Hlayisa “Ku Tenga Ka Mbilu” eMinkarhini Leyi Ya Mangava

“ANGA kona loyi a nga alaka leswaku vutengi i xiphiqo eKerekeni namuntlha.” Mutsari wa phepha-hungu wa Khatoliki loyi a vuriwaka Vittorio Messori u vule sweswo endzhaku ka loko ku ve ni ku tikhoma hi ndlela leyi thyakeke hi tlhelo ra rimbewu eKerekeni le Italy. “Naswona xiphiqo lexi a xi nge tlhantlhiwi hi ku herisiwa ka mhaka ya leswaku vafundhisi va fanele va va tinghwendza hikuva swiendlo sweswo swo hambana-hambana swi katsa 80 wa tiphesente ta vasodoma va xinuna, ku nga vafundhisi lava endlaka rimbewu ni vavanuna-kulobye ni vafana.”—La Stampa.

Handle ko kanakana ku andza ka vubihi lebyi nga kona i xikombiso xa ‘masiku lawa yo hetelela’ ya mafambiselo lawa ya swilo. (2 Tim. 3:1-5) Hilaha swiviko swa mahungu swi kombisaka hakona, ku hohloka ka ku tikhoma ku khumba vanhu hinkwavo ku katsa ni lava va tivitanaka vanhu va Xikwembu. Timbilu ta vona leti onhakeke ni leti thyakeke ti va susumetela ku endla swiendlo leswi hombolokeke. (Efe. 2:2) Hikwalaho ka sweswo, Yesu u tsundzuxile leswaku “embilwini ku huma ku anakanya ko homboloka, ku dlaya hi vomu, vuoswi, vumbhisa, vukhamba, vumbhoni bya mavunwa ni swisandzu.” (Mat. 15:19) Hambiswiritano, Yehovha Xikwembu u navela leswaku malandza yakwe ma rhandza “ku tenga ka mbilu.” (Swiv. 22:11) Hikwalaho, xana Mukreste a nga yi hlayisa njhani mbilu leyi tengeke eminkarhini leyi ya mangava?

Xana Swi Vula Yini Ku Va “Lavo Tenga eMbilwini”?

Hakanyingi eBibeleni “mbilu” ku vulavuriwa ha yona hi ndlela yo fanekisela. Hi ku ya hi buku yin’wana, xiga lexi tirhisiwaka ku hlamusela mbilu eBibeleni xi kombetela eka “xiyenge xa le ndzeni-ndzeni xa munhu” naswona “i xiyenge xo hlawuleka xa munhu lexi xi nga xa nkoka eka Xikwembu, lexi xi nga xisekelo xa vuxaka bya munhu ni Xikwembu, lexi endlaka leswaku munhu a tikhoma hi ndlela leyinene kumbe yo biha.” Mbilu yi yimela leswi hi nga swona hakunene endzeni. Hilaha buku leyi tshahiweke laha henhla yi vulaka hakona, Yehovha u kambela mbilu ya malandza ya yena a tlhela a yi tlangela.—1 Pet. 3:4.

EBibeleni, ku “tenga” ni ku “basa” swi nga kombetela eka nchumu lowu baseke hi xiviri. Kambe swiga leswi swi tirhisiwa ni le ka nchumu lowu baseke—lowu nga thyakisiwangiki kumbe lowu nga onhiwangiki—ku nga ha va emahanyelweni kumbe hi tlhelo ra vukhongeri. EDyondzweni ya le Ntshaveni, Yesu u te: “Va tsaka lavo tenga embilwini.” Entiyisweni a a vulavula hi lava baseke endzeni. (Mat. 5:8) Rirhandzu ra vona, ku navela ka vona swin’we ni swikongomelo swa vona swi basile. Rirhandzu ni ku nkhensa swi va susumetela ku rhandza Yehovha hi timbilu ta vona hinkwato, hi vutshembeki handle ka vukanganyisi. (Luka 10:27) A swi kanakanisi leswaku na wena wa swi lava ku basa hi ndlela yoleyo.

A Swi Olovi Ku Tshama U ‘Tengile eMbilwini’

Nandza wa Yehovha u fanele a ‘nga vi na nandzu emavokweni yakwe’ a tlhela a va la “baseke embilwini.” (Ps. 24:3, 4) Hambiswiritano, namuntlha ku va la “baseke embilwini” swi ya swi tika swinene eka malandza ya Xikwembu. Sathana ni misava leyi a yi fumaka, swin’we ni nyama ya hina leyi nga hetisekangiki swa hi tshikilela swinene leswaku hi hambana na Yehovha. Leswaku hi kota ku hlula mintshikilelo leyi, i swa nkoka swinene leswaku hi rhandza “ku tenga ka mbilu” naswona hi tiyimisela ku ku namarhela swinene. Sweswo swi ta hi sirhelela swi tlhela swi hi pfuna leswaku hi hambeta hi ri vanghana va Xikwembu. Xana hi nga yi hlayisa njhani mbilu leyi tengeke?

