Ha Yini Hi Landzela “Kreste”?

“Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike . . . a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.”—LUKA 9:23.

1, 2. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi anakanyisisa hi leswaku ha yini hi fanele hi landzela “Kreste”?

YEHOVHA u fanele a tsaka loko a vona n’wina vanhu lava tsakelaka ntiyiso na vantshwa mi ri exikarhi ka mintshungu ya vagandzeri vakwe lava hlengeletaneke! Loko mi ri karhi mi ya emahlweni mi dyondza Bibele, mi ya eminhlanganweni ya Vukreste nkarhi na nkarhi naswona mi ya mi va ni vutivi lebyi ponisaka vutomi lebyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu, mi fanele mi xi tekela enhlokweni xirhambo xa Yesu lexi nge: “Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso siku ni siku a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.” (Luka 9:23) Yesu u vula leswaku loko u lava ku va mulandzeri wakwe, u fanele u titshika. Kutani i swa nkoka leswaku hi kambisisa hi vukheta leswaku ha yini hi fanele hi landzela “Kreste.”—Mat. 16:13-16.

² Ku vuriwa yini hi hina lava se hi nga le ku landzeleni ka mikondzo ya Yesu Kreste? Hi khutaziwa leswaku ‘hi hambeta hi swi endla hi xitalo swinene.’ (1 Tes. 4:1, 2) Ku nga khathariseki leswaku ha ha ku nghena evugandzerini bya ntiyiso kumbe se hi ni malembe yo tala hi ri eka byona, loko hi anakanyisisa hi xivangelo xo va hi landzela Kreste swi ta hi pfuna leswaku hi tirhisa xikhutazo xa Pawulo kutani hi landzela Kreste hilaha ku engetelekeke siku ni siku. A hi kambisiseni swivangelo swa ntlhanu swa leswaku ha yini hi lava ku landzela Kreste.

Leswaku Hi Va Ni Vuxaka Lebyikulu Na Yehovha

3. Hi tihi tindlela timbirhi leti hi nga tivaka Yehovha ha tona?

³ Loko a vulavula ni Vaatena loko a “yim[e] exikarhi ka Areyopago,” muapostola Pawulo u te:  “[Xikwembu] xi yimise minkarhi leyi vekiweke ni ku veka maava ya lomu ku tshamaka vanhu, leswaku va lava Xikwembu, loko vo tshuka va xi ambamba kutani va xi kuma hakunene, hambileswi, entiyisweni, xi nga riki kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.” (Mint. 17:22, 26, 27) Hi nga swi kota ku lava Xikwembu ivi hi xi tiva hakunene. Hi xikombiso, loko hi languta ntumbuluko hi dyondza swo tala malunghana ni timfanelo ta Xikwembu ni vuswikoti bya xona. Loko hi anakanyisisa hi mintirho ya xona yo tumbuluxa hi ku tlangela, hi nga dyondza swo tala malunghana ni Muvumbi. (Rhom. 1:20) Yehovha u tlhele a paluxa rungula leri enteke malunghana na yena n’wini eRitweni ra yena leri tsariweke, ku nga Bibele. (2 Tim. 3:16, 17) Loko hi ya hi ‘anakanyisisa hi mintirho yakwe’ ni ku ‘ehleketa hi ntirhisano wakwe,’ hi ta ya hi n’wi tiva ku antswa Yehovha.—Ps. 77:12.

