Ku Khuvuriwa Hi Vito Ra Tatana Ni Ra N’wana Ni Ra Moya Lowo Kwetsima
Ku Khuvuriwa Hi Vito Ra Tatana Ni Ra N’wana Ni Ra Moya Lowo Kwetsima
“Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu . . . vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.”—MAT. 28:19.
1, 2. (a) Ku humelele yini eYerusalema hi Pentekosta ya 33 C.E.? (b) Ha yini vanhu vo tala entshungwini va susumeteleke ku khuvuriwa?
MINTSHUNGU ya vanhu lava humaka ematikweni yo tala a yi ri karhi yi ya ehansi ni le henhla le Yerusalema. Hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E., a ku ri ni nkhuvo wa nkoka naswona vaendzi vo tala a va te eka wona. Kambe ku humelele nchumu wun’wana lowu nga tolovelekangiki, ivi endzhaku ka sweswo muapostola Petro a nyikela nkulumo leyi khutazaka leyi veke ni vuyelo lebyi hlamarisaka. Vayuda va kwalomu ka 3 000 ni vanhu va matiko lava hundzukeke va khumbiwe hi marito ya yena, hiloko va hundzuka kutani va khuvuriwa ematini. Kutani va engeteriwe eka vandlha ra Vukreste leri a ra ha ku vumbiwa. (Mint. 2:41) Ku khuvuriwa ka vanhu volavo vo tala swinene eswidziveni ni le madan’wini ya le Yerusalema ku fanele ku vange hasahasa leyikulu!
2 I yini lexi endleke leswaku ku khuvuriwa vanhu vo tarisa xileswi? Hi siku rero, “ku humelel[e] huwa yi huma etilweni yi kotisa rimoyana leri hungaka hi rivilo ra matimba.” Ekamareni ra le henhla ra yindlu yin’wana, vadyondzisiwa va Yesu va kwalomu ka 120 va tale moya lowo kwetsima. Endzhaku ka sweswo, vavanuna ni vavasati lava xiximekaka va hlengeletanile naswona a va tsake swinene loko va twa vadyondzisiwa lava va “vulavula hi tindzimi to hambana-hambana.” Endzhaku ko twa leswi Petro a swi vuleke, ku katsa ni leswi a swi vuleke hi ku kongoma malunghana ni rifu ra Yesu, vo tala va ‘tlhaveke embilwini.’ Xana a va fanele va endla yini? Petro u te: “Hundzukani, un’wana ni un’wana wa n’wina a khuvuriwa hi vito ra Yesu Kreste . . . , kutani mi ta kuma nyiko ya mahala ya moya lowo kwetsima.”—Mint. 2:1-4, 36-38.
3. I yini leswi Vayuda ni vanhu va matiko lava hundzukeke a va fanele va swi endla hi siku ra Pentekosta?
3 Anakanya hi xiyimo xa vukhongeri xa Vayuda volavo ni vanhu va matiko lava hundzukeke loko va twe leswi vuriweke hi Petro. Se a va amukele Yehovha tanihi Xikwembu xa vona. Naswona loko va hlaye Matsalwa ya Xiheveru, a va twile hi ta moya lowo kwetsima, ku nga matimba lama tirhaka ya Xikwembu lama tirhisiweke hi nkarhi wa ku tumbuluxa ni le ndzhaku ka wona. (Gen. 1:2; Vaav. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Ps. 33:6) Kambe ku ni nchumu wun’wana lowu a va fanele va wu twisisa. A swi ri swa nkoka leswaku va twisisa va tlhela va amukela munhu loyi Xikwembu xi n’wi tirhiseke ku ponisa vanhu, ku nga Yesu la nga Mesiya. Hikwalaho, Petro u kandziyise xilaveko xa vona xa ku “khuvuriwa hi vito ra Yesu Kreste.” Emahlweni ka kwalaho, Yesu la pfuxiweke u lerise Petro swin’we ni van’wana leswaku va khuvula vanhu “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.” (Mat. 28:19, 20) Sweswo a swi ri swa nkoka swinene hi lembe-xidzana ro sungula naswona swa ha ri swa nkoka ninamuntlha. Nchumu wolowo wa nkoka i yini?
