U Nga Hlunamisi Moya Lowo Kwetsima Wa Yehovha
U Nga Hlunamisi Moya Lowo Kwetsima Wa Yehovha
“Mi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu mi funghiweke ha wona.”—EFE. 4:30.
1. I yini leswi Yehovha a swi endleleke vanhu va timiliyoni, naswona va ni vutihlamuleri byihi?
YEHOVHA u endlele vanhu va timiliyoni lava hanyaka emisaveni leyi leyi nga ni swiphiqo nchumu wo karhi wo hlawuleka. U endle leswaku va swi kota ku tshinela eka yena hi ku tirhisa N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe, Yesu Kreste. (Yoh. 6:44) Loko u tinyiketerile eka Xikwembu naswona u hanya hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela koloko, u un’wana wa vanhu volavo. Tanihi leswi u nga khuvuriwa hi vito ra moya lowo kwetsima, u ni vutihlamuleri bya ku tikhoma hi ku pfumelelana ni moya wolowo.—Mat. 28:19.
2. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?
2 Hina lava “byalelaka moya” hi ambale vumunhu lebyintshwa. (Gal. 6:8; Efe. 4:17-24) Kambe muapostola Pawulo u hi nyika ndzayo naswona wa hi lemuxa leswaku hi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. (Hlaya Vaefesa 4:25-32.) Sweswi hi ta kambisisa ndzayo ya muapostola loyi. Xana Pawulo a a vula yini loko a vulavula hi ku hlunamisa moya wa Xikwembu? Xana munhu la tinyiketeleke eka Yehovha a nga swi endlisa ku yini sweswo? Naswona hi nga swi papalata njhani ku hlunamisa moya wa Yehovha?
Leswi Pawulo A A Vula Swona
3. U nga ma hlamusela njhani marito lama kumekaka eka Vaefesa 4:30?
3 Xo sungula, xiya marito ya Pawulo lama kumekaka eka Vaefesa 4:30. U tsarile a ku: “Mi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu mi funghiweke ha wona hikwalaho ka siku ra ku ntshunxiwa hi nkutsulo.” Pawulo a a nga lavi leswaku vapfumeri-kulobye lava rhandzekaka va va ekhombyeni ro onha vuxaka bya vona ni Xikwembu. Va “[funghiwe] hikwalaho ka siku ra ku ntshunxiwa hi nkutsulo” hi moya wa Yehovha. Moya lowo kwetsima wa Xikwembu a wu fungha naswona wa ha fungha kumbe wu endla “xitiyisekiso xa leswi nga ta ta” ka ha ri emahlweni eka vanhu lava tshamaka va tshembekile lava totiweke hi moya. (2 Kor. 1:22) Mfungho wolowo wu kombisa leswaku vona i vanhu va Xikwembu naswona va ta kuma vutomi bya le tilweni. Lava nga ta hetelela va funghiwile i vanhu va 144 000.—Nhlav. 7:2-4.
4. Ha yini swi ri swa nkoka ku papalata ku hlunamisa moya wa Xikwembu?
4 Ku hlunamisa moya ku nga ha va goza ro sungula leri nga endlaka leswaku matimba lama tirhaka ya Xikwembu ma nga ha tirhi evuton’wini bya Mukreste. Leswaku sweswo swi nga endleka swi vonaka eka leswi Davhida a swi vuleke endzhaku ka loko a dyohile na Bati-xeba. Davhida u kombele Yehovha a kombisa ku hundzuka a ku: “U nga ndzi cukumeti ekule ni xikandza xa wena; u nga wu susi moya wa wena wo kwetsima eka mina.” (Ps. 51:11) I vatotiwa ntsena lava tikombisaka va “tshembekile ku ya fikela eku feni” lava nga ta kuma “harhi” ya vutomi lebyi nga heriki etilweni. (Nhlav. 2:10; 1 Kor. 15:53) Vakreste lava nga ni ntshembo wo hanya emisaveni na vona va fanele va va ni moya lowo kwetsima loko va ta tshama va tshembekile eka Xikwembu naswona va kuma nyiko ya xona ya vutomi loko va ri ni ripfumelo egandzelweni ra nkutsulo ra Kreste. (Yoh. 3:36; Rhom. 5:8; 6:23) Hikwalaho, hinkwerhu ka hina hi fanele hi tivonela leswaku hi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Yehovha.