4. Xana ku landzela Kreste swi hi pfuna njhani leswaku hi va vanghana lavakulu va Yehovha?

⁴ Ndlela leyinene ngopfu leyi hi nga vaka vanghana lavakulu va Yehovha ha yona, i ku landzela Kreste. Anakanya hi ku vangama loku Yesu a a ri na kona etlhelo ka Tata wakwe “misava yi nga si va kona”! (Yoh. 17:5) Yena i “masungulo ya ntumbuluko wa Xikwembu.” (Nhlav. 3:14) Tanihi leswi a nga “mativula ya ntumbuluko hinkwawo,” u hanye nkarhi wo leha swinene etilweni na Yehovha Tata wakwe. Loko Yesu a nga si ta laha misaveni, a nga lo heta nkarhi wo leha a ri ni Tata wakwe ntsena. A a ri munghana lonkulu wa Xikwembu, a tirha na Lowa Matimba Hinkwawo a tsakile, naswona a nga kona munhu la tshameke a va munghana lonkulu wa Xikwembu ku fana na Yesu. Yesu a nga langutanga ntsena ndlela leyi Tata wakwe a a endla swilo ha yona, a xiya ndlela leyi A a titwa ha yona ni timfanelo takwe, kambe u tlhele a tswonga ni ku tekelela hinkwaswo leswi a swi dyondzeke malunghana ni Tata wakwe. Hikwalaho ka sweswo, N’wana loyi, loyi a yingisaka u fane na Tata wakwe lerova Bibele yi n’wi vitana “xifaniso xa Xikwembu lexi nga vonakiki.” (Kol. 1:15) Hi ku landzela Kreste swinene, hi nga va vanghana lavakulu va Yehovha.

Leswaku Hi Tekelela Yehovha Hi Xitalo

5. I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi tekelela Yehovha hi xitalo naswona ha yini?

⁵ Hi ‘endliwe hi xifaniso xa Xikwembu, hi fana na xona,’ kutani hi nga swi kota ku kombisa timfanelo ta Xikwembu. (Gen. 1:26) Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va ‘va vatekeleri va Xikwembu tanihi vana lava rhandzekaka.’ (Efe. 5:1) Ku landzela Kreste swi hi pfuna leswaku hi tekelela Tata wa hina la nge matilweni. Hi kota ku endla leswi hi leswi Yesu a kombiseke ndlela leyi Xikwembu xi anakanyaka ha yona, xi titwaka ha yona naswona u kombise vumunhu bya xona ku antswa naswona a nga kona munhu la nga hi dyondzisaka kahle mayelana na Yehovha ku tlula ndlela leyi Yesu a endleke ha yona. Loko Yesu a ri laha misaveni a nga twarisanga vito ra Yehovha ntsena. Ematshan’weni ya sweswo u hi kombise leswi Xikwembu xi nga xiswona. (Hlaya Matewu 11:27.) Yesu u endle sweswo hi ndlela leyi a a vulavula ha yona, hi swiendlo swakwe, hi madyondziselo yakwe na hi ndlela leyi a vekeke xikombiso ha yona.

6. Xana leswi Yesu a swi dyondziseke swi paluxa yini malunghana na Yehovha?

 ⁶ Yesu u hi dyondzise leswi Xikwembu xi swi languteleke eka hina ni ndlela leyi xi titwaka ha yona hi vagandzeri va xona. (Mat. 22:36-40; Luka 12:6, 7; 15:4-7) Hi xikombiso, endzhaku ko tshaha wun’wana wa Milawu ya Khume lowu nge, “u nga tshuki u endla vuoswi,” Yesu u hlamusele langutelo ra Xikwembu hi leswi humelelaka embilwini ya munhu loko a nga si endla xiendlo xolexo. U te: “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.” (Eks. 20:14; Mat. 5:27, 28) Endzhaku ko vulavula hi ndlela leyi Vafarisi a va xi hlamusela ha yona xiga lexi nga eka Nawu lexi nge, “u fanele u rhandza warikwenu u venga nala wa wena,” Yesu u hlamusele ndlela leyi Yehovha a ehleketaka ha yona, a ku: “Hambetani mi rhandza valala va n’wina, mi khongelela lava mi xanisaka.” (Mat. 5:43, 44; Eks. 23:4; Lev. 19:18) Loko hi twisisa ndlela leyi Xikwembu xi anakanyaka ha yona, ni ndlela leyi xi titwaka ha yona ni leswi xi swi languteleke eka hina, swi ta hi pfuna leswaku hi xi tekelela hi xitalo.

7, 8. Hi dyondza yini malunghana na Yehovha eka xikombiso xa Yesu?

