Yehovha U Ku Languta Njhani Ku Tiyimelela?

WANUNA u te: “Wansati loyi u ndzi nyikeke leswaku ndzi tshama na yena, u ndzi nyike mbhandzu wa murhi hiloko ndzi wu dya.” Wansati u hlamule a ku: “I nyoka—hi yona yi nga ndzi xisa hiloko ndzi dya.” Marito wolawo lama byeriweke Xikwembu hi Adamu na Evha, vatswari va hina vo sungula, ma ve masungulo ya matimu yo leha ya vanhu yo tiyimelela.—Gen. 3:12, 13.

Ndlela leyi Yehovha a avanyiseke Adamu na Evha ha yona hikwalaho ka leswi va nga n’wi yingisangiki hi vomu, yi swi veke erivaleni leswaku ku tiyimelela ka vona a ku nga amukeleki eka yena. (Gen. 3:16-19) Kutani, xana hi fanele hi gimeta hi leswaku Yehovha a nga ku amukeli ku tiyimelela hinkwako? Kumbe xana u teka ku tiyimelela kun’wana ku ri loku twalaka? Loko swi ri tano, hi nga ku hambanisa njhani ku tiyimelela loku twalaka ni loku nga twaliki? Leswaku hi kuma nhlamulo, a hi rhangeni hi kuma leswi ku tiyimelela swi vulaka swona.

Ku tiyimelela i xivangelo lexi nyikeriwaka ku hlamusela leswaku ha yini ku endliwe nchumu wo karhi, ha yini nchumu wo karhi wu nga endliwanga kumbe ha yini swilo swo karhi swi nga ta ka swi nga endliwi. Ku tiyimelela ku nga ha va nhlamuselo leyi twalaka ya xihoxo xo karhi lexi endliweke naswona ku nga ha katsa ku va munhu a kombela ku rivaleriwa swi suka embilwini, leswi endlaka leswaku a tweriwa vusiwana kumbe a rivaleriwa. Hambiswiritano, hilaha a swi ri hakona emhakeni ya Adamu na Evha, ku tiyimelela ku nga ha tlhela ku va xivangelo lexi nga mavunwa lexi nga vuriwaka leswaku ku tumbetiwa ntiyiso. Leswi minkarhi yo tala vanhu va tiyimelelaka hi swivangelo swo tano, hi ntolovelo a swi tshembiwi.

Loko hi nyika swivangelo—ngopfu-ngopfu leswi khumbaka ntirho lowu hi wu endlelaka Xikwembu—hi fanele hi tivonela leswaku hi papalata ku ‘tixisa hi mianakanyo ya mavunwa.’ (Yak. 1:22) Hikwalaho, a hi kambisiseni swikombiso swin’wana swa le Bibeleni ni milawu leyi nga ta hi pfuna leswaku hi ‘hambeta hi tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini.’—Efe. 5:10.

Leswi Xikwembu Xi Languteleke Leswaku Hi Swi Endla

ERitweni ra Xikwembu hi kuma swileriso swo karhi leswi hi faneleke hi swi yingisa tanihi vanhu va Yehovha. Hi xikombiso, xileriso xa Kreste xa leswaku hi “[famba hi] ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa,” i xileriso lexi ninamuntlha xa ha tirhaka eka valandzeri hinkwavo va ntiyiso va Kreste. (Mat. 28:19, 20) Kahle-kahle, ku hetisisa xileriso xexo i swa nkoka swinene lerova muapostola Pawulo u te: “Ndzi le khombyeni loko ndzi nga ma vuli mahungu lamanene!”—1 Kor. 9:16.

Nilokoswiritano, van’wana lava ku nga khale va ri karhi va dyondza na hina Bibele, va ha kanakana ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. (Mat. 24:14) Van’wana lava tshameke va chumayela se va tshikile. Hi swihi swivangelo leswi vanhu lava nga tshika ku chumayela va tiyimelelaka ha swona? Yehovha u angule njhani eka vanhu lava a va kanakana ku yingisa swileriso swa yena swo karhi enkarhini lowu hundzeke?

