a ta kuma ntirho wa ku tihanyisa lowu vanhu a va wu teka wu ri lowunene; kambe u tshike vukhongeri bya yena kutani a va Mukreste. Kutani a a langutele hakelo ya vutomi lebyi nga heriki leyi a a tshembisiwe yona—ya ku va hosi tlhelo muprista la nga fiki eMfun’weni wa Xikwembu wa le tilweni. Mfumo wolowo wu ta fuma misava leyi nga paradeyisi.—Mat. 6:10; Nhlav. 7:4; 20:6.

2, 3. Pawulo a a yi teka yi ri ya nkoka ku fikela kwihi hakelo ya ku ya hanya etilweni?

² Ku komba leswaku Pawulo a a yi teka yi ri ya nkoka hakelo yoleyo, u te: “Swilo leswi veke mpindzulo eka mina, ndzi swi teke ku ri ku lahlekeriwa hikwalaho ka Kreste. Phela, hikwalaho ka sweswo, hakunene ndzi tlhela ndzi teka swilo hinkwaswo ku ri ku lahlekeriwa hikwalaho ka ntikelo lowu tlurisaka wa ku tiva Kreste Yesu Hosi ya mina. Hikwalaho ka yena ndzi pfumele ku lahlekeriwa hi swilo hinkwaswo naswona ndzi swi teka ku ri nhulu ya thyaka.” (Filp. 3:7, 8) Swilo leswi vanhu vo tala va swi tekaka swi ri swa nkoka swo tanihi xikhundlha, rifuwo, ntirho ni ndhuma, Pawulo a a swi teka swi ri thyaka endzhaku ka loko a dyondze ntiyiso malunghana ni xikongomelo xa Yehovha hi vanhu.

³ Ku sukela hi nkarhi wolowo ku ya emahlweni, nchumu lowu a wu ri wa nkoka swinene eka Pawulo a ku ri vutivi bya risima bya ku tiva Yehovha na Kreste, lebyi Yesu a khongeleke ha byona eka Xikwembu a ku: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yoh. 17:3) Leswaku Pawulo a a swi navela swinene ku kuma vutomi lebyi nga heriki swi vonaka eka marito ya yena lama kumekaka eka Vafilipiya 3:14 lama nge: “Ndzi lwela ku fikelela pakani ya hakelo ya ku vitaneriwa ehenhla hi Xikwembu hi ku tirhisa Kreste Yesu.” Ina, a a langutele ku kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki etilweni a ri xiphemu xa Mfumo wa Xikwembu.

Ku Hanya Hilaha Ku Nga Heriki eMisaveni

4, 5. Xana vanhu va timiliyoni lava endlaka ku rhandza ka Xikwembu namuntlha va ta kuma hakelo yihi?

⁴ Vo tala lava hlawulaka ku endla ku rhandza ka Xikwembu, va fanele va tirha hi matimba leswaku va kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. (Ps. 37:11, 29) Yesu u swi tiyisekisile leswaku lowu a wu ri ntshembo lowu tiyeke. U te: “Va tsaka lava nga ni moya wo rhula, hikuva va ta dya ndzhaka ya misava.” (Mat. 5:5) Yesu i mudyandzhaka lonkulu wa misava ya hina, hilaha Pisalema 2:8 yi kombisaka hakona, naswona u ta va ni lava 144 000 lava nga ta fuma na yena etilweni. (Dan. 7:13, 14, 22, 27) Lava tinyimpfu tin’wana lava nga ta hanya emisaveni va ta “dya ndzhaka” ya misava ya Mfumo “lowu [va] lunghiseriweke wona hi mpfhuka misava yi va kona.” (Mat. 25:34, 46) Naswona ha tiyisekisiwa leswaku swilo leswi hinkwaswo swi ta hetiseka hikuva Xikwembu lexi swi tshembisaka ‘a xi hembi.’ (Tito 1:2) Na hina hi nga ha va ni ntshembo lowu fanaka ni wa Yoxuwa wa leswaku switshembiso swa Xikwembu swi ta hetiseka, hikuva u byele Vaisrayele a ku: “A ri wanga ni rito rin’we eka marito hinkwawo lamanene lawa Yehovha Xikwembu xa n’wina a ma vuleke. Hinkwawo ma hetisekile eka n’wina. A ku wanga ni rito rin’we eka wona.”—Yox. 23:14.