Hi Vito Ra Tatana
4. Hi kwihi ku cinca loku veke kona eka vanhu lava a va ri ni vuxaka na Yehovha?
4 Hilaha hi swi xiyeke hakona, lava va pfumeleke leswi Petro a swi vuleke enkulumeni ya yena a va gandzela Yehovha naswona a va ri ni vuxaka na yena. A va ringeta ku landzela Nawu wa yena, ku nga xivangelo lexi endleke leswaku vanhu lava humaka ematikweni man’wana va ta eYerusalema. (Mint. 2:5-11) Hambiswiritano, Xikwembu se a xi endle ku cinca lokukulu eka ndlela leyi a xi ta tirhisana ni vanhu ha yona. Xi fularhele Vayuda tanihi rixaka ra xona ro hlawuleka; ku hlayisa ka vona Nawu a ku nga ha ri ndlela leyi a yi ta endla leswaku va amukeleka eka xona. (Mat. 21:43; Kol. 2:14) A ku laveka nchumu wun’wana leswaku vayingiseri volavo va ta tshama va ri ni vuxaka na Yehovha.
5, 6. I yini leswi Vayuda va lembe-xidzana ro sungula ni vamatiko lava hundzukeke va swi endleke leswaku va ta va ni vuxaka na Xikwembu?
5 A va nga fanelanga va fularhela Yehovha, Munyiki wa vona wa Vutomi. (Mint. 4:24) Lava va amukeleke nhlamuselo ya Petro a va swi vona sweswi ku tlula rini na rini leswaku Yehovha a a ri Tatana la nga ni tintswalo. U rhumele Mesiya leswaku a ta va kutsula naswona a a tiyimiserile ku rivalela hambi ku ri lava Petro a vuleke marito lawa malunghana na vona: “Yindlu ya Israyele hinkwayo a yi tive hakunene leswaku Xikwembu xi n’wi endle Hosi ni Kreste, yena Yesu loyi mi n’wi beleleke.” Entiyisweni, lava tirhiseke marito ya Petro a va ta va ni xivangelo lexikulu xa ku tlangela leswi Tatana a swi endleleke hinkwavo lava a va lava ku va ni vuxaka ni Xikwembu!—Hlaya Mintirho 2:30-36.
6 Hakunene, Vayuda volavo ni vanhu lava hundzukeke a va swi vona leswaku ku va ni vuxaka na Yehovha a swi katsa ku n’wi teka tanihi Muponisi wa vanhu hi ku tirhisa Yesu. Kutani, u nga swi twisisa leswaku ha yini va hundzukile eswidyohweni swa vona, ku katsa ni le mhakeni ya leswaku a va ri ni nandzu hi ndlela yo karhi wa ku dlaya Yesu, ku nga khathariseki leswaku a va swi tiva kumbe a va nga swi tivi. Hikwalaho swa twisiseka leswi emasikwini lama landzeleke “va [hambeteke] va tinyiketela edyondzweni ya vaapostola.” (Mint. 2:42) A va ta “[tshinelela] xiluvelo xa musa lowu nga faneriwiki hi ntshunxeko wo vulavula.”—Hev. 4:16.
7. Vanhu vo tala namuntlha va ri cince njhani langutelo ra vona malunghana ni Xikwembu naswona va khuvuriwa hi vito ra Tatana?
7 Namuntlha, vanhu va timiliyoni lava humaka eka mindhavuko yo hambana-hambana va dyondze ntiyiso malunghana na Yehovha eBibeleni. (Esa. 2:2, 3) Van’wana a va pfumela leswaku Xikwembu a xi kona kumbe leswaku Xikwembu xi kona kambe a va anakanyi leswaku xi na mhaka ni ntumbuluko wa xona, kambe va khorwisekile leswaku ku ni Muvumbi loyi swi kotekaka ku va ni vuxaka bya nkoka na yena. Van’wana a va gandzela xikwembu lexi nga ni tinhloko tinharhu kumbe swifaniso swo hambana-hambana. Va dyondze leswaku Yehovha a ri yexe i Xikwembu xa matimba hinkwawo naswona sweswi va n’wi vitana hi vito ra yena. Sweswo swi pfumelelana ni mhaka ya leswaku Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa va yena va fanele va khuvuriwa hi vito ra Tatana.
