Tekelela Yesu Hi Ku Chumayela Hi Vurhena

‘Hi kume vurhena bya ku mi byela mahungu lamanene.’—1 TES. 2:2.

1. Ha yini mahungu lamanene ya Mfumo ma tsakisa?

KUNENE swa tsakisa ku twa mahungu lamanene! Mahungu lamanene ngopfu ku tlula hinkwawo i ya Mfumo wa Xikwembu. Mahungu lawa lamanene ma hi tiyisekisa hi ta ku herisiwa ka maxangu, mavabyi, switlhavi, gome ni rifu. Ma hi nyika ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki, ma hi paluxela xikongomelo xa Xikwembu naswona ma hi komba ndlela leyi hi nga vaka ni vuxaka lebyinene na xona ha yona. U nga ha ehleketa leswaku munhu un’wana ni un’wana u ta tsakela ku twa mahungu lawa lama Yesu a ma byeleke vanhu. Kambe lexi twisaka ku vava, van’wana a va ma tsakeli.

2. Hlamusela marito ya Yesu lama nge: “Ndzi tele ku ta vanga ku avana.”

² Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi nga ehleketi leswaku ndzi tise ku rhula emisaveni; a ndzi tisanga ku rhula, kambe ndzi tise banga. Hikuva ndzi tele ku ta vanga ku avana exikarhi ka jaha ni tata wa rona, ni le xikarhi ka n’wana wa nhwanyana ni mana wa yena, ni le xikarhi ka nhlomi ni n’wingi wa yona. Hakunene, valala va munhu ku ta va vanhu va ndyangu wa yena.” (Mat. 10:34-36)  Vanhu vo tala a va ma amukeli mahungu lamanene. Van’wana va tiendla valala va vanhu lava va ma chumayelaka, hambiloko va ri maxaka.

3. I yini lexi hi xi lavaka leswaku hi kota ku endla ntirho wa hina wo chumayela?

³ Hi chumayela rungula leri fanaka ni leri Yesu a ri chumayeleke, naswona loko vanhu vo tala va ri twa a va ri amukeli hilaha van’wana va endleke hakona eminkarhini ya yena. Sweswo a swi fanelanga swi hi hlamarisa. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Hlonga a ri n’wi tluli n’wini wa rona hi vukulu. Loko va ndzi xanisile, na n’wina va ta mi xanisa.” (Yoh. 15:20) Ematikweni yo tala a hi xanisiwi hi ku kongoma, kambe ha hlangana na vona vanhu lava delelaka va tlhela va nga hi tsakeli. Xisweswo hi fanele hi va ni ripfumelo ni xivindzi leswaku hi tiyisela entirhweni wa hina wo chumayela mahungu lamanene hi vurhena.—Hlaya 2 Petro 1:5-8.

4. Ha yini Pawulo a a fanele a ‘kuma vurhena’ byo chumayela?

⁴ Kumbexana minkarhi yin’wana swa ku tikela ku ya ensin’wini, kumbe tindlela tin’wana to chumayela ti nga ha vonaka ti ku chavisa. Loko swi ri tano, a wu wexe. Muapostola Pawulo a a ri muchumayeri loyi a nga ni vurhena naswona a a wu twisisa kahle ntiyiso, kambe minkarhi yin’wana a swi n’wi tikela ku chumayela. U tsalele Vakreste va le Tesalonika a ku: “Loko hi rhange hi xaniseka ni ku rhukaniwa (hilaha mi tivaka hakona) eFilipiya, mi tiva ndlela leyi hi kumeke vurhena ha yona hikwalaho ka Xikwembu xa hina, bya ku mi byela mahungu lamanene ya Xikwembu hi ku lwa lokukulu ngopfu.” (1 Tes. 2:2) Le Filipiya valawuri va be Pawulo ni munghana wa yena Silasi hi tinhonga va va pfalela ekhotsweni kutani va va boha hi tingole. (Mint. 16:16-24) Hambiswiritano, Pawulo na Silasi va “kume vurhena” byo ya emahlweni va chumayela. Xana hi nga endlisa ku yini hi ndlela leyi fanaka? Leswaku hi kuma nhlamulo, a hi kambisiseni leswi endleke leswaku malandza ya Xikwembu ya le minkarhini ya Bibele ma kota ku vulavula ntiyiso malunghana na Yehovha hi vurhena, naswona a hi voneni ndlela leyi hi nga xi tekelelaka ha yona xikombiso xa wona.

