Phyuphyisiwa Hi Swilo Swa Moya

“Tlhandlekani joko ra mina ehenhla ka n’wina . . . , kutani mi ta kumela mimoya-xiviri ya n’wina ku phyuphya.”—MAT. 11:29.

1. Xikwembu xi endle lunghiselelo rihi eNtshaveni ya Sinayi naswona ha yini?

LOKO ntwanano wa Nawu wu simekiwa eNtshaveni ya Sinayi, a wu katsa ku hlayisa Savata ya vhiki na vhiki. Yehovha u lerise tiko ra Israyele hi ku tirhisa Muxe muvulavuleri wa yena, a ku: “U ta tirha ntirho wa wena masiku ya tsevu; kambe hi siku ra vunkombo u ta tshika, leswaku nkunzi ya wena ni mbhongolo ya wena swi wisa, ni n’wana wa hlonga ra wena ra xisati ni muluveri va tiphyuphyisa.” (Eks. 23:12) Ina, hikwalaho ka leswi Yehovha a a anakanyela vanhu lava a va ri ehansi ka Nawu, hi rirhandzu u hlele leswaku ku va ni siku ro wisa leswaku vanhu vakwe va ta “tiphyuphyisa.”

2. Vaisrayele va vuyeriwe njhani hi ku hlayisa Savata?

² Xana Savata a ko va siku ro wisa ntsena? Doo, a yi ri xiyenge xa nkoka xa vugandzeri bya Vaisrayele eka Yehovha. Ku hlayisa Savata a swi pfuna tinhloko ta mindyangu leswaku ti kuma nkarhi wo dyondzisa mindyangu ya tona leswaku yi “hlayisa tindlela ta Yehovha, [yi] endla leswi lulameke.” (Gen. 18:19) A yi tlhela yi endla leswaku mindyangu ni vanghana va hlangana leswaku va anakanyisisa hi mintirho ya Yehovha va tlhela va va ni vunakulobye lebyi tsakisaka. (Esa. 58:13, 14) Xa nkoka swinene, siku ra Savata a a ri kombetela enkarhini lowu taka laha vanhu va nga ta phyuphyisiwa hi ndlela ya xiviri hi nkarhi wa Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe. (Rhom. 8:21) Kambe ku vuriwa yini hi le nkarhini wa hina? Hi kwihi laha Vakreste va ntiyiso lava tsakelaka tindlela ta Yehovha va nga phyuphyisiwaka kona naswona va nga phyuphyisiwa njhani?

Phyuphyisiwa Hi Ku Va Ni Vunakulobye Ni Vakreste-kuloni

3. Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va seketelane hi ndlela yihi naswona ku ve ni vuyelo byihi?

³ Muapostola Pawulo u vule leswaku vandlha ra Vukreste i “phuphu tlhelo xiseketelo xa ntiyiso.” (1 Tim. 3:15) Vakreste vo sungula va kume nseketelo lowukulu hi ku khutazana ni ku akana hi rirhandzu. (Efe. 4:11, 12, 16) Loko Pawulo a ri aEfesa, u endzeriwe hi swirho swa vandlha ra le Korinto leswaku swi ta n’wi khutaza. Xiya leswi Pawulo a swi vuleke malunghana ni vuyelo lebyi riendzo rolero ri veke na byona: “Ndza tsaka hi vukona bya Stefanasi na Fortunato na Akayiko, . . . hikuva va phyuphyise moya wa mina.” (1 Kor. 16:17, 18) Hilaha ku fanaka, loko Tito a ye eKorinto leswaku a ya pfuna vamakwerhu va kwalaho, Pawulo u tsalele vandlha rolero a ku: “Moya wakwe wu phyuphyisiwe hi n’wina hinkwenu.” (2 Kor. 7:13) Ninamuntlha, Timbhoni ta Yehovha ti phyuphyisiwa swinene hi vunakulobye lebyi akaka bya Vakreste-kulobye.

4. Minhlangano ya vandlha yi hi phyuphyisa njhani?

⁴ Wa swi tiva leswaku minhlangano ya vandlha yi hi tisela ntsako lowukulu. Eminhlanganweni ha “khutazana, un’wana hi ripfumelo ra un’wana.” (Rhom. 1:12) Vamakwerhu lava nga Vakreste a vo va vanhu lava hi nga tolovelana na vona ntsena. I vanghana va hina va xiviri, lava hi va rhandzaka hi tlhela hi va xixima. Hi kuma ntsako ni nchavelelo lowukulu loko hi hlangana na vona eminhlanganweni ya hina nkarhi ni nkarhi.—Film. 7.