⁷ Yesu u tlhele a paluxa leswi Tatana wakwe a nga xiswona hi xikombiso lexi a xi vekeke. Loko hi hlaya eka Tievhangeli leswaku Yesu u va twele vusiwana vanhu lava pfumalaka, lava xanisekaka ni ndlela leyi a hlundzukeleke vadyondzisiwa vakwe ha yona loko va holovela vana, hi swi vona kahle leswaku Tatana u titwa hi ndlela leyi fanaka. (Mar. 1:40-42; 10:13, 14; Yoh. 11:32-35) Anakanya hi ndlela leyi swiendlo swa Yesu swi hi pfunaka ha yona leswaku hi xiya timfanelo ta Xikwembu letikulu. Masingita lawa Kreste a ma endleke ma hi kombisa matimba lamakulu lawa a a ri na wona. Kambe matimba lawa a a ri na wona a nga ma tirhiselanga leswaku a vuyeriwa kumbe a vavisa van’wana. (Luka 4:1-4) Kunene ku hlongola ka yena vaxavisi lava nga ni makwanga etempeleni ku swi kombisa kahle leswaku u ni vululami! (Mar. 11:15-17; Yoh. 2:13-16) Ndlela leyi a a dyondzisa ha yona ni marito lamanene lawa a ma tirhiseke ku fikelela timbilu ta vanhu swi kombisa leswaku a a ‘tlula Solomoni’ hi vutlhari. (Mat. 12:42) Bibele yi ri hlamusela kahle rirhandzu leri Yesu a ri kombiseke hi ku nyikela hi moya-xiviri wakwe hikwalaho ka vanhu van’wana, yi ku, “a nga kona la nga ni rirhandzu ro tlula leri.”—Yoh. 15:13.

⁸ N’wana wa Xikwembu u n’wi yimele hi ku helela Yehovha eka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a wu vuleke ni ku wu endla lerova u kote ku vula a ku: “Loyi a ndzi voneke u vone na Tatana.” (Hlaya Yohane 14:9-11.) Ku landzela Kreste swa fana ni ku landzela Yehovha.

Yesu I Mutotiwa Wa Yehovha

9. Yesu u ve Mutotiwa wa Xikwembu rini naswona njhani?

⁹ Xiya leswi humeleleke hi xixikana xa 29 C.E., loko Yesu loyi a a ri ni malembe ya 30 a ta eka Yohane lowo Khuvula. “Loko Yesu a khuvuriwile, a huma hi ku hatlisa ematini; kutani waswivo, matilo ma pfuleka, a vona moya wa Xikwembu wu xika ku fana ni tuva wu ta ehenhla ka yena.” Hi nkarhi wolowo, u ve Kreste kumbe Mesiya. Hi nkarhi wolowo Yehovha hi byakwe u tivise leswaku Yesu i Mutotiwa wakwe hi ku vula a ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke.” (Mat. 3:13-17) Hakunene lexi i xivangelo lexi twalaka xo va hi landzela Kreste!

10, 11. (a) Xana xithopo lexi nge “Kreste” xi tirhisiwa hi tindlela tihi eka Yesu? (b) Ha yini hi fanele hi tiyiseka leswaku hi landzela Yesu Kreste?

¹⁰ EBibeleni xithopo lexi nge, “Kreste” xi tirhisiwa ku vitana Yesu hi tindlela to hambana-hambana  to tanihi Yesu Kreste, Kreste Yesu na Kreste. Yesu hi yena a nga rhanga a tirhisa xiga lexi nge “Yesu Kreste,” ku nga vito leri landzeriwaka hi xithopo. Loko a khongela eka Tata wakwe, u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yoh. 17:3) Ku tirhisiwa ka xithopo lexi eka ndzimana leyi swi endla leswaku munhu a dzikisa mianakanyo yakwe eka loyi a rhumiweke hi Xikwembu a tlhela a va Mutotiwa wa xona. Loko xithopo xi vekiwe emahlweni ka vito, tanihi le ka xiga lexi nge “Kreste Yesu,” ku kandziyisiwa xikhundlha lexi a nga na xona, ku nga ri yena. (2 Kor. 4:5) Loko ku tirhisiwa xithopo lexi nge “Kreste,” ku va ku kandziyisiwa xikhundlha xa Yesu tanihi Mesiya.—Mint. 5:42.