Vurhena Bya Laveka Leswaku Munhu A Hlula Valala

5. Hikwalaho ka yini vanhu lava tshembekaka eka Yehovha a va fanele va va ni vurhena?

⁵ Entiyisweni Yesu Kreste hi yena xikombiso lexikulu xa munhu la veke ni xivindzi ni vurhena. Hambiswiritano, ku sukela eku sunguleni ka matimu ya vanhu, minkarhi hinkwayo vanhu lava tshembekaka eka Yehovha a va fanele va va ni vurhena. Ha yini? Endzhaku ka nxandzuko wa le Edeni, Yehovha u profete leswaku ku ta va ni vulala exikarhi ka lava tirhelaka Xikwembu ni lava tirhelaka Sathana. (Gen. 3:15) Vulala lebyi byi hatle byi vonaka loko munhu wo lulama, Avele a dlayiwile hi makwavo. Hi ku famba ka nkarhi, Enoko wanuna wo tshembeka la hanyeke Ndhambi yi nga si va kona, u sungule ku va ni valala. U profete leswaku Xikwembu xi ta ta ni tintsumi ta xona ta makume ya magidi leswaku xi avanyisa vanhu lava nga chaviki Xikwembu. (Yudha 14, 15) Vanhu vo tala a va nga lava no ri twa rungula leri. Vanhu va venge Enoko naswona swi ve erivaleni leswaku a va ta va va n’wi dlayile loko Yehovha a a nga n’wi tekanga. Enoko u kombise vurhena lebyikulu!—Gen. 5:21-24.

6. Ha yini Muxe a a fanele a va ni vurhena loko a vulavula na Faro?

⁶ Nakambe ehleketa hi vurhena lebyi Muxe a veke na byona loko a vulavula na Faro, mufumi loyi a a tekiwa a ri muyimeri wa swikwembu naswona a a tekiwa a ri xikwembu hi byakwe, n’wana wa xikwembu xa dyambu lexi vuriwaka Ra. Swi nga ha endleka leswaku yena ku fana ni vafumi lavan’wana va le Egipta a a gandzela xifaniso xa yena. Xileriso xa Faro a xi nga tluriwi. Leswi Faro a a ri mufumi, a a tikukumuxa a tlhela a oma nhloko, a a nga lavi ku byeriwa hi van’wana leswaku a endla yini. Muxe loyi a a ri murisi la titsongahataka, u ye eka wanuna yoloye hi ku phindha-phindha, hambileswi Faro a a nga n’wi rhambanga naswona a a nga swi lavi leswaku a n’wi endzela. I yini leswi Muxe a vuleke leswaku a swi ta humelela etikweni ra Egipta? I makhombo lama chavisaka. Xana Muxe a a lava yini eka Faro? A a lava leswaku Faro a tshika mahlonga ya yena ya timiliyoni ma famba! A swi kanakanisi leswaku Muxe a a fanele a va ni vurhena!—Tinhl. 12:3; Hev. 11:27.

7, 8. (a) Hi yini miringo leyi weleke vanhu vo tshembeka va khale swinene? (b) I yini lexi pfuneke malandza ya khale ya Xikwembu leswaku ma va ni vurhena loko ma seketela ni ku kondletela vugandzeri byo tenga?