Mukreste A Nga Wu Hlunamisa Njhani Moya Lowo Kwetsima?
5, 6. Mukreste a nga wu hlunamisa njhani moya wa Yehovha?
5 Tanihi Vakreste lava tinyiketeleke, hi nga swi papalata ku hlunamisa moya. Sweswo hi nga swi endla loko hi ‘hambeta hi famba hi moya,’ hikuva loko hi endla tano a hi nge hluriwi hi ku navela ko biha ka nyama naswona a hi nge vi na mikhuva yo biha. (Gal. 5:16, 25, 26) Kambe swilo swi nga ha cinca. Hi nga ha hlunamisa moya wa Xikwembu hi ndlela yo karhi loko hi pfumela ku hambuka hakatsongo-tsongo, kumbexana hi nga swi xiyi, hi endla swilo leswi soriwaka eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke hi moya.
6 Loko hi tshamela ku endla swilo leswi lwisanaka ni nkongomiso wa moya lowo kwetsima, hi ta va hi hlunamisa moya wolowo swin’we na Yehovha, Xihlovo xa moya wolowo. Loko hi kambisisa Vaefesa 4:25-32 hi ta swi vona leswaku hi fanele hi tikhoma njhani, naswona yi nga hi pfuna leswaku hi papalata ku hlunamisa moya wa Xikwembu.
Ndlela Yo Papalata Ku Hlunamisa Moya
7, 8. Hlamusela leswaku ha yini hi fanele hi vulavula ntiyiso.
7 Hi fanele hi vulavula ntiyiso. Hi ku ya hi Vaefesa 4:25, Pawulo u tsarile a ku: “Leswi se mi cukumeteke mavunwa, un’wana ni un’wana wa n’wina a a vulavule ntiyiso eka warikwavo, hikuva hina hi swirho swa van’wana.” Leswi hi hlanganisiweke tanihi “swirho swa van’wana,” a hi fanelanga hi va ni vukanganyisi kumbe hi ringeta ku hambukisa vapfumeri-kulorhi hi vomu, hikuva sweswo swi fana ni ku va xisa. Munhu wihi na wihi loyi a endlaka swilo sweswo u ta hetelela a nga ha ri na vuxaka na Xikwembu.—Hlaya Swivuriso 3:32.
8 Marito ni swiendlo swa vukanganyisi swi nga kavanyeta vun’we bya vandlha. Hikwalaho, hi fanele hi fana na muprofeta Daniyele wo tshembeka, loyi vanhu van’wana va tsandzekeke ku kuma nchumu wo onhaka eka yena. (Dan. 6:4) Naswona hi fanele hi tsundzuka ndzayo ya Pawulo leyi yaka eka Vakreste lava nga ni ntshembo wo ya hanya etilweni ya leswaku xirho xin’wana ni xin’wana xa “miri wa Kreste” xi wela eka swirho leswin’wana naswona xi fanele xi va ni vun’we ni valandzeri va Yesu lava totiweke hakunene. (Efe. 4:11, 12) Loko hi ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga Paradeyisi, na hina hi fanele hi vulavula ntiyiso, hikwalaho loko hi endla tano hi ta va hi hoxa xandla eka vun’we bya vamakwerhu va le misaveni hinkwayo.
9. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi endla swilo hi ku pfumelelana ni marito lama kumekaka eka Vaefesa 4:26, 27?
9 Hi fanele hi kaneta Diyavulosi, hi nga n’wi nyiki nkarhi wa ku onha vuxaka bya hina na Yehovha. (Yak. 4:7) Moya lowo kwetsima wa hi pfuna leswaku hi lwisana na Sathana. Hi xikombiso, sweswo hi nga swi endla hi ku tivonela eka ku hlundzuka hi ndlela leyi nga lawulekiki. Pawulo u tsarile a ku: “Karihani, kambe mi nga dyohi; dyambu ri nga peli ma ha ri eka xiyimo xa ku kariha, mi nga nyiki Diyavulosi ndhawu.” (Efe. 4:26, 27) Loko swi fanerile leswaku hi hlundzuka, ku khongela hi mbilu swi nga hi pfuna leswaku hi va ni “moya wo rhula,” hi tikhoma ematshan’weni ya ku endla swilo hi ndlela leyi nga ta hlunamisa moya wa Xikwembu. (Swiv. 17:27) Hikwalaho hi nga tshami hi hlundzukile kutani hi nyika Sathana nkarhi wa ku hi hlohlotela leswaku hi endla swilo swo biha. (Ps. 37:8, 9) Ndlela yin’wana ya ku lwisana na yena i ku lulamisa timholovo hi ku hatlisa hi ku pfumelelana ni ndzayo ya Yesu.—Mat. 5:23, 24; 18:15-17.
