Hlanganyela Hi Xitalo eNtshovelweni Lowukulu Wa Moya

“Mi va ni swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi.”—1 KOR. 15:58.

1. Yesu u rhambe vadyondzisiwa vakwe leswaku va endla yini?

LOKO Yesu a ri karhi a tsemakanya eSamariya eku heleni ka 30 C.E., u yime exihlobyeni ekusuhi ni doroba ra Sikari leswaku a wisa. U byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tlakusani mahlo ya n’wina mi languta masimu, ma basile leswaku ma tshoveriwa.” (Yoh. 4:35) Yesu a a nga vulavuli hi ntshovelo wa xiviri kambe a a vulavula hi ku hlengeletiwa ka moya ka vanhu va timbilu letinene lava a va ta va valandzeri vakwe. Entiyisweni, a a rhamba vadyondzisiwa va yena ku hlanganyela entshovelweni. A ku ri ni ntirho wo tala lowu a wu fanele wu endliwa naswona nkarhi wo wu endla a wu ri wutsongo!

2, 3. (a) I yini leswi kombisaka leswaku hi hanya enkarhini wa ntshovelo? (b) Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi?

² Leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni ntshovelo swi ni nhlamuselo ya nkoka esikwini ra hina. Hi hanya enkarhini lowu masimu ya laha misaveni, ku nga vanhu, ma nga ‘basa leswaku ma tshoveriwa.’ Lembe ni lembe vanhu va timiliyoni va amukela xirhambo xa ku dyondza ntiyiso lowu nyikaka vutomi naswona magidi ya vadyondzisiwa lavantshwa va khuvuriwa. Hi ni lunghelo ra ku hlanganyela entshovelweni lowukulu ku tlula hinkwayo, hi kongomisiwa hi N’wini wa ntshovelo, ku nga Yehovha Xikwembu. Xana u ni “swo tala swo swi endla” entirhweni lowu wa ntshovelo?—1 Kor. 15:58.

³ Hi nkarhi wa vutirheli bya yena bya laha misaveni bya malembe manharhu ni hafu, Yesu u endle vadyondzisiwa vakwe va lunghekela ntirho wa vona tanihi vatshoveri. Eka tidyondzo to tala ta nkoka leti Yesu a ti dyondziseke vadyondzisiwa vakwe, ku ta tlhuvutsiwa tinharhu ntsena exihlokweni lexi. Eka dyondzo ha yin’we ku ta kandziyisiwa mfanelo ya nkoka swinene leyi hi faneleke hi va na yona loko hi ri karhi hi tikarhatela ku endla leswi hi nga swi kotaka eku hlengeletiweni ka vadyondzisiwa ka manguva lawa. A hi kambisiseni timfanelo leti ha yin’we-yin’we.

Ku Titsongahata I Ka Nkoka

4. Yesu u wu kombise njhani nkoka wa ku titsongahata?

⁴ Ehleketa hi xiendlakalo lexi: Vadyondzisiwa a va ha ku phikizana hi leswaku i mani lonkulu. Eswikandzeni swa vona a va ha languteka va nga tshembani naswona va hlundzukile. Hikwalaho Yesu u vitane n’wana lontsongo a n’wi yimisa exikarhi ka vona. U langute n’wana lontsongo kutani a ku: “Mani na mani la nga ta titsongahata [kumbe “mani na mani la tiendlaka lontsongo,” Byington] kukotisa n’wana loyi lontsongo hi yena lonkulu eka hinkwavo emfun’weni wa matilo.” (Hlaya Matewu 18:1-4.) Ematshan’weni yo ehleketa ku fana ni vanhu lava nga riki vapfumeri, lava tekaka munhu a ri wa nkoka hikwalaho ka vulawuri lebyi a nga na byona, rifuwo rakwe ni xikhundlha xakwe, vadyondzisiwa a va fanele va swi twisisa leswaku ku va lonkulu a swi titshege hi ku va ‘va tiendla lavatsongo’ eka van’wana. Yehovha a a ta va katekisa ni ku va tirhisa ntsena loko va titsongahata hi ndlela ya xiviri.

5, 6. Ha yini u fanele u titsongahata leswaku u ta hlanganyela hi xitalo entirhweni wo tshovela? Kombisa.

