Rirhandzu Ra Kreste Ri Hi Susumetela Ku Rhandza Van’wana

“Yesu u va rhandzile vanhu vakwe lava a va ri emisaveni, u va rhandze ku fikela emakumu.”—YOH. 13:1.

1, 2. (a) I yini lexi hlamarisaka hi rirhandzu leri Yesu a ri kombiseke? (b) Hi tihi tindlela to kombisa rirhandzu leti hi nga ta bula ha tona exihlokweni lexi?

YESU u veke xikombiso lexi hetisekeke xo kombisa rirhandzu. Xin’wana ni xin’wana lexi a xi endleke, ndlela leyi a a vulavula ha yona, ndlela leyi a a hanya ha yona, ndlela leyi a a dyondzisa ha yona ni rifu ra yena ra gandzelo, swi kombise rirhandzu leri a nga na rona. Yesu u rhandze vanhu lava a a hlangana na vona naswona ngopfu-ngopfu vadyondzisiwa va yena, a kondza a fa.

² Valandzeri va Yesu va fanele va landzela xikombiso xa yena lexikulu xa rirhandzu. Xi tlhela xi hi susumetela ku rhandza vamakwerhu va le vandlheni, swin’we ni vanhu hinkwavo hi ndlela leyi fanaka. Exihlokweni lexi, hi ta kambisisa leswi vakulu va vandlha va nga swi dyondzaka eka Yesu malunghana ni ku kombisa rirhandzu eka vanhu lava dyoheke, hambiloko va endle swidyoho leswikulu. Hi ta tlhela hi bula hi ndlela leyi rirhandzu ra Yesu ri va susumetelaka ha yona Vakreste ku pfuna vamakwavo evandlheni ni vanhu van’wana loko va ri ni swiphiqo swa timali, loko va weriwe hi makhombo niloko va vabya.

3. Xana Yesu u n’wi khome njhani Petro hambileswi a endleke xidyoho lexikulu?

³ Hi vusiku bya le mahlweni ka siku leri Yesu a a ta dlayiwa ha rona, muapostola wa yena Petro u n’wi landzule kanharhu. (Mar. 14:66-72) Kambe, loko Petro a vuyile, hilaha Yesu a vuleke hakona ka ha ri emahlweni leswaku a a ta vuya, Yesu u n’wi rivalerile. Yesu u nyike Petro vutihlamuleri lebyikulu. (Luka 22:32; Mint. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Hi dyondza yini eka Yesu malunghana ni ndlela leyi a a va teka ha yona vanhu lava endleke swidyoho leswikulu?

Kombisa Mianakanyo Leyi Fanaka Ni Ya Kreste Eka Vadyohi

4. Hi le xiyin’weni xihi laha ngopfu-ngopfu ku faneleke ku kombisiwa langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni ra Kreste?

⁴ Xin’wana xa swiyimo swo tala leswi lavaka leswaku munhu a kombisa mianakanyo yo fana ni ya Kreste, lexi nga ha tshikilelaka swinene hiloko vanhu van’wana va dyohile, ku nga ha va ku ri xirho xa ndyangu kumbe munhu un’wana evandlheni. Lexi khomisaka gome, leswi masiku yo hetelela ya mafambiselo ya Sathana ma nga le kusuhi ni ku hela, moya wa misava wu vanga leswaku mahanyelo ma hohloka swinene. Langutelo ra misava leyi ra ku nga vi na mhaka ni mahanyelo kumbe langutelo ro homboloka malunghana ni leswi nga swinene kumbe swo homboloka ri nga khumba un’wana ni un’wana wa hina, ri tsanisa ku tiyimisela ka munhu ku endla swilo leswinene. Hi lembe-xidzana ro sungula, van’wana va boheke ku susiwa evandlheni ra Vukreste, kasi van’wana va lo soriwa kunene. Xiyimo xa ha fana ninamuntlha. (1 Kor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20) Nilokoswiritano, loko vakulu lava tengaka timhaka leti va kombisa rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste, sweswo swi nga ha yi khumba swinene mbilu ya mudyohi.

5. Vakulu va fanele va ri tekelela njhani langutelo ra Kreste loko va pfuna mudyohi?

⁵ Minkarhi hinkwayo vakulu va fanele va namarhela milawu leyinene leyi kongomisaka ya Yehovha, ku fana na Yesu. Loko va endla tano va kombisa vunene, musa ni rirhandzu ra Yehovha. Loko munhu a hundzuka hakunene, a ‘tshoveke mbilu’ naswona a ‘pfotloke emoyeni’ hikwalaho ka xidyoho xa yena, a swi nge va tikeli vakulu ku “ololoxa munhu wo tano hi moya wo rhula.” (Ps. 34:18; Gal. 6:1) Kambe va fanele va n’wi khoma njhani munhu loyi a delelaka naswona a nga tisoliki?