8. Lava a va nga yi twisisi mhaka ya xidyoho xa Adamu va fanele va xiya yini malunghana na Tatana?
8 Va tlhele va dyondza leswaku va tswariwe va ri na xidyoho lexi va xi kumeke eka Adamu. (Rhom. 5:12) Leyi a ku ri mhaka leyintshwa leyi a va fanele va yi amukela tanihi leyi nga ntiyiso. Vanhu volavo va nga fanisiwa ni wanuna la vabyaka loyi a a nga swi tivi leswaku wa vabya. Swi nga ha endleka leswaku a a pfa a va ni switlhavi. Kambe leswi a a nga si tshama a kamberiwa ivi swi kumeka leswaku u ni vuvabyi byo karhi, a nga ha va a anakanye leswaku u hanye kahle. Hambiswiritano, loko a kamberiwile u kumeke a ri ni vuvabyi. (Ringanisa na 1 Vakorinto 4:4.) Ku vuriwa yini loko swi kumiwe hi ku kongoma leswaku u khomiwe hi vuvabyi bya njhani? Xana a a ta va a nga tlharihanga loko o lava a tlhela a amukela vutshunguri lebyi tivekaka ni lebyi tirhaka? Hilaha ku fanaka, vo tala loko va dyondza ntiyiso malunghana ni xidyoho lexi hi tswariweke na xona, va amukele nhlamuselo ya le Bibeleni naswona va sungule ku twisisa leswaku Xikwembu xi nga hi pfuna. Ina, hinkwavo lava hambanisiweke na Tatana va fanele va hundzukela eka Loyi a nga va pfunaka.—Efe. 4:17-19.
9. Yehovha u endle yini leswaku vanhu va kota ku va ni vuxaka na yena?
9 Loko se u nyiketele vutomi bya wena eka Yehovha Xikwembu naswona u ri Mukreste la khuvuriweke, wa swi tiva leswaku swi tsakisa njhani ku va ni vuxaka na yena. Sweswi wa swi twisisa leswaku Tata wa wena Yehovha u ni rirhandzu ro fikela kwihi. (Hlaya Varhoma 5:8.) Hambileswi Adamu na Evha va xi dyoheleke, Xikwembu xi teke goza ku sungula leswaku vana va vona—ku katsa na hina—va ta va ni vuxaka lebyinene na xona. Leswaku Xikwembu xi endla sweswo, xi boheke ku tiyisela xitlhavi xa ku vona N’wana wa xona la rhandzekaka a xaniseka a tlhela a fa. Xana ku tiva mhaka yoleyo a swi nge hi pfuni ku amukela vulawuri bya Xikwembu ni ku yingisa swileriso swa xona hi ku tirhandzela? Loko a wu nga si endla tano, u ni swivangelo swo tala swa ku tinyiketela eka Xikwembu u tlhela u khuvuriwa.
Hi Vito Ra N’wana
10, 11. (a) Xana u n’wi tlangela ku fikela kwihi Yesu? (b) U titwa njhani hi leswi Yesu a feke leswaku a va nkutsulo?