⁵ Ni namuntlha, vanhu vo tala emisaveni va nyiketela vutomi bya vona eku laveni ka vulawuri, rifuwo ni xikhundlha. Sweswo swi endla leswaku va va ni nkarhi wutsongo kumbe va nga vi na wona nkarhi wa ku dyondza hi Xikwembu va tlhela va xi tirhela. (Mat. 13:22) Ku hambana ni sweswo, vanhu va Yehovha va tsakela ku ‘tiendla lavatsongo’  eka van’wana leswaku va ta katekisiwa va tlhela va amukeleka eka N’wini wa ntshovelo.—Mat. 6:24; 2 Kor. 11:7; Filp. 3:8.

⁶ Xiya xikombiso xa Francisco la nga nkulu eAmerika Dzonga. Loko a ha ri jaha, a a dyondza eyunivhesiti hiloko a tshika leswaku a ya phayona. U ri: “Endzhakunyana loko ndzi vute nhwanyana loyi a ndzi ta tekana na yena, a ndzi ta va ndzi kume ntirho lowu a wu ta endla leswaku mina na nsati wa mina swi hi fambela kahle hi tlhelo ra timali. Ematshan’weni ya sweswo, hi endle xiboho xo hanya vutomi byo olova kutani hi hambeta ni ntirho wa nkarhi hinkwawo. Hi ku famba ka nkarhi hi ve ni vana naswona sweswo swi endle leswaku swilo swi ya swi tika swinene. Kambe Yehovha u hi pfunile leswaku hi namarhela xiboho xa hina.” Francisco u gimeta hi ku: “Ndzi ni malembe yo tlula 30 ndzi ri nkulu, ku engetela eka swiavelo swin’wana swo tala swo hlawuleka. A hi si tshama hi tisola hi leswi hi hanyaka vutomi byo olova.”

7. U ringete njhani ku tirhisa ndzayo leyi kumekaka eka Varhoma 12:16?

⁷ Loko u ala “swilo leswi tlakukeke” swa misava leyi kutani u ‘fambisana swin’we ni swilo swa xiyimo xa le hansi,’ na wena u nga langutela ku kuma mikateko ni malunghelo yo tala entirhweni wo tshovela.—Rhom. 12:16; Mat. 4:19, 20; Luka 18:28-30.

Ku Gingiriteka Swi Tisa Vuyelo Lebyinene

8, 9. (a) Katsakanya xifaniso xa Yesu xa titalenta. (b) Xifaniso lexi xi nga khutaza ngopfu-ngopfu vamani?

⁸ Mfanelo yin’wana leyi hi faneleke hi va na yona leswaku hi hlanganyela hi xitalo entirhweni wo tshovela i ku gingiriteka. Yesu u kombise mhaka leyi exifanisweni xa titalenta. * Xifaniso xexo xi vulavula hi wanuna loyi a tameriseke mahlonga ya yena manharhu swilo swa yena, loko a nga si ya etikweni ra le kule. Hlonga ro sungula ri nyikiwe titalenta ta ntlhanu, hlonga ra vumbirhi ri nyikiwe titalenta timbirhi; lera vunharhu ri nyikiwe talenta yin’we. Endzhaku ka loko n’wini wa wona a fambile, mahlonga mambirhi yo sungula ma sale ma tirha hi ku gingiriteka naswona ma nambe ma “pindzula” hi titalenta ta wona. Kambe hlonga ra vunharhu a ri ri ni “vulolo.” Ri celele talenta ya rona emisaveni. Wanuna yoloye loko a vuya u fike a veka mahlonga mambirhi yo sungula leswaku ma “langutela swilo swo tala.” U teke talenta leyi a a yi nyike hlonga ra vunharhu kutani a ri hlongola endyangwini wa yena.—Mat. 25:14-30.

⁹ A swi kanakanisi leswaku mbilu ya wena yi navela ku tekelela mahlonga lama gingiritekaka ya le xifanisweni xa Yesu naswona u hlanganyela hi xitalo hilaha u nga kotaka hakona entirhweni wo endla vadyondzisiwa. Kambe ku vuriwa yini loko swiyimo swa wena swi ku sivela swinene ku endla leswi engetelekeke? Kumbexana swiyimo leswi tikaka swa ikhonomi swi endla u boheka ku tirha tiawara to tala leswaku u ta wundla ndyangu wa wena. Kumbe se u  dyuharile naswona a wa ha ri na rihanyo lerinene. Loko u ri exiyin’weni xo tano, xifaniso xa titalenta xi ku khomele rungula leri khutazaka.

10. N’wini wa le xifanisweni xa titalenta u swi kombise njhani leswaku wa anakanyela, naswona ha yini leswi swi ku khutaza?