⁷ Eka malembe-xidzana lama landzeleke, vaprofeta ni malandza ya Xikwembu yo tshembeka ma  ye emahlweni ma va ni xivindzi xo lwela vugandzeri lebyi tengeke. Misava ya Sathana a yi va venga. Pawulo u te: “Va khandliwe hi maribye, va ringiwile, va saheleriwile, va file hi ku tlhaviwa hi banga, va famba-fambe va ambale madzovo ya tinyimpfu, va ambale madzovo ya timbuti, loko va ri eku pfumaleni, enhlomulweni, eku xanisiweni.” (Hev. 11:37) I yini lexi pfuneke malandza wolawo yo tshembeka ya Xikwembu leswaku ma yima ma tiyile? Eka tindzima ti nga ri tingani ta le mahlweni ka leyi, muapostola loyi u vule leswaku i yini lexi endleke leswaku Avele, Abrahama, Sara ni van’wana va va ni matimba yo tiyisela. U te: ‘A va kumanga ku hetiseka ka switshembiso, kambe hi ripfumelo va swi vone swi ri ekule swinene kutani va swi amukerile.’ (Hev. 11:13) A swi kanakanisi leswaku vaprofeta vo tanihi Eliya, Yeremiya ni van’wana vo tshembeka lava hanyeke loko Kreste a nga si ta laha misaveni, lava veke ni vurhena byo lwela vugandzeri bya ntiyiso, na vona va pfuniwile leswaku va tiyisela hi ku tshama va langutele ku hetiseka ka switshembiso swa Yehovha.—Tito 1:2.

⁸ Vanhu volavo vo tshembeka lava hanyeke loko Kreste a nga si ta emisaveni a va langutele vumundzuku lebyi vangamaka ni lebyi tsakisaka. Loko va pfuxiwa eku feni, va ta hetelela va hetiseka ni ku “ntshunxiwa evuhlongeni bya ku onhaka” hi mintirho ya vuprista ya Kreste Yesu ni ya vaprista lava nga ehansi ka yena va 144 000. (Rhom. 8:21) Ku engetela kwalaho, Yeremiya ni malandza man’wana ya Xikwembu ya khale lama veke ni vurhena va ve ni xivindzi hikwalaho ka xitiyisekiso xa Yehovha, lexi kumekaka eka xitshembiso lexi a xi byeleke Yeremiya a ku: “Va ta lwa na wena, kambe a va nge ku hluli, hikuva ‘mina ndzi na wena,’ ku vula Yehovha, ‘leswaku ndzi ku kutsula.’” (Yer. 1:19) Namuntlha loko hi anakanya hi switshembiso swa Xikwembu swa vumundzuku bya hina ni xitiyisekiso xa xona xa leswaku xi ta hi sirhelela eka minkucetelo leyi nga onhaka vuxaka bya hina na xona, na hina ha tiyisiwa.—Swiv. 2:7; hlaya 2 Vakorinto 4:17, 18.

Rirhandzu Ri Susumetele Yesu Leswaku A Chumayela Hi Vurhena

9, 10. Yesu u kombise vurhena hi tindlela tihi emahlweni ka (a) vafundhisi, (b) vuthu ra masocha, (c) muprista lonkulu, (d) Pilato?

⁹ Yesu loyi a nga Xikombiso xa hina, u kombise vurhena hi tindlela to hambana-hambana. Hi xikombiso, hambileswi Yesu a a vengiwa hi vanhu lava nga ni valawuri ni nkucetelo wo biha, a nga tshikanga ku vula leswi Xikwembu a xi lava leswaku vanhu va swi tiva. Hi xivindzi u paluxe swiendlo swo biha swa vafundhisi lava a va tiendla van’wavunene ni leswi a va dyondzisa tidyondzo ta mavunwa. Yesu u va sole hi ku kongoma vavanuna volavo. Siku rin’wana u te: “Khombo eka n’wina, vatsari ni Vafarisi, vakanganyisi, hikuva mi fana ni masirha lama chuchutiweke, lawa kunene ma vonakaka ma sasekile ehandle kambe endzeni ma tele marhambu ya vanhu lava feke ni thyaka ra mixaka-xaka. Hi ndlela yoleyo na n’wina, kunene, ehandle mi vonaka mi lulamile eka vanhu, kambe endzeni mi tele vukanganyisi ni ku kala nawu.”—Mat. 23:27, 28.