10 Nakambe, tlhela u anakanya hi leswi Petro a swi byeleke ntshungu. U kandziyise mhaka yo amukela Yesu, leswi hi ku kongoma swi vulaka ku khuvuriwa “hi vito . . . ra N’wana.” Ha yini sweswo a swi ri swa nkoka hi nkarhi wolowo naswona ha yini swi ri swa nkoka sweswi? Phela, ku amukela Yesu ni ku khuvuriwa hi vito ra yena swi vula ku tlangela leswi a swi endleke leswaku hi kota ku va ni vuxaka ni Muvumbi. Yesu u boheke ku hayekiwa emhandzini ya nxaniso leswaku a susa ndzhukano wa Nawu eka Vayuda; hambiswiritano, rifu ra yena ri tise vuyelo lebyikulu. (Gal. 3:13) U ve xitlhavelo xa nkutsulo lexi vanhu hinkwavo a va xi lava. (Efe. 2:15, 16; Kol. 1:20; 1 Yoh. 2:1, 2) Leswaku a hetisisa sweswo, Yesu u tiyisele ku khomiwa hi ndlela yo biha, ku rhukaniwa, ku xanisiwa ivi eku heteleleni a dlayiwa. Xana u xi tlangela ku fikela kwihi xitlhavelo xa yena? A hi nge a wu ri mufana la nga ni malembe ya 12 loyi a a famba hi xikepe xa Titanic, lexi fikeke xi hima ntshava ya ayisi ivi xi mbombomela hi 1912. U ringeta ku tlulela exikepeni xo ponisa vutomi kambe u kuma leswaku xi tele. Wanuna un’wana la nga le xikepeni xo ponisa vutomi u ntswontswa nsati wa yena, kutani a tlhelela exikepeni lexikulu ivi a ku byela leswaku u nghena exikepeni xexo xo ponisa vutomi. U titwa njhani? A swi kanakanisi leswaku a wu nge n’wi rivali wanuna loyi. U nga yi twisisa ndlela leyi jaha rin’wana leri humeleriweke hi mhaka yo tano ri titweke ha yona hakunene. * Kambe, Yesu u ku endlele swo tlula sweswo. U ku ferile leswaku u ta kuma vutomi lebyi nga heriki.
11 U titwe njhani loko u dyondze hi leswi N’wana wa Xikwembu a ku endleleke swona? (Hlaya 2 Vakorinto 5:14, 15.) A swi kanakanisi leswaku u swi tlangele swinene. Sweswo swi ku pfunile leswaku u nyiketela vutomi bya wena eka Xikwembu naswona ‘u nga ha tihanyeli, kambe u hanyela loyi a ku feleke.’ Ku khuvuriwa hi vito ra N’wana swi vula ku tlangela leswi Yesu a ku endleleke swona ni ku amukela vulawuri bya yena tanihi “Murhangeri Lonkulu wa vutomi.” (Mint. 3:15; 5:31) Eku sunguleni, a wu nga ri na vuxaka ni Muvumbi, naswona entiyisweni ntshembo wa wena a wu nga ri wa xiviri. Kambe leswi u kombiseke ripfumelo eka ngati leyi halatiweke ya Yesu Kreste u tlhela u khuvuriwa, sweswi u ni vuxaka na Tatana. (Efe. 2:12, 13) Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “N’wina lava khale a mi hambanisiwile naswona mi ri valala hikwalaho ka leswi mianakanyo ya n’wina a yi ri emintirhweni leyi hombolokeke, sweswi [Xikwembu] xi tlhele xi vuyelelana na n’wina hi miri wa nyama wa [Yesu] hi rifu rakwe, leswaku xi mi vonakarisa mi ri lava kwetsimaka ni lava nga solekiki.”—Kol. 1:21, 22.
12, 13. (a) Xana ku khuvuriwa hi vito ra N’wana swi fanele swi yi khumba njhani ndlela leyi u angulaka ha yona loko un’wana a ku khunguvanyisa? (b) Hi byihi vutihlamuleri lebyi u nga na byona tanihi leswi u nga Mukreste la khuvuriweke hi vito ra Yesu?
