Vantshwa—Lwanani Ni Ntshikilelo Wa Tintangha

“Marito ya n’wina a . . . ma lungiwe hi munyu, leswaku mi tiva ndlela leyi mi faneleke ku hlamula un’wana ni un’wana ha yona.”—KOL. 4:6.

1, 2. Vantshwa vo tala va titwa njhani hi ku tikhoma hi ndlela leyi hambaneke ni ya tintangha ta vona, naswona ha yini?

A SWI kanakanisi leswaku u tshame u twa xiga lexi nge, “ntshikilelo wa tintangha” u tlhela u langutana na wona. Kumbexana, un’wana u tshame a ku hlohlotela ku endla swilo leswi u swi tivaka leswaku swi hoxile. U titwa njhani loko sweswo swi endleka? Christopher la nga ni malembe ya 14 u ri: “Minkarhi yin’wana ndzi navela onge ndzi nga nyamalala, kumbe ndzi tikhoma ku fana ni vana lava ndzi nghenaka na vona xikolo leswaku ndzi nga vi la hambaneke na vona.”

² Xana tintangha ta wena ti ni nkucetelo lowukulu eka wena? Loko swi ri tano, ha yini? Xana ku nga va ku ri hikwalaho ka leswi u lavaka ku amukeleka eka tona? Ku navela ko tano a hi minkarhi hinkwayo ku hoxeke. Entiyisweni, hambi ku ri vanhu lavakulu va swi lava ku amukeriwa hi tintangha ta vona. A nga kona munhu loyi a lavaka ku papalatiwa hi tintangha takwe, ku nga khathariseki leswaku i muntshwa kumbe i munhu lonkulu. Entiyisweni, vanhu van’wana a va nge he ku rhandzi loko u ala ku endla leswi hoxeke. Yesu na yena u tshame a langutana ni xiyimo xo tano. Hambiswiritano, Yesu a a endla leswinene minkarhi hinkwayo. Hambileswi van’wana va n’wi landzeleke va tlhela va va vadyondzisiwa va yena, van’wana va sandze N’wana wa Xikwembu naswona va “n’wi khome kukota loyi a nga pfuniki nchumu.”—Esa. 53:3.

Ntshikilelo Wo Lava Ku Fana Ni Tintangha Wu Ni Matimba Hi Ndlela Yihi?

3. Ha yini swi hoxile ku pfumela ku kuceteriwa hi tintangha ta wena?

³ Minkarhi yin’wana u nga ha navela ku hanya hi ndlela leyi tintangha ta wena ti hanyaka ha yona leswaku u ta amukeleka eka tona. Loko wo endla tano u ta va u endla xihoxo. Vakreste a va fanelanga va va “swihlangi, onge hi loko [va] ndlengandlengisiwa hi magandlati.” (Efe. 4:14) Vana lavatsongo va nga kuceteriwa hi ku olova hi van’wana. Hambiswiritano, leswi u nga muntshwa  siku rin’wana u ta va munhu lonkulu. Hikwalaho, loko u tshemba leswaku milawu ya Yehovha yi ta ku vuyerisa, u fanele u hanya hi tidyondzo leti u pfumelaka eka tona. (Det. 10:12, 13) Loko u nga hanyi hi tona swi ta fana ni leswaku u tshike ku lawula vutomi bya wena. Ntiyiso wa mhaka hi leswaku loko u pfumelela tintangha ta wena ti ku tshikilela, u ta fana ni thoyi ya tona.—Hlaya 2 Petro 2:19.

4, 5. (a) Aroni u hluriwe njhani hi ntshikilelo, naswona u nga dyondza yini emhakeni leyi? (b) I yini leswi tintangha ta wena ti nga ha ringetaka ku ku sindzisa leswaku u swi endla leswaku ti ku tshikilela?

⁴ Aroni makwavo wa Muxe u tshame a hluriwa hi ntshikilelo wa tintangha. Loko Vaisrayele va n’wi kombele leswaku a va endlela xikwembu, u xi endlile. Aroni a a nga ri toya. U tshame a famba na Muxe eka Faro wanuna wa matimba swinene wa le Egipta. Aroni u fike a vulavula hi vurhena, a vula rungula ra Xikwembu eka yena. Kambe loko Vaisrayele-kulobye va n’wi tshikilela, Aroni u pfumerile ku endla leswi va n’wi kombeleke swona. Hakunene ntshikilelo wa tintangha wu nga va ni matimba swinene! Aroni swi n’wi oloverile ku langutana ni hosi ya le Egipta, kambe swi n’wi tikerile ku lwisana ni ntshikilelo wa tintangha ta yena.—Eks. 7:1, 2; 32:1-4.

⁵ Hilaha xikombiso xa Aroni xi kombisaka hakona, a hi vantshwa ntsena lava langutanaka ni ntshikilelo wa tintangha, naswona xiphiqo xexo a xi langutani ni lava navelaka ku endla swilo swo biha ntsena. Ntshikilelo wa tintangha wu nga ha khumba ni lava tiyimiseleke ku endla leswinene hi mbilu hinkwayo, ku katsa na wena. Tintangha ta wena ti nga ha ringeta ku ku sindzisa leswaku u endla swilo swo biha hi ku va ti ku tlhontlha leswaku u endla swilo leswi nga ni khombo, ti ku hehla kumbe ti ku tseketsela. Swa tika ku langutana ni ntshikilelo wihi ni wihi wa tintangha ni ku lwisana na wona. Leswaku u hlula ntshikilelo wolowo, u fanele u rhanga u tiyiseka hi leswi u pfumelaka eka swona.

“Tshamani Mi Tikombisa Leswi N’wina Mi Nga Swona”

6, 7. (a) Ha yini ku khorwiseka hi leswi u swi pfumelaka swi ri swa nkoka naswona u nga khorwiseka njhani? (b) Hi swihi swivutiso leswi u nga tivutisaka swona leswaku u tiyisa ku khorwiseka ka wena?

⁶ Leswaku u lwisana ni ntshikilelo wa tintangha, u fanele u rhanga u tiyiseka leswaku leswi u swi pfumelaka ni milawu leyi u hanyaka ha yona yi lulamile. (Hlaya 2 Vakorinto 13:5.) Ku tiyiseka ka wena ku ta ku pfuna leswaku u va ni xivindzi, hambiloko u ri ni tingana hi ntumbuluko. (2 Tim. 1:7, 8) Kambe hambiloko munhu a ri ni xivindzi hi ntumbuluko, swi nga ha n’wi tikela ku seketela kumbe ku endla swilo leswi a nga pfumeliki hi mbilu hinkwayo eka swona. Hikwalaho, ha yini u nga tikumeli hi wexe leswaku leswi u dyondzisiweke swona ku suka eBibeleni i ntiyiso hakunene? Sungula hi ku kambisisa tidyondzo ta xisekelo. Hi xikombiso, wa pfumela eka Xikwembu naswona u twe van’wana va vula leswaku ha yini  va pfumela leswaku xi kona. Hikwalaho tivutise, ‘I yini lexi ndzi khorwisaka leswaku Xikwembu xi kona?’ Xikongomelo xa xivutiso xexo a hi ku ku endla leswaku u va ni ku kanakana kambe i xa ku ku tiyisa ripfumelo. Hilaha ku fanaka, tivutise, ‘Ndzi swi tivisa ku yini leswaku Matsalwa ma huhuteriwe hi Xikwembu?’ (2 Tim. 3:16) ‘Ha yini ndzi khorwiseka leswaku lawa i “[masiku] yo hetelela”?’ (2 Tim. 3:1-5) ‘I yini leswi ndzi endlaka ndzi tshemba leswaku milawu ya Yehovha ya ndzi vuyerisa?’—Esa. 48:17, 18.

⁷ U nga ha kanakana ku tivutisa swivutiso sweswo, hi ku chava leswaku a wu nge swi koti ku swi hlamula. Kambe sweswo swi nga ha fana ni ku kanakana ku languta leswaku ku sale petirolo yo tanihi kwihi emovheni wa wena, hi ku chava leswaku swi nga ha endleka yi herile. Loko yi herile, u fanele u swi tiva leswaku u ta chela yin’wana. Hilaha ku fanaka, i swinene ku xiya laha u nga ha vaka u nga khorwiseki kona kutani u tikarhatela ku tiyisa ku khorwiseka ka wena.—Mint. 17:11.

8. Hlamusela ndlela leyi u nga tiyisaka ku khorwiseka ka wena ka leswaku xileriso xa Xikwembu xa ku balekela vumbhisa xi ta ku pfuna loko u xi landzela.

⁸ Xiya xikombiso lexi. Bibele yi ku khutaza ku ‘balekela vumbhisa.’ Tivutise, ‘Ha yini ku ri vutlhari ku va ndzi yingisa xileriso xolexo?’ Anakanya hi swivangelo hinkwaswo leswi endlaka leswaku tintangha ta wena ti tikhoma hi ndlela yoleyo. Nakambe anakanyisisa hi swivangelo swo hambana-hambana swa leswaku ha yini munhu loyi a hanyaka hi vumbhisa a va a “dyohela miri wa yena n’wini.” (1 Kor. 6:18) Sweswi kambisisa swivangelo swa wena kutani u tivutisa: ‘Hi yihi ndlela leyinene yo yi landzela? Xana swi fanerile hakunene ku hlanganyela eka ku tikhoma ko biha hi tlhelo ra rimbewu?’ Ku tlula kwalaho, anakanyisisa hi mhaka leyi kutani u tivutisa, ‘Ndzi ta titwa njhani loko ndzo tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu?’ Eku sunguleni u nga ha rhandziwa hi tintangha ta wena, kambe hi ku famba ka nkarhi u ta titwa njhani loko u ri ni vatswari va wena kumbe Vakreste-kuloni eHolweni ya Mfumo? U ta titwa njhani loko u ringeta ku khongela eka Xikwembu? Xana u tiyimisele ku onha vuxaka bya wena lebyinene na Xikwembu leswaku u tsakisa vadyondzi-kuloni?

9, 10. Ku khorwiseka hi leswi u swi pfumelaka swi ta ku pfuna njhani leswaku u va ni xivindzi loko u ri ni tintangha ta wena?

⁹ Loko u ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, u le malembeni lawa “matimba ya [wena] ya ku anakanya” ma kulaka swinene. (Hlaya Varhoma 12:1, 2.) Tirhisa nkarhi wolowo wa vutomi bya wena leswaku u anakanyisisa swinene hi leswaku ha yini ku va Mbhoni ya Yehovha swi ri swa nkoka eka wena. Ku anakanyisisa hi mhaka yoleyo swi ta tiyisa ndlela leyi u tiyisekaka ha yona eka leswi u swi pfumelaka. Kutani loko u langutane ni ntshikilelo wa tintangha, u ta kota ku hlamula hi nkarhi lowu faneleke ni hi ku tiyiseka. U ta titwa ku fana ni muntshwa un’wana wa xisati la nga Mukreste loyi a nga te: “Loko ndzi lwisana ni ntshikilelo wa tintangha, swi endla leswaku vanhu van’wana va tiva leswaku ndzi munhu wa njhani. Vukhongeri bya mina i bya nkoka ngopfu eka mina. Hi byona byi endlaka leswaku miehleketo ya mina, tipakani ta mina