¹⁰ Yesu hi xivindzi u titivisile eka vona hambileswi a a rhendzeriwe hi vuthu ra masocha entangeni wa Getsemani. (Yoh. 18:3-8) Endzhaku ka sweswo u yisiwe emahlweni ka Sanedri ivi a konanisiwa hi muprista lonkulu. Hambileswi a a swi tiva leswaku muprista lonkulu a a lava tindlela to n’wi dlaya, Yesu u vule hi xivindzi leswaku Yena a a ri Kreste tlhelo N’wana wa Xikwembu. U tlhele a vula leswaku va ta n’wi vona “a tshame evokweni ra xinene ra matimba naswona a ta hi mapapa ya tilo.” (Mar. 14:53, 57-65) Endzhakunyana ka  sweswo, Yesu u yisiwe eka Pilato loyi a a ri ni matimba ya ku n’wi ntshunxa. Kambe Yesu a nga hlamulanga nchumu eka swihehlo leswi a a hehliwa ha swona. (Mar. 15:1-5) Hinkwaswo sweswo a swi lava leswaku a va ni xivindzi.

11. Vurhena byi fambisana njhani ni rirhandzu?

¹¹ Yesu u byele Pilato a ku: “Leswi ndzi velekeriweke swona, ni leswi ndzi teleke swona emisaveni i ku ta nyikela vumbhoni malunghana ni ntiyiso.” (Yoh. 18:37) Yehovha u lerise Yesu leswaku a chumayela mahungu lamanene, naswona Yesu a a swi tsakela ku ma chumayela hikuva a a rhandza Tata wakwe wa le tilweni. (Luka 4:18, 19) Nakambe Yesu a a rhandza vanhu. A a swi tiva leswaku va ni swiphiqo evuton’wini. Hilaha ku fanaka, hi chumayela hi vurhena hikwalaho ka leswi hi rhandzaka Xikwembu ni vanhu van’wana.—Mat. 22:36-40.

Moya Lowo Kwetsima Wu Hi Nyika Matimba Yo Chumayela Hi Vurhena

12. I yini lexi endleke leswaku vadyondzisiwa vo sungula va tsaka?

¹² Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani Yesu a file, vadyondzisiwa va tsakile hileswi Yehovha a engeteleke vadyondzisiwa van’wana. Hi siku rin’we ntsena, Vayuda va kwalomu ka 3 000 ni vanhu lava hundzukeke lava humaka ematikweni yo tala lava a va ye eYerusalema leswaku va ya tlangela Pentekosta va khuvuriwile. Swi nga ha endleka leswaku munhu un’wana ni un’wana eYerusalema a a vulavula hi xiendlakalo lexi. Bibele yi ri: “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana wu sungula ku chava, kutani ku humelela swihlamariso ni masingita yo tala hi vaapostola.”—Mint. 2:41, 43.

13. Ha yini vamakwerhu va kombele vurhena, naswona ku ve ni vuyelo byihi?

¹³ Leswi vafundhisi a va hlundzukile, va pfalele Petro na Yohane ekhotsweni vusiku hinkwabyo ivi va va lerisa leswaku va nga ha vulavuli hi Yesu. Loko va ntshunxiwile va ye va ya vika eka vamakwavo leswi va humeleleke naswona hinkwavo va khongerile malunghana ni nkaneto lowu va langutaneke na wona, va kombela va ku: “Yehovha, . . . pfumelela mahlonga ya wena leswaku ma hambeta ma vula rito ra wena hi vurhena lebyi heleleke.” Xana hi byihi vuyelo lebyi veke kona? “Hinkwavo va tala moya lowo kwetsima va vula rito ra Xikwembu hi vurhena.”—Mint. 4:24-31.