⁵ Vutomi bya le misaveni leyintshwa ya Xikwembu byi ta va byi tsakisa. Byi ta va byi hambanile swinene ni bya namuntlha: a ku nge he vi na nyimpi, vugevenga, vusweti, vuhomboloki, vuvabyi ni rifu. Vanhu hi nkarhi wolowo va ta va ni rihanyo leri hetisekeke naswona va ta hanya emisaveni leyi hundzuriweke paradeyisi. Vutomi byolebyo byi ta va lebyi tsakisaka swinene. Ina, siku rin’wana ni  rin’wana ri ta va leri tsakisaka hilaha ku heleleke. Mawaku hakelo yoleyo leyinene ngopfu!

6, 7. (a) Yesu u swi kombise njhani leswi hi nga swi langutelaka emisaveni leyintshwa ya Xikwembu? (b) Xana vafi va ta nyikiwa masungulo lamantshwa hi ndlela yihi?

⁶ Loko Yesu a ha ri emisaveni, Xikwembu xi n’wi nyike matimba hi ku tirhisa moya wa xona lowo kwetsima leswaku a kombisa swilo swo hlamarisa leswi nga ta endleka emisaveni hinkwayo leyintshwa. Hi xikombiso, Yesu u byele wanuna loyi a a ri ni malembe ya 38 a lamarile leswaku a famba. Bibele yi vula leswaku wanuna yoloye u sungule ku famba. (Hlaya Yohane 5:5-9.) Siku rin’wana, Yesu u vone “munhu la velekiweke a fe mahlo” kutani a n’wi hanyisa. Endzhakunyana, wanuna loyi a a ri bofu loyi se a hanyisiweke u vutisiwile leswaku u hanyisiwe hi Mani, kutani a hlamula a ku: “Ku sukela khale a swi si tshama swi twakala leswaku munhu u pfule mahlo ya loyi a velekiweke a fe mahlo. Loko munhu loyi a a nga humi eka Xikwembu, a a nga ta endla nchumu nikatsongo.” (Yoh. 9:1, 6, 7, 32, 33) Yesu u kote ku endla leswi hinkwaswo hikuva a a nyikiwa matimba hi Xikwembu. Hinkwako laha Yesu a a ya kona a a “horisa lava a va lava ku hanyisiwa.”—Luka 9:11.

⁷ Yesu a nga hanyisanga vavabyi ni lava lamaleke ntsena, kambe u pfuxe ni vafi. Hi xikombiso, ku tshame ku fa xinhwanyatana xa malembe ya 12, leswi vangeleke vatswari va xona gome lerikulu. Kambe Yesu u te: “Nhwanyana, Ndzi ri eka wena, Pfuka!” Kutani xinhwanyatana xi pfukile! Anakanya hi ndlela leyi vatswari va xona ni vanhu van’wana lava a va ri kwalaho va titweke ha yona! (Hlaya Marka 5:38-42.) Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, ku ta va ni “ku tsaka lokukulu” loko vanhu va tibiliyoni va pfuxiwa, hikuva “ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” (Mint. 24:15; Yoh. 5:28, 29) Vanhu volavo va ta tlhela va sungula ku hanya hi vuntshwa va ri ni ntshembo wo hanya ku sukela hi nkarhi wolowo ku ya emahlweni, hambi ku ri hilaha ku nga heriki.

8, 9. (a) Xana ku ta endleka yini hi xidyoho lexi kumiweke eka Adamu hi nkarhi wa Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe? (b) Xana lava pfuxiweke va ta avanyisiwa hi ku ya hi yini?