Eka Vaheveru 3:12 hi kuma xilemukiso lexi nge: “Tivoneleni, vamakwerhu, hi ku chava leswaku ku nga tshuka ku va ni un’wana wa n’wina la vaka ni mbilu yo homboloka leyi pfumalaka ripfumelo, hi  ku suka eka Xikwembu lexi hanyaka.” A hi nge swi koti ku tshama hi ‘tengile embilwini’ loko hi ri ni mbilu “leyi pfumalaka ripfumelo.” Hi tihi tidyondzo leti Sathana Diyavulosi a ti hangalaseke leswaku vanhu va teka ku va ni ripfumelo eka Xikwembu swi nga ri swa nkoka? Leswi swi katsa dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo, ya leswaku milawu ya mahanyelo ni ya vukhongeri yi ya hi swiyimo swin’we ni ku kanakana leswaku Matsalwa yo Kwetsima ma huhuteriwile. A hi fanelanga hi pfumela ku ngheniwa hi mianakanyo yoleyo leyi nga ni khombo. (Kol. 2:8) Ku dyondza Bibele siku ni siku ni ku anakanyisisa swinene hi yona swi ta hi sirhelela ngopfu eka minhlaselo leyi. Vutivi lebyi kongomeke bya Rito ra Xikwembu byi ta tiyisa ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona byi tlhela byi hi pfuna leswaku hi twisisa ndlela leyi a tirhisanaka ha yona ni vanhu. Loko hi lava ku fularhela mavonelo lama hoxeke ni ku hlayisa ripfumelo ra hina ri tiyile eka Yehovha leswaku hi hlayisa mbilu yo tenga, i swa nkoka leswaku hi va ni rirhandzu ni ku tlangela koloko.—1 Tim. 1:3-5.

Loko U Langutane Ni Ku Navela Ka Nyama

Nhlaselo wun’wana lowu hi nga ha langutanaka na wona loko hi ringeta ku tshama hi “tengile embilwini” wu katsa ku navela ka nyama ni swilo leswi vonakaka. (1 Yoh. 2:15, 16) Ku rhandza mali kumbe ku navela ku hlengeleta rifuwo ni ku va ni swilo leswi vonakaka swi nga onha mbilu, eku heteleleni swi endla leswaku Mukreste a endla swilo leswi nga fambisaniki ni ku rhandza ka Xikwembu. Vanhu va nga ri vangani a va tshembekanga entirhweni, va kanganyise van’wana kumbe va kale va yiva mali kumbe swilo leswi nga riki swa vona.—1 Tim. 6:9, 10.

Hi hala tlhelo, loko hi hlakulela ndlela leyinene yo chava ku hlundzukisa Yehovha, ku rhandza vululami ni ku tiyimisela ku va ni ripfalo lerinene, hi ta va hi kombisa leswaku hi rhandza “ku tenga ka mbilu.” Rirhandzu rero ri hi susumetela ku hambeta hi “tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.” (Hev. 13:18) Loko hi tshembeka hi nga kota ku nyikela vumbhoni lebyinene. Emilio, Mbhoni leyi nga Muntariyana leyi nga muchayeri eka khampani ya swo famba swa mani na mani, u kume xipachi lexi a xi ri na mali leyi nga endlaka 470 wa ti-euro (R5 100). Vatirhi-kulobye na yena va hlamarile loko a yisa xipachi xexo eka mininjhere wa  yena loyi endzhakunyana a xi nyikeke n’wini wa xona. Vatirhi-kulobye van’wana va Emilio va tsakisiwe swinene hi ndlela leyi a tikhomeke ha yona lerova va sungule ku tsakela Bibele ni ku yi dyondza. Hikwalaho ka sweswo, vanhu va nkombo eka mindyangu yimbirhi va amukele ntiyiso. I ntiyiso leswaku ku tshembeka ni ku va ni mbilu leyi tengeke swi nga susumetela van’wana leswaku va dzunisa Xikwembu.—Tito 2:10.

Nchumu wun’wana lowu nga ha vaka ni nkucetelo wo biha eka vutengi bya mbilu ya Mukreste i langutelo leri soholotiweke malunghana ni ku tikhoma ko biha hi tlhelo ra rimbewu. Leswi vanhu vo tala va tekaka vuxaka bya rimbewu bya le mahlweni ka vukati, vuoswi swin’we ni vusodoma tanihi nchumu lowu tolovelekeke, sweswo swi nga ha onha mbilu ya Mukreste. Munhu loyi a tikhomaka hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu a nga hetelela a hanya vutomi byimbirhi, a tumbeta xidyoho xexo. Hakunene sweswo swi ta va swi nga kombisi “ku tenga embilwini.”