6. I yini leswi vakulu va faneleke va swi papalata loko va pfuna vadyohi naswona ha yini?

 ⁶ Loko mudyohi a nga yi amukeli ndzayo ya le Matsalweni kumbe a ringeta ku vona van’wana nandzu hikwalaho ka xidyoho lexi a xi endleke, vakulu ni van’wana va nga ha hlundzuka. Leswi va tivaka xidyoho lexi munhu yoloye a xi endleke, va nga ha ringeka ivi va hlundzukisiwa hi swiendlo ni langutelo rakwe. Kambe, ku hlundzuka ku nyanyisa swilo naswona a ku kombisi “mianakanyo ya Kreste.” (1 Kor. 2:16; hlaya Yakobo 1:19, 20.) Yesu u holovele vanhu van’wana va le nkarhini wa yena, kambe a nga si tshama a vula nchumu lowu kombisaka rivengo kumbe lowu kombisaka leswaku a a lava ku va twisa ku vava. (1 Pet. 2:23) Ku ri na sweswo, hi marito ni hi swiendlo swa yena u swi veke erivaleni eka vadyohi leswaku va nga hundzuka kutani va tlhela va amukeleka eka Yehovha. Hakunene, xin’wana xa swivangelo-nkulu swa ku ta ka Yesu emisaveni a ku ri ku “ta ponisa vadyohi.”—1 Tim. 1:15.

7, 8. I yini lexi faneleke xi kongomisa vakulu eka timhaka leti khumbaka vuavanyisi?

⁷ Xikombiso xa Yesu xi fanele xi yi khumba njhani ndlela leyi hi va tekaka ha yona vanhu lava faneleke va tshinyiwa evandlheni? Tsundzuka leswaku lunghiselelo ra le Matsalweni ra ku tshinya munhu evandlheni ri sirhelela ntlhambi naswona ri nga ha susumetela mudyohi la tshinyiweke leswaku a hundzuka. (2 Kor. 2:6-8) Swi khomisa gome ku vona vadyohi van’wana va nga hundzuki ivi va boheka ku susiwa evandlheni, kambe swa khutaza ku tiva leswaku vo tala va vanhu lava susiwaka evandlheni endzhaku ka nkarhi va vuyela eka Yehovha ni le vandlheni ra yena. Loko vakulu va kombisa langutelo leri fanaka ni ra Kreste, va endla leswaku swi n’wi olovela mudyohi ku hundzuka ivi eku heteleleni a vuya. Enkarhini lowu taka, swi nga ha endleka leswaku van’wana va vanhu volavo lava tshameke va dyoha va nga ha yi tsundzuki ndzayo hinkwayo ya le Matsalweni leyi vakulu va va tshinyeke ha yona, kambe handle ko kanakana a va nge swi rivali leswaku vakulu va va xiximile va tlhela va va khoma hi rirhandzu.

⁸ Hikwalaho, vakulu va fanele va kombisa “mihandzu ya moya,” ngopfu-ngopfu rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste, hambiloko mudyohi a nga yi amukeli ndzayo ya le Matsalweni. (Gal. 5:22, 23) A va fanelanga va hatlisela ku susa mudyohi evandlheni. Va fanele va swi kombisa leswaku va lava leswaku vadyohi va tlhelela eka Yehovha. Hikwalaho, loko hi  ku famba ka nkarhi mudyohi a hundzuka, tanihi leswi vo tala va hundzukaka, a nga ha n’wi nkhensa swinene Yehovha swin’we ni “tinyiko [leti nga] vanhu” leti endleke leswaku swi n’wi olovela ku tlhelela evandlheni.—Efe. 4:8, 11, 12.