12 Hambileswi u khuvuriweke hi vito ra N’wana, u wu xiya kahle mboyamelo lowu u nga na wona wa ku dyoha. Ku tsundzuka sweswo siku ni siku swi ta ku pfuna. Hi xikombiso, loko munhu a ku khunguvanyisa, xana wa swi tsundzuka leswaku havumbirhi bya n’wina mi vadyohi? Ha vumbirhi bya n’wina mi lava ku rivaleriwa hi Xikwembu, hikwalaho mi fanele mi rivalela. (Mar. 11:25) Leswaku a kandziyisa xilaveko lexi, Yesu u vule xifaniso xo karhi a ku: N’wini wa hlonga u sule nandzu wa rona wa titalenta ta khume ra magidi (tidenari ta 60 wa timiliyoni). Endzhaku ka sweswo, hlonga rolero a ri nga lavi ku ntshunxa hlonga-kulobye leri a ri ri kolota tidenari ta 100. Kutani Yesu u vule yinhla leyi a ku: Yehovha a nge n’wi rivaleli loyi a nga n’wi rivaleriki makwavo wa yena. (Mat. 18:23-35) Ina, ku khuvuriwa hi vito ra N’wana swi vula ku amukela vulawuri bya Yesu ni ku tikarhatela ku landzela xikombiso xa yena ni tidyondzo ta yena, ku katsa ni ku va la tiyimiseleke ku rivalela van’wana.—1 Pet. 2:21; 1 Yoh. 2:6.
13 Leswi u nga hetisekangiki, a wu swi koti ku tekelela Yesu hi ku helela. Hambiswiritano, leswi u tinyiketeleke eka Xikwembu hi mbilu hinkwayo, u lava ku tekelela Yesu hilaha u nga kotaka hakona. Leswi swi katsa ku tikarhatela ku hluvula vumunhu bya khale ni ku ambala lebyintshwa. (Hlaya Vaefesa 4:20-24.) Loko u xixima munghana wa wena, u ringeta ku dyondza eka xikombiso ni timfanelo ta yena letinene. Hilaha ku fanaka, u lava ku dyondza eka Kreste u tlhela u n’wi tekelela.
14. U nga swi kombisa njhani leswaku u amukela vulawuri bya Yesu tanihi Hosi ya le tilweni?
14 Ku ni ndlela yin’wana leyi u nga kombisaka ha yona leswaku wa swi twisisa leswi katsekaka eku khuvuriweni hi vito ra N’wana. Xikwembu “xi vek[e] swilo hinkwaswo ehansi ka milenge ya [Yesu], kutani xi n’wi endla nhloko ya swilo hinkwaswo evandlheni.” (Efe. 1:22) Hikwalaho, u fanele u xixima ndlela leyi Yesu a va kongomisaka ha yona lava tinyiketeleke eka Yehovha. Kreste u tirhisa vanhu lava nga hetisekangiki emavandlheni, ngopfu-ngopfu vakulukumba lava wupfeke hi tlhelo ra moya, ku nga vakulu lava hlawuriweke. Vavanuna volavo va hlawuriwe “hi xikongomelo xa ku ololoxa vakwetsimi, . . . leswaku va aka miri wa Kreste.” (Efe. 4:11, 12) Hambiloko munhu la nga hetisekangiki a endla xihoxo, Yesu Hosi ya Mfumo wa le tilweni wa swi kota ku lulamisa mhaka hi nkarhi wa yena ni hi ndlela ya yena. Xana wa swi tshemba sweswo?
15. Loko u nga si khuvuriwa, hi yihi mikateko leyi u nga yi langutelaka hi mahlo-ngati endzhaku ko khuvuriwa?
15 Nakambe, van’wana a va si tinyiketela eka Yehovha ni ku khuvuriwa. Loko u nga si ri teka goza rolero, hi ku ya hi leswi hlamuseriweke laha henhla wa swi xiya leswaku ku pfumela eka N’wana i nchumu lowu twisisekaka naswona swi ta kombisa leswaku wa tlangela. Ku khuvuriwa hi vito ra N’wana swi ta endla leswaku u kuma mikateko leyikulu.—Hlaya Yohane 10:9-11.
Hi Vito Ra Moya Lowo Kwetsima
16, 17. Ku khuvuriwa hi moya lowo kwetsima swi vula yini eka wena?