5. Hi nga phyuphyisana njhani emintsombanweni ni le tinhlengeletanweni?

⁵ Nchumu wun’wana lowu hi phyuphyisaka i mintsombano ni tinhlengeletano leti hi vaka na tona lembe ni lembe. Eminhlanganweni yoleyo leyikulu hi kuma mati ya ntiyiso lama nyikaka vutomi lama humaka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele naswona yi endla leswaku hi kota ku ‘ndlandlamuxa’ vuxaka bya hina ni vamakwerhu. (2 Kor. 6:12, 13) Kambe ku vuriwa yini loko hi ri ni tingana naswona swi hi tikela ku endla xinghana  ni vanhu van’wana? Ndlela yin’wana yo tolovelana ni vamakwerhu i ku endla mintirho yo tirhandzela entsombanweni. Endzhaku ka loko makwerhu un’wana wa xisati a pfunetile eku basiseni entsombanweni wa matiko yo hambana-hambana, u te: “A ndzi nga tivi vanhu vo tala entsombanweni wolowo handle ka ndyangu wa ka hina ni vanghana va mina va nga ri vangani. Kambe loko ndzi pfunete eku basiseni, ndzi endle xinghana ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati vo tala! A swi tsakisa swinene!”

6. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga tiphyuphyisaka ha yona loko hi ye eku wiseni?

⁶ Vaisrayele a va tolovele ku ya eminkhubyeni yinharhu ya lembe na lembe eYerusalema leswaku va ya gandzela. (Eks. 34:23) Hakanyingi sweswo a swi vula leswaku va fanele va siya masimu ya vona ni mabindzu ya vona naswona a va famba masiku yo tala hi milenge emagondzweni lama nga ni ritshuri. Hambiswiritano, ku ya etempeleni a swi va tisela ‘ntsako lowukulu’ tanihi leswi lava a va ri kona kwalaho a va “dzunisa Yehovha.” (2 Tikr. 30:21) Hilaha ku fanaka, malandza yo tala ya Yehovha namuntlha ma kume leswaku loko ma famba ni mindyangu ya wona loko ma endzela eBethele, ku nga miako ya hofisi ya rhavi ya le kusuhi ya Timbhoni ta Yehovha, swi endla leswaku ma va ni ntsako lowukulu. Xana u nga katsa ni ku endzela tindhawu toleto eka riendzo ra n’wina ra ndyangu leri landzelaka?

7. (a) Swinkhubyana swi nga va leswi vuyerisaka hi ndlela yihi? (b) I yini leswi nga endlaka leswaku swinkhubyana swi va leswi nga rivalekiki naswona swi va leswi akaka?

⁷ Ku hlangana swin’we ni ndyangu ni vanghana eka swinkhubyana swo karhi na swona swi nga khutaza. Hosi Solomoni wo tlhariha u te: “Malunghana ni munhu a ku na nchumu xo antswa ku tlula leswaku a dya ni ku nwa, a endla leswaku moya-xiviri wakwe wu vona leswinene hikwalaho ka ku tikarhata kakwe.” (Ekl. 2:24) Swinkhubyana a swo phyuphyisa moya-xiviri ntsena kambe swi tlhela swi tiyisa rirhandzu ra hina ni Vakreste-kulorhi loko hi ya hi va tiva ku antswa. Leswaku swinkhubyana swa hina swi nga rivaleki naswona swi va leswi akaka, i swa nkoka ku rhamba vanhu vatsongo ni ku tiyiseka leswaku swinkhubyana sweswo swi languteriwa hi ndlela leyinene, ngopfu-ngopfu loko ku ta va ku ri ni xihoko.

 Ntirho Wa Nsimu Wa Phyuphyisa

8, 9. (a) Kombisa ku hambana loku a ku ri kona exikarhi ka rungula ra Yesu ni ra vatsari ni ra Vafarisi. (b) Hi vuyeriwa njhani hi ku byela van’wana ntiyiso wa le Bibeleni?

⁸ Yesu a a hisekela ntirho wa nsimu naswona u khutaze vadyondzisiwa vakwe leswaku na vona va endla tano. Leswi swi vonaka eka marito lawa a ma vuleke loko a ku: “Ntshovelo i wukulu, kambe vatirhi a hi vangani. Hikokwalaho, kombelani N’wini wa ntshovelo leswaku a rhumela vatirhi entshovelweni wakwe.” (Mat. 9:37, 38) Rungula leri Yesu a ri dyondziseke a ri phyuphyisa hakunene; a ri ri “mahungu lamanene.” (Mat. 4:23; 24:14) A ri hambanile swinene ni milawu yo tika leyi Vafarisi a va sindzisa vanhu leswaku va yi landzela.—Hlaya Matewu 23:4, 23, 24.

⁹ Loko hi byela van’wana hi rungula ra Mfumo, hi va pfuna leswaku va enerisa xilaveko xa vona xa moya naswona hi nkarhi lowu fanaka hi va hi ri karhi hi antswisa ndlela leyi hi wu twisisaka ha yona ntiyiso wa risima wa le Bibeleni hi tlhela hi wu tlangela. Mupisalema u vule hilaha ku faneleke a ku: “Dzunisani Yah, hikuva i swinene ku yimbelelela Xikwembu xa hina miloti; hikuva swa tsakisa.” (Ps. 147:1) Xana u nga engetela ntsako lowu u wu kumaka hi ku byela vanhu van’wana hi Yehovha?

10. Leswaku swilo swi hi fambela kahle entirhweni wa nsimu, xana swi titshege hi ku va vanhu va yingisela rungula ra hina? Hlamusela.

¹⁰ Entiyisweni, etindhawini tin’wana leti hi chumayelaka eka tona vanhu va hatla va amukela mahungu lamanene ku tlula etindhawini tin’wana. (Hlaya Mintirho 18:1, 5-8.) Loko u tshama endhawini leyi vanhu vo tala va nga ri tsakeliki rungula ra Mfumo, ringeta ku dzikisa mianakanyo ya wena eka swilo leswinene leswi u swi endlaka ensin’wini. Tsundzuka leswaku matshalatshala ya wena yo hambeta u twarisa vito ra Yehovha a hi ya hava. (1 Kor. 15:58) Ku tlula kwalaho, ndlela leyi vanhu va angulaka ha yona eka mahungu lamanene a hi yona yi kombisaka leswaku swilo swi hi fambela kahle entirhweni wa nsimu. Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta endla leswaku vanhu va timbilu letinene va kuma nkarhi wo twa rungula ra Mfumo.—Yoh. 6:44.

Dyondzo Ya Ndyangu Ya Phyuphyisa

11. Hi byihi vutihlamuleri lebyi Yehovha a byi nyikeke vatswari naswona va nga byi hetisisa njhani?

¹¹ Vatswari lava chavaka Xikwembu va ni vutihlamuleri byo letela vana va vona malunghana na Yehovha ni tindlela takwe. (Det. 11:18, 19) Loko u ri mutswari, xana u tinyika nkarhi wo dyondzisa vana va wena malunghana ni Tata wa hina wa rirhandzu wa le tilweni? Yehovha u lunghiselele swakudya swo tala swa moya leswi phyuphyisaka leswi hi swi kumaka etibukwini, eka timagazini, eka tivhidiyo ni le ka tikhasete leti ngo yingiseriwa kunene leswaku swi ku pfuna u hetisisa vutihlamuleri lebyi bya nkoka naswona u khathalela swilaveko swa ndyangu wa wena.

12, 13. (a) Mindyangu yi nga vuyeriwa njhani eka Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu? (b) Vatswari va nga tiyiseka njhani leswaku dyondzo ya vona ya ndyangu i xihlovo lexi phyuphyisaka?

¹² Ku engetela kwalaho, hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha ri endle malunghiselelo ya Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu. Lawa i madyambu lawa ma vekeriwaka etlhelo vhiki ni vhiki leswaku ku ta va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele. Vo tala va kume leswaku lunghiselelo leri ri va pfune leswaku va va ni vun’we va tlhela va rhandzana naswona ri tiyise vuxaka bya vona na Yehovha. Kambe, vatswari va nga tiyiseka njhani leswaku dyondzo ya vona ya ndyangu ya phyuphyisa hi tlhelo ra moya?

¹³ Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu a yi fanelanga yi va leyi nga tsakisiki ni leyi swirho swa ndyangu swi titwaka swi nga ntshunxekanga eka yona. Phela, hi gandzela “Xikwembu lexi tsakeke” naswona xi lava leswaku hi xi gandzela hi tsakile. (1 Tim. 1:11; Filp. 4:4) Swa vuyerisa ku hlawula madyambu man’wana leswaku ku buriwa hi tidyondzo ta nkoka leti nga eBibeleni. Vatswari va nga ha pfumelelana ni swiyimo eka ndlela leyi va dyondzisaka ha yona, va anakanyisisa hi tinhloko-mhaka leti va nga ta ti tirhisa va tlhela va tirhisa vutshila. Hi xikombiso, ndyangu wun’wana wu hlele leswaku xifanyetana xa wona lexi nga ni malembe ya khume lexi vuriwaka Brandon, xi hlamusela mhaka leyi nge, “Ha Yini Yehovha A Tirhise Nyoka Leswaku Yi Fanekisela Sathana?” Mhaka leyi a yi karhata Brandon hikuva a a rhandza tinyoka naswona a a hlundzukisiwa hi leswi tinyoka a ti  fanisiwa na Sathana. Minkarhi yin’wana mindyangu yin’wana yi hlaya tidrama ta le Bibeleni, laha xirho ha xin’we xa ndyangu xi yimelaka munhu wo karhi loyi ku vulavuriwaka ha yena, xi hlaya marito lama vuriweke hi munhu yoloye eBibeleni kumbe ndyangu wu nga tlanga xiendlakalo xo karhi. Tidyondzo toleto ta tsakisa naswona ti nga endla leswaku vana va wena va katseka eku dyondzeni, leswaku milawu ya Bibele yi fikelela timbilu ta vona. *

Papalata Swilo Leswi Nga Ha Ku Hetaka Matimba

14, 15. (a) Ntshikilelo ni ku pfumaleka ka nsirhelelo swi nyanye njhani emasikwini yo hetelela? (b) Hi wihi ntshikilelo wun’wana lowu hi nga ha langutanaka na wona?

¹⁴ Ntshikilelo ni ku pfumaleka ka nsirhelelo swi ya swi nyanya emasikwini lawa yo hetelela ya mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. Ku pfumaleka ka mintirho ni swiphiqo swin’wana swa ikhonomi swi khumba vanhu va timiliyoni. Hambi ku ri vanhu lava tirhaka, hakanyingi va vona onge mali leyi va yi holaka yi hoxiwa eswikhwameni swo boxeka, leswi endlaka leswaku yi nga pfuni ngopfu emindyangwini ya vona. (Ringanisa na Hagayi 1:4-6.) Van’watipolitiki ni varhangeri van’wana va tsandzeka ku lwisana ni vutherorisi ni swilo swin’wana leswi vangaka vubihi. Vanhu vo tala va hetiwa matimba hikwalaho ka swihoxo swa vona vini.—Ps. 38:4.

¹⁵ Vakreste va ntiyiso va langutana ni swiphiqo swin’we ni mintshikilelo leyi vangiwaka hi mafambiselo ya swilo ya Sathana. (1 Yoh. 5:19) Minkarhi yin’wana, vadyondzisiwa va Kreste va nga ha langutana ni ntshikilelo wun’wana loko va lwela ku tshama va tshembekile eka Yehovha. Yesu u te: “Loko va ndzi xanisile, na n’wina va ta mi xanisa.” (Yoh. 15:20) Hambiswiritano, hambiloko hi “xanisiwa” a hi “siyiwi eku kayakayeni.” (2 Kor. 4:9) Ha yini?

16. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tsakile?

¹⁶ Yesu u te: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi phyuphyisa.” (Mat. 11:28) Hi ku va ni ripfumelo leri heleleke eka lunghiselelo ra nkutsulo ra Kreste, hi lahlela swiphiqo hinkwaswo leswi hi karhataka eka Yehovha hi ndlela yo fanekisela. Hi ndlela yoleyo hi kuma “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke.” (2 Kor. 4:7) Moya lowo kwetsima wa Xikwembu i “mupfuni” naswona wu tiyisa ripfumelo ra hina leswaku hi nga tiyiseli miringo ni nhlomulo lowu hi langutanaka na wona ntsena kambe ni ku tshama hi tsakile.—Yoh. 14:26; Yak. 1:2-4.

17, 18. (a) Hi swihi swilo leswi hi faneleke hi tivonela eka swona? (b) I yini leswi nga ha hi humelelaka loko hi rhangisa mintsako ya misava?

¹⁷ Vakreste va ntiyiso namuntlha va fanele va tivonela leswaku va nga kuceteriwi hi mafambiselo ya misava leyi, leyi endlaka leswaku vanhu va hlongorisa ntsako. (Hlaya Vaefesa 2:2-5.) Handle ka sweswo, hi nga ha phasiwa hi “ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo ni ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi.” (1 Yoh. 2:16) Kumbe hi xihoxo hi nga ha anakanya leswaku ku pfumela ku lawuriwa hi ku navela ka nyama swi ta hi phyuphyisa. (Rhom. 8:6) Hi xikombiso, vanhu van’wana va sungule ku tirhisa swidzidziharisi ni xihoko hi ndlela yo biha, va hlalela swifaniso swo navetisa rimbewu, va hlanganyela eka mintlango leyi nga ni khombo kumbe va endla swilo swo hambana-hambana swo biha leswaku va enerisa ku navela ka vona. Xikongomelo xa “marhengu” ya Sathana i ku hambukisa munhu, ma n’wi endla a titwa onge u phyuphyile.—Efe. 6:11.

 ¹⁸ Entiyisweni a swi bihanga ku dya, ku nwa ni ku hungasa hi swilo leswi baseke loko swi endliwa hi ndlela leyi ringaniseriweke. Hambiswiritano, a hi rhangisi swilo sweswo evuton’wini bya hina. Ku ringanisela ni ku tikhoma i swa nkoka, ngopfu-ngopfu hikwalaho ka minkarhi leyi hi hanyaka eka yona. Ku navela ku enerisa swilaveko swa hina swi nga ha hi heta matimba lerova hi sungula ku va lava “tsaneke kumbe lava nga vekiki mihandzu malunghana ni vutivi lebyi kongomeke lebyi khumbaka Hosi ya hina Yesu Kreste.”—2 Pet. 1:8.

19, 20. Ku phyuphya ka xiviri ku nga kumiwa njhani?

¹⁹ Loko swilo leswi hi swi anakanyaka swi fambisana ni milawu ya Yehovha, hi ta swi xiya leswaku ntsako wun’wana ni wun’wana lowu tisiwaka hi misava leyi i wa xinkarhana. Muxe u swi xiyile sweswo, na hina hi fanele hi endla tano. (Hev. 11:25) Ntiyiso wa mhaka hileswaku hi ta kuma ku phyuphya ka xiviri, loku tisaka ntsako lowu nga heriki ni ku eneriseka, loko hi endla ku rhandza ka Tata wa hina wa le tilweni.—Mat. 5:6.

²⁰ Onge hi nga hambeta hi phyuphyisiwa hi swilo swa moya. Hi ku endla tano, hi ta “hambana ni ku nga xiximi Xikwembu ni ku navela ka misava . . . hi ri karhi hi rindzele ntshembo wo tsakisa ni ku humelela loku vangamaka ka Xikwembu lexikulu ni ka Muponisi wa hina, Kreste Yesu.” (Tito 2:12, 13) Hikwalaho a hi tiyimiseleni ku rhwala joko ra Yesu, hi ku titsongahatela vulawuri ni nkongomiso wakwe. Loko hi endla tano, hi ta kuma ntsako wa xiviri ni ku phyuphya!

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Vanhu va Yehovha va phyuphyisiwa hi ndlela yihi namuntlha?

• Ntirho wa nsimu wu hi phyuphyisa hi ndlela yihi swin’we ni lava hi vulavulaka na vona?

• I yini leswi tinhloko ta mindyangu ti nga swi endlaka leswaku ti tiyiseka leswaku dyondzo ya ndyangu ya phyuphyisa?

• Hi swihi swilo leswi hi hetaka matimba hi tlhelo ra moya?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 26]

Loko hi rhwala joko ra Yesu, hi ta kuma swihlovo swo tala leswi nga ta hi phyuphyisa