Vavanuna, Xana Mi Titsongahatela Vunhloko Bya Kreste?

“Nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste.”—1 KOR. 11:3.

1. I yini lexi kombisaka leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke?

BUKU ya Nhlavutelo 4:11 yi ri: “Swa ku fanela, Yehovha, wena Xikwembu xa hina, ku amukela ku vangama ni ku xiximiwa ni matimba, hikuva u tumbuluxe swilo hinkwaswo, naswona hikwalaho ka ku rhandza ka wena swi ve kona, swi tumbuluxiwile.” Yehovha Xikwembu i Hosi leyi Lawulaka leyi Tlakukeke ya vuako hinkwabyo naswona u lawula swivumbiwa swakwe hinkwaswo hikwalaho ka leswi a tumbuluxeke swilo hinkwaswo. Leswaku Yehovha ‘i Xikwembu xa ku rhula ku nga ri xa mpfilumpfilu,’ swi nga voniwa eka ndlela leyi ndyangu wa yena wa tintsumi wu hleriweke ha yona.—1 Kor. 14:33; Esa. 6:1-3; Hev. 12:22, 23.

2, 3. (a) Hi xihi xivumbiwa lexi Yehovha a xi vumbeke ku sungula? (b) Hi xihi xikhundlha xa N’wana wa mativula ni xa Tatana?

² Xikwembu a xi hanya xi ri xoxe ku ringana malembe ya ntsandza-vahlayi loko xi nga si vumba nchumu. Xivumbiwa xa xona xo sungula a ku ri xivumbiwa xa moya lexi a xi tiviwa tanihi “Rito” hikuva a xi ri Muvulavuleri wa Yehovha. Swilo leswin’wana hinkwaswo swi ve kona hikwalaho ka Rito. Endzhaku ka nkarhi wo leha, ri te emisaveni ri ri munhu la hetisekeke naswona ri vitaniwe Yesu Kreste.—Hlaya Yohane 1:1-3, 14.

³ Matsalwa ma ri yini malunghana ni xikhundlha xa Xikwembu ni xa N’wana wa xona wa mativula? Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku hi tsalela a ku: “Ndzi lava mi tiva leswaku nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste; kasi nhloko ya wansati i wanuna; kasi nhloko ya Kreste i Xikwembu.” (1 Kor. 11:3) Kreste u le hansi ka vunhloko bya Tata wa yena. I swa nkoka leswaku ku va ni vunhloko ni ku titsongahata leswaku ku ta va ni ku rhula ni ku hleleka exikarhi ka swivumbiwa leswi tlhariheke. Hambi ku ri loyi ‘swilo hinkwaswo swi tumbuluxiweke ha yena’ u fanele a titsongahata eka vunhloko bya Xikwembu.—Kol. 1:16.

4, 5. Yesu u titwe njhani malunghana ni xikhundlha lexi a nga na xona loko xi ringanisiwa ni xa Yehovha?

⁴ Yesu u titwe njhani hi ku titsongahata eka vunhloko bya Yehovha ni hi ku ta emisaveni? Matsalwa ma ri: “Kreste Yesu, loyi, hambileswi a a ri ni xivumbeko xa Xikwembu, a nga [ehleketanga] hi ku lwa, ku nga ku lwela ku ringana ni Xikwembu. E-e, kambe u tichulurile kutani a teka xivumbeko xa hlonga, a fana ni vanhu. Ku tlula sweswo, loko a tikuma a ri eka xiyimo lexi fanaka ni xa munhu, u titsongahatile kutani a yingisa ku ya fika eku feni, ina, rifu emhandzini ya nxaniso.”—Filp. 2:5-8.