⁸ Lava pfuxiweke va ta nyikiwa nkarhi wo hanya. Lava pfuxiweke a va nge avanyiseriwi swidyoho leswi va swi endleke va nga si fa. (Rhom. 6:7) Hi nkarhi wa Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe, loko ku tirhisiwa vuyelo bya gandzelo ra nkutsulo, vanhu lava yingisaka lava nga ta va va fumiwa hi Mfumo wolowo va ta endliwa lava hetisekeke hakatsongo-tsongo, eku heteleleni va ntshunxiwa eka swilo hinkwaswo leswi vangiweke hi xidyoho xa Adamu. (Rhom. 8:21) “Entiyisweni [Yehovha] u ta mita rifu hi masiku, kunene Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo.” (Esa. 25:8) Nakambe Rito ra Xikwembu ri vula leswaku “ku [ta] pfuriwa tibuku-nsongwa,” leswi kombisaka leswaku lava nga ta va va hanya enkarhini wolowo va ta dyondzisiwa swilo leswintshwa. (Nhlav. 20:12) Loko misava yi ri karhi yi hundzuriwa paradeyisi, “vaaki va tiko leri noneke va ta dyondza ku lulama.”—Esa. 26:9.

⁹ Lava pfuxiweke va ta avanyisiwa hi ku ya hi leswi va hlawulaka ku swi endla, ku nga ri hi ku ya hi xidyoho lexi va xi kumeke eka Adamu. Nhlavutelo 20:12 yi ri: “Vafi va avanyisiwa hi ku landza swilo leswi tsariweke eka tibuku-nsongwa hi ku ya hi swiendlo swa vona,” hileswaku leswi va swi endleke loko se va pfuxiwile. Xolexo hakunene i xikombiso lexinene ngopfu xa vululami, tintswalo ni rirhandzu ra Yehovha! Ku engetela kwalaho, swilo swo vava leswi va humeleleke emisaveni leyi ya khale “a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti.” (Esa. 65:17) Leswi va nga ta va va dyondzisiwe swilo leswintshwa leswi akaka naswona va hanya vutomi lebyi nga ni swilo leswinene, a va nge he karhateki hi swilo swo biha swa le nkarhini lowu hundzeke. Swilo leswi va humeleleke enkarhini lowu hundzeke va ta swi rivala. (Nhlav. 21:4) Sweswo swi ta va tano ni le ka “ntshungu lowukulu” lowu nga ta pona Armagedoni.—Nhlav. 7:9, 10, 14.

10. (a) Vutomi byi ta va byi ri njhani emisaveni leyintshwa ya Xikwembu? (b) U nga endla yini leswaku u tshama u langutele hakelo?

¹⁰ Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, vanhu a va nge he vabyi kumbe ku fa. “Ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” (Esa. 33:24) Eku heteleleni, mixo wun’wana ni wun’wana vanhu lava nga ta va va tshama emisaveni leyintshwa va ta pfuka va ri ni rihanyo leri hetisekeke, va ri langutele hi mahlo-ngati siku leri landzelaka lerinene. Va ta wu langutela hi mahlo-ngati ntirho lowu enerisaka, swin’we ni ku va ni vanhu van’wana  lava khathalaka hi vona. Vutomi byo tano i hakelo leyikulu hakunene! Hi kombela u pfula Bibele ya wena u hlaya vuprofeta lebyi nga le ka Esaya 33:24 na 35:5-7. Ringeta ku tianakanya u ri kwalaho na wena. Sweswo swi ta ku pfuna leswaku u tshama u langutele hakelo.

Vanhu Lava Tsandzekeke Ku Tshama Va Langutele Hakelo

11. Hlamusela masungulo lamanene ya ku fuma ka Solomoni.

¹¹ Loko hi kala hi dyondza malunghana ni hakelo, hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi tshama hi yi languterile hikuva loko hi nga endli tano hi nga ha rivala ha yona. Hi xikombiso, loko Solomoni a va hosi ya tiko ra Israyele ra khale, u khongele hi ku titsongahata eka Xikwembu leswaku a va ni ku twisisa leswaku a ta kota ku avanyisa vanhu va xona hi ndlela leyinene. (Hlaya 1 Tihosi 3:6-12.) Hikwalaho, Bibele yi ri, “Xikwembu xi ya emahlweni xi nyika Solomoni vutlhari ni ku twisisa hi mpimo lowukulu.” Kunene, “vutlhari bya Solomoni a byi ri byikulu ku tlula vutlhari bya vanhu va le Vuxeni ni vutlhari hinkwabyo bya le Egipta.”—1 Tih. 4:29-32.

