Ndlela Leyi Nkutsulo Wu Hi Ponisaka Ha Yona
Ndlela Leyi Nkutsulo Wu Hi Ponisaka Ha Yona
“Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.”—YOH. 3:36.
1, 2. Hi xihi xivangelo lexi endleke leswaku ku kandziyisiwa Zion’s Watch Tower?
NKANDZIYISO wa vumune wa magazini lowu wa October 1879 wu te: “Loko munhu a dyondza Bibele hi vukheta u ta swi xiya leswaku rifu ra Kreste i ra nkoka.” Xihloko xexo xi gimete hi mhaka leyi ya nkoka: “Hi fanele hi papalata nchumu wihi na wihi lowu kombisaka leswaku rifu ra Kreste a hi gandzelo naswona a ri endli leswaku vanhu va kota ku rivaleriwa swidyoho.”—Hlaya 1 Yohane 2:1, 2.
2 Xivangelo xin’wana lexi endleke leswaku Zion’s Watch Tower yi sungula ku kandziyisiwa hi July 1879 a ku ri ku lava ku lwela dyondzo ya le Bibeleni ya nkutsulo. Leswi a swi tsariwe endzeni ka yona a ku ri ‘swakudya leswi fikeke hi nkarhi lowu faneleke,’ hikuva eku heleni ka va-1800 vanhu vo tala lava a va tivula Vakreste a va sungule ku kanakana ndlela leyi rifu ra Yesu ri nga vaka nkutsulo wa swidyoho swa hina ha yona. (Mat. 24:45) Enkarhini wolowo, vo tala a va sungule ku pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo, ku nga dyondzo leyi a yi lwisana ni mhaka ya leswaku munhu a a nga ha hetisekanga. Vanhu lava pfumelaka eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo va dyondzisa leswaku munhu u ya a ri karhi a antswa hi ndlela ya ntumbuluko naswona a nga lavi nkutsulo. Yi fanerile swinene ndzayo ya muapostola Pawulo leyi yaka eka Timotiya, leyi nge: “Hlayisa leswi u tamerisiweke swona, u fularhela ku vulavula ka hava loku lwisanaka ni leswo kwetsima ni ku kanetana hi leswi vuriwaka ‘vutivi’ hi mavunwa. Hi ku bombisa vutivi byo tano van’wana va hambukile eripfumelweni.”—1 Tim. 6:20, 21.
3. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa sweswi?
3 A swi kanakanisi leswaku u tiyimiserile ku nga ‘hambuki eripfumelweni.’ Leswaku u tshama u ri ni ripfumelo leri tiyeke, swi nga va swinene leswaku u kambisisa swivutiso leswi: Ha yini ndzi lava nkutsulo? Nkutsulo wu koxe yini? Ndzi nga vuyeriwa njhani eka lunghiselelo leri ra risima leri nga ndzi ponisaka eka vukarhi bya Xikwembu?
Ku Ponisiwa Eka Vukarhi Bya Xikwembu
4, 5. I yini lexi kombisaka leswaku vukarhi bya Xikwembu byi le henhla ka mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo?
4 Bibele ni matimu ya vanhu swi kombisa leswaku ku sukela loko Adamu a dyohile, vukarhi bya Xikwembu ‘byi le henhla’ ka vanhu. (Yoh. 3:36) Leswi swi kombisiwe hi mhaka ya leswaku a nga kona munhu loyi a koteke ku balekela rifu. Vulawuri bya Sathana byi tsandzeke hi ku helela ku sirhelela vanhu eka makhombo lama nga heriki, naswona a yi kona hulumendhe ya vanhu leyi koteke ku enerisa swilaveko swa xisekelo swa vanhu hinkwavo lava yi va fumaka. (1 Yoh. 5:19) Hikwalaho vanhu va ya emahlweni va xanisiwa hi nyimpi, vugevenga ni vusweti.
5 Kutani swi le rivaleni leswaku Yehovha a nga ma katekisi mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. Pawulo u vule leswaku “vukarhi bya Xikwembu byi hlavuteriwa byi huma etilweni byi ya wela ehenhla ka ku nga xiximi Xikwembu hinkwako.” (Rhom. 1:18-20) Hikwalaho, lava va hanyaka hi ndlela leyi nga xi tsakisiki Xikwembu naswona va nga hundzukiki a va nge byi balekeli vuyelo bya mahanyelo ya vona. Namuntlha, Xikwembu xi kombisa vukarhi bya xona hi marungula yo avanyisa lama chuluriwaka ku fana ni makhombo emisaveni ya Sathana, naswona rungula rolero ri kumeka eka minkandziyiso ya hina yo tala leyi sekeriweke eBibeleni.—Nhlav. 16:1.