10, 11. Ha yini hi nga fanelanga hi yiva kumbe hi nga tshembeki?
10 A hi fanelanga hi wela endzingweni wa ku yiva kumbe wa ku nga tshembeki. Pawulo u tsarile malunghana ni ku yiva a ku: “Muyivi a nga ha tlheli a yiva, kambe ematshan’weni ya sweswo a a tirhe hi matimba, a endla ntirho lowunene hi mavoko yakwe, leswaku a kuma xo xi avela loyi a pfumalaka.” (Efe. 4:28) Loko Mukreste la tinyiketeleke o yiva, entiyisweni u ta ‘thyakisa vito ra Xikwembu’ hi ku tisa xisandzu eka rona. (Swiv. 30:7-9) Hambiloko munhu a ri xisiwana a nga fanelanga a yiva. Lava va rhandzaka Xikwembu ni vanhu-kulobye va swi xiya leswaku a ku na nkarhi lowu swi faneleke leswaku munhu a yiva.—Mar. 12:28-31.
11 Pawulo a nga vuli ntsena leswi hi nga fanelangiki hi swi endla; u vula ni leswi hi faneleke hi swi endla. Loko hi hanya hi tlhela hi famba hi moya lowo kwetsima, hi ta tirha hi matimba leswaku hi ta khathalela mindyangu ya hina hi tlhela hi va ni “xo xi avela loyi a pfumalaka.” (1 Tim. 5:8) Yesu ni vaapostola va yena va vekele etlhelo mali yo karhi leswaku yi ta pfuna swisiwana, kambe Yudasi Iskariyota loyi a veke muxengi a a yiva mali yin’wana. (Yoh. 12:4-6) Entiyisweni a a nga kongomisiwi hi moya lowo kwetsima. Hina lava hi kongomisiwaka hi moya wa Xikwembu hi “tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo” hilaha Pawulo a endleke hakona. (Hev. 13:18) Hikwalaho hi papalata ku hlunamisa moya lowo kwetsima wa Yehovha.
Tindlela Tin’wana To Papalata Ku Hlunamisa Moya
12, 13. (a) Hilaha swi kombisiweke hakona eka Vaefesa 4:29, hi wahi mavulavulelo lawa hi faneleke hi ma papalata? (b) Mavulavulelo ya hina ma fanele ma va njhani?
12 Hi fanele hi xiyisisa leswi hi swi vulaka. Pawulo u te: “Rito ro bola ri nga humi enon’wini wa n’wina, kambe a ku hume rito rin’wana ni rin’wana lerinene leri akaka hi ku landza xilaveko xa kona, leswaku ri nghenisa leswi tsakisaka eka lava swi twaka.” (Efe. 4:29) Nakambe, muapostola loyi a nga hi byeli ntsena leswi hi nga fanelangiki hi swi endla; u hi byela leswi hi faneleke hi swi endla. Loko hi kongomisiwa hi moya wa Xikwembu, hi ta susumeteleka ku ‘vula leswinene leswi akaka leswaku hi ta vula leswi tsakisaka eka lava swi twaka.’ Ku tlula kwalaho, a hi fanelanga hi pfumelela “rito ro bola” ri huma enon’wini wa hina. Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “bola” ri tirhisiwe ku hlamusela mbhandzu, nhlampfi kumbe nyama yo bola. Tanihi leswi swakudya swo tano hi swi nyenyaka, ni mavulavulelo lawa Yehovha a ma tekaka ma bihile ha ma nyenya.