Ku Kombisa Rirhandzu Leri Fanaka Ni Ra Kreste eNkarhini Wa Makumu

9. Nyika xikombiso xa ndlela leyi Yesu a va kombiseke rirhandzu ha yona vadyondzisiwa va yena.

⁹ Luka u vulavula hi xikombiso lexikulu xa rirhandzu ra Yesu. Leswi Yesu a a swi tiva leswaku hi ku famba ka nkarhi, masocha ya Varhoma a ma ta rhendzela muti wa Yerusalema lowu avanyisiweke, ma sivela vanhu ku baleka, u lemuxe vadyondzisiwa va yena hi rirhandzu a ku: “Loko mi vona Yerusalema wu rhendzeriwa hi mavuthu lama goveke, swi tiveni leswaku ku lovisiwa ka wona ku tshinele.” Xana a va fanele va endla yini? Yesu u va nyike swileriso leswi nga erivaleni ni leswi kongomeke ka ha ri emahlweni. “Kutani lava nga eYudiya a va balekele etintshaveni, lava nga exikarhi ka wona a va suke, lava nga etindhawini ta le handle va nga tshuki va nghena emutini; hikuva lawa i masiku yo tisa vululami, leswaku swilo hinkwaswo leswi tsariweke swi hetiseka.” (Luka 21:20-22) Endzhaku ka loko masocha ya Varhoma ma rhendzele muti wa Yerusalema hi 66 C.E., vanhu lava yingisaka va landzele swileriso leswi.

10, 11. Xana ku kambisisa mhaka ya ku baleka ka Vakreste vo sungula eYerusalema swi nga hi pfuna njhani leswaku hi lunghekela “nhlomulo lowukulu”?

¹⁰ Loko Vakreste va baleka eYerusalema, a va fanele va kombisana rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste, tanihi leswi Kreste na yena a va kombiseke rirhandzu. Entiyisweni a va fanele va avelana leswi va nga na swona. Kambe vuprofeta bya Yesu a byi ta hetiseka hi ndlela leyikulu endzhaku ka ku lovisiwa ka muti wolowo wa khale. U profetile a ku: “Ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu ku nga si tshamaka ku humelela lowu fanaka na wona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi, e-e, naswona a wu nge he tlheli wu va kona.” (Mat. 24:17, 18, 21) Na hina hi nga ha langutana ni swiphiqo hi tlhela hi pfumala swilo swa nkoka leswi vonakaka loko “nhlomulo lowukulu” lowu taka, wu nga si sungula niloko se wu sungurile. Ku va ni langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni ra Kreste swi ta hi pfuna leswaku hi tiyisela.

¹¹ Enkarhini wolowo, hi ta boheka ku landzela xikombiso xa Yesu hi kombisa rirhandzu ra xiviri. Pawulo u tsundzuxile malunghana ni mhaka leyi a ku: “Un’wana ni un’wana wa hina a a tsakise warikwavo eka leswi nga swinene leswaku swi n’wi aka. Hikuva hambi a ri Kreste a nga titsakisanga . . . Onge Xikwembu lexi nyikaka ku tiyisela ni nchavelelo xi nga mi pfumelela ku va ni langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni leri Kreste Yesu a a ri na rona, exikarhi ka n’wina.”—Rhom. 15:2, 3, 5.

12. Hi fanele hi hlakulela ku va ni rirhandzu ra muxaka muni sweswi, naswona ha yini?

 ¹² Petro, loyi na yena Yesu a n’wi kombiseke rirhandzu, u khutaze Vakreste ku hlakulela “xinakulobye xa vumakwerhu lexi nga riki na vukanganyisi” ni ku kombisa “ku yingisa ntiyiso.” Vakreste va fanele va “[rhandzana] swinene ku suka embilwini.” (1 Pet. 1:22) Namuntlha ku tlula rini na rini hi fanele hi hlakulela rirhandzu ro tano leri fanaka ni ra Kreste. Ana se mintshikilelo hinkwayo leyi tshikilelaka vanhu hinkwavo va Xikwembu ya karhi ya nyanya. A nga kona munhu loyi a faneleke a veka ntshembo wa yena eka nhlangano wihi ni wihi wa misava leyi ya khale, hilaha ku tsekatseka ka mafambiselo ya timali ta misava loku ka ha ku endlekaka ku swi kombisaka kahle hakona. (Hlaya 1 Yohane 2:15-17.) Ku ri na sweswo, leswi makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma tshineleke swinene, hi fanele hi tshinela eka Yehovha ni le ka vamakwerhu, hi va vanghana lavakulu va vamakwerhu evandlheni. Pawulo u tsundzuxile a ku: “Mi va ni xinakulobye lexikulu erirhandzwini ra vumakwerhu. Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” (Rhom. 12:10) Naswona Petro u kandziyise yinhla leyi ku ya emahlweni a ku: “Ku tlula hinkwaswo, rhandzanani hi rirhandzu ro enta, hikuva rirhandzu ri funengeta swidyoho swo tala.”—1 Pet. 4:8.

13-15. Vamakwerhu van’wana va ri kombise njhani rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste endzhaku ka loko ku ve ni timhangu ta ntumbuluko?