12. Hi xihi xitsundzuxo lexi Yehovha a xi nyikeke lava a va ta va tihosi eIsrayele?

¹² Hambiswiritano, Yehovha u tshame a tsundzuxa leswaku un’wana ni un’wana loyi a a ta va hosi “a nga fanelanga a tiengetelela tihanci” nileswaku “a nga tiandziseli vavasati, leswaku mbilu yakwe yi nga hambuki.” (Det. 17:14-17) Loko hosi yi tiengetelela tihanci a swi ta kombisa leswaku yi tshembe ku sirhelela rixaka hi vuthu ra yona ematshan’weni yo titshega hi Yehovha, loyi a nga Musirheleri. Naswona ku tiandzisela vavasati a swi ta va ni khombo hikuva van’wana va vona a va ta va va huma eka matiko ya vahedeni lawa a va akelane na wona, lawa a ma gandzela swikwembu swa hava, naswona vavasati volavo a va ta hambukisa hosi evugandzerini bya ntiyiso bya Yehovha.

13. Solomoni u swi rivale njhani leswi a a nyikiwe swona?

¹³ Solomoni a nga swi yingisanga switsundzuxo  swoleswo. Ematshan’weni ya sweswo u endle leswi Yehovha a vuleke hi ku kongoma leswaku tihosi a ti fanelanga ti swi endla. U ve ni tihanci ta magidi ni vagadi va tona. (1 Tih. 4:26) U tlhele a va ni vavasati va 700 ni tinhlantswa ta 300, lava vo tala va vona a va huma ematikweni ya vahedeni lawa a va akelane na wona. Sweswo swi “voyamis[e] mbilu yakwe leswaku yi landzela swikwembu swin’wana; mbilu yakwe a yi nga ha hetisekanga eka Yehovha.” Solomoni u sungule ku gandzela swikwembu leswi nyenyetsaka swa mavunwa swa matiko ya vahedeni leswi a swi gandzeriwa hi vavasati va yena. Hikwalaho, Yehovha u vule leswaku u ta “susa mfumo” eka Solomoni.—1 Tih. 11:1-6, 11.

14. Ku ve ni vuyelo byihi hikwalaho ka leswi Solomoni ni tiko ra Israyele va nga yingisangiki?

¹⁴ Solomoni u yi rivarile mhaka ya leswaku ku va muyimeri wa Xikwembu xa ntiyiso a ku ri lunghelo ra risima. Hosi leyi yi nghene hi nhloko evugandzerini bya mavunwa. Hi ku famba ka nkarhi tiko hinkwaro ri gwinehile, leswi endleke leswaku ri lovisiwa hi 607 B.C.E. Hambileswi Vayuda eku heteleleni va tlheleke va kondletela vugandzeri bya ntiyiso, endzhaku ka malembe-xidzana yo tala Yesu u susumeteleke ku vula a ku: “Mfumo wa Xikwembu wu ta tekiwa eka n’wina wu nyikiwa tiko leri humesaka mihandzu ya wona.” Sweswo swi humelerile. Yesu u te: “Maswivo! Yindlu ya n’wina yi tshikeriwa n’wina.” (Mat. 21:43; 23:37, 38) Tiko leri ri lahlekeriwe hi lunghelo lerikulu ra ku va vayimeri va Xikwembu xa ntiyiso hikwalaho ko pfumala vutshembeki. Hi 70 C.E., mavuthu ya Rhoma ma lovise muti wa Yerusalema ni tempele ya wona, naswona Vayuda vo tala lava seleke va ve mahlonga.

15. Nyika swikombiso swa vavanuna lava tshikeke ku langutela nchumu lowu a wu ri wa nkoka hakunene.

¹⁵ Yudasi Iskariyota a a ri un’wana wa vaapostola va 12 va Yesu. Yudasi u twe tidyondzo to hlamarisa leti Yesu a ti dyondziseke naswona u vone masingita lawa a ma endleke hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Kambe, Yudasi a nga yi hlayisanga mbilu yakwe. Hi yena loyi a a khoma bokisi leri a ri ri na mali ya Yesu ni ya vaapostola lavan’wana va 12. Kambe “a a ri khamba naswona a a tamela bokisi ra mali, a a tshamela ku pambula timali leti a ti nghenisiwa kona.” (Yoh. 12:6) A a ri ni makwanga lamakulu lerova eku heteleleni u bohe xikungu ni vaprista lavakulu lava a va ri vakanganyisi leswaku a xenga Yesu hi swiphemu swa 30 swa silivhere. (Mat. 26:14-16) Munhu un’wana loyi a tshikeke ku langutela hakelo a ku ri Demasi, loyi a tshameke a va nakulobye wa muapostola Pawulo. Demasi a nga yi hlayisanga mbilu yakwe. Pawulo u te: “Demasi u ndzi fularherile hileswi a rhandzeke mafambiselo ya swilo ya sweswi.”—2 Tim. 4:10; hlaya Swivuriso 4:23.