16 Swi vula yini ku khuvuriwa hi vito ra moya lowo kwetsima? Hilaha swi vuriweke hakona eku sunguleni, lava a va yingisele Petro hi siku ra Pentekosta a va wu tiva moya lowo kwetsima. Entiyisweni, a va xi vona xitiyisekiso emahlweni ka vona leswaku Xikwembu a xi ya mahlweni xi tirhisa moya lowo kwetsima. Petro a a ri un’wana wa lava va ‘taleke moya lowo kwetsima kutani va sungula ku vulavula hi tindzimi to hambana-hambana.’ (Mint. 2:4, 8) Xiga lexi nge “hi vito ra,” a xi vuli vito ra munhu. Namuntlha, swilo swo tala swa endliwa “hi vito ra hulumendhe,” leyi nga riki munhu. Swi endliwa hi valawuri va hulumendhe. Hilaha ku fanaka, munhu la khuvuriwaka hi vito ra moya lowo kwetsima wa swi xiya leswaku moya lowo kwetsima a hi munhu, kambe i matimba ya Yehovha lama tirhaka. Naswona ku khuvuriwa koloko ku vula leswaku munhu wa swi twisisa leswi moya lowo kwetsima wu swi hetisisaka eka xikongomelo xa Xikwembu.
17 Xana a wu twanga hi ta moya lowo kwetsima loko u ri karhi u dyondza Bibele? Hi xikombiso, u swi twisisile leswaku vanhu lava tsaleke Matsalwa a va huhuteriwe hi moya lowo kwetsima. (2 Tim. 3:16) Loko u ri karhi u endla nhluvuko hi tlhelo ra moya, a swi kanakanisi leswaku u yi twisise ngopfu mhaka ya leswaku ‘Tatana la nge tilweni u nyika moya lowo kwetsima eka lava n’wi kombelaka,’ ku katsa na wena. (Luka 11:13) Swi nga endleka leswaku u wu vonile moya lowo kwetsima wu tirha evuton’wini bya wena. Hi hala tlhelo, loko ku ri leswaku wa ha ta khuvuriwa hi vito ra moya lowo kwetsima, xitiyisekiso xa Yesu xa leswaku Tatana u nyika moya lowo kwetsima xi vula leswaku u ta kuma mikateko loko u ri karhi u amukela moya wolowo.
18. Hi yihi mikateko leyi kumiwaka hi lava khuvuriwaka hi vito ra moya lowo kwetsima?
18 Ninamuntlha, swa vonaka leswaku Yehovha u kongomisa a tlhela a rhangela vandlha ra Vukreste hi moya wa yena. Nakambe moya wolowo wa hi pfuna evuton’wini bya hina bya siku ni siku. Ku khuvuriwa ka hina hi vito ra moya lowo kwetsima swi katsa ku xiya ndlela leyi wu tirhaka ha yona evuton’wini bya hina hi tlhela hi tirhisana kahle ni moya wolowo. Kambe, van’wana va nga ha tivutisa leswaku hi nga swi kotisa ku yini ku hanya hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela ka hina eka Yehovha ni ndlela leyi moya lowo kwetsima wu katsekaka ha yona. Mhaka yoleyo hi ta bula ha yona eka nhloko-mhaka leyi landzelaka.
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 10 Vona Xalamuka! (ya Xinghezi) ya October 22, 1981, matluka 3-8.
Wa Tsundzuka Xana?
• Xana ku khuvuriwa hi vito ra Tatana swi katsa yini?
• Swi vula yini ku khuvuriwa hi vito ra N’wana?
• U nga swi kombisa njhani leswaku wa wu tlangela nkoka wa ku khuvuriwa hi vito ra Tatana ni ra N’wana?
• Swi vula yini ku khuvuriwa hi vito ra moya lowo kwetsima?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]
Endzhaku ka Pentekosta ya 33 C.E., vadyondzisiwa lavantshwa va sungule ku va ni vuxaka byihi na Tatana?
[Xihlovo Xa Kona]
By permission of the Israel Museum, Jerusalem