Gabriele u khuvuriwe loko a ri ni malembe ya 15 naswona u nambe a sungula ku phayona. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi u sungule ku heta nkarhi ni vanghana vo biha etindhawini to tihungasa eka tona nivusiku. (Ps. 26:4) Sweswo a ku ri masungulo ya mahanyelo yo biha kutani u boheke ku susiwa evandlheni ra Vukreste. Ku tshinyiwa koloko hi Yehovha ku endle leswaku a tianakanyisisa swinene. Gabriele u ri: “Ndzi sungule ku endla swilo hinkwaswo leswi a ndzi swi vona swi nga ri swa nkoka eku sunguleni. Ndzi hlaye Bibele siku ni siku, ndzi ringeta ku twa leswi Yehovha a swi vulaka hakunene naswona ndzi hlaye minkandziyiso ya nhlengeletano ya Xikwembu hi vukheta. Ndzi vone ndlela leyi ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe swi vuyerisaka ni ku enerisa ha yona swin’we ni matimba lawa hi nga ma kumaka hi ku hlaya Bibele ni hi ku khongela swi huma embilwini.” Leswi swi pfune Gabriele leswaku a tshika ku tikhoma loko biha a tlhela a sungula ku tiyisa vuxaka bya yena na Yehovha.

Sweswi Gabriele i phayona nakambe swin’we ni nsati wa yena. Leswi endlekeke eka yena swi tiyisekisa ndlela leyi ku dyondza Bibele ni minkandziyiso leyi humaka eka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” swi nga n’wi pfunaka ha yona munhu leswaku a va ni mbilu leyi tengeke ni ku fularhela ku tikhoma ko biha.—Mat. 24:45; Ps. 143:10.

Ku Hlayisa “Ku Tenga Ka Mbilu” Loko U Ri eNdzingweni

Ntshikilelo lowu humaka eka vakaneti, swiphiqo swa timali swin’we ni vuvabyi lebyikulu, i swilo leswi heteke malandza man’wana ya Xikwembu matimba. Minkarhi yin’wana timbilu ta wona na tona ti khumbekile hi ndlela yo biha. Hosi Davhida na yena u langutane ni xiyimo lexi fanaka, u te: “Moya wa mina wa tsana endzeni ka mina; mbilu ya mina yi vonaka yi hele matimba endzeni ka mina.” (Ps. 143:4) I yini lexi n’wi pfuneke leswaku a hlula swiyimo sweswo? Davhida u tsundzuke ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaneke ha yona ni malandza ya xona swin’we ni ndlela leyi xi n’wi poniseke ha yona. U anakanyisise hi leswi Yehovha a swi endleke hikwalaho ka vito ra Yena lerikulu. Davhida a a tshamela ku khathala swinene hi mintirho ya Xikwembu. (Ps. 143:5) Hilaha ku fanaka, ku anakanyisisa hi Muvumbi wa hina ni hinkwaswo leswi a hi endleleke swona swin’we ni leswi a yaka emahlweni a hi endlela swona, swi ta hi pfuna loko hi ri endzingweni.

Loko hi khunguvanyisiwile kumbe hi vona onge hi khunguvanyisiwile hi nga ha hlundzuka. Ku tshamela ku anakanya hi leswi humeleleke swi nga endla leswaku hi nga va teki hi ndlela leyinene vamakwerhu. Hi nga ha tihambanisa ni vanhu van’wana naswona hi nga ha khathali hi vona. Hambiswiritano, xana swiendlo sweswo swi ta va swi fambisana ni ku navela ka hina ku va ni “ku tenga ka mbilu”? Swi le rivaleni leswaku ku lava ku va ni mbilu yo tano swi katsa ndlela leyi hi tirhisanaka ha yona ni Vakreste-kulorhi ni ndlela leyi hi angulaka ha yona loko hi nga twanani na vona.

Emisaveni leyi vubihi byi yaka byi nyanya ni leyi nga ni mahanyelo lama hohlokeke, hina Vakreste va ntiyiso hi hambana na yona hikuva hi rhandza “ku tenga ka mbilu.” Vutomi bya hina byi va ni xikongomelo lexinene loko hi ya hi va ni ku rhula loku hi vaka na kona hikwalaho ko endla ku rhandza ka Xikwembu. Ku tlula hinkwaswo, hi va ni vuxaka lebyikulu ni Muvumbi wa hina Yehovha Xikwembu, loyi a rhandzaka lava nga ni “mbilu leyi baseke.” (Ps. 73:1) Ina, hi nga va exikarhi ka lava nga ta tsaka hikuva “va ta vona Xikwembu” loko xi ri karhi xi pfuna lava rhandzaka “ku tenga ka mbilu,” hilaha Yesu a tshembiseke hakona.—Mat. 5:8.