13 Marito ya hina ma fanele ma xiximeka, ma va ya musa, “ma lungiwe hi munyu.” (Kol. 3:8-10; 4:6) Loko hi vulavula, vanhu va fanele va swi xiya leswaku hi hambanile ni vanhu van’wana. Hikwalaho a hi pfuneni van’wana hi ku vulavula swilo ‘leswinene leswi akaka.’ Naswona onge hi nga titwa hi ndlela leyi mupisalema a titweke ha yona loko a yimbelela a ku: “Marito ya nomu wa mina ni ku anakanyisisa ka mbilu ya mina a ku tsakise emahlweni ka wena, Wena Yehovha Ribye ra mina ni Mukutsuri wa mina.”—Ps. 19:14.
14. Hi ku ya hi Vaefesa 4:30, 31, i yini leswi hi faneleke hi swi cukumeta?
14 Hi fanele hi papalata ku leva, ku hlundzuka, mavulavulelo ya nhlambha ni vubihi hinkwabyo. Endzhaku ka loko Pawulo a lemukise hi ku hlunamisa moya wa Xikwembu, u tsale a ku: “Ku leva hinkwako ni ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha a swi susiwe eka n’wina swin’we ni vubihi hinkwabyo.” (Efe. 4:30, 31) Tanihi leswi hi nga hetisekangiki, hinkwerhu hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi kota ku lawula mianakanyo ya hina ni swiendlo swa hina. Loko hi pfumelela “ku leva . . . ni ku hlundzuka ni vukarhi,” leswaku swi hi lawula hi ta va hi hlunamisa moya wa Xikwembu. Hi ta va hi hlunamisa moya wolowo loko hi tshama hi anakanya hi swilo leswi vanhu va hi dyoheleke ha swona, hi hlundzuka naswona hi nga va rivaleli lava hi dyoheleke. Loko hi sungula ku ka hi nga vi na mhaka ni ndzayo ya le Bibeleni, hi nga ha sungula ku va ni mikhuva leyi nga endlaka leswaku hi dyohela moya naswona hi nga ha kuma vuyelo byo biha swinene.
15. Loko hi dyoheriwile hi fanele hi endla yini?
15 Hi fanele hi va ni musa, hi tsetselelana naswona hi rivalelana. Pawulo u tsale a ku: “Kombanani musa, mi tsetselelana swinene, mi rivalelana hi ku ntshunxeka tanihi leswi Xikwembu na xona xi mi rivaleleke hi ku ntshunxeka hi Kreste.” (Efe. 4:32) Hambiloko hi dyoheriwile ivi sweswo swi hi twisa ku vava swinene, hi fanele hi rivalela ku fana ni Xikwembu. (Luka 11:4) A hi nge mupfumeri-kulorhi u vule nchumu wo karhi lowu hoxeke hi hina. Leswaku hi lulamisa mhaka yoleyo hi ta ya eka yena. Wa tisola hi mbilu hinkwayo kutani a kombela ku rivaleriwa. Ha n’wi rivalela kambe hi fanele hi endla swo tlula sweswo. Levhitika 19:18 yi ri: “U nga tshuki u rihisela kumbe u bimbindzela mahlundzu eka vana va vanhu varikwenu; u fanele u rhandza munhu-kuloni kukota loko u tirhandza. Hi mina Yehovha.”
Hi Fanele Hi Tshama Hi Xalamukile
16. Nyika xikombiso lexi kombisaka leswaku hi nga ha boheka ku endla mindzulamiso yo karhi leswaku hi nga hlunamisi moya wa Yehovha.
16 Hi nga ha ringeka ku endla nchumu wo biha eka Xikwembu exihundleni. Hi xikombiso, makwerhu wa xinuna a nga ha va a tolovele ku yingisela tinsimu leti Vakreste va nga fanelangiki va ti yingisela. Eku heteleleni, ripfalo ra yena ra n’wi kingindza hikuva u honise ndzayo ya le Bibeleni leyi kumekaka eka minkandziyiso ya “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Mat. 24:45) A nga ha khongela hi xiphiqo lexi naswona a nga ha tsundzuka marito ya Pawulo lama kumekaka eka Vaefesa 4:30. Leswi a tiyimiseleke ku nga ha endli nchumu lowu nga ta hlunamisa moya wa Xikwembu, u endla xiboho xa ku ka a nga ha yingiseli tinsimu leti nga basangiki. Yehovha u ta katekisa moya lowu kombisiwaka hi makwerhu loyi. Hikwalaho, a hi hambeteni hi tivonela leswaku hi nga hlunamisi moya wa Xikwembu.