¹⁰ Xiya leswaku n’wini wa le xifanisweni a a swi xiya leswaku mahlonga lawa a ma nga ri na vuswikoti lebyi fanaka. Leswi u swi kombise loko a nyika hlonga “rin’wana ni rin’wana [titalenta] hi ku ya hi vuswikoti bya rona.” (Mat. 25:15) Hilaha a swi languteriwe hakona, hlonga ro sungula ri pindzule swinene ku tlula hlonga ra vumbirhi. Hambiswiritano, n’wini u kombise leswaku wa ku tlangela naswona u ku teka ku ri ka nkoka ku gingiriteka ka mahlonga lamambirhi hi ku vula leswaku mahlonga lawa i ‘manene naswona ma tshembeka,’ kutani a ma nyika tihakelo leti fanaka. (Mat. 25:21, 23) Hilaha ku fanaka, N’wini wa ntshovelo, ku nga Yehovha Xikwembu, wa swi tiva leswaku swiyimo swa wena swi khumba leswi u kotaka ku swi endla entirhweni wa yena. A nge tsandzeki ku tlangela ni ku ma teka ma ri ya nkoka matshalatshala lawa u ma endlaka hi moya-xiviri hinkwawo loko u ri karhi u n’wi tirhela naswona u ta ku hakela hilaha ku faneleke.—Mar. 14:3-9; hlaya Luka 21:1-4.

11. Kombisa ndlela leyi ku gingiriteka hambiloko swiyimo swi tika swi nga tisaka vuyelo lebyikulu ha yona.

¹¹ Xikombiso xa Selmira, makwerhu wa xisati la nga Mukreste la tshamaka eBrazil, xi kombisa leswaku ku gingiriteka entirhweni wa Xikwembu a swi titsheganga hi ku va swilo swi ku fambela kahle evuton’wini. Malembe ya 20 lama hundzeke, nuna wa Selmira u baleseriwe a fa hi swigevenga, a n’wi siya ni vana vanharhu lavatsongo. Entirhweni wa yena laha a a tirha ekaya ka vanhu vo karhi a a boheka ku tirha tiawara to tala a tlhela a teka maendzo lama karharisaka hi swo famba swa le dorobeni leswi tshamaka swi tele hi vanhu. Ku nga khathariseki swiyimo leswi swo tika, u hlele swiyimo swakwe leswaku a ta va phayona ra nkarhi hinkwawo. Endzhakunyana vana va yena vambirhi va ve maphayona. U ri: “Se ndzi dyondze Bibele ni vanhu vo tlula 20 naswona va ve swirho swa ‘ndyangu’ wa mina. Ku ta fikela namuntlha, ndza tsaka hileswi va ndzi rhandzaka naswona va nga vanghana va mina. I ndzalama leyi nga ta ka yi nga xaviwi hi mali.” A swi kanakanisi leswaku N’wini wa ntshovelo u hakele Selmira hikwalaho ka ku gingiriteka ka yena!

12. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi gingiritekela ntirho wo chumayela?

¹² Loko swiyimo swa wena sweswi swi nga ku pfumeleli ku tirha nkarhi wo tala ensin’wini, u nga ha ringeta ku hlanganyela swinene entirhweni wo tshovela hi ku endla leswaku ntirho wa wena wa nsimu wu va lowu tswalaka mihandzu yo tala. Loko u swi tirhisa hi vukheta swiringanyeto leswi pfunaka leswi kumekaka eka Nhlangano wa Ntirho wa vhiki na vhiki, u ta antswisa vuswikoti bya wena byo chumayela u tlhela u ringeta tindlela letintshwa to chumayela. (2 Tim. 2:15) Nakambe, loko swi koteka u nga ha tshika ku endla mintirho leyi nga riki ya nkoka kumbe u yi endla hi nkarhi wun’wana leswaku u ta kota ku seketela malunghiselelo ya ntirho wa nsimu ya le vandlheni ra ka n’wina.—Kol. 4:5.

13. Hi wihi nchumu wa nkoka lowu nga endlaka leswaku hi tshama hi ri karhi hi gingiriteka?

¹³ Tsundzuka leswaku hi gingiriteka hikwalaho ka leswi hi rhandzaka Xikwembu ni leswi hi xi tlangelaka. (Ps. 40:8) Hlonga ra vunharhu leri Yesu a vulavuleke ha rona exifanisweni xakwe a ri chava n’wini wa rona, ri n’wi teka tanihi loyi a koxaka swilo swo tlula mpimo ni loyi a nga anakanyeliki. Hikwalaho ka sweswo, wanuna yoloye u celele talenta yakwe ematshan’weni yo pindzula ha yona leswaku a engetela swilo swa n’wini wa yena. Leswaku hi papalata langutelo leri fanaka ra ku honisa swilo, hi fanele hi hlakulela ku va ni vuxaka lebyikulu ni N’wini wa ntshovelo ku nga Yehovha hi tlhela hi byi hlayisa. Tivekele nkarhi wo dyondza ni ku anakanyisisa hi timfanelo takwe leti tsakisaka—rirhandzu, ku lehisa mbilu ni tintswalo takwe. Sweswo swi ta ku susumetela ku endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka entirhweni wakwe hi mbilu hinkwayo.—Luka 6:45; Filp. 1:9-11.