14. Moya lowo kwetsima wu hi pfuna njhani loko hi ri karhi hi chumayela?

¹⁴ Tsundzuka leswaku i moya lowo kwetsima wa Yehovha lowu nga matimba lowu pfuneke vadyondzisiwa leswaku va chumayela rito ra Xikwembu hi vurhena. Xivindzi lexi hi nga na xona xo chumayela ntiyiso eka van’wana hambi ku ri lava kanetaka rungula ra hina, a xi humi eka hina. Yehovha u ta hi nyika moya lowo kwetsima loko hi wu kombela eka yena. Hi ku pfuniwa hi Yehovha na hina hi nga va ni vurhena lebyi lavekaka leswaku hi hlula nkaneto wihi na wihi lowu hi langutanaka na wona.—Hlaya Pisalema 138:3.

Vakreste Namuntlha Va Chumayela Hi Vurhena

15. Ntiyiso wu endla leswaku vanhu va avana hi ndlela yihi namuntlha?

¹⁵ Ninamuntlha ntiyiso wu endla leswaku vanhu va avana hilaha a swi ri hakona eminkarhini ya khale. Van’wana va byi amukela vugandzeri bya hina, kasi van’wana a va byi twisisi hambi ku ri ku byi xixima. Van’wana va hi sandza, va hi hlekula hambi ku ri ku hi venga, hilaha Yesu a profeteke hakona. (Mat. 10:22) Minkarhi yin’wana swihaxa-mahungu swi hi onha vito hi ku hangalasa mavunwa ya rihlaza malunghana na hina. (Ps. 109:1-3) Kambe, vanhu va Yehovha va chumayela mahungu lamanene hi vurhena emisaveni hinkwayo.

16. Hi wihi ntokoto lowu kombisaka leswaku vurhena byi nga cinca langutelo ra vanhu lava hi va chumayelaka?

¹⁶ Vurhena bya hina byi nga endla leswaku vanhu va cinca ndlela leyi va ri tekaka ha yona rungula ra Mfumo. Makwerhu un’wana wa xisati wa le Kyrgyzstan u ri: “Siku rin’wana loko ndzi ri entirhweni wo chumayela, wanuna un’wana loyi a nga n’wini wa muti u te: ‘Ndza pfumela eka Xikwembu kambe ku nga ri eka Xikwembu xa Vakreste. Loko wo tlhela u nghena laha, ndzi ta ku sasatela hi mbyana ya mina!’ Endzhaku ka yena a ku ri ni mbyana leyikulu yi bohiwe hi nketani. Kambe hi nkarhi wa tsima ro hangalasa Kingdom News No. 37, leyi nge ‘Vukhongeri Bya Mavunwa Byi Ta Lovisiwa Ku Nga Ri Khale!’ ndzi tlhelele emutini wolowo ndzi anakanya leswaku ndzi ta kuma xirho xin’wana xa ndyangu wolowo. Kambe, ku tlhele ku huma wanuna luya a nga vulavula na mina. Ndzi hatle ndzi khongela eka Yehovha ivi ndzi ku: ‘Xewani,  ndza ha swi tsundzuka leswi u ndzi byeleke swona tolweni, naswona ndza ha yi tsundzuka ni mbyana ya wena. Kambe a ndzi nga ta ku tsona xiphephana lexi, hikuva ku fana na wena ndzi pfumela eka Xikwembu xin’we xa ntiyiso. Ku nga ri khale Xikwembu xi ta herisa vukhongeri lebyi nga xi xiximiki. U nga kuma swo tala hi mhaka leyi hi ku hlaya xiphephana lexi.’ Lexi ndzi hlamariseke, wanuna yoloye u xi amukerile xiphephana xexo. Hiloko ndzi hundzela eka yindlu yin’wana. Endzhaku ka timinete ti nga ri tingani, wanuna yoloye u te eka mina hi ku tsutsuma a khome xiphephana xolexo. Hiloko a ku: ‘Ndzi xi hlayile. Xana ndzi fanele ndzi endla yini leswaku ndzi nga weriwi hi vukarhi bya Xikwembu?’” Ku sunguriwe dyondzo ya Bibele ni wanuna yoloye, naswona u sungule ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste.

