Vantshwa—Tiyisani Ku Navela Ka N’wina Ko Tirhela Yehovha
Vantshwa—Tiyisani Ku Navela Ka N’wina Ko Tirhela Yehovha
“Sweswi tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu emasikwini ya vujaha bya wena.”—EKL. 12:1.
1. Vana va Vaisrayele a va rhambiwe ku endla yini?
EMALEMBENI ya kwalomu ka 3 500 lama hundzeke, Muxe muprofeta wa Yehovha u lerise vaprista ni vakulukumba va le Israyele a ku: “Hlengeletani vanhu, vavanuna ni vavasati ni vana . . . , leswaku va yingisa nileswaku va dyondza, hikuva va fanele va chava Yehovha Xikwembu xa n’wina, va khathalela ku hetisisa marito hinkwawo ya nawu lowu.” (Det. 31:12) Xiya leswaku i vamani lava lerisiweke leswaku va va kona eminhlanganweni ya vugandzeri: vavanuna, vavasati ni vana. Ina, hambi ku ri vana a va ri exikarhi ka vanhu lava byeriweke leswaku va yingisa, va dyondza ni ku landzela nkongomiso wa Yehovha.
2. Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa khathala hi vantshwa evandlheni ro sungula ra Vukreste?
2 Hi lembe-xidzana ro sungula, Yehovha u hambete a kombisa leswaku wa khathala hi vantshwa lava nga exikarhi ka vagandzeri vakwe. Hi xikombiso, u huhutele muapostola Pawulo leswaku eka mapapila lawa a ma rhumeleke emavandlheni a katsa swiletelo leswi yaka eka vantshwa hi ku kongoma. (Hlaya Vaefesa 6:1; Vakolosa 3:20.) Vantshwa va Vakreste lava tirhiseke ndzayo yoleyo va ye va n’wi rhandza swinene Tata wa vona wa le tilweni la nga ni rirhandzu naswona u va katekisile.
3. Vantshwa va swi kombisa njhani namuntlha leswaku va navela ku tirhela Xikwembu?
3 Xana vantshwa va rhambiwa ninamuntlha ku va va hlengeletana leswaku va ta gandzela Yehovha? Ina! Hikwalaho, swa va tsakisa swinene vanhu hinkwavo va Xikwembu ku vona vantshwa vo tala lava nga malandza ya Xikwembu emisaveni hinkwayo va yingisa xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “A hi khathalelaneni leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene, hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina, hilaha ku nga ntolovelo wa van’wana, kambe hi khutazana, naswona hi endla tano hilaha ku engetelekeke ngopfu tanihi leswi mi vonaka siku ri tshinela.” (Hev. 10:24, 25) Ku engetela kwalaho, vana vo tala va tirha swin’we ni vatswari va vona eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. (Mat. 24:14) Lembe na lembe vantshwa va timiliyoni to tala va kombisa ndlela leyikulu leyi va rhandzaka Yehovha ha yona hi ku khuvuriwa va tlhela va kuma mikateko hileswi va nga vadyondzisiwa va Kreste.—Mat. 16:24; Mar. 10:29, 30.
Amukelani Xirhambo—Sweswi
4. Xana vantshwa va nga amukela xirhambo xa ku tirhela Xikwembu loko va ri ni malembe mangani?
4 Eklesiasta 12:1 yi ri: “Sweswi tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu emasikwini ya vujaha bya wena.” Xana n’wina vantshwa mi fanele mi amukela xirhambo xolexo xa rirhandzu xa ku gandzela ni ku tirhela Yehovha loko mi ri ni malembe mangani? Matsalwa a ma vuli leswaku mi fanele mi va ni malembe mangani. Hikwalaho, mi nga kokeli endzhaku mi anakanya leswaku a mi nge swi koti ku yingisa Yehovha ni ku n’wi tirhela hikwalaho ka leswi ma ha riki vatsongo. Ku nga khathariseki leswaku mi ni malembe mangani, hi mi khutaza leswaku mi hatla mi amukela xirhambo lexi.