Swivangelo Leswi Xikwembu Xi Nga Swi Amukeliki

“Wa tika swinene.” Ntirho wo chumayela wu nga ha vonaka wu tika swinene, ngopfu-ngopfu eka vanhu lava nga ni tingana hi ntumbuluko. Kambe, xiya leswi hi nga swi dyondzaka eka xikombiso xa Yonasi. U nyikiwe xiavelo lexi a a vona xi n’wi tikela swinene—Yehovha u n’wi byele leswaku a ya lemukisa vaaka-tiko va le Ninivha hi khombo leri a ri tshinela. U nga swi vona leswaku ha  yini Yonasi a swi n’wi tikela ku endla ntirho wolowo. Muti wa Ninivha a wu ri ntsindza wa Asiriya naswona Vaasiriya a va dume hi ku va ni tihanyi swinene. Yonasi a nga ha va a tivutisile a ku: ‘Xana swilo swi ta ndzi fambela njhani exikarhi ka vanhu volavo? Xana va ta ndzi endla yini?’ Swi nga si ya kwihi, u balekile. Kambe Yehovha a nga xi amukelanga xivangelo xa Yonasi. Ematshan’weni ya sweswo, Yehovha u tlhele a n’wi rhuma ku ya chumayela Vaninivha. Yonasi u xi endlile xiavelo xakwe hi nkarhi wolowo naswona Yehovha u n’wi katekisile.—Yon. 1:1-3; 3:3, 4, 10.

Loko u vona onge ntirho wo chumayela mahungu lamanene wa ku tikela swinene, tsundzuka leswaku “swilo hinkwaswo swa koteka eka Xikwembu.” (Mar. 10:27) U nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta ku tiyisa loko u hambeta u kombela mpfuno wa yena nileswaku u ta ku katekisa loko u endla matshalatshala yo hetisisa vutirheli bya wena hi xivindzi.—Luka 11:9-13.

“A ndzi swi lavi ku wu endla.” U nga endla yini loko u nga ri na ku navela loku humaka embilwini ko endla ntirho wo chumayela? Tsundzuka leswaku Yehovha a nga ku susumetela leswaku u navela ku wu endla. Pawulo u te: “Xikwembu hi xona lexi, hi ku ya hi leswi xi swi tsakelaka, xi tirhaka endzeni ka n’wina leswaku mi va ni matimba ya ku rhandza ni ku endla.” (Filp. 2:13) Hikwalaho, u nga kombela Yehovha leswaku a ku endla u lava ku endla ku rhandza ka yena. Hosi Davhida u endle tano. U kombele Yehovha a ku: “Ndzi fambise entiyisweni wa wena.” (Ps. 25:4, 5) Na wena u nga endla tano hi ku khongela eka Yehovha hi mbilu hinkwayo leswaku a ku pfuna u endla leswi n’wi tsakisaka.

Entiyisweni, loko hi karhele kumbe hi hele matimba, minkarhi yin’wana hi nga ha tikoka leswaku hi ya eminhlanganweni eHolweni ya Mfumo kumbe entirhweni wa nsimu. Loko swi ri tano, xana hi fanele hi gimeta hi leswaku a hi n’wi rhandzi hi mbilu hinkwayo Yehovha? Nikatsongo. Malandza yo tshembeka ya Xikwembu ya le nkarhini lowu hundzeke na wona ma boheke ku endla matshalatshala leswaku ma endla ku rhandza ka Xikwembu. Hi xikombiso, Pawulo u vule leswaku u ‘be miri wakwe’ hi ndlela yo fanekisela, leswaku a yingisa milawu ya Xikwembu. (1 Kor. 9:26, 27) Hikwalaho, hambiloko hi boheka ku tikoka leswaku hi ya ensin’wini, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi katekisa. Ha yini? Hikuva hi tiboha ku endla ku rhandza ka Xikwembu hi xivangelo lexi twalaka—hikwalaho ko rhandza Yehovha. Loko hi endla tano, hi ta va hi nyikela nhlamulo eka xihehlo xa Sathana xa leswaku malandza ya Xikwembu ma ta xi landzula loko ma ringiwa.—Yobo 2:4.

“Ndzi khomeke ngopfu.” Loko u nga yi entirhweni wa nsimu hikwalaho ka leswi u vonaka onge u khomeke ngopfu, i swa nkoka swinene leswaku u tlhela u kambisisa swilo leswi u swi rhangisaka. Yesu u te: “Kutani, hambetani mi lava mfumo . . . ku sungula.” (Mat. 6:33) Leswaku u landzela nawu lowu lowu kongomisaka, swi nga ha lava leswaku u olovisa vutomi bya wena kumbe u tshika vuhungasi byo karhi leswaku u ta tirhisa nkarhi wolowo ensin’wini. Ina, ku tihungasa ni swilo swin’wana swi ni nkarhi wa swona, kambe a hi swivangelo leswi twalaka leswi nga hi sivelaka ku ya ensin’wini. Nandza wa Xikwembu u rhangisa Mfumo evuton’wini bya yena.