¹¹ Ku nga khathariseki ndlela leyi xithopo lexi nge “Kreste” xi tirhisiweke ha yona eka Yesu, xi kandziyisa mhaka leyi ya nkoka: Hambileswi N’wana wa Xikwembu a teke laha misaveni a ri munhu wa nyama naswona a twariseke ku rhandza ka Tata wakwe, a a nga ri munhu la tolovelekeke kumbe muprofeta ntsena; a a tele leswaku a ta va Mutotiwa wa Yehovha. Hi fanele hi tiyiseka leswaku hi landzela Mutotiwa loyi.

Yesu Hi Yena Ntsena Ndlela Yo Ponisiwa Ha Yona

12. I mhaka yihi ya nkoka leyi Yesu a yi byeleke muapostola Tomasi emahlweninyana ka ku fa ka yena, leyi nga ya nkoka ni le ka hina?

¹² Xivangelo xin’wana xa nkoka xo va hi hambeta hi landzela Mesiya xi boxiwe hi Yesu loko a vulavula ni vaapostola vakwe vo tshembeka, eka tiawara ti nga ri tingani a nga si fa. Loko Yesu a hlamula xivutiso xa Tomasi malunghana ni marito lawa a ma vuleke hi ta ku famba ka yena a ya va lunghiselela ndhawu, u te: “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi. A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.” (Yoh. 14:1-6) Hi nkarhi wolowo Yesu a a vulavula ni vaapostola va 11 vo tshembeka. U va tshembise ndhawu etilweni, kambe marito yakwe a ma ri ya nkoka ni le ka lava va nga ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki laha misaveni. (Nhlav. 7:9, 10; 21:1-4) Njhani?

13. Hikwalaho ka yini Yesu a vuriwa “ndlela”?

¹³ Yesu Kreste i “ndlela.” Leswi swi vula leswaku hi yena ntsena loyi hi nga tshinelaka eka Xikwembu ha yena. Mhaka leyi yi vonaka kahle loko hi khongela, hikuva loko hi khongela hi vito ra Yesu ha tiyiseka leswaku Tatana u ta hi nyika xin’wana ni xin’wana lexi hi xi kombelaka lexi fambisanaka ni ku rhandza ka Yena. (Yoh. 15:16) Hambiswiritano, Yesu i “ndlela” na hi ndlela yin’wana. Xidyoho xi hambanise vanhu ni Xikwembu. (Esa. 59:2) Yesu u nyikele hi “moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.” (Mat. 20:28) Hikwalaho ka sweswo, Bibele yi ri: “Ngati ya Yesu . . . [yi] hi basisa eswidyohweni hinkwaswo.” (1 Yoh. 1:7) Hikwalaho N’wana u pfule ndlela yo vuyelelana ni Xikwembu. (Rhom. 5:8-10) Hi nga va ni vuxaka lebyinene na Xikwembu loko hi va ni ripfumelo eka Yesu hi tlhela hi n’wi yingisa.—Yoh. 3:36.

14. Xana Yesu i “ntiyiso” hi ndlela yihi?

¹⁴ Yesu i “ntiyiso” hileswi minkarhi hinkwayo a a vulavula ni ku hanya hi ntiyiso ni hileswi vuprofeta hinkwabyo lebyi tsariweke lebyi vulavulaka hi Mesiya byi hetisekeke eka yena. Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Ku nga khathariseki leswaku switshembiso swa Xikwembu swi tarise ku yini, swi ve Ina ha yena.” (2 Kor. 1:20) Hambi ku ri “ndzhuti wa swilo leswinene leswi nga ta ta,” leswi nga eNawini wa Muxe swi ve swa xiviri eka Kreste Yesu. (Hev. 10:1; Kol. 2:17) Yesu hi yena loyi vuprofeta hinkwabyo byi vulavulaka ha yena naswona byi hi pfuna leswaku hi twisisa ntirho wakwe lowu nga wa nkoka eku hetisekeni ka xikongomelo xa Yehovha. (Nhlav. 19:10) Leswaku hi vuyeriwa eka ku hetiseka ka xikongomelo xa  Xikwembu malunghana na hina, hi fanele hi landzela Mesiya.