5. Vatswari va nga va pfuna njhani vana va vona leswaku va endla nhluvuko hi tlhelo ra moya?
5 Vo tala va n’wina mi pfuniwa hi mutswari un’we kumbe vambirhi leswaku mi endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Hi ndlela yoleyo, mi fana na Timotiya wa le minkarhini ya Bibele. Loko a ha ri ricece, u dyondzisiwe matsalwa yo kwetsima hi mana wakwe Yunisi swin’we ni kokwa wakwe wa xisati Luwisa. (2 Tim. 3:14, 15) Swi nga ha endleka leswaku vatswari va n’wina va mi letela hi ndlela leyi fanaka, hi ku dyondza Bibele na n’wina, va khongela na n’wina, va famba na n’wina eminhlanganweni ya vandlha ni le tinhlengeletanweni letikulu ta vanhu va Xikwembu, va tlhela va ya na n’wina ensin’wini. Entiyisweni, vatswari va n’wina va ni vutihlamuleri bya nkoka swinene lebyi va byi nyikiweke hi Yehovha bya ku mi dyondzisa tindlela ta Yena. Xana ma yi tlangela ndlela leyi va mi rhandzaka ni ku mi khathalela ha yona?—Swiv. 23:22.
6. (a) Hi ku ya hi Pisalema 110:3, i vugandzeri bya muxaka muni lebyi tsakisaka Yehovha? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa sweswi?
6 Nilokoswiritano, loko mi ri karhi mi kula, Yehovha u lava leswaku “mi tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke,” hilaha Timotiya a endleke hakona. (Rhom. 12:2) Loko mi endla tano, mi ta hlanganyela eka swo tala leswi vandlha ri swi endlaka hileswi mi lavaka ku endla ku rhandza ka Xikwembu ku nga ri hileswi mi sindzisiwaka hi vatswari va n’wina. Yehovha u ta tsaka loko mi n’wi tirhela hi ku tirhandzela. (Ps. 110:3) Xisweswo, mi nga swi kombisa njhani leswaku mi lava ku tiyisa ku navela ka n’wina ku yingisa Yehovha ni ku landzela nkongomiso wakwe? Hi ta kambisisa tindlela tinharhu ta nkoka leti nga mi pfunaka leswaku mi endla tano. Tindlela ta kona ti fambisana ni ku dyondza, ku khongela ni ku tikhoma hi ndlela leyinene. A hi ti kambisiseni ha yin’we-yin’we.
Tiva Yehovha Tanihi Munhu Wa Xiviri
7. Yesu u xi veke njhani xikombiso xa ku va xichudeni xa Matsalwa, naswona u pfuniwe hi yini ku endla tano?
7 Ndlela yo sungula leyi u kombisaka ha yona leswaku u lava ku tiyisa ku navela ka wena ku tirhela Yehovha i ku hlaya Bibele siku ni siku. U nga enerisa xilaveko xa wena xa moya u tlhela u kuma vutivi bya risima bya Bibele hi ku hlaya Rito ra Xikwembu nkarhi ni nkarhi. (Mat. 5:3) Yesu u ku vekele xikombiso lexinene. Loko a ri ni malembe ya 12, vatswari va yena va n’wi kume etempeleni, “a tshame exikarhi ka vadyondzisi, a va yingisela ni ku va vutisa.” (Luka 2:44-46) Loko Yesu a ha ri n’wana, ana se a a navela ku tiva ni ku twisisa Matsalwa. I yini lexi n’wi pfuneke ku endla tano? A swi kanakanisi leswaku mana wakwe Mariya swin’we na Yosefa tata wakwe wa muwundli, va n’wi pfunile swinene. A va ri malandza ya Xikwembu lama dyondziseke Yesu malunghana ni Xikwembu ku sukela loko a ha ri ricece.—Mat. 1:18-20; Luka 2:41, 51.
8. (a) Vatswari va fanele va sungula rini ku dyondzisa vana va vona ku rhandza Rito ra Xikwembu? (b) Hlamusela ntokoto lowu tiyisekisaka nkoka wa ku letela vana ku sukela loko va ha ri tincece.
8 Hilaha ku fanaka, vatswari lava chavaka Xikwembu namuntlha va wu xiya nkoka wa ku dzikisa etimbilwini ta vana va vona ku navela ku tiva ntiyiso wa le Bibeleni ku sukela loko va ha ri tincece. (Det. 6:6-9) Sweswo hi leswi makwerhu wa xisati la nga Mukreste la vuriwaka Rubi a swi endleke endzhakunyana ka loko a veleke Joseph, mativula ya yena ya mufana. Siku ni siku a a n’wi hlayela buku leyi nge Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele. Loko a ri karhi a kula, u n’wi pfunile leswaku a nhlokohata tindzimana to hambana-hambana. Xana Joseph u vuyeriwile eka ndzetelo wolowo? Endzhakunyana ka loko a dyondze ku vulavula, a a kota ku hlamusela switori swo tala swa le Bibeleni hi marito ya yena n’wini. Naswona loko a ri ni malembe ya ntlhanu, u nyikele nkulumo ya yena yo sungula eXikolweni xa Vutirheli bya le Tilweni.