“Mi Fanele Mi Kwetsima”

14. Hi xihi xilaveko xa nkoka lexi faneleke xi fikeleriwa hi lava va lavaka ku va vatshoveri?

¹⁴ Loko a tshaha eMatsalweni ya Xiheveru, muapostola Petro u hlamusela ku rhandza ka Xikwembu hi malandza ya xona ya laha misaveni a ku: “Hi ku landza Mukwetsimi loyi a mi vitaneke, kwetsimani na n’wina eku tikhomeni ka n’wina  hinkwako, hikuva ku tsariwile: ‘Mi fanele mi kwetsima, hikuva mina ndza kwetsima.’” (1 Pet. 1:15, 16; Lev. 19:2; Det. 18:13) Marito lawa ma kandziyisa leswaku vatshoveri va fanele va basa emahanyelweni ni hi tlhelo ra moya. Hi nga fikelela xilaveko xexo xa nkoka hi ku teka magoza ya leswaku hi hlantswiwa hi basa, hi ndlela yo fanekisela. Xana sweswo swi nga endlisiwa ku yini? Hi ku pfuniwa hi rito ra Xikwembu ra ntiyiso.

15. Ntiyiso wa rito ra Xikwembu wu ni matimba ya ku hi endlela yini?

¹⁵ Rito ra Xikwembu ra ntiyiso ri fanisiwa ni mati lama basisaka. Hi xikombiso, muapostola Pawulo u tsale leswaku vandlha ra Vakreste lava totiweke ri basile emahlweni ka Xikwembu, ku fana ni mutekiwa la tengeke wa Kreste, loyi a ri basiseke “hi ku ri hlantswa hi mati a tirhisa rito . . . , leswaku ri kwetsima naswona ri nga vi na xisolo.” (Efe. 5:25-27) Yesu na yena a a tshame a vulavula hi matimba yo basisa ya rito ra Xikwembu, leri a ri chumayeleke. Loko Yesu a vulavula ni vadyondzisiwa va yena u te: “Se mi basile hikwalaho ka rito leri ndzi mi byeleke rona.” (Yoh. 15:3) Hikwalaho, ntiyiso wa rito ra Xikwembu wu ni matimba yo basisa hi tlhelo ra mahanyelo ni hi tlhelo ra moya. Vugandzeri bya hina byi ta amukeleka eka Xikwembu loko ntsena hi pfumelela ntiyiso wa xona wu hi basisa hi ndlela yoleyo.

16. Hi nga tihlayisa njhani hi ri lava baseke hi tlhelo ra moya ni le mahanyelweni?

¹⁶ Hikwalaho, leswaku hi va vatirhi entshovelweni wa Xikwembu, hi rhanga hi tshika mikhuva hinkwayo leyi Xikwembu xi yi tekaka yi ri leyi thyakeke. Ina, leswaku hi ya emahlweni hi fanelekela lunghelo ra ku va vatshoveri, hi fanele hi veka xikombiso lexinene eku seketeleni ka milawu leyi tlakukeke ya Yehovha ya mahanyelo. (Hlaya 1 Petro 1:14-16.) Leswi hi tshamaka hi ri karhi hi khathalela rihanyo ra hina, nkarhi na nkarhi hi fanele hi pfumela ku tengisiwa hi matimba ya rito ra Xikwembu ra ntiyiso. Leswi swi katsa ku hlaya Bibele ni ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste. Nakambe swi vula ku endla matshalatshala hi mbilu hinkwayo leswaku hi tirhisa switsundzuxo swa Xikwembu evuton’wini bya hina. Loko hi endla tano hi ta kota ku lwisana ni mimboyamelo ya hina ya vudyoho ni nkucetelo lowu thyakisaka wa misava leyi. (Ps. 119:9; Yak. 1:21-25) Ina, swa chavelela ku tiva leswaku hi nga ‘hlantswiwa hi basa’ hambi ku ri swidyoho leswikulu hi ku pfuniwa hi rito ra Xikwembu ra ntiyiso!—1 Kor. 6:9-11.

17. Leswaku hi tshama hi basile, hi fanele hi yingisa ndzayo yihi ya le Bibeleni?

¹⁷ Xana wa pfumela ku basisiwa hi matimba ya rito ra Xikwembu ra ntiyiso evuton’wini bya wena? Hi xikombiso, xana u endla yini loko u tsundzuxiwa hi makhombo ya vuhungasi bya misava leyi lebyi thyakeke? (Ps. 101:3) Xana u papalata ku va ni xinakulobye ni vanhu lava u nghenaka na vona xikolo ni vatirhi-kuloni lava nga riki vapfumeri? (1 Kor. 15:33) Xana u endla matshalatshala hi mbilu hinkwayo ya leswaku u hlula ku tsana ka wena loku nga ku endlaka u va loyi a nga tengangiki emahlweni ka Yehovha? (Kol. 3:5) Xana a wu katseki eka timholovo ta tipolitiki ta misava leyi ni moya wa ku rhandza tiko lowu nga kona eka mimphikizano yo tala ya mintlangu?—Yak. 4:4.

18. Ku va lava baseke emahanyelweni ni hi tlhelo ra moya swi ta hi pfuna njhani leswaku hi va vatshoveri lava tswalaka mihandzu?

¹⁸ Loko wo yingisa hi ku tshembeka etimhakeni to tano u ta kuma vuyelo lebyinene ngopfu. Loko Yesu a fanisa vadyondzisiwa va yena lava totiweke ni marhavi ya vhinya, u te: “Rhavi rin’wana ni rin’wana leri nga eka mina leri nga tswaliki mihandzu [Tatana] wa ri susa, naswona rin’wana ni rin’wana leri tswalaka mihandzu wa ri basisa, leswaku ri tswala mihandzu leyi engetelekeke.” (Yoh. 15:2) Loko u pfumela ku basisiwa hi mati ya  ntiyiso wa le Bibeleni, u ta tswala mihandzu leyi engetelekeke.

Ku Kuma Mikateko Sweswi Ni Le Nkarhini Lowu Taka

19. Vadyondzisiwa va Yesu va katekisiwe njhani hikwalaho ka matshalatshala ya vona tanihi vatshoveri?

¹⁹ Vadyondzisiwa vo tshembeka lava tirhiseke ndzetelo wa Yesu endzhakunyana va nyikiwe matimba hi moya lowo kwetsima hi Pentekosta ya 33 C.E. leswaku va va timbhoni “ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mint. 1:8) Va ve swirho swa huvo leyi fumaka, varhumiwa ni vakulu lava endzelaka mavandlha naswona va hetisise xiphemu xa nkoka eku chumayeleni ka mahungu lamanene “eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.” (Kol. 1:23) Va kume mikateko naswona va tsakise vanhu van’wana.

20. (a) Hi yihi mikateko leyi u yi kumeke hikwalaho ko hlanganyela hi xitalo entshovelweni wa moya? (b) I yini leswi u tiyimiseleke ku swi endla?

²⁰ Ina, loko hi titsongahata, hi gingiriteka hi tlhela hi seketela milawu leyi tlakukeke ya Rito ra Xikwembu, hi ta hambeta hi tsakela ku hlanganyela hi xitalo entshovelweni lowukulu wa moya lowu yaka emahlweni sweswi. Loko vanhu vo tala va ri ni gome naswona va pfilunganyekile hikwalaho ko rhandza swilo leswi vonakaka swa misava leyi ni hikwalaho ka ku hlongorisa ntsako, hina hi ni ntsako wa xiviri hi tlhela hi eneriseka. (Ps. 126:6) Xa nkoka ku tlula hinkwaswo, “ntirho wa [hina] a hi wa hava eHosini.” (1 Kor. 15:58) N’wini wa ntshovelo, ku nga Yehovha Xikwembu, u ta hi hakela hilaha ku nga heriki hikwalaho ka ‘ntirho wa hina ni rirhandzu leri hi ri kombiseke hikwalaho ka vito ra yena.’—Hev. 6:10-12.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

Loko u ri karhi u tikarhatela ku hlanganyela hi xitalo entirhweni wo tshovela . . . 

• ha yini swi ri swa nkoka ku titsongahata?

• u nga tshama u ri karhi u gingiriteka hi ndlela yihi?

• ha yini swi ri swa nkoka ku tshama u basile emahanyelweni ni hi tlhelo ra moya?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Humility can help us to lead a simple life that centers on Kingdom interests