17. Xana vurhena bya makwerhu un’wana wa xisati byi n’wi tiyise njhani wansati un’wana loyi a a dyondzeriwa Bibele?

¹⁷ Vurhena bya hina byi nga tlhela byi khutaza van’wana leswaku va va ni vurhena. Le Rhaxiya makwerhu un’wana wa xisati loyi a a famba hi bazi u kombe munhu un’wana loyi a a khandziye na yena bazi magazini. Hi nkarhi wolowo, wanuna un’wana u suke exitulwini xakwe ivi a wutlela makwerhu yoloye magazini kutani a wu petsa-petsa a wu cukumeta ehansi. U rhuketele makwerhu yoloye a tlhela a n’wi lerisa leswaku a n’wi nyika adirese ya yena ni ku n’wi lerisa leswaku a nga chumayeli eximutanini xexo. Makwerhu yoloye u khongele eka Yehovha a kombela mpfuno naswona u tsundzuke marito ya Yesu lama nge: “Mi nga va chavi lava dlayaka miri.” (Mat. 10:28) U suke a yima ivi a byela wanuna yoloye a rhurile a ku: “A ndzi nge ku nyiki adirese ya mina, naswona ndzi ta ya emahlweni ndzi chumayela eximutanini lexi.” Hiloko a chika ebazini. Makwerhu yoloye wa xisati a a nga swi tivi leswaku endzeni ka bazi rero a ku ri ni wansati loyi a a dyondza na yena Bibele. Wansati yoloye a a nga yi eminhlanganweni ya Vukreste hikwalaho ko chava vanhu. Hambiswiritano, endzhaku ko vona vurhena bya makwerhu loyi wa xisati, wansati yoloye u endle xiboho xa leswaku u ta sungula ku ya eminhlanganweni.

18. I yini lexi nga ta ku pfuna leswaku u chumayela hi vurhena hilaha Yesu a endleke hakona?

¹⁸ Eka misava leyi leyi tihambaniseke ni Xikwembu, swi lava hi va ni vurhena leswaku hi chumayela hilaha Yesu a endleke hakona. I yini lexi nga ta ku pfuna ku endla tano? Anakanya hi vumundzuku. Tshama u ri karhi u rhandza Xikwembu ni vanhu-kulobye. Khongela eka Yehovha leswaku a ku nyika xivindzi. Tshama u karhi u tsundzuka leswaku a wu wexe hikuva Yesu u na wena. (Mat. 28:20) Moya lowo kwetsima wu ta ku tiyisa. Naswona Yehovha u ta ku katekisa a tlhela a ku seketela. Hikokwalaho, onge hi nga va ni xivindzi kutani hi ku: “Yehovha i mupfuni wa mina; ndzi nga ka ndzi nga chavi. Xana munhu a nga ndzi endla yini?”—Hev. 13:6.

U Nga Hlamula Njhani?

• Ha yini malandza ya Xikwembu ma fanele ma va ni vurhena?

• Loko swi ta emhakeni yo va ni vurhena, hi dyondza yini eka . . . 

vanhu vo tshembeka lava hanyeke Kreste a nga si tswariwa?

Yesu Kreste?

Vakreste vo sungula?

Vakreste-kulorhi namuntlha?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Hi xivindzi Yesu u paluxe swiendlo swa vukanganyisi swa vafundhisi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Yehovha u hi nyika xivindzi leswaku hi chumayela