9. Ha yini ku hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hi leswi mi swi hlayaka swi ri swa nkoka?
9 Leswaku mi kota ku ya emahlweni mi endla nhluvuko hi tlhelo ra moya, n’wina vantshwa mi fanele mi titoloveta ku hlaya Bibele ku sukela evutsongwanini ni loko se mi kurile. (Ps. 71:17) Ha yini ku hlaya Bibele swi ta mi pfuna ku endla nhluvuko? Xiyani leswi Yesu a swi vuleke loko a khongela eka Tata wa yena: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso.” (Yoh. 17:3) Hakunene, loko mi ri karhi mi dyondza leswi engetelekeke malunghana na Yehovha, mi ta ya mi n’wi teka tanihi Munhu wa xiviri naswona mi ta ya mi n’wi rhandza swinene. (Hev. 11:27) Hikwalaho, nkarhi wun’wana ni wun’wana loko mi hlaya xiyenge xo karhi eBibeleni, tirhisani nkarhi wolowo ku dyondza leswi engetelekeke malunghana na Yehovha. Tivutise: ‘Xana rungula leri ri ndzi dyondzisa yini malunghana na Yehovha tanihi Munhu wa xiviri? Xana ndzimana leyi ya le Bibeleni yi ri kombisa njhani rirhandzu ra Xikwembu ni ndlela leyi xi ndzi khathalelaka ha yona?’ Ku tinyika nkarhi wa ku anakanyisisa hi swivutiso sweswo swi ta mi pfuna leswaku mi dyondza ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona ni ndlela leyi a titwaka ha yona ni leswi a swi languteleke eka n’wina. (Hlaya Swivuriso 2:1-5.) Ku fana na jaha Timotiya, mi ta ‘susumeteleka ku pfumela’ leswi mi swi dyondzaka eMatsalweni, naswona mi ta susumeteleka ku gandzela Yehovha hi ku tirhandzela.—2 Tim. 3:14.
Ndlela Leyi Xikhongelo Xi Kurisaka Ndlela Leyi U Rhandzaka Yehovha Ha Yona
10, 11. Xikhongelo xi mi pfuna njhani n’wina vantshwa leswaku mi tiyisa ku navela ka n’wina ku tirhela Xikwembu?
10 Ndlela ya vumbirhi leyi u nga tiyisaka ku navela ka wena ku tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo i ku khongela. Eka Pisalema 65:2 hi hlaya marito lawa: “Oho Mutwi wa xikhongelo, vanhu hinkwavo va ta ta eka wena.” Ni hi nkarhi lowu Vaisrayele a va ha ri vanhu lava Xikwembu a xi endle ntwanano na vona, vanhu vambe lava a va ta etempeleni ya Yehovha a va swi kota ku tshinela eka yena hi xikhongelo. (1 Tih. 8:41, 42) Xikwembu a xi yi hi nghohe. Lava va yingisaka swileriso swa xona va tiyiseka leswaku xi ta va yingisa. (Swiv. 15:8) Entiyisweni, “vanhu hinkwavo” va katsa na n’wina vantshwa.
11 Ma swi tiva leswaku xisekelo xa vuxaka byihi na byihi bya xiviri i ku vulavurisana lokunene. A swi kanakanisi leswaku ma swi tsakela ku vulavula ni munghana wa n’wina lonkulu hi leswi mi swi anakanyaka, leswi mi karhataka ni ndlela leyi mi titwaka ha yona. Hilaha ku fanaka, loko mi khongela swi huma embilwini, mi va mi vulavurisana na Muvumbi wa n’wina Lonkulu. (Filp. 4:6, 7) Vulavulani na Yehovha onge hi loko mi tiphofula eka mutswari la nga ni rirhandzu kumbe eka munghana wa n’wina lonkulu. Entiyisweni, ndlela leyi mi khongelaka ha yona ni ndlela leyi mi titwaka ha yona hi Yehovha swa fambisana swinene. Mi ta swi xiya leswaku loko vuxaka bya n’wina na Yehovha byi ya byi tiya ni swikhongelo swa n’wina swi ta ya swi twala swinene.
12. (a) Ha yini swikhongelo leswi twalaka swi nga katsi marito ntsena? (b) I yini lexi nga mi pfunaka n’wina vantshwa ku xiya leswaku Yehovha u le kusuhi na n’wina?