“A ndzi faneleki.” U nga ha titwa u nga faneleki ku chumayela mahungu lamanene. Malandza man’wana ya Yehovha yo tshembeka ya le minkarhini ya  Bibele a ma titwa ma nga faneleki ku endla mintirho leyi Yehovha a ma aveleke yona. Anakanya hi Muxe. Loko Yehovha a n’wi nyike ntirho wo karhi, Muxe u te: “Ndzi khomele Yehovha, kambe mina a ndzi swi koti ku vulavula kahle, hambi ku ri tolo kumbe emahlweni ka sweswo kumbe ku sukela loko u vulavula ni nandza wa wena, hikuva ndzi vulavula hi ku nonoka ni ririmi ra mina ra nonoka.” Hambileswi Yehovha a n’wi tiyisekiseke, Muxe u te: “Ndzi khomele Yehovha, ndzi kombela u rhuma hi voko ra loyi u nga ta n’wi rhuma.” (Eks. 4:10-13) Xana Yehovha u endle yini?

Yehovha a nga n’wi tshikanga Muxe leswaku a nga ha xi endli xiavelo xexo. Hambiswiritano, Yehovha u rhume Aroni leswaku a pfuna Muxe ku hetisisa xiavelo xakwe. (Eks. 4:14-17) Ku engetela kwalaho, emalembeni lama landzeleke, Yehovha u seketele Muxe naswona u n’wi nyike swilo hinkwaswo leswi a a swi lava leswaku a kota ku hetisisa xiavelo lexi Xikwembu a xi n’wi nyike xona. Ninamuntlha u nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta susumetela vapfumeri-kuloni lava nga ni ntokoto leswaku va ku pfuna u endla ntirho wa wena wa nsimu. Ku tlula kwalaho, Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa leswaku Yehovha u ta hi endla hi fanelekela ntirho lowu a hi leriseke leswaku hi wu endla.—2 Kor. 3:5; vona bokisi leri nge  “Malembe Yo Tsakisa Swinene eVuton’wini Bya Mina.”

“Munhu wo karhi u ndzi khunguvanyisile.” Vanhu van’wana va tshika ku ya ensin’wini kumbe eminhlanganweni ya vandlha hikwalaho ko khunguvanyisiwa hi van’wana, va anakanya leswaku Yehovha u ta xi twisisa xivangelo xa vona xo tshika ku endla ntirho wa vona wa Vukreste. Swi nga ha twala ku va hi khunguvanyeka loko munhu un’wana a hi khunguvanyisile, kambe xana i xivangelo lexi twalaka lexi nga endlaka leswaku hi tshika ku hlanganyela emintirhweni ya  Vukreste? Pawulo ni mupfumeri-kulobye Barnaba va nga ha va va khunguvanyekile endzhaku ka loko va nga pfumelelananga emhakeni yo karhi, leswi endleke leswaku ku va ni “mholovo yo chavisa” exikarhi ka vona. (Mint. 15:39) Kambe, xana va tshike ku chumayela hikwalaho ka sweswo? Nikatsongo!

Hilaha ku fanaka, loko mupfumeri-kuloni a ku khunguvanyisile, tsundzuka leswaku nala wa wena a hi makwenu la nga Mukreste la nga hetisekangiki, kambe i Sathana la lavaka ku ku hlula. Kambe Diyavulosi a nge swi koti ku ku hlula loko u ‘lwa na yena, u tiya eripfumelweni.’ (1 Pet. 5:8, 9; Gal. 5:15) Loko u ri ni ripfumelo ro tano, a wu nge “khomisiwi tingana.”—Rhom. 9:33.

Hi Fanele Hi Endla Yini Loko Ku Ri Ni Swilo Leswi Hi Tsandzekaka Ku Swi Endla?

Eka swikombiso leswi hi swi tlhuvutseke swa swivangelo swa ku tiyimelela, swi le rivaleni leswaku a swi kona swivangelo leswi twalaka swa le Matsalweni swo tshika ku endla swileriso swo karhi swa Yehovha, ku katsa ni xileriso xo chumayela mahungu lamanene. Nilokoswiritano, hi nga ha va hi ri ni swivangelo leswi twalaka leswi hi sivelaka leswaku hi nga swi koti ku wu endla kahle ntirho wa hina wa nsimu. Vutihlamuleri byin’wana lebyi hi nga na byona lebyi sekeriweke eMatsalweni byi nga ha endla leswaku hi nga vi na nkarhi wo tala wo chumayela. Nakambe, minkarhi yin’wana hi nga ha va hi karhele ngopfu kumbe hi vabya ngopfu lerova hi nga swi koti ku tirhela Yehovha hi ndlela leyi hi nga tsakelaka ku n’wi tirhela ha yona. Hambiswiritano, Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa leswaku Yehovha u tiva leswi hi swi navelaka hi mbilu hinkwayo ni leswi hi nga kotiki ku swi fikelela.—Ps. 103:14; 2 Kor. 8:12.

Hikwalaho, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga tiavanyisi kumbe hi avanyisa van’wana etimhakeni leti. Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “U mani wena leswaku u avanyisa nandza wa yindlu ya un’wana? Ku yima kumbe ku wa kakwe swi khumba n’wini wa yena.” (Rhom. 14:4) Ematshan’weni yo ringanisa swiyimo swa hina ni swa van’wana, hi fanele hi tsundzuka leswaku “un’wana ni un’wana wa hina u ta tihlamulela eka Xikwembu.” (Rhom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Loko un’wana ni un’wana wa hina a khongela eka Yehovha a n’wi hlamusela swivangelo swa ku tiyimelela ka yena, u fanele a swi endla hi “ripfalo ro tshembeka.”—Hev. 13:18.

Leswi Endlaka Ku Tirhela Yehovha Swi Hi Tsakisa

Hinkwerhu hi nga tirhela Yehovha hi timbilu leti tsakeke hikuva ku nga khathariseki swiyimo leswi hi langutanaka na swona evuton’wini, leswi a swi languteleke eka hina swa twala naswona hi nga swi kota ku swi endla. Ha yini hi vula tano?

Rito ra Xikwembu ri ri: “U nga tshuki u ala ku va endlela leswinene lava swi va lulameleke, loko swi ri ematimbeni ya voko ra wena ku swi endla.” (Swiv. 3:27) U xiye yini eka xivuriso lexi malunghana ni leswi Xikwembu xi swi languteleke? Yehovha a nga lavi leswaku u tipimanisa ni makwenu loko u n’wi tirhela, kambe U lava leswaku u n’wi tirhela hi leswi nga “ematimbeni ya voko ra wena.” Ina, un’wana ni un’wana wa hina—ku nga khathariseki leswaku u tsane ku fikela kwihi kumbe u ni matimba yo tanihi kwihi—a nga tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo.—Luka 10:27; Kol. 3:23.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

 “Malembe Yo Tsakisa Swinene eVuton’wini Bya Mina”

Hambiloko hi ri ni swiphiqo swa rihanyo kumbe swa mintlhaveko, a hi fanelanga hi hatlisela ku gimeta hi leswaku swiphiqo sweswo swi ta hi sivela ku hlanganyela hi xitalo entirhweni wa nsimu. Hi xikombiso, xiya leswi humeleleke Ernest, makwerhu la nga Mukreste wa le Canada.

Ernest a a ri ni manghanghamela naswona a a ri ni tingana swinene. Endzhaku ka loko a vaviseke swinene enhlaneni u boheke ku tshika ntirho wo aka. Hambileswi a a lamarile, a a swi kota ku heta nkarhi wo tala ensin’wini. Xikhutazo lexi nyikeriweke eminhlanganweni ya vandlha xo va phayona ra nkarhinyana xi endle leswaku a swi navela swinene ku endla tano. Hambiswiritano, a a tivona a nga faneleki ku phayona.

Ku kombisa leswaku a a nga ta swi kota ku va phayona ra nkarhinyana, u teke vuphayona bya nkarhinyana bya n’hweti. Lexi n’wi hlamariseke, u swi kotile ku fikelela tiawara leti lavekaka. Kutani u tibyele a ku, ‘Ndza swi tiva leswaku a ndzi nge swi koti ku tlhela ndzi teka vuphayona.’ Leswaku a kombisa ntiyiso wa leswi a swi vuleke, u tlhele a tata fomo ra vumbirhi leswaku a va phayona ra nkarhinyana—nakambe u swi kotile ku fikelela tiawara leti lavekaka.

Ernest u ve phayona ra nkarhinyana ku ringana lembe, kambe u te: “Ndza swi tiva leswaku a ndzi nge swi koti ku va phayona ra nkarhi hinkwawo.” U endle xikombelo xo va phayona ra nkarhi hinkwawo, ku vona loko a ta ka a nga swi koti hakunene. U hlamarile loko a kote ku heta lembe a ri phayona ra nkarhi hinkwawo. U endle xiboho xo ya emahlweni a phayona naswona u tiphine hi ku va phayona ra nkarhi hinkwawo ku ringana malembe mambirhi, kukondza a fa hikwalaho ka swiphiqo leswi a a ri na swona endzhaku ko vaviseka. Hambiswiritano, loko a nga si fa, a a tshamela ku byela vanhu lava a va n’wi endzela a ri karhi a rila, a ku: “Malembe lawa ndzi tirheleke Yehovha ndzi ri phayona, a ma ri malembe yo tsakisa swinene evuton’wini bya mina.”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Hi nga swi kota ku hlula swihinga swihi ni swihi leswi nga ha hi sivelaka ku chumayela

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Yehovha wa tsaka loko hi n’wi tirhela hi moya-xiviri hinkwawo, hi ku endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina