Swivutiso Swa Vahlayi

Xana ku ni ntshembo wa leswaku n’wana loyi a faka a ha ri endzeni ka mbeleko wa mana wakwe u ta pfuxiwa?

Lava va nga si tshamaka va feriwa hi n’wana a nga si tswariwa, swi nga ha va tikela ku twisisa ndlela leyi swi va vavelaka ha yona lava tshameke va feriwa hi n’wana wo tano. Vatswari van’wana va va ni gome lerikulu ngopfu. Manana un’wana u tshame a feriwe hi vana va ntlhanu va nga si tswariwa. Hi ku famba ka nkarhi u titwe a katekile loko a kote ku va ni vana vambirhi va vafana lava nga ni rihanyo lerinene. Kambe wa ha wu tsundzuka kahle nhlomulo lowu a veke na wona loko a feriwa hi vana. Ni sweswi u tshama a ri karhi a ehleketa leswaku vana vakwe lava feke va nga si tswariwa a va ta va va ri ni malembe mangani loko a va lo hanya. Xana Vakreste lava feriweke va ni xisekelo xo tshemba leswaku vana va vona lava feke va nga si tswariwa va ta pfuxiwa eku feni?

Nhlamulo yo olova ya xivutiso xolexo hileswaku a hi swi tivi. Bibele a yi vulavuli hi kongoma hi mhaka ya ku pfuxiwa ka vana lava nga fa va nga si tswariwa. Nilokoswiritano, Rito ra Xikwembu ri ni milawu leyi kongomisaka leyi nga hi pfunaka hi xivutiso lexi ni ku hi chavelela.

A hi kambisiseni swivutiso swimbirhi leswi fambisanaka ni mhaka leyi. Xo sungula hi lexi nge, eka Yehovha, xana vutomi bya munhu byi sungula loko a ha ri ekhwirini ra mana wakwe kumbe loko se a tswariwile? Xa vumbirhi, Yehovha u va teka njhani vana lava nga si tswariwaka, xana u va teka tanihi vanhu lava hanyaka kumbe u va teka tanihi tisele leti nga lo hlengeletana ekhwirini ra wansati? Milawu leyi kongomisaka ya le Bibeleni yi nyika tinhlamulo leti nga erivaleni ta swivutiso leswimbirhi.

Nawu wa Muxe wu swi veke erivaleni leswaku vutomi bya munhu byi sungula a ha ri ekhwirini ra mana wakwe. Xana wu swi kombisa njhani sweswo? Wu vule leswaku loko munhu o dlaya n’wana la nga si tswariwaka, a swi ta endleka a kuma xigwevo xa rifu. Xiya nawu lowu: “U ta humesa moya-xiviri hi moya-xiviri.” * (Eks. 21:22, 23) Hikwalaho, n’wana la nga si tswariwaka loyi a ha riki ekhwirini ra mana wakwe wa hanya naswona u hanya ku fana ni munhu un’wana ni un’wana. Ku twisisa leswaku n’wana la ha riki ekhwirini ra mana wakwe wa hanya swi pfune Vakreste va timiliyoni leswaku va papalata ku susa makhwiri, va swi languta tanihi xidyoho lexikulu emahlweni ka Xikwembu.

Tanihi leswi n’wana loyi a nga si tswariwaka a nga munhu la hanyaka, xana Yehovha u n’wi teka njhani n’wana yoloye? Nawu lowu ku vulavuriwaka ha wona laha henhla a wu lerisa leswaku munhu lonkulu a a fanele ku dlayiwa loko o dlaya n’wana la nga si tswariwaka. Kutani swi le rivaleni leswaku n’wana la nga si tswariwaka i wa risima emahlweni ka Xikwembu. Ku engetela kwalaho, Matsalwa yo tala ma kombisa leswaku vana lava nga si tswariwaka Yehovha u va teka va ri vanhu lava hanyaka. Hi xikombiso, Yehovha u huhutele Hosi Davhida leswaku a vula leswi ha Yena: “U tshame u ndzi ungamerile ekhwirini ra manana. . . . Mahlo ya wena ma vone ni xitumbulukwa xa mina, naswona swiphemu swa xona hinkwaswo swi tsariwe ebukwini ya wena, malunghana ni masiku lawa swi vumbiweke ha wona.”—Ps. 139:13-16; Yobo 31:14, 15.

Vana lava nga si tswariwaka Yehovha u va languta tanihi vana lava nga ha endlaka swo tala enkarhini lowu taka. Loko Raveka nsati wa Isaka a tike mahahla, Yehovha u profete hi ta ku lwa ka vafana lavambirhi ekhwirini ra Raveka, a kombisa leswaku ana se a a ma vona mahanyelo ya vona lawa a ma ta khumba vanhu vo tala hi ku famba ka nkarhi.—Gen. 25:22, 23; Rhom. 9:10-13.

Mhaka yin’wana leyi tsakisaka i ya Yohane Mukhuvuri. Evhangeli ya kona yi ri: “Loko Elizabeta a twa Mariya a xeweta, ricece leri nga embelekweni wakwe ri tshuka-tshuka; kutani Elizabeta a tala hi moya lowo kwetsima.” (Luka 1:41) Loko Luka la nga dokodela a hlamusela mhaka leyi u tirhise rito ra Xigriki leri vulaka n’wana la nga si tswariwaka kumbe loyi se a nga tswariwa. U tlhele a tirhisa rito rero loko a vulavula hi Yesu loyi a a etlele exidyelweni loko a ha ri ricece.—Luka 2:12, 16; 18:15.

Loko hi kambisisa timhaka leti ni matsalwa lawa hinkwawo, xana Bibele yi vula leswaku ku ni ku hambana exikarhi ka n’wana la nga ekhwirini ra mana  wakwe ni loyi a ha ku tswariwaka? A swi tikombi tano. Naswona leswi swi pfumelelana ni leswi sayense ya manguva lawa yi swi dyondzisaka. Hi xikombiso, valavisisi va dyondze leswaku n’wana la nga ekhwirini ra mana wakwe wa swi kota ku twa leswi endlekaka hala handle. Kutani a swi hlamarisi leswi manana a kotaka ku va ni vuxaka lebyinene ni n’wana la nga ekhwirini rakwe.

Loko vana va tswariwa, u ta kuma leswaku va tshame nkarhi lowu nga ringaniki emakhwirini ya vamana wa vona. Xiya xikombiso lexi: Manana un’wana u tswala n’wana wakwe nkarhi wu nga si fika kutani endzhaku ka masiku ma nga ri mangani n’wana yoloye a fa. Manana un’wana yena u tike tin’hweti leti faneleke ta kaye, kambe n’wana wakwe u fe ku lo sala masiku leswaku a tswariwa. Xana manana loyi wo sungula a nga va ni ntshembo wa leswaku n’wana wakwe u ta pfuxiwa hikwalaho ka leswi a nga tswariwa hambileswi nkarhi a wu nga si fika, kambe loyi wa vumbirhi a nga vi na wona ntshembo wolowo?

Bibele yi katsakanya mhaka leyi hi ku hi dyondzisa leswaku vutomi byi sungula loko n’wana a ha ri ekhwirini ra mana wakwe nileswaku n’wana yoloye eka Yehovha u hlawulekile naswona i wa risima. Loko vanhu van’wana va anakanya hi ntiyiso lowu hi wu dyondzaka eBibeleni, va nga ha vona onge ku vula leswaku n’wana la feke a nga si tswariwa a nge pfuxiwi, swi kanetana ni leswi Matsalwa ma swi vulaka. Entiyisweni va nga ha vona onge mhaka yoleyo yi pfuxa swivutiso malunghana ni mhaka ya ku susa makhwiri, leyi ku vulavuriwaka ngopfu hi yona eMatsalweni.

Enkarhini lowu nga hundza, magazini wun’wana wu tlakuse swivutiso swa nkoka leswi vonakaka onge swi endle leswaku vanhu va kanakana loko swi ta koteka leswaku vana lava nga fa va nga si tswariwa va ta pfuxiwa kumbe a va nga pfuxiwi. Hi xikombiso, xana eParadeyisini Xikwembu xi ta pfuxa n’wana loyi a nga fa a nga si tswariwa hi ku n’wi tlherisela ekhwirini ra mana wakwe? Hambiswiritano, endzhaku ko endla ndzavisiso ni ku anakanyisisa hi mhaka leyi hi xikhongelo, Huvo leyi Fumaka yi gimete hi ku vula leswaku ku anakanyisisa hi timhaka to tano entiyisweni a hi swa nkoka loko swi ta emhakeni ya ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi. Yesu u te: “Swilo hinkwaswo swa koteka eka Xikwembu.” (Mar. 10:27) Vutomi byakwe byi wu veke erivaleni ntiyiso wa marito wolawo; loko Yesu a ta emisaveni, Xikwembu xi hundzisele vutomi byakwe ekhwirini ra wanhwana loyi a a nga si tshama a tivana ni wanuna, ku nga mhaka leyi hi ku ya hi munhu wa nyama a swi nga ta koteka leswaku yi endleka.

Xana leswi hinkwaswo swi vula leswaku Bibele yi dyondzisa leswaku vana lava nga fa va nga si tswariwa va ta pfuxiwa? Malunghana ni xivutiso lexi, hi fanele hi kandziyisa leswaku Bibele a yi xi hlamuli hi ku kongoma, kutani a hi nge gimeti hileswaku va ta pfuxiwa. Mhaka leyi yi tlakusa swivutiso swa ntsandza-vahlayi. Kambe i swinene ku papalata ku mbambela loko mhaka hi nga yi tivi. Leswi hi swi tivaka hi leswi: Mhaka leyi yi ta tameriwa hi Yehovha Xikwembu xa hina loyi a nga ni musa lowukulu wa rirhandzu ni tintswalo. (Ps. 86:15) Hinkwerhu ha swi tiva leswaku xi swi rhandza hi mbilu hinkwayo ku hi kutsula emaxangwini lama vangiweke hi rifu hi ku pfuxa vanhu lava feke. (Yobo 14:14, 15) Hi nga tiyiseka leswaku minkarhi hinkwayo xi ta endla leswi nga swinene, naswona xi ta horisa timbanga leti mafambiselo lawa ya swilo yo homboloka ma nga hi vangela tona hi ku kongomisa N’wana wa xona leswaku a “herisa mintirho ya Diyavulosi.”—1 Yoh. 3:8.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Yehovha u ta hi kutsula eka swilo hinkwaswo leswi hi karhataka