⁵ Minkarhi hinkwayo, Yesu u titsongahatele ku endla ku rhandza ka Tata wa yena. U te: “A ndzi nge endli xilo ni xin’we hi ku tisungulela; . . . ku avanyisa loku ndzi ku endlaka ku lulamile, hikuva a ndzi lavi ku rhandza ka mina, kambe ndzi lava ku rhandza ka loyi a nga ndzi rhuma.” (Yoh. 5:30) U te: “Nkarhi hinkwawo ndzi endla swilo leswi n’wi tsakisaka [Tatana].” (Yoh. 8:29) Loko a ri kusuhi ni ku heta ntirho wa yena wa laha misaveni, Yesu u khongele eka Tata wa yena a vula marito lawa: “Ndzi ku vangamisile emisaveni, leswi ndzi heteke ntirho lowu u ndzi nyikeke leswaku ndzi wu endla.” (Yoh. 17:4) Entiyisweni, Yesu a a nga ri na xiphiqo loko swi ta eku titsongahateni ni le ku amukeleni ka vunhloko bya Xikwembu.

 Ku Titsongahata Eka Tatana Swi Vuyerisa N’wana

6. Hi tihi timfanelo leti hlamarisaka leti Yesu a ti kombiseke?

⁶ Loko Yesu a ri laha misaveni u kombise timfanelo to tala leti hlamarisaka. Yin’wana ya tona i rirhandzu lerikulu leri a ri kombiseke eka Tata wa yena. U te: “Ndza n’wi rhandza Tatana.” (Yoh. 14:31) U tlhele a kombisa vanhu rirhandzu lerikulu. (Hlaya Matewu 22:35-40.) Yesu a a ri ni musa a tlhela a anakanyela, a a nga ri na tihanyi kumbe ku tikurisa. U te: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi phyuphyisa. Tlhandlekani joko ra mina ehenhla ka n’wina mi tlhela mi dyondza eka mina, hikuva ndzi ni moya wo rhula ni mbilu yo titsongahata, kutani mi ta kumela mimoya-xiviri ya n’wina ku phyuphya. Hikuva joko ra mina ra olova ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.” (Mat. 11:28-30) Vanhu lava fanaka ni tinyimpfu va malembe yo hambana-hambana, ngopfu-ngopfu lava a va tshikileriwile, va chaveleriwe swinene hi vumunhu bya Yesu lebyi tsakisaka ni hi marito ya yena lama khutazaka.

7, 8. Ehansi ka Nawu, i yini leswi wansati la nga ni vuvabyi bya ku khuluka ka ngati a a siveriwe ku swi endla, kambe Yesu u n’wi khome njhani?

⁷ Xiya ndlela leyi Yesu a va khomeke ha yona vavasati. Ematin’wini hinkwawo, vavanuna vo tala va khome vavasati hi ndlela yo biha swinene. Ni varhangeri va vukhongeri va le Israyele wa khale a va endla tano. Kambe Yesu a a khoma vavasati hi xichavo. Sweswo swi vonake eka ndlela leyi a n’wi khomeke ha yona wansati loyi a a ri ni malembe ya 12 a khomiwe hi vuvabyi bya ku khuluka ka ngati. “A a vangeriwe switlhavi swo tala” hi madokodela naswona a a tirhise xuma xakwe hinkwaxo leswaku a ta tshunguriwa. Ku nga khathariseki matshalatshala wolawo hinkwawo, vuvabyi byebyo byi “nyanyile.” Ehansi ka Nawu a a tekiwa a nga basanga. Un’wana ni un’wana loyi a a ta n’wi khumba a a ta tekiwa a nga basanga.—Lev. 15:19, 25.

⁸ Loko wansati loyi a twe leswaku Yesu a a hanyisa vanhu lava vabyaka, u nghene exikarhi ka ntshungu lowu a wu n’wi rhendzerile kutani a ku: “Loko ndzo khumba ntsena tinguvu takwe ta le handle, ndzi ta hola.” U khumbe Yesu hiloko xikan’we-kan’we a hola. Yesu a a swi tiva leswaku wansati loyi a a nga fanelanga a khumbe nguvu ya yena. Nilokoswiritano, a nga n’wi holovelanga. Ku ri na sweswo, u n’wi kombise musa. A a yi twisisa ndlela leyi a faneleke a titwe ha yona malembe hinkwawo lawa a vabyeke wona naswona a a swi xiya leswaku a a lava mpfuno hi xihatla. Yesu hi musa u n’wi byele leswi: “N’wananga, ripfumelo ra wena ri ku hanyisile. Famba hi ku rhula, naswona u hanya swinene.”—Mar. 5:25-34.