¹³ Emisaveni hinkwayo, Timbhoni ta Yehovha ti tiveriwa ku kombisa rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste. Anakanya hi Timbhoni leti tirheke hi ku tirhandzela ti pfuneta endzhaku ka loko ku ve ni xidzedze ni xihuhuri etindhawini to tala edzongeni wa United States hi 2005. Hi ku susumetiwa hi xikombiso xa Yesu xa rirhandzu, vanhu vo tlula 20 000 va tirhe hi ku tirhandzela, naswona vo tala va siye makaya ya vona lamanene ni mintirho ya vona leswaku va ya pfuna vamakwerhu lava hlaseriweke.

¹⁴ Endhawini yin’wana, mati ya le lwandle ma fambe mpfhuka lowu endlaka 80 wa tikhilomitara ma huma elwandle ma nghena exikarhi ka tiko, ma tlakuke 10 wa timitara. Loko mati wolawo ma vohlile, makaya ni miako yin’wana yo tala leyi a yi ri endleleni ya mati wolawo a yi onhakile. Timbhoni leti tirhaka hi ku tirhandzela leti humaka ematikweni yo hlayanyana, leti tin’wana ta tona a ti ri ni vutshila byo karhi, ti te ni switirho swa tona ni swilo swo aka ha swona endhawini yoleyo naswona a ti tiyimiserile ku endla ntirho wihi ni wihi lowu a wu lava ku endliwa. Tinoni tin’wana timbirhi leti nga vamakwavo ti rhwale swilo swa tona hi xibebe kutani ti famba mpfhuka wo tlula 3 000 wa tikhilomitara leswaku ti ya pfuna. Makwavo lowun’wana u sele endhawini yoleyo, a hambeta a pfuna komiti ya kwalaho yo phalala naswona i phayona ra nkarhi hinkwawo.

¹⁵ Ku tlhele ku akiwa kumbe ku pfuxetiwa tiyindlu to tlula 5 600 ta Timbhoni endhawini yoleyo. Xana Timbhoni ta kwalaho ti titwe njhani loko ti kombisiwe rirhandzu rolero lerikulu? Makwerhu un’wana wa xisati loyi yindlu ya yena a yi mbundzumuxiwile u ye a ya tshama eka kharavhani yin’wana leyitsongo leyi lwangu ra yona a ri pfuta naswona xitofu lexi a xi ri kwalaho a xi nga tirhi kahle. Vamakwerhu va n’wi akele yindlu leyitsongo yo saseka. Makwerhu loyi wa xisati u ririle a yime emahlweni ka yindlu ya yena yo saseka, a nkhensa Yehovha ni vamakwerhu. Minkarhi yo tala, Timbhoni ta kwalaho leti tiyindlu ta tona a ti mbundzumuxiwile ti tshame etindhawini ta xinkarhana ku ringana lembe kumbe ku tlula endzhaku ka loko tiyindlu ta  tona ti tlhele ti akiwa. Ha yini? A ti lava leswaku etindlwini ta tona leti akiweke hi vuntshwa ku tshama vatirhi va mphalalo. Mawaku xikombiso lexinene xa ku kombisa langutelo ra mianakanyo ra Kreste!

Ku Kombisa Langutelo Leri Fanaka Ni Ra Kreste Eka Lava Vabyaka

16, 17. Hi nga ri kombisa njhani langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni ra Kreste eka lava vabyaka?

¹⁶ Vunyingi bya hina a hi si tshama hi weriwa hi mhangu leyikulu ya ntumbuluko. Kambe vunyingi bya hina hi langutane ni swiphiqo swa rihanyo, ku nga ha va swa hina kumbe swa swirho swa mindyangu ya hina. Langutelo leri Yesu a a ri na rona hi vanhu lava vabyaka i xikombiso lexinene eka hina. Rirhandzu ra yena ri n’wi susumetele ku va twela vusiwana. Loko mintshungu yi n’wi tisele vanhu lava vabyaka, “[u hanyise] hinkwavo lava a va nga pfukanga kahle.”—Mat. 8:16; 14:14.

¹⁷ Namuntlha, Vakreste a va na matimba ya Yesu yo horisa vanhu hi singita, kambe ku fana na Yesu va ni ntwela-vusiwana eka vanhu lava vabyaka. Xana sweswo va swi kombisa njhani? Vakulu va kombisa leswaku va ni langutelo ra mianakanyo ro fana ni ra Kreste hi ku hlela malunghiselelo yo pfuna lava vabyaka evandlheni ni ku tiyisekisa leswaku vanhu volavo va wu kuma mpfuno lowu, va landzela nawu lowu kongomisaka lowu boxiweke eka Matewu 25:39, 40. * (Yi hlaye.)

