Swivutiso Swa Vahlayi

Ha yini Yesu a byele wansati loyi a a tiviwa a ri mudyohi a ku swidyoho swakwe swi rivaleriwile?—Luka 7:37, 48.

Loko Yesu a tshame eswakudyeni endlwini ya Mufarisi la vuriwaka Simoni, wansati un’wana u fike ‘a yima endzhaku emilengeni ya Yesu.’ U tsakamise milenge ya Yesu hi mihloti yakwe kutani a yi sula hi misisi ya nhloko yakwe. Endzhaku ka sweswo u ntswontswe milenge ya yena hi rirhandzu kutani a yi tota mafurha yo nun’hwela. Rungula ra Evhangeli ri vula leswaku wansati yoloye “a a tiviwa emutini leswaku i mudyohi.” Entiyisweni, munhu un’wana ni un’wana la nga hetisekangiki i mudyohi, kambe hakanyingi Matsalwa ma tirhisa rito leri ku hlamusela munhu la dumeke hi ku dyoha. Swi nga ha endleka leswaku wansati yoloye a a ri nghwavava. Yesu a a byela wansati yoloye loko a ku: “U rivaleriwe swidyoho swa wena.” (Luka 7:36-38, 48) Yesu a a vula yini hi marito wolawo? Leswi gandzelo ra nkutsulo a ri nga si nyikeriwa, a swi ta kotekisa ku yini leswaku a n’wi rivalela?

Endzhaku ka loko wansati loyi a hlambise Yesu milenge a tlhela a yi tota hi mafurha kambe loko a nga si n’wi rivalela, Yesu u tirhise xifaniso ku hlamusela yinhla ya nkoka eka Simoni, munhu loyi a a n’wi rhambile. Loko Yesu a fanisa xidyoho ni xikweleti lexikulu lexi faneleke xi hakeriwa, u byele Simoni a ku: “Vavanuna vambirhi a va kolota mulombisi un’wana; un’wana a a ri ni nandzu wa tidenari ta 500, kambe loyi un’wana ta 50. Leswi a va nga ri na nchumu wa ku n’wi tlherisela wona, u va rivalerile hi ku ntshunxeka havambirhi. Hikokwalaho, hi wihi exikarhi ka vona loyi a nga ta n’wi rhandza hilaha ku engetelekeke?” Simoni u te: “Ndzi ehleketa leswaku hi loyi a n’wi rivaleleke to tala hi ku ntshunxeka.” Yesu u te: “U avanyise kahle.” (Luka 7:41-43) Hinkwerhu hi fanele hi yingisa Xikwembu, hikwalaho loko hi nga xi yingisi ivi hi dyoha, hi va hi tsandzeka ku endlela Xikwembu leswi xi fanelaka. Xisweswo hi va hi engetela xikweleti. Hikwalaho, Yehovha u fana ni mulombisi loyi a tiyimiseleke ku rivalela milandzu. Hi yona mhaka Yesu a khutazeke valandzeri vakwe leswaku va khongela eka Xikwembu va ku: “Hi rivalele milandzu ya hina, tanihi leswi na hina hi rivaleleke lava nga ni milandzu eka hina.” (Mat. 6:12) Luka 11:4 yi vula leswaku milandzu yoleyo i swidyoho.

Xikwembu a xi rivalela swidyoho exisekelweni xihi enkarhini lowu hundzeke? Vululami bya xona lebyi hetisekeke a byi lava leswaku munhu la dyoheke a gweviwa rifu. Hikwalaho, Adamu u hakele xidyoho xakwe hi vutomi byakwe. Hambiswiritano, ehansi ka Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke tiko ra Israyele, mudyohi a a ta rivaleriwa swidyoho swakwe hi ku endlela Yehovha gandzelo hi xiharhi. Muapostola Pawulo u te: “Swilo swo tala swi basisiwa hi ngati hi ku ya hi Nawu, naswona loko ngati yi nga halatiwi, ku hava ku rivaleriwa.” (Hev. 9:22) Vayuda a va nga tivi ndlela yin’wana leyi Xikwembu a xi ta va rivalela ha yona. Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi vanhu va le nkarhini wa Yesu va kaneteke marito lawa a ma byeleke wansati yoloye. Lava a va vurhame na Yesu etafuleni va tivutise va ku: “Xana i mani wanuna loyi a rivalelaka hambi ku ri swidyoho?” (Luka 7:49) Hikwalaho, xana swidyoho swa wansati loyi a a ri mudyohi a swi ta rivaleriwa exisekelweni xihi?

Vuprofeta byo sungula lebyi vuriweke endzhaku ka loko mpatswa wo sungula wu xandzukile, byi vulavule hi xikongomelo xa Yehovha xo tisa “mbewu” leyi a yi ta lumiwa xirhendze hi Sathana ni hi “mbewu” yakwe. (Gen. 3:15) Ku lumiwa koloko ku humelele loko Yesu a dlayiwa hi valala va Xikwembu. (Gal. 3:13, 16) Ngati ya Kreste leyi halatiweke i nkutsulo lowu ntshunxaka vanhu eka xidyoho ni rifu. Leswi wu nga riki kona nchumu lowu nga sivelaka Yehovha ku endla leswi a tiyimiseleke ku swi endla, loko marito lama tsariweke eka Genesa 3:15 ma vuriwa, eka Xikwembu a swi fana ni loko nkutsulo se wu hakeriwile. Se a xi ta swi kota ku rivalela vanhu lava kombisaka ripfumelo eka switshembiso swa xona.

Loko Kreste a nga si ta laha misaveni, ku ni vanhu vo karhi lava Yehovha a a va teka va lulamile.  Van’wana va vona a ku ri Enoko, Nowa, Abrahama, Rahava na Yobo. Hi ripfumelo, a va langutele ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu. Mudyondzisiwa Yakobo u tsale a ku: “Abrahama u ve ni ripfumelo eka Yehovha, hikwalaho ka sweswo swi hlayiwe eka yena leswaku i ku lulama.” Malunghana na Rahava, Yakobo u te: “Hi mukhuva lowu fanaka, xana na yena Rahava lowa nghwavava a nga vuriwanga la lulameke hikwalaho ka mintirho?”—Yak. 2:21-25.

Hosi Davhida wa le Israyele wa khale u endle swidyoho swo hlayanyana leswikulu, kambe a a ri ni ripfumelo ro tiya eka Xikwembu xa ntiyiso naswona u hundzuke swi huma embilwini minkarhi hinkwayo. Ku tlula kwalaho, Matsalwa ma ri: “Xikwembu xi [nyikele hi Yesu] a va gandzelo ra ku vuyelelana hi ku va ni ripfumelo engatini ya yena. Leswi xi swi endlele ku kombisa ku lulama ka xona n’wini, hikuva a xi rivalela swidyoho leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke loko Xikwembu xi ri karhi xi lehisa mbilu; leswaku xi kombisa ku lulama ka xona n’wini enkarhini wa sweswi, leswaku xi kumeka xi lulamile loko xi vula leswaku munhu loyi a nga ni ripfumelo eka Yesu u lulamile.” (Rhom. 3:25, 26) Hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu leri a ri ta nyikeriwa enkarhini lowu taka, Yehovha a a ta rivalela Davhida swidyoho swakwe handle ko tlula milawu ya Yena ya vululami.

Entiyisweni, xiyimo xexo a xi fana ni xa wansati la toteke milenge ya Yesu hi mafurha. A a ri ni mahanyelo yo biha kambe se a a hundzukile. U swi xiyile leswaku a a swi lava ku kutsuriwa eka xidyoho naswona u kombise hi swiendlo swakwe leswaku wa n’wi tlangela swinene munhu loyi Yehovha a a ta hi kutsula ha yena. Hambileswi gandzelo rero a ri nga si nyikeriwa, a swi ri erivaleni leswaku ri ta nyikeriwa lerova nkoka wa rona a wu ta tirhisiwa eka vanhu vo fana ni wansati yoloye. Hikwalaho, Yesu u n’wi byele leswi: “U rivaleriwe swidyoho swa wena.”

Hilaha rungula leri ri kombisaka hakona, Yesu a a nga va papalati vadyohi. U va endlele leswinene. Ku tlula kwalaho, Yehovha u tiyimiserile ku rivalela vadyohi lava hundzukaka. Mayana xitiyisekiso lexi tsakisaka ni lexi khutazaka eka hina vanhu lava nga hetisekangiki!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Swi hlayiwe eka vona leswaku i ku lulama