6, 7. Hi wihi ntirho lowu rhangeriwaka hi Vakreste lava totiweke, naswona vanhu lava ha riki xiphemu xa misava ya Sathana va ha pfulekeriwe hi nkarhi wo endla yini?
6 Xana leswi swi vula leswaku a wa ha ri kona nkarhi wa leswaku vanhu va ntshunxeka eka vulawuri bya Sathana kutani va vuyelelana ni Xikwembu? A swi tano, nkarhi wa ku vuyelelana na Yehovha wa ha ri kona. Vakreste lava totiweke lava nga “vayimeri lava khomelaka Kreste,” hi vona lava rhangelaka entirhweni wa le rivaleni lowu vanhu va matiko hinkwawo va rhambiwaka hi marito lama nge: “Vuyelelanani ni Xikwembu.”—2 Kor. 5:20, 21.
7 Muapostola Pawulo u vule leswaku Yesu wa “hi [kutsula] evukarhini lebyi taka.” (1 Tes. 1:10) Loko Yehovha a byi kombisa ro hetelela vukarhi bya yena u ta va lovisela makumu vadyohi lava nga hundzukiki. (2 Tes. 1:6-9) I vamani lava nga ta pona? Bibele yi ri: “Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.” (Yoh. 3:36) Ina, hinkwavo vanhu lava hanyaka naswona va kombisaka ripfumelo eka Yesu ni le ka nkutsulo, loko mafambiselo lawa ma herisiwa a va nge lovisiwi hi siku ra Xikwembu ro hetelela ra vukarhi.
Ndlela Leyi Nkutsulo Wu Tirhaka Ha Yona
8. (a) Hi wihi ntshembo lowu tsakisaka lowu Adamu na Evha a va ta va na wona? (b) Yehovha u tikombise a ri Xikwembu xa vululami lebyi hetisekeke hi ndlela yihi?
8 Adamu na Evha va vumbiwe va hetisekile. Loko a va yingise Xikwembu, sweswi misava a yi ta va yi tele hi vana va vona lava tsakeke va ri karhi va hanya na vona eParadeyisini. Khombo ra kona, vatswari va hina vo sungula va tlule xileriso xa Xikwembu hi vomu. Hikwalaho, va gweviwe rifu naswona va hlongoriwile eParadeyisini yo sungula. Loko Adamu na Evha va kuma vana, xidyoho se a xi hlasele vanhu, naswona wanuna ni wansati vo sungula va hetelele va dyuharile va tlhela va fa. Leswi swi kombisa leswaku Yehovha a nga hembi. Ku tlula kwalaho, i Xikwembu xa vululami lebyi hetisekeke. Yehovha a a lemuxe Adamu leswaku loko vo dya mbhandzu lowu yirisiweke a va ta fa—naswona va file.
9, 10. (a) Ha yini vatukulu va Adamu va fa? (b) Hi nga swi balekela njhani ku loviseriwa makumu?
9 Leswi hi nga vatukulu va Adamu, hi tswariwe hi ri ni miri lowu nga hetisekangiki lowu voyameleke eku dyoheni naswona eku heteleleni ha fa. Loko Adamu a dyoha, a hi ri emasengeni ya yena hi ndlela yo fanekisela. Hikwalaho ha katseka eka xigwevo xa rifu. Loko Yehovha a a lo herisa rifu kambe ku nga hakeriwanga nkutsulo, a a ta va a nga vulavulanga ntiyiso. Entiyisweni, Pawulo a a vulavulela hinkwerhu ka hina loko a te: “Ha swi tiva leswaku Nawu i wa moya; kambe mina ndzi wa nyama, ndzi xaviseriwe xidyoho. Mina munhu wa maxangu! I mani loyi a nga ta ndzi ponisa eka miri lowu weriwaka hi rifu leri?”—Rhom. 7:14, 24.