12 Kambe, tsundzukani leswaku xikhongelo lexi twalaka a ko va marito ntsena. Xi katsa ndlela leyi mi titwaka ha yona. Eswikhongelweni swa n’wina, kombisani ndlela leyi mi rhandzaka Yehovha ha yona, ndlela leyi mi n’wi xiximaka swinene ha yona ni ndlela leyi mi titshegeke swinene ha yena. Loko mi ri karhi mi vona ndlela leyi Yehovha a swi hlamulaka ha yona swikhongelo swa n’wina, mi ta swi xiya ku tlula rini na rini leswaku “Yehovha u le kusuhi ni hinkwavo lava n’wi vitanaka.” (Ps. 145:18) Ina, Yehovha u ta tshinela eka n’wina, a mi tiyisa leswaku mi lwisana na Diyavulosi naswona mi endla swiboho leswinene evuton’wini.—Hlaya Yakobo 4:7, 8.
13. (a) Xana ku va munghana wa Xikwembu swi n’wi pfune njhani makwerhu un’wana wa xisati? (b) Ku va munghana wa Xikwembu swi ku pfuna njhani leswaku u kota ku langutana ni ntshikilelo wa tintangha?
13 Anakanyani ndlela leyi Cherie swi n’wi tiyiseke ha yona ku va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. Loko a ri exikolweni xa le henhla u nyikiwe masagwadi hileswi a tirheke kahle eka tidyondzo ta yena ni le ka mintlango. Loko a heta xikolo u nyikiwe bazari leyi a yi ta n’wi pfuna ku yisa tidyondzo ta yena emahlweni. Cherie u ri: “A swi nga olovi ku ala bazari yoleyo naswona valeteri ni swichudeni-kulorhi a va ndzi tshikilela leswaku ndzi yi amukela.” Kambe, u swi xiyile leswaku ku yisa dyondzo ya yena emahlweni swi ta endla leswaku a heta nkarhi wa yena wo tala a ri eku hlayeni a tlhela a tilunghiselela ku ya emintlangwini—ivi a sala ni nkarhi wutsongo wo tirhela Yehovha. Xana Cherie u endle yini? U ri: “Endzhaku ka loko ndzi khongele eka Yehovha, ndzi yi arile bazari yoleyo kutani ndzi va phayona ra nkarhi hinkwawo.” Sweswi se u ni malembe ya ntlhanu a ri karhi a phayona. U ri: “A ndzi tisoli nikatsongo. Swa ndzi tsakisa ku tiva leswaku ndzi endle xiboho lexi tsakisaka Yehovha. Entiyisweni, loko u rhangisa Mfumo wa Xikwembu, swilo leswin’wana hinkwaswo u ta engeteleriwa swona.”—Mat. 6:33.
Ku Tikhoma Lokunene Ku Kombisa Leswaku Mi ‘Basile eMbilwini’
14. Ha yini ku tikhoma ka n’wina lokunene ku ri ka nkoka ematihlweni ya Yehovha?
14 Ndlela ya vunharhu leyi mi nga kombisaka ha yona leswaku mi tirhela Yehovha hi ku tirhandzela, i ndlela leyi mi tikhomaka ha yona. Yehovha u katekisa vantshwa lava tikhomaka hi ndlela leyinene minkarhi hinkwayo. (Hlaya Pisalema 24:3-5.) Jaha leri vuriwaka Samuwele a ri ku tekelelanga ku tikhoma ko biha ka vana va Muprista Lonkulu Eli. Ku tikhoma lokunene ka Samuwele ku xiyiwile. Bibele yi ri: “Enkarhini wolowo hinkwawo mufana loyi Samuwele a a kula naswona a rhandzeka swinene hi ku ya hi langutelo ra Yehovha ni ra vanhu.”—1 Sam. 2:26.
15. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endlaka leswaku mi tshama mi tikhome hi ndlela leyinene?
15 Hi hanya emisaveni leyi teleke hi vanhu lava tirhandzaka, lava titlakusaka, lava nga yingisiki vatswari, lava nga nkhensiki, lava nga tshembekiki, lava nga ni tihanyi, lava tikukumuxaka hi ku tinyungubyisa, lava rhandzaka mintsako ku ri ni ku rhandza Xikwembu—loko hi boxa mikhuva yi nga ri yingani leyi Pawulo a vulavuleke ha yona. (2 Tim. 3:1-5) Hikwalaho, swi nga ha mi tikela ku tikhoma hi ndlela leyinene hambileswi mi hanyaka exikarhi ka vanhu lava tikhomaka hi ndlela yo biha. Hambiswiritano, nkarhi wun’wana ni wun’wana loko mi endla leswinene naswona mi ala ku katseka eku endleni ka swilo swo biha, mi kombisa leswaku mi seketela Yehovha eka mfanelo ya yena yo fuma matilo ni misava ni hinkwaswo leswi nga eka swona. (Yobo 2:3, 4) Nakambe mi ta tsaka hi ku tiva leswaku mi amukele xikombelo xa Yehovha xa rirhandzu lexi nge: “N’wananga, tlhariha u tsakisa mbilu yanga, leswaku ndzi ta angula loyi a ndzi tlhontlhaka.” (Swiv. 27:11) Ku engetela kwalaho, ku tiva leswaku mi tsakisa Yehovha swi ta tiyisa ku navela ka n’wina ku n’wi tirhela.
16. Makwerhu un’wana wa xisati u yi tsakise njhani mbilu ya Yehovha?
16 Makwerhu wa xisati wa Mukreste la vuriwaka Carol u namarhele milawu ya le Bibeleni loko a ha ri muntshwa la nghenaka xikolo, naswona ku tikhoma kakwe hi ndlela leyinene ku xiyiwile. Ku endleke yini? Carol u hlekuriwile hi vadyondzi-kulobye hikwalaho ka leswi ripfalo ra yena leri leteriweke hi Bibele a ri nga n’wi pfumeleli ku hlanganyela eka minkhuvo yo tlangela tiholideyi ni swiendlakalo swo kombisa ku seketela tiko. Hi nkarhi wa swiendlakalo sweswo, a a pfa a kuma nkarhi wo hlamusela van’wana hi vukhongeri bya yena. Endzhaku ka malembe yo tala, Carol u kume khadi leri humaka eka munhu loyi a tshameke a nghena na yena xikolo, loyi a tsaleke a ku: “I khale ndzi navela ku vulavurisana na wena ni ku ku nkhensa. Ku tikhoma ka wena lokunene ni xikombiso xa wena lexinene tanihi muntshwa la nga Mukreste swin’we ni xivindzi lexi u xi kombiseke hi ku nga tlangeli tiholideyi swi xiyiwile. A wu ri Mbhoni ya Yehovha yo sungula leyi ndzi hlanganeke na yona.” Xikombiso lexinene xa Carol xi n’wi khumbe swinene mudyondzi-kulobye lerova hi ku famba ka nkarhi u sungule ku dyondza Bibele. Eka khadi leri a ri tsaleleke Carol u vule leswaku se u ni malembe yo tlula 40 a ri Mbhoni leyi khuvuriweke. N’wina vantshwa lava namuntlha mi nga ni xivindzi xo namarhela milawu ya le Bibeleni mi nga ha susumetela vanhu va timbilu letinene leswaku va tiva Yehovha, ku fana na Carol.
Vantshwa Lava Dzunisaka Yehovha
17, 18. (a) U titwa njhani hi vantshwa lava nga le vandlheni ra ka n’wina? (b) Hi byihi vumundzuku lebyi nga ta kumiwa hi vantshwa lava chavaka Xikwembu?
17 Hinkwerhu lava nga enhlengeletanweni ya Yehovha ya le misaveni hinkwayo swa hi tsakisa ku vona magidi ya vantshwa vo tala lava hisekaka lava nga le vugandzerini bya ntiyiso! Vantshwa lava va tiyisa ku navela ka vona ku gandzela Yehovha hi ku hlaya Bibele siku ni siku, hi ku khongela ni hi ku tikhoma hi ndlela leyi pfumelelanaka ni ku rhandza ka Xikwembu. Vantshwa vo tano lava nga xikombiso lexinene va phyuphyisa vatswari va vona ni vanhu hinkwavo va Yehovha.—Swiv. 23:24, 25.
18 Enkarhini lowu taka, vantshwa lava tshembekaka va ta va exikarhi ka vanhu lava nga ta pona va nghena emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke hi Xikwembu. (Nhlav. 7:9, 14) Emisaveni yoleyo va ta kuma mikateko yo tala loko va ri karhi va ya emahlweni va kurisa ku tlangela ka vona Yehovha, naswona va ta swi kota ku n’wi dzunisa hilaha ku nga heriki.—Ps. 148:12, 13.
Xana U Nga Hlamusela?
• Vantshwa va nga hlanganyela njhani evugandzerini bya ntiyiso namuntlha?
• Ha yini ku anakanyisisa swi ri swa nkoka leswaku u ta vuyeriwa loko u hlaya Bibele?
• Xikhongelo xi ku pfuna njhani leswaku u tshinela eka Yehovha?
• Xana ku tikhoma lokunene ka Mukreste ku nga tisa vuyelo byihi?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]
Xana u hlaya Bibele siku ni siku?