Leswi Un’wana Ni Un’wana Wa Hina A Nga Swi Dyondzaka

16, 17. (a) Xana nkaneto lowu hi langutaneke na wona wu ni matimba ku fikela kwihi? (b) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tiyisela miringo hinkwayo leyi Sathana a hi tiselaka yona?

¹⁶ Malandza ya Xikwembu hinkwawo ma fanele ma anakanyisisa swinene hi swikombiso leswi swa le Bibeleni, hikuva hi byeriwa leswi: “Swilo leswi swi va humelerile tanihi swikombiso, naswona swi tsaleriwe leswaku swi va xilemukiso eka hina lava hi fikeriweke hi makumu ya mafambiselo ya swilo.” (1 Kor. 10:11) Namuntlha, hi hanya emasikwini yo hetelela ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo.—2 Tim. 3:1, 13.

¹⁷ Sathana Diyavulosi, “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo” wa swi tiva leswaku “u [saleriwe hi] nkarhi wo koma.” (2 Kor. 4:4; Nhlav. 12:12) U ta endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a yenga malandza ya Yehovha leswaku ma tshika ku hanya hi milawu ya Vukreste. Sathana u lawula misava leyi, ku katsa ni tindlela leti yi ti tirhisaka ku hangalasa rungula ra mavunwa. Hambiswiritano, vanhu va Yehovha va ni mpfuno lowukulu swinene, ku nga “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke.” (2 Kor. 4:7) Hi nga titshega hi matimba lawa  lama humaka eka Xikwembu leswaku ma hi pfuna ku tiyisela miringo hinkwayo leyi Sathana a hi tiselaka yona. Xisweswo, hi khutaziwa ku khongela nkarhi hinkwawo, hi tiyiseka leswaku Yehovha u ta ‘va nyika moya lowo kwetsima lava n’wi kombelaka.’—Luka 11:13.

18. Hi fanele hi yi teka njhani misava leyi?

¹⁸ Nakambe swa hi tiyisa ku tiva leswaku ku nga ri khale mafambiselo hinkwawo ya Sathana ma ta lovisiwa kambe Vakreste va ntiyiso va ta pona. “Misava ya hundza ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.” (1 Yoh. 2:17) Hikwalaho ka leswi, nandza wa Xikwembu u ta va a nga tlharihanga loko a anakanya leswaku ku ni nchumu wo karhi emafambiselweni lawa ya swilo lowu nga tshamaka hi masiku ku tlula vuxaka bya yena na Yehovha! Misava leyi leyi lawuriwaka hi Sathana ya hundza, kambe Yehovha u hi nyike vandlha ra Vukreste leri nga sirhelelaka malandza ya yena yo tshembeka. Tanihi leswi ma languteleke misava leyintshwa, ma nga xi tshemba xitshembiso lexi, lexi nge: “Lava endlaka swo biha va ta herisiwa, kambe lava tshembaka Yehovha hi vona lava nga ta dya ndzhaka ya misava.” (Ps. 37:9) Hikwalaho, tshama u langutele hakelo leyi leyikulu!

Wa Tsundzuka Xana?

• Xana Pawulo u titwe njhani hi hakelo leyi a a tshembisiwe yona?

• Xana lava nga ta hanya hilaha ku nga heriki emisaveni va ta avanyisiwa hi ku ya hi yini?

• Hi rihi goza ra vutlhari leri u faneleke u ri teka sweswi?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12, 13]

Xana loko u ri karhi u hlaya marungula lama nga le Bibeleni u tivona hi mahlo ya mianakanyo u ri karhi u kuma hakelo?