15. Xana Yesu i “vutomi” hi ndlela yihi?

¹⁵ Yesu i “vutomi” hikuva u xave vanhu hi ngati yakwe, naswona vutomi lebyi nga heriki i nyiko leyi Xikwembu xi yi nyikaka “ha Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Rhom. 6:23) Nakambe Yesu i “vutomi” eka lava feke. (Yoh. 5:28, 29) Ku engetela kwalaho, anakanya hi leswi a nga ta swi endla loko a ri Muprista Lonkulu hi nkarhi wa Ku Fuma ka yena ka Gidi ra Malembe. Phela u ta endla leswaku lava fumiwaka hi yena emisaveni va kutsuriwa hi ku helela eka xidyoho ni rifu!—Hev. 9:11, 12, 28.

16. Hi xihi xivangelo lexi hi nga na xona xo landzela Yesu?

¹⁶ Hikwalaho nhlamulo ya Yesu eka Tomasi i ya nkoka swinene eka hina. Yesu i ndlela ni ntiyiso ni vutomi. Hi yena loyi Xikwembu xi n’wi rhumeke laha misaveni leswaku misava yi ponisiwa hikwalaho ka yena. (Yoh. 3:17) Naswona a nga kona loyi a nga yaka eka Tatana handle ko ya ha yena. Bibele yi swi veka erivaleni yi ku: “A ku na ku ponisiwa eka un’wana, hikuva ku hava vito rin’wana ehansi ka tilo leri nyikiweke vanhu leri hi faneleke ku ponisiwa ha rona.” (Mint. 4:12) Hikwalaho, ku nga khathariseki leswaku a hi pfumela yini enkarhini lowu hundzeke, hi ta va hi tlharihile loko hi pfumela eka Yesu, hi n’wi landzela kutani hi kongomisiwa evuton’wini.—Yoh. 20:31.

Hi Lerisiwa Ku Yingisa Kreste

17. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi yingisa N’wana wa Xikwembu?

¹⁷ Petro, Yohane na Yakobo va vone xivono lexi nga tolovelekangiki. Hi nkarhi wolowo va twe rito ri huma etilweni ri ku: “Loyi i N’wananga, loyi a hlawuriweke. N’wi yingiseni.” (Luka 9:28, 29, 35) I swa nkoka leswaku hi yingisa xileriso xo yingisa Mesiya.—Hlaya Mintirho 3:22, 23.

18. Hi nga n’wi yingisa njhani Yesu Kreste?

¹⁸ Ku yingisa Yesu swi katsa ku ‘languta swinene-nene eka yena ni ku ehleketisisa hi xikombiso xakwe.’ (Hev. 12:2, 3) Hikwalaho, hi fanele hi “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo” leswi hi swi hlayaka eBibeleni malunghana na yena ni le ka minkandziyiso ya “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” ku katsa ni leswi hi swi twaka malunghana na yena eminhlangaweni ya Vukreste. (Hev. 2:1; Mat. 24:45) Leswi hi nga tinyimpfu takwe, a hi tikarhateleni ku yingisa Yesu ni ku n’wi landzela.—Yoh. 10:27.

19. I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi landzela Kreste?

¹⁹ Xana hi nga swi kota ku ya emahlweni hi landzela Kreste hambiloko hi langutane ni swiyimo swo tika? Ina, hi nga swi kota, loko hi “tshama [hi] namarhele ntila wa marito lama nga ni rihanyo” hi ku hanya hileswi hi swi dyondzaka “hi ripfumelo ni rirhandzu leswi nga mayelana na Kreste Yesu.”—2 Tim. 1:13.

Xana U Dyondze Yini?

• Ha yini ku landzela “Kreste” swi nga kurisaka vuxaka bya hina na Yehovha?

• Ha yini ku tekelela Yesu swi fana ni ku tekelela Yehovha?

• Yesu i “ndlela ni ntiyiso ni vutomi” hi ndlela yihi?

• Ha yini hi fanele hi yingisa Mutotiwa wa Yehovha?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Leswi Yesu a a swi dyondzisa swi kombise ndlela leyi tlakukeke leyi Yehovha a anakanyaka ha yona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Hi fanele hi landzela Mutotiwa wa Yehovha hi ku tshembeka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 32]

Yehovha u te: “Loyi i N’wananga, . . . n’wi yingiseni”