17. Ku nga endleka yini loko hi nga xalamuki hi tlhela hi khongela?
17 Loko hi nga xalamuki naswona hi nga tshameli ku khongela, hi nga ha endla swilo leswi thyakeke kumbe leswo biha leswi nga ha hlunamisaka moya. Leswi moya lowo kwetsima wu hi endlaka hi va ni timfanelo leti fambisanaka ni vumunhu bya Tata wa hina wa le tilweni, wu nga hlunamisiwa kumbe wu hlundzukisiwa, ku nga nchumu lowu hi nga laviki ku wu endla. (Efe. 4:30) Vatsari va Vayuda va lembe-xidzana ro sungula va dyohile hi ku vula leswaku Yesu a a kuma matimba yo endla masingita eka Sathana. (Hlaya Marka 3:22-30.) Valala volavo va Kreste ‘va sandze moya lowo kwetsima’ xisweswo va endle xidyoho lexi va nga taka va nga rivaleriwi xona. Na hina hi nga weriwi hi khombo ro tano!
18. Hi nga tiyiseka njhani leswaku a hi endlanga xidyoho lexi hi nga ta ka hi nga rivaleriwi xona?
18 Tanihi leswi hi nga swi laviki ku endla xidyoho lexi hi nga ta ka hi nga rivaleriwi xona, hi fanele hi tsundzuka leswi Pawulo a swi vuleke malunghana ni ku hlunamisa moya. Kambe ku vuriwa yini loko hi endle xidyoho lexikulu? Loko hi hundzukile naswona hi pfuniwe hi vakulu, hi nga gimeta hi leswaku Xikwembu xi hi rivalerile nileswaku a hi wu dyohelanga moya lowo kwetsima. Xikwembu xi nga hi pfuna leswaku hi kota ku papalata ku tlhela hi hlunamisa moya hi ndlela yihi na yihi.
19, 20. (a) Hi swihi swilo swin’wana leswi hi faneleke hi swi papalata? (b) I yini leswi hi faneleke hi tiyimisela ku swi endla?
19 Xikwembu xi tirhisa moya wa xona lowo kwetsima leswaku vanhu va xona va va ni rirhandzu, ntsako ni vun’we. (Ps. 133:1-3) Hikwalaho, a hi fanelanga hi hlunamisa moya hi ku va hi hlanganyela eka rihlevo leri vavisaka kumbe hi ku vula swilo leswi kombisaka ku delela varisi lava vekiweke hi moya. (Mint. 20:28; Yudha 8) Kambe hi fanele hi kondletela vun’we ni ku xiximana evandlheni. Ina, a hi fanelanga hi khutaza leswaku ku va ni mintlawa exikarhi ka vanhu va Xikwembu. Pawulo u tsale a ku: “Ndza mi khongotela, vamakwerhu, hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kreste leswaku hinkwenu mi vulavula hi ku twanana, ni leswaku ku nga tshuki ku va ni ku avana exikarhi ka n’wina, kambe mi hlangana hilaha ku faneleke emianakanyweni yin’we ni le ndleleni yin’we ya ku ehleketa.”—1 Kor. 1:10.
20 Yehovha u tiyimiserile naswona wa swi kota ku hi pfuna leswaku hi papalata ku hlunamisa moya wa yena. A hi hambeteni hi khongela hi kombela moya lowo kwetsima hi tlhela hi tiyimisela ku ka hi nga wu hlunamisi. Onge hi nga hambeta hi ‘byalela moya,’ hi lava nkongomiso wa wona hi mbilu hinkwayo sweswi ni hilaha ku nga heriki.
A Wu Ta Hlamula Njhani?
• Swi vula yini ku hlunamisa moya wa Xikwembu?
• Munhu loyi a tinyiketeleke eka Yehovha a nga wu hlunamisa njhani moya wa yena?
• Hi nga swi papalata hi tindlela tihi ku hlunamisa moya lowo kwetsima?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]
Hatlisa u lulamisa timholovo
[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]
Hi wihi mbhandzu lowu ma fanekiselaka kahle mavulavulelo ya wena?