18. Vamakwerhu vambirhi va xisati va ri kombise njhani rirhandzu ra xiviri eka makwerhu un’wana wa xisati, naswona ku ve ni vuyelo byihi?

¹⁸ I ntiyiso leswaku a swi kali swi lava leswaku munhu a va nkulu leswaku a ta endlela van’wana leswinene. Anakanya hi mhaka ya Charlene wa malembe ya 44, loyi a a ri na vuvabyi bya khensa naswona a a byeriwe leswaku u saleriwe hi masiku ya khume ntsena leswaku a hanya. Vamakwerhu van’wana vambirhi va xisati ku nga Sharon na Nicolette, loko va vone xilaveko lexi a xi ri kona nileswaku a swi boha leswaku nuna wa Charlene a tshama a ri ku n’wi khathaleleni, va tile va ta n’wi khathalela eka masiku ya yena yo hetelela. Masiku wolawo ya khume ma hundzuke mavhiki ya tsevu, kambe vamakwerhu lava vambirhi va xisati va kombise rirhandzu ra vona kukondza Charlene a fa. Sharon u ri: “Swa tika loko u swi tiva leswaku munhu loyi a vabyaka a nge holi u ta fa. Kambe Yehovha u hi tiyisile. Mhaka leyi yi hi endle hi rhandza Yehovha swinene hi tlhela hi rhandzana.” Nuna wa Charlene u ri: “A ndzi ti rivali tintswalo leti vamakwerhu lava vambirhi va xisati va hi kombiseke tona. Xikongomelo xa vona lexinene ni langutelo ra vona lerinene swi endle leswaku Charlene, nkatanga wo tshembeka a kota ku tiyisela naswona swi ndzi endle ndzi titwa ndzi ntshunxekile, ku nga nchumu lowu a ndzi wu lava. A ndzi nge swi rivali leswi va ndzi endleleke swona. Ku tikarhata ka vona ku tiyise ripfumelo ra mina eka Yehovha ni ndlela leyi ndzi rhandzaka vamakwerhu hinkwavo ha yona.”

19, 20. (a) Hi swihi swivumbeko swa ntlhanu swa langutelo ra mianakanyo ra Kreste leswi hi swi kambisiseke? (b) Xana u tiyimisele ku endla yini?

¹⁹ Eka swihloko leswinharhu leswi tlhandlamanaka, hi kambisise swivumbeko swa ntlhanu swa langutelo ra mianakanyo ra Yesu ni ndlela leyi hi nga n’wi tekelelaka ha yona loko hi anakanya ni loko hi endla swilo. A hi veni ni “moya wo rhula ni mbilu yo titsongahata” ku fana na Yesu. (Mat. 11:29) Onge na hina hi nga tikarhatela ku khoma van’wana hi musa hambiloko swihoxo swa vona swi ri erivaleni. A hi yingiseni swilaveko hinkwaswo swa Yehovha hi xivindzi, hambiloko hi langutane ni miringo.

²⁰ Xo hetelela, a hi kombiseni rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste eka vamakwerhu hinkwavo, hilaha Kreste a endleke hakona, “ku fikela emakumu.” Rirhandzu ro tano ri endla leswaku vanhu va swi vona leswaku hi valandzeri va Yesu va ntiyiso. (Yoh. 13:1, 34, 35) Ina, “rirhandzu ra n’wina ra vumakwerhu a ri ye emahlweni.” (Hev. 13:1) Mi nga kanakani! Tiyimiseleni ku tirhisa vutomi bya n’wina leswaku mi dzunisa Yehovha ni ku pfuna van’wana! Yehovha u ta katekisa matshalatshala ya n’wina lama humaka embilwini.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Xana U Nga Hlamusela?

• Vakulu va nga ri kombisa njhani langutelo ra mianakanyo ra Kreste eka vadyohi?

• Ha yini ku tekelela rirhandzu ra Kreste swi ri swa nkoka ngopfu-ngopfu enkarhini lowu wa makumu?

• Hi nga ri kombisa njhani langutelo ra mianakanyo ra Kreste eka lava vabyaka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Vakulu va lava leswaku lava dyoheke va tlhelela eka Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Vakreste lava humeke eYerusalema va ri kombise njhani langutelo ra mianakanyo ra Kreste?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Timbhoni ta Yehovha ti tiviwa hi ku kombisa rirhandzu leri fanaka ni ra Kreste