10 I Yehovha Xikwembu ntsena loyi a a ta nyikela xisekelo xa le nawini laha a a ta hi rivalela swidyoho swa hina hi ndlela leyi lulameke kutani a hi ntshunxa eka xigwevo xa rifu. Sweswo u swi endle hi ku rhumela N’wana wa yena la rhandzekaka a suka etilweni leswaku a ta velekiwa a ri munhu wa nyama la hetisekeke, loyi a a ta nyikela hi vutomi bya yena tanihi nkutsulo wa hina. Ku hambana na Adamu, Yesu u tshame a hetisekile. Hakunene, “a nga xi endlanga xidyoho.” (1 Pet. 2:22) Hikwalaho Yesu a a ta swi kota ku va tata wa rixaka ra vanhu lava hetisekeke. Hambiswiritano, ku ri na sweswo u pfumelele valala va Xikwembu leswaku va n’wi dlaya leswaku a ta amukela vatukulu va Adamu lava nga ni xidyoho kutani a endla swi koteka leswaku lava va kombisaka ripfumelo eka yena va kuma vutomi lebyi nga heriki. Matsalwa ma ri: “Ku ni Xikwembu xin’we, ni muhlanganisi un’we exikarhi ka Xikwembu ni vanhu, wanuna la vuriwaka Kreste Yesu, la tinyikeleke leswaku a va nkutsulo lowu yelanaka eka hinkwavo.”—1 Tim. 2:5, 6.
11. (a) Vuyelo bya nkutsulo byi nga fanisiwa na yini? (b) Vuyelo bya nkutsulo byi vuyerisa na vamani?
11 Ndlela leyi nkutsulo wu tirhaka ha yona yi nga fanisiwa ni xiyimo xa vanhu lava dyeriweke mali ya vona hinkwayo hi bangi leyi weke kutani va boheka ku nghena exikweletini. Vini va bangi va gweviwa ku tshama malembe ekhotsweni. Kambe ku vuriwa yini hi vanhu lava nga riki na nandzu lava a va vekise mali ya vona? Leswi se va nga le vuswetini, a ku na nchumu lowu va nga wu endlaka handle ka loko munhu la nga ni musa ni timali o teka bangi yoleyo kutani a tlherisela vanhu volavo timali ta vona, a va humesa exikweletini. Hi ndlela leyi fanaka, Yehovha Xikwembu ni N’wana wa yena la rhandzekaka va xave vatukulu va Adamu kutani va sula xidyoho xa vona exisekelweni xa ngati ya Yesu leyi halatiweke. Hi yona mhaka Yohane lowo Khuvula a vuleke marito lawa malunghana na Yesu: “Vonani, Xinyimpfana xa Xikwembu lexi susaka xidyoho xa misava!” (Yoh. 1:29) Misava ya vanhu lava swidyoho swa vona swi susiwaka a yi katsi vanhu lava hanyaka ntsena kambe yi katsa ni lava feke.
Leswi Nkutsulo Wu Koxeke Swona
12, 13. Hi nga dyondza yini eka leswi Abrahama a a tiyimiserile ku nyikela hi Isaka?
12 A hi nge swi koti ku swi twisisa kahle leswaku nkutsulo wu n’wi koxe yini Tata wa hina wa le tilweni ni N’wana wa yena la rhandzekaka. Kambe Bibele yi vulavula hi mintokoto leyi nga hi pfunaka ku anakanyisisa hi mhaka leyi. Hi xikombiso, anakanya ndlela leyi Abrahama a faneleke a titwe ha yona loko a ri karhi a teka riendzo ra masiku manharhu a ya eMoriya, a yingisa xileriso xa Xikwembu lexi nge: “Ndzi kombela u teka n’wana wa wena, n’wana wa wena loyi u n’wi rhandzaka swinene, Isaka, u teka riendzo u ya etikweni ra Moriya, kwalaho u n’wi nyikela a va gandzelo ro hisiwa eka yin’wana ya tintshava leyi ndzi nga ta ku hlawulela yona.”—Gen. 22:2-4.
13 Abrahama u hetelele a fikile endhawini leyi a hlawuleriwe yona. Anakanya gome leri a faneleke a ve na rona loko a ri karhi a boha mavoko ni milenge ya Isaka ivi a n’wi etlerisa ealitarini leyi Abrahama a yi akeke hi yexe. Abrahama u fanele a twe ku vava swinene loko a ri karhi a tlakusa mukwana lowu a a ta dlaya n’wana wa yena ha wona! Anakanya ndlela leyi Isaka a a titwa ha yona loko a etlele ealitarini, a rindzele ku tlhaviwa kutani a hetelela a file. Ntsumi ya Yehovha yi tshikise Abrahama ku endla xiendlo xexo hi nkarhi lowu faneleke. Leswi Abrahama na Isaka va swi endleke hi nkarhi wolowo swi hi pfuna ku twisisa leswi swi faneleke swi n’wi koxe swona Yehovha hi ku pfumelela vayimeri va Sathana leswaku va dlaya N’wana wa Yena. Leswi Isaka a tirhisaneke na Abrahama swi ku kombisa kahle ku tiyimisela ka Yesu ku xaniseka ni ku fa hikwalaho ka hina.—Hev. 11:17-19.
