“Moya Ni Mutekiwa Va Hambeta Va Ku: ‘Tana!’”
“Moya Ni Mutekiwa Va Hambeta Va Ku: ‘Tana!’”
“Moya ni mutekiwa va hambeta va ku: ‘Tana!’ . . . Mani na mani la khomiweke hi torha a a te; mani na mani la swi navelaka a a nwe mati ya vutomi mahala.”—NHLAV. 22:17.
1, 2. Timhaka ta Mfumo ti fanele ti va ta nkoka ku fikela kwihi evuton’wini bya hina, naswona ha yini?
XANA timhaka ta Mfumo ti fanele ti va ta nkoka ku fikela kwihi evuton’wini bya hina? Yesu u khutaze valandzeri va yena ku ‘hambeta va lava mfumo ku sungula,’ a va tiyisekisa leswaku loko va endla tano Xikwembu xi ta enerisa swilaveko swa vona. (Mat. 6:25-33) U fanise Mfumo wa Xikwembu ni perela ya risima swinene lerova loko muxavisi la famba-fambaka a yi kumile u “[xavise] swilo hinkwaswo leswi a a ri na swona kutani a yi xava.” (Mat. 13:45, 46) Ntirho wo chumayela hi Mfumo ni wo endla vadyondzisiwa wu fanele wu va wa nkoka swinene eka hina.
2 Hilaha hi swi voneke hakona eswihlokweni swimbirhi leswi hundzeke, loko hi vulavula hi vurhena hi tlhela hi tirhisa Rito ra Xikwembu hi vutshila ensin’wini, hi kombisa leswaku hi kongomisiwa hi moya wa Xikwembu. Moya wolowo wu tlhela wu hi pfuna swinene leswaku hi hlanganyela nkarhi na nkarhi entirhweni wo chumayela hi Mfumo. A hi voneni leswaku wu hi pfuna njhani.
Xirhambo Lexi Yaka Eka Un’wana Ni Un’wana!
3. Vanhu hinkwavo va rhambiwa leswaku va ‘ta’ nwa mati ya muxaka muni?
3 Moya lowo kwetsima wu rhambe munhu un’wana ni un’wana. (Hlaya Nhlavutelo 22:17.) Xirhambo xolexo i xa ku va munhu a ‘ta’ a ta timula torha ra yena hi muxaka wo hlawuleka swinene wa mati. A hi mati lama tolovelekeke lama nga ni swiyenge swimbirhi swa hayidrojini ni xiyenge xin’we xa okisijini. Hambileswi mati ya xiviri ma nga ya nkoka eku endleni ka leswaku swivumbiwa swi kota ku hanya emisaveni, Yesu a a anakanya hi muxaka lowu hambaneke wa mati loko a byele wansati wa Musamariya exihlobyeni a ku: “Mani na mani la nwaka mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona a nge he tlheli a twa torha, kambe mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona ma ta va nseledyana wa mati lama pfelelaka ma nyika vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 4:14) Mati lama nga tolovelekangiki lawa vanhu va rhambiwaka leswaku va ta ma nwa ma endla leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki.
4. Ha yini ku ve ni xilaveko xa mati ya vutomi, naswona mati wolawo ma yimela yini?
4 Xilaveko xa mati wolawo ya vutomi xi ve kona loko wanuna wo sungula, Adamu a joyine nsati wa yena Evha leswaku va nga yingisi loyi a va vumbeke, ku nga Yehovha Xikwembu. (Gen. 2:16, 17; 3:1-6) Mpatswa wo sungula wu hlongoriwile ekaya ra wona leri a ri ri ntanga “leswaku [Adamu] a nga tshambuluti voko a teka mbhandzu wa murhi wa vutomi a dya kutani a hanya hilaha ku nga heriki.” (Gen. 3:22) Leswi Adamu a nga mutswari wa vanhu hinkwavo, u hundzisele rifu erixakeni hinkwaro ra vanhu. (Rhom. 5:12) Mati ya vutomi ma yimela malunghiselelo hinkwawo ya Xikwembu yo endla leswaku vanhu lava yingisaka va ntshunxiwa exidyohweni naswona va nga ha fi kutani xi va nyika vutomi lebyi nga heriki lebyi hetisekeke emisaveni leyi nga Paradeyisi. Malunghiselelo wolawo ma ve kona hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste.—Mat. 20:28; Yoh. 3:16; 1 Yoh. 4:9, 10.
5. Xirhambo xa leswaku vanhu va ta va ta “[nwa] mati ya vutomi mahala” xi huma eka mani? Hlamusela.
5 I mani la rhambaka vanhu leswaku va ta va ta “[nwa] mati ya vutomi mahala”? Loko malunghiselelo hinkwawo ya vutomi lama kumekaka ha Yesu ma ta va se ma pfuna vanhu hi ku helela hi nkarhi wa Mfumo wa Kreste wa Gidi ra Malembe, ma fanisiwa ni “nambu wa mati ya vutomi, lowu tengeke ku fana ni kristala.” Nambu wolowo wu voniwa wu “khuluka wu huma exiluvelweni xa Xikwembu ni xa Xinyimpfana.” (Nhlav. 22:1) Hikwalaho, Yehovha Munyiki wa Vutomi i Xihlovo xa mati lama nyikaka vutomi. (Ps. 36:9) Hi yena La endlaka leswaku mati wolawo ma kumeka hi ku tirhisa “Xinyimpfana,” ku nga Yesu Kreste. (Yoh. 1:29) Nambu lowu wo fanekisela i ndlela leyi Yehovha a nga ta yi tirhisa ku herisa ku onhaka hinkwako loku tiseriweke vanhu hikwalaho ka ku nga yingisi ka Adamu. Ina, xirhambo lexi nge “tana” xi huma eka Yehovha Xikwembu.
6. “Nambu wa mati ya vutomi” wu sungula rini ku khuluka?
6 Hambileswi “nambu wa mati ya vutomi” wu nga ta khuluka hi ku helela hi nkarhi wa Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe, wu sungule ku khuluka “esikwini ra Hosi,” leri sunguleke loko “Xinyimpfana” xi vekiwa exiluvelweni etilweni hi 1914. (Nhlav. 1:10) Hikwalaho, malunghiselelo man’wana ya vutomi ma sungule ku kumeka endzhaku ka kwalaho. Ma katsa Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, hikuva rungula ra yona ri vuriwa “mati.” (Efe. 5:26) Munhu un’wana ni un’wana wa rhambiwa leswaku a ta ‘nwa mati ya vutomi’ hi ku yingisela ni ku amukela mahungu lamanene ya Mfumo. Kambe i mani loyi kahle-kahle a rhambaka vanhu esikwini ra Hosi?
“Mutekiwa” U Ri “Tana!”
7. I vamani lava a va ri vo sungula ku rhamba van’wana “esikwini ra Hosi” leswaku va ‘ta,’ naswona a va rhamba vamani?
7 Swirho swa ntlawa wa mutekiwa, ku nga Vakreste lava totiweke hi moya, hi swona swo sungula ku rhamba van’wana swi ku “tana.” Xana swi rhamba vamani? Mutekiwa a nga tirhambi a ku “Tana!” Swi rhamba lava nga ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni endzhaku ka loko se ku lwiwe “nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.”—Hlaya Nhlavutelo 16:14, 16.
8. I yini lexi kombisaka leswaku Vakreste lava totiweke a va ri karhi twarisa xirhambo xa Yehovha ku sukela hi 1918?
8 Valandzeri va Kreste lava totiweke a va ri karhi va rhamba van’wana ku sukela hi 1918. Hi lembe rolero, nkulumo ya le rivaleni leyi nga ni nhloko-mhaka leyi nge “Timiliyoni Leti Hanyaka Sweswi Ti Nga Ka Ti Nga Fi” yi nyikele ntshembo wa leswaku vanhu vo tala va ta kuma vutomi emisaveni leyi nga paradeyisi endzhaku ka nyimpi ya Armagedoni. Nkulumo leyi nyikeriweke entsombanweni wa Swichudeni swa Bibele eCedar Point, Ohio, le U.S.A., hi 1922 yi khutaze vayingiseri ku ‘twarisa Hosi ni mfumo wa yona.’ Xikombelo xolexo xi pfune masalela ya ntlawa wa mutekiwa ku rhamba vanhu vo tala. Hi 1929, Xihondzo xo Rindza xa March 15 a xi ri ni nhloko-mhaka leyi nge “Xirhambo xa Musa,” leyi a yi sekeriwe eka Nhlavutelo 22:17. Xiphemu xin’wana xa xihloko xolexo a xi ku: “Ntlawa wa masalela yo tshembeka wu joyina [La nge Henhla-henhla] eka xirhambo xa musa kutani wu ku ‘Tana.’ Rungula leri ri fanele ri chumayeriwa eka lava navelaka ku lulama ni ntiyiso. Ri fanele ri chumayeriwa sweswi.” Ninamuntlha, ntlawa wa mutekiwa wa ha rhamba vanhu.
“Mani Na Mani La Swi Twaka A A Vule A Ku: ‘Tana!’”
9, 10. Lava va twaka xirhambo va rhambiwe ku vula va ku “Tana!” hi ndlela yihi?
9 Ku vuriwa yini hi lava va twaka xirhambo lexi nge “tana”? Va rhambiwa leswaku na vona va ku “Tana!” Hi xikombiso, nkandziyiso wa Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1932, eka tluka 232 wu te: “Vatotiwa a va khutaze vanhu hinkwavo lava nga ta hlanganyela eku chumayeleni ka van’wana mahungu lamanene ya mfumo. A swi bohi leswaku va va vatotiwa va Hosi leswaku va ta kota ku chumayela rungula ra Hosi. Timbhoni ta Yehovha ta chaveleleka swinene sweswi ku tiva leswaku ta pfumeleriwa ku yisa mati ya vutomi eka vanhu lava nga ta pona Armagedoni kutani va nyikiwa vutomi lebyi nga heriki emisaveni.”
10 Xihondzo xo Rindza xa August 15, 1934, eka tluka 249 loko xi kandziyisa vutihlamuleri bya lava twaka xirhambo lexi nge, “Tana!” xi te: “Lava va ntlawa wa Yonadabu va fanele va famba ni lava va ntlawa lowu fanekiselaka Yehu, hileswaku vatotiwa, kutani va twarisa rungula ra mfumo, hambileswi va nga riki timbhoni leti totiweke ta Yehovha.” Hi 1935, nhlamuselo ya “ntshungu lowukulu” lowu ku vulavuriwaka ha wona eka Nhlavutelo 7:9-17 yi vekiwe erivaleni. Sweswo swi endle leswaku ku va ni nhluvuko lowukulu entirhweni wa ku rhamba van’wana hi xirhambo xa Xikwembu. Ku sukela hi nkarhi wolowo, nhlayo leyi kulaka ya ntshungu lowukulu wa vagandzeri va ntiyiso, lava tlulaka nkombo wa timiliyoni sweswi, yi amukele xirhambo xolexo. Loko va twe rungula rolero hi ndlela yo tlangela, va tinyiketerile eka Xikwembu, va khuvuriwa kutani va hlanganyela swin’we ni ntlawa wa mutekiwa eku rhambeni ka van’wana hi ku hiseka leswaku va ‘ta va ta nwa mati ya vutomi mahala.’
“Moya” Wu Ri, “Tana!”
11. Hi lembe-xidzana ro sungula C.E., xana moya lowo kwetsima wu katseke njhani entirhweni wo chumayela?
11 Loko a chumayela esinagogeni le Nazareta, Yesu u pfule buku-nsongwa ya muprofeta Esaya kutani a hlaya a ku: “Moya wa Yehovha wu le henhla ka mina, hikuva u ndzi tote leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka swisiwana, u ndzi rhume leswaku ndzi chumayela ku ntshunxiwa ka makhumbi ni ku endliwa ka lava feke mahlo leswaku va tlhela va vona, ku ntshunxa lava tshikeleriweke va tifambela, ku chumayela lembe ra Yehovha ra ku amukeriwa.” Kutani Yesu u tirhise marito wolawo eka yena, a ku: “Namuntlha tsalwa leri ma ha ku ri twaka ri hetisekile.” (Luka 4:17-21) Loko a nga si tlhandlukela etilweni, Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Mi ta amukela matimba loko moya lowo kwetsima wu fika ehenhla ka n’wina, naswona mi ta va timbhoni ta mina . . . ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mint. 1:8) Hi lembe-xidzana ro sungula, moya lowo kwetsima wu hetisise xiphemu xa nkoka entirhweni wo chumayela.
12. Moya wa Xikwembu wu katseka njhani eku rhambiweni ka vanhu namuntlha?
12 Moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu katseka njhani eku rhambiweni ka vanhu namuntlha? Moya lowo kwetsima wu huma eka Yehovha. U tirhisa moya wolowo ku pfula timbilu ni mianakanyo ya ntlawa wa mutekiwa leswaku wu twisisa Rito ra yena, ku nga Bibele. Moya wolowo wu va susumetela ku rhamba van’wana ni ku hlamusela ntiyiso wa le Matsalweni eka lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga Paradeyisi. Ku vuriwa yini hi lava amukelaka xirhambo xexo, va va vadyondzisiwa va Yesu Kreste kutani va rhamba van’wana? Moya wa katseka ni le ka vona. Leswi va khuvuriweke ‘hi vito ra moya lowo kwetsima,’ va tirhisana na wona kutani va titshega hi wona leswaku wu va pfuna. (Mat. 28:19) Nakambe anakanya hi rungula leri chumayeriwaka hi vatotiwa ni hi ntshungu lowukulu lowu andzaka. Ri huma eBibeleni, ku nga buku leyi tsariweke ehansi ka nsusumeto lowu kongomeke wa moya wa Xikwembu. Hikwalaho, xirhambo xolexo xi twarisiwa hikwalaho ka moya lowo kwetsima. Entiyisweni, hi kongomisiwa hi moya wolowo. Xana mhaka yoleyo yi fanele yi wu khumba njhani nkarhi lowu hi wu hetaka entirhweni wo rhamba van’wana?
Va “Hambeta Va Ku: ‘Tana!’”
13. Xiga lexi nge “moya ni mutekiwa va hambeta va ku: ‘Tana!’” xi kombisa yini?
13 “Moya ni mutekiwa” a vo vula ntsena va ku, “Tana!” Riendli ra ririmi ro sungula leri tirhisiweke laha ri vula xiendlo lexi yaka emahlweni. Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa byi hlayeka hi ndlela leyi: “Moya ni mutekiwa va hambeta va ku: ‘Tana!’” Leswi swi kombisa leswaku xirhambo xolexo xa Xikwembu xi humesiwa nkarhi na nkarhi. Ku vuriwa yini hi lava va twaka xirhambo lexi kutani va xi amukela? Na vona va ri, “Tana!” Ntshungu lowukulu wa vagandzeri va ntiyiso ku vuriwa leswaku wu ‘endla ntirho wo kwetsima nhlikanhi ni vusiku etempeleni ya Yehovha.’ (Nhlav. 7:9, 15) Xana va endla ‘ntirho lowu vusiku ni nhlikanhi’ hi ndlela yihi? (Hlaya Luka 2:36, 37; Mintirho 20:31; 2 Vatesalonika 3:8.) Xikombiso xa Ana muprofeta wa xisati la dyuhaleke ni xa muapostola Pawulo xi kombisa leswaku ‘ntirho lowu wa vusiku ni nhlikanhi’ wu vula ku endla ntirho wa nsimu hi ku tshembeka naswona hi tikarhata swinene.
14, 15. Daniyele u swi kombise njhani leswaku i swa nkoka ku gandzela Xikwembu nkarhi na nkarhi?
14 Muprofeta Daniyele na yena u kombise nkoka wa ku gandzela Xikwembu nkarhi na nkarhi. (Hlaya Daniyele 6:4-10, 16.) A nga xi cincanga xiyimiso xa yena xa moya, ku nga mukhuva wa yena wa ku khongela eka Xikwembu “kanharhu hi siku . . . hilaha a a hamba a endla hakona” hambi swi ri swa n’hweti yin’we ntsena, hambileswi sweswo a swi vula ku lahleriwa ekheleni ra tinghala. Swiendlo swa yena swi va kombise kahle vanhu lava a va hlalerile leswaku a ku nga ri na nchumu wun’wana lowu a wu ri wa nkoka swinene eka yena ku tlula ku gandzela Yehovha nkarhi na nkarhi!—Mat. 5:16.
15 Endzhaku ka loko Daniyele a hete vusiku hinkwabyo a ri ekheleni ra tinghala, hosi yi tile ekheleni kutani yi huwelela yi ku: “Wena Daniyele, nandza wa Xikwembu lexi hanyaka, xana Xikwembu xa wena lexi u xi tirhelaka nkarhi hinkwawo xi swi kotile ku ku ponisa etinghaleni?” Xikan’we-kan’we Daniyele u te: “Wena hosi, hambeta u hanya hilaha ku nga riki na makumu. Xikwembu xa mina xi rhume ntsumi ya xona, yi pfala nomu wa tinghala, a ti ndzi lovisanga, tanihi leswi ndzi kumekeke ndzi kala nandzu emahlweni ka xona; ni le mahlweni ka wena, Wena hosi, a ndzi endlanga nchumu xo biha.” Yehovha u katekise Daniyele hileswi a a n’wi tirhela ‘nkarhi hinkwawo.’—Dan. 6:19-22.
16. Xikombiso xa Daniyele xa ku gandzela Xikwembu nkarhi na nkarhi xi fanele xi hi susumetela ku tivutisa swivutiso swihi malunghana ni ndlela leyi hi yaka ha yona ensin’wini?
16 Daniyele a a tiyimisele ku fa ematshan’weni ya ku honisa xiyimiso xa yena xa moya. Ku vuriwa yini hi hina? Hi titsona yini kumbe hi tiyimisele ku titsona yini leswaku hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu nkarhi na nkarhi? A hi fanelanga hi pfumela leswaku n’hweti yi hela hi nga si byela van’wana hi Yehovha! Loko swi koteka, hi fanele hi tikarhatela ku ya ensin’wini vhiki rin’wana ni rin’wana. Hambiloko hi vabya kumbe hi dyuharile kutani hi kota ku chumayela timinete ta 15 hi n’hweti ntsena, hi fanele hi vika nkarhi wolowo. Ha yini? Hikuva hi navela ku hambeta hi vula swin’we ni moya ni mutekiwa hi ku, “Tana!” Ina, hi lava ku endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi tshama hi ri vahuweleri va Mfumo lava vikaka nkarhi na nkarhi.
17. Hi yihi minkarhi ya ku twarisa xirhambo xa Yehovha leyi hi nga fanelangiki hi tlanga ha yona?
17 Hi fanele hi lava ku byela vanhu van’wana hi xirhambo xa Yehovha nkarhi wun’wana ni wun’wana, ku nga ri hi nkarhi lowu hi nga wu veka wa ku ya ensin’wini ntsena. Mawaku lunghelo leri hi nga na rona ra ku rhamba vanhu lava nga ni torha leswaku va ‘ta va ta nwa mati ya vutomi mahala’ ni hi minkarhi yin’wana, tanihi loko hi ye eku xaveni, hi ri eku fambeni, hi ri eku wiseni, hi ri entirhweni kumbe loko hi ya exikolweni! Hambiloko valawuri va sivela ntirho wa hina wo chumayela, hi hambeta hi chumayela hi vutlhari—kumbexana hi nghena etindlwini ti nga ri tingani kutani hi hundzela endhawini yin’wana kumbe hi ku chumayela swinene hi xitshuketa.
Hambeta U Ku “Tana!”
18, 19. U swi kombisa njhani leswaku u teka lunghelo ra ku va mutirhi-kulobye na Xikwembu ri ri ra risima?
18 Moya ni mutekiwa se va ni malembe yo tlula 90 va ri karhi va ku, “Tana!” eka munhu un’wana ni un’wana la nga ni torha ra mati ya vutomi. Xana se u xi twile xirhambo xa vona lexi tsakisaka? Kutani u khutaziwa ku rhamba van’wana.
19 A hi swi tivi leswaku xirhambo xa Yehovha xa rirhandzu xi ta hambeta xi twarisiwa ku fikela rini, kambe loko na hina hi rhamba van’wana hi ku “Tana!” sweswo swi ta hi endla vatirhi-kulobye na Xikwembu. (1 Kor. 3:6, 9) Rero i lunghelo lerikulu! Onge hi nga kombisa leswaku hi ri teka ri ri ra risima lunghelo rolero naswona “hi [nyikela] eka Xikwembu xitlhavelo xa ku dzunisa nkarhi hinkwawo” hi ku chumayela nkarhi na nkarhi. (Hev. 13:15) Hina hi nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni swin’we ni ntlawa wa mutekiwa a hi hambeteni hi ku, “Tana!” Naswona onge vo tala swinene va nga “[nwa] mati ya vutomi mahala”!
Xana U Dyondze Yini?
• I vamani lava rhambiwaka leswaku va ‘ta’?
• Ha yini ku nga vuriwaka leswaku xirhambo lexi nge “tana” xi huma eka Yehovha?
• Moya lowo kwetsima wu hetisisa xiphemu xihi eku twarisiweni ka xirhambo lexi nge “tana”?
• Ha yini hi fanele hi tikarhatela ku ya ensin’wini nkarhi na nkarhi?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Chati/Swifaniso leswi nga eka tluka 16]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
Hambetani Mi Ku, “Tana!”
1914
Vahuweleri va 5 100
1918
Vo tala va ta kuma vutomi emisaveni leyi nga Paradeyisi
1922
“Twarisani, twarisani, twarisani Hosi ni mfumo wa yona”
1929
Masalela yo tshembeka ma ri, “Tana!”
1932
Xirhambo lexi nge, “Tana!” xi hundziseriwa ni le ka vanhu lava nga riki vatotiwa
1934
Ntlawa wa Yonadabu wu rhambiwa leswaku wu ya chumayela
1935
Ku hlamuseriwa ka “ntshungu lowukulu”
2009
Vahuweleri va 7 313 173