9. Loko vadyondzisiwa va Yesu va ringeta ku sivela vana leswaku va nga ti eka yena, xana u angule njhani?

⁹ Ni vana a va titwa va ntshunxekile eka Yesu. Loko siku rin’wana vanhu va tise vana eka yena, vadyondzisiwa va yena va va holoverile, handle ko kanakana va anakanya leswaku a a nga ta lava ku karhatiwa hi vana. Kambe Yesu a a nga titwi hi ndlela yoleyo. Rungula ra le Matsalweni ri ri: “Loko a vona leswi, Yesu a hlundzuka ivi a ku eka [vadyondzisiwa]: ‘Tshikani vana lavatsongo va ta eka mina; mi nga ringeti ku va sivela, hikuva mfumo wa Xikwembu i wa lavo tano.’” Ku tlula kwalaho, “a angarha vana, a va katekisa, a va tlhandleka mavoko.” Yesu a a nga tiyiseleli vana ntsena; kambe u va amukele hi rirhandzu.—Mar. 10:13-16.

10. Swi te njhani leswaku Yesu a va ni timfanelo leti a ti kombiseke?

¹⁰ Swi te njhani leswaku Yesu a va ni timfanelo leti a ti kombiseke loko a ha hanya laha misaveni? U xiyisise Tata wa yena wa le tilweni ku ringana nkarhi wo leha ngopfu naswona u dyondze tindlela ta Yena. (Hlaya Swivuriso 8:22, 23, 30.) Loko a ha ri etilweni u vone ndlela ya rirhandzu leyi Yehovha a a byi tirhisa ha yona vunhloko bya yena eka swivumbiwa swa Yena hinkwaswo naswona u yi tekelerile. Loko Yesu a a nga titsongahati, a a ta va a nga swi kotanga ku yi tekelela. A a swi tsakela ku titsongahata eka Tata wa yena naswona Yehovha a a tsaka ku va ni N’wana wo tano. Loko a ha ri laha emisaveni, Yesu u ti kombise hi ku hetiseka timfanelo leti hlamarisaka ta Tata wa yena wa le tilweni. Hakunene hi ni lunghelo ra ku titsongahata eka Kreste, Mufumi la vekiweke hi Xikwembu wa Mfumo wa le tilweni!

 Tekelela Timfanelo Ta Kreste

11. (a) Hi fanele hi tikarhatela ku tekelela mani? (b) Ha yini vavanuna va le vandlheni ngopfu-ngopfu va fanele va tikarhatela ku tekelela Yesu?

¹¹ Vanhu hinkwavo evandlheni ra Vukreste, ngopfu-ngopfu vavanuna, va fanele va tirha hi matimba leswaku va tekelela timfanelo ta Kreste. Hilaha se swi xiyiweke hakona, Bibele yi ri: “Nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste.” Hilaha Kreste a tekeleleke Nhloko ya yena, Xikwembu xa ntiyiso, vavanuna lava nga Vakreste va fanele va tikarhatela ku tekelela nhloko ya vona—Kreste. Endzhaku ka loko muapostola Pawulo a ve Mukreste, na yena u endle tano. U khutaze Vakreste-kulobye a ku: “Mi va vatekeleri va mina, tanihi leswi mina ndzi nga mutekeleri wa Kreste.” (1 Kor. 11:1) Naswona muapostola Petro u te: “Mi vitaneriwe endleleni leyi, hikuva hambi Kreste u xanisekele n’wina, a mi siyela ntila leswaku mi landzelerisisa mikondzo yakwe.” (1 Pet. 2:21) Nakambe xitsundzuxo xa leswaku vavanuna va tekelela Kreste i xa nkoka hikwalaho ka xivangelo xin’wana. Hi vona va vaka vakulu ni malandza ya vutirheli. Leswi Yesu a a swi tsakela ku tekelela Yehovha, vavanuna lava nga Vakreste va fanele va swi tsakela ku tekelela Kreste ni timfanelo ta yena.

12, 13. Vakulu va fanele va ti khoma njhani tinyimpfu leti va tamerisiweke tona?

¹² Vakulu evandlheni ra Vukreste va ni vutihlamuleri bya ku dyondza ku fana na Kreste. Petro u khongotele vakulukumba, kumbe vakulu a ku: “Risani ntlhambi wa Xikwembu lowu khathaleriwaka hi n’wina, ku nga ri hi ku sindzisiwa, kambe hi ku swi rhandza; ku nga ri hi ku rhandza mpindzulo wa vukanganyisi, kambe hi mapfundza; ku nga ri ku tikisela lava nga ndzhaka ya Xikwembu, kambe mi va swikombiso entlhambini.” (1 Pet. 5:1-3) Vakulu lava nga Vakreste  a va fanelanga va tshikilela, va va ni tihanyi kumbe va karhata. Leswi va tekelelaka xikombiso xa Kreste, va tikarhatela ku va ni rirhandzu, ku anakanyela, ku titsongahata ni ku va ni musa loko va tirhisana ni tinyimpfu leti va tamerisiweke tona.

¹³ Lava va rhangelaka evandlheni i vanhu lava nga hetisekangiki naswona nkarhi na nkarhi va fanele va swi xiya leswaku ku ni leswi va tsandzekaka ku swi endla. (Rhom. 3:23) Hikwalaho va fanele va hisekela ku dyondza hi Yesu kutani va tekelela rirhandzu ra yena. Va fanele va anakanyisisa hi ndlela leyi Xikwembu na Kreste va tirhisanaka ha yona ni vanhu kutani va tikarhatela ku va tekelela. Petro wa hi khutaza a ku: “Hinkwenu tikhameni hi mianakanyo yo titsongahata un’wana eka un’wana, hikuva Xikwembu xi lwisana ni lava titlakusaka, kambe lava titsongahataka xi va nyika musa lowu nga faneriwiki.”—1 Pet. 5:5.

14. Vakulu va fanele va xixima vanhu van’wana hi ndlela yihi?

¹⁴ Vavanuna lava vekiweke evandlheni va fanele va kombisa timfanelo letinene loko va tirhisana ni ntlhambi wa Xikwembu. Varhoma 12:10 yi ri: “Mi va ni xinakulobye lexikulu erirhandzwini ra vumakwerhu. Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” Vakulu ni malandza ya vutirheli va xiximana. Ku fana ni Vakreste lavan’wana, vavanuna lava va fanele va ‘nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata va fanele va teka van’wana va ri lava tlakukeke eka vona.’ (Filp. 2:3) Lava va rhangelaka evandlheni va fanele va teka vanhu lavan’wana va ri lava tlakukeke eka vona. Loko vavanuna lava vekiweke va endla tano, va ta va va landzela ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Kambe hina lava hi tiyeke hi fanele ku tiyiselela ku tsana ka lava va nga tiyangiki, ku nga ri ku titsakisa hina vini. Un’wana ni un’wana wa hina a a tsakise warikwavo eka leswi nga swinene leswaku swi n’wi aka. Hikuva hambi a ri Kreste a nga titsakisanga.”—Rhom. 15:1-3.

‘Ku Xixima Vavasati’

15. Vavanuna va fanele va va khoma njhani vasati va vona?

¹⁵ Sweswi xiya ndzayo ya Petro leyi a yi tsaleleke vavanuna lava tekeke. U tsarile: “N’wina vavanuna lava tekeke, hambetani mi tshama na [vasati va n’wina] hi mukhuva lowu fanaka hi ku ya hi vutivi, mi va xixima leswi va nga xibya xo tsana swinene, xa xisati.” (1 Pet. 3:7) Ku xixima munhu swi vula ku n’wi tekela ehenhla. Hikwalaho, u ta ma tekela enhlokweni mavonelo ya munhu yoloye, swilo leswi a swi pfumalaka ni leswi a swi lavaka naswona u ta n’wi anakanyela munhu yoloye handle ka loko ku ri ni xivangelo xa nkoka xo n’wi alela. Yoleyo i ndlela leyi wanuna a faneleke a n’wi khoma ha yona nsati wa yena.

16. Hi xihi xitsundzuxo lexi Rito ra Xikwembu ri xi nyikaka vavanuna loko swi ta eku xiximeni ka vasati va vona?

¹⁶ Loko Petro a byele vavanuna leswaku va xixima vasati va vona, u engetele xitsundzuxo lexi: “Leswaku swikhongelo swa n’wina swi nga siveriwi.” (1 Pet. 3:7) Sweswo swi yi kombisa kahle ndlela leyi Yehovha a yi tekaka yi ri ya nkoka ha yona ndlela leyi wanuna a khomaka nsati wa yena ha yona. Loko a tsandzeka ku n’wi xixima swikhongelo swa yena a swi nge yingisiwi. Ku tlula kwalaho, vavasati va angula kahle loko vanuna va vona va va xixima.

17. Wanuna u fanele a rhandza nsati wa yena hi mpimo wo tanihi kwihi?

¹⁷ Loko swi ta emhakeni ya ku va wanuna a rhandza nsati wa yena, Rito ra Xikwembu ra lemuxa: “Vavanuna va fanele ku rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona. . . . Hikuva a nga kona munhu loyi a tshameke a venga nyama yakwe; kambe wa yi wundla ni ku yi khathalela, hilaha Kreste na yena a endlaka hakona evandlheni . . . Un’wana ni un’wana wa n’wina a a rhandze nsati wakwe hilaha a tirhandzaka hakona.” (Efe. 5:28,  29, 33) Xana vavanuna va fanele va rhandza vasati va vona hi mpimo wo tanihi kwihi? Pawulo u tsarile: “Vavanuna, hambetani mi rhandza vasati va n’wina, hilaha Kreste na yena a rhandzeke vandlha hakona kutani a tinyiketa hikwalaho ka rona.” (Efe. 5:25) Ina, wanuna u fanele a tiyimisela ku fela nsati wa yena, hilaha Kreste a endleleke van’wana hakona. Loko wanuna la nga Mukreste a khoma nsati wa yena hi rirhandzu, hi musa, a n’wi anakanyela, a nga vi na vutianakanyi, swi ta n’wi olovela nsati wa yena ku titsongahatela vunhloko bya yena.

18. Hi wihi mpfuno lowu vavanuna va nga wu kumaka loko va hetisisa vutihlamuleri bya vona evukatini?

¹⁸ Xana leswi vavanuna va faneleke va xixima vasati va vona hi ndlela yoleyo ku languteriwe swo tala eka vona? Doo, Yehovha a a nga ta va kombela ku endla nchumu lowu va nga taka va nga koti ku wu endla. Handle ka swona, vagandzeri va Yehovha va nga nyikiwa matimba lamakulu evuakweni hinkwabyo, ku nga moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Yesu u te: “Loko n’wina, hambiloko mi hombolokile mi tiva ndlela ya ku nyika vana va n’wina tinyiko letinene, Tatana la nge tilweni u ta nyika moya lowo kwetsima hilaha ku tlurisaka swinene eka lava n’wi kombelaka!” (Luka 11:13) Loko va khongela, vavanuna va nga kombela leswaku Yehovha a va pfuna hi ku tirhisa moya wa yena loko va tirhisana ni van’wana, ku katsa ni vasati va vona.—Hlaya Mintirho 5:32.

19. Ku ta tlhuvutsiwa yini eka xihloko lexi landzelaka?

¹⁹ Hakunene, vavanuna va rhwele vutihlamuleri byo tika bya ku dyondza ku titsongahata eka Kreste ni ku tekelela vunhloko bya yena. Kambe ku vuriwa yini hi vavasati, ngopfu-ngopfu lava tekiweke? Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi ndlela leyi va faneleke va xi hetisisa ha yona xiyenge xa vona elunghiselelweni ra Yehovha.

Wa Tsundzuka Xana?

• Hi tihi timfanelo ta Yesu leti hi faneleke hi ti tekelela?

• Vakulu va fanele va ti khoma njhani tinyimpfu?

• Wanuna u fanele a n’wi khoma njhani nsati wa yena?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Tekelela Yesu hi ku xixima van’wana