14. Hi xihi xiendlakalo xa vutomi bya Yakobe lexi hi pfunaka ku twisisa leswi nkutsulo wu koxeke swona?
14 Leswi nkutsulo wu koxeke swona swi nga tlhela swi fanisiwa ni xiendlakalo lexi humeleleke evuton’wini bya Yakobe. Eka vana va yena hinkwavo, Yakobe a a rhandza Yosefa swinene. Khombo ra kona, vamakwavo va Yosefa a va n’wi vondzoka va tlhela va n’wi venga. Kambe, Yosefa a a tiyimiserile ku rhumiwa hi tata wa yena leswaku a ya kamba vamakwavo loko va ha hlayisekile. Enkarhini wolowo a va risa ntlhambi wa Yakobe endhawini leyi nga kwalomu ka 100 wa tikhilomitara en’walungwini wa kaya ra vona eHebroni. Anakanya ndlela leyi Yakobe a faneleke a titwe ha yona loko vana va yena va vuya ni nguvu ya Yosefa yi tele hi ngati! U te: “I nguvu yo leha ya n’wananga! U fanele a dyiwe hi xivandzana xo leva! Kunene Yosefa u handzuleriwile!” Swilo leswi hinkwaswo swi n’wi karhate ngopfu Yakobe, loyi a rileke Yosefa ku ringana masiku yo tala. (Gen. 37:33, 34) Loko Yehovha a langutane ni swiyimo swo karhi a nga anguli hi ndlela leyi vanhu lava nga hetisekangiki va angulaka ha yona. Kambe, ku anakanyisisa hi xiendlakalo lexi xa vutomi bya Yakobe swi nga hi pfuna leswaku hi twisisa hi ndlela yo karhi, ndlela leyi Xikwembu xi faneleke xi titwe ha yona loko N’wana wa xona la rhandzekaka a khomiwa hi ndlela yo biha a tlhela a dlayiwa hi ndlela ya tihanyi tanihi munhu laha misaveni.
Ndlela Leyi Hi Vuyeriwaka Ha Yona Eka Nkutsulo
15, 16. (a) Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa wu amukela nkutsulo? (b) U vuyeriwe njhani hi nkutsulo?
15 Yehovha Xikwembu u pfuxe N’wana wa yena wo tshembeka a n’wi nyika miri wa moya lowu vangamaka. (1 Pet. 3:18) Yesu la pfuxiweke eku feni u humelele eka vadyondzisiwa va yena ku ringana masiku ya 40, a tiyisa ripfumelo ra vona a tlhela a va endla va lunghekela ntirho lowukulu wo chumayela lowu a va ta wu endla. Endzhaku ka sweswo u tlhandlukele etilweni. Loko a fika kwalaho u nyike Xikwembu nkoka wa ngati ya yena leyi halatiweke, leswaku yi tirhisiwa eka valandzeri va yena va ntiyiso lava kombisaka ripfumelo eka nkoka wa xitlhavelo xa yena xa nkutsulo. Yehovha Xikwembu u kombise leswaku u amukela nkutsulo wa Kreste hi ku nyika Yesu xiavelo xa leswaku a chulula moya lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa va yena lava a va hlengeletane eYerusalema hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E.—Mint. 2:33.
16 Valandzeri lava va Kreste lava totiweke va nambe va sungula ku khutaza vanhu leswaku va balekela vukarhi bya Xikwembu hi ku khuvuriwa evitweni ra Yesu Kreste leswaku va ta rivaleriwa swidyoho swa vona. (Hlaya Mintirho 2:38-40.) Ku sukela hi siku rolero ra nkoka ematin’wini ku ta fikela namuntlha, vanhu va timiliyoni lava humaka eka tinxaka hinkwato va ni vuxaka ni Xikwembu hi leswi va nga ni ripfumelo eka xitlhavelo xa nkutsulo xa Yesu. (Yoh. 6:44) Sweswi hi fanele hi kambisisa swivutiso leswi swimbirhi: Xana un’wana ni un’wana wa hina u nyikiwe ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki hikwalaho ka mintirho ya hina leyinene? Loko ho kala hi va ni ntshembo lowu wo tsakisa, xana swi nga endleka leswaku wu hi lahlekela?
17. U fanele u wu teka njhani nkateko lowu tsakisaka wa ku va munghana wa Xikwembu?
17 A nga kona la faneriwaka hi ku kuma nkutsulo. Kambe vanhu va timiliyoni namuntlha se i vanghana va Xikwembu hikwalaho ka leswi va kombiseke ripfumelo eka wona naswona va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. Hambiswiritano, ku va vanghana va Yehovha a hi xitiyisekiso xa leswaku hi ta tshama hi ri vanghana va yena. Leswaku hi pona siku ra Xikwembu ra vukarhi leri taka, hi fanele hi hambeta hi kombisa ku wu tlangela swinene “nkutsulo lowu hakeriweke hi Kreste Yesu.”—Rhom. 3:24; hlaya Vafilipiya 2:12.
Hambeta U Kombisa Ripfumelo Eka Nkutsulo
18. Ku kombisa ripfumelo eka nkutsulo swi katsa yini?
18 Ndzimana leyi xihloko lexi xi sekeriweke eka yona, ku nga Yohane 3:36, yi kombisa leswaku ku kombisa ripfumelo eka Hosi Yesu Kreste swi katsa ku n’wi yingisa. Ku tlangela nkutsulo swi fanele swi hi susumetela ku hanya hi ku pfumelelana ni leswi Yesu a swi dyondziseke, ku katsa ni leswi a swi dyondziseke malunghana ni mahanyelo. (Mar. 7:21-23) “Vukarhi bya Xikwembu byi tela” vanhu hinkwavo lava nga hundzukiki lava endlaka mikhuva yo tanihi vumbhisa, mafenya lama thyakeke ni “thyaka ra muxaka wun’wana ni wun’wana,” leri katsaka ku tshamela ku hlalela swifaniso swo navetisa rimbewu.—Efe. 5:3-6.
19. Hi tihi tindlela letinene leti hi nga kombisaka ha tona leswaku hi ni ripfumelo eka nkutsulo?
19 Ku tlangela ka hina nkutsulo swi fanele swi hi endla hi tshama hi khomekile hi “swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu.” (2 Pet. 3:11) A hi vekeleni etlhelo nkarhi lowu ringaneke wo khongela nkarhi na nkarhi swi huma embilwini, wa dyondzo ya munhu hi yexe ya Bibele, wo ya eminhlanganweni, wa dyondzo ya ndyangu hi tlhela hi hisekela ntirho wo chumayela hi Mfumo. Naswona hi “nga rivali ku endla leswinene ni ku avelana swilo ni van’wana, hikuva Xikwembu xi tsakisiwa swinene hi switlhavelo swo tano.”—Hev. 13:15, 16.
20. Hi wihi nkateko lowu vanhu hinkwavo lava hambetaka va kombisa ripfumelo eka nkutsulo va nga wu langutelaka enkarhini lowu taka?
20 Loko Yehovha a herisa mafambiselo lawa yo biha ya swilo, hi ta tsaka swinene leswi hi nga ta va hi kombise ripfumelo eka nkutsulo ni leswi hi nga ta va hi tshame hi ri karhi hi wu tlangela! Naswona emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke hi Xikwembu, hi ta ri tlangela hilaha ku nga heriki lunghiselelo leri lerikulu leri hi poniseke eka vukarhi bya Xikwembu.—Hlaya Yohane 3:16; Nhlavutelo 7:9, 10, 13, 14.
U Nga Hlamula Njhani?
• Ha yini hi lava nkutsulo?
• Nkutsulo wu koxe yini?
• Hi byihi vuyelo lebyi kumekaka hikwalaho ka nkutsulo?
• Hi ri kombisa njhani ripfumelo exitlhavelweni xa nkutsulo xa Yesu?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Nkarhi wo vuyelelana na Yehovha wa ha ri kona
[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]
Ku anakanyisisa hi swiendlakalo leswi leswi khumbaka Abrahama, Isaka na Yakobe swi nga hi pfuna leswaku hi tlangela leswi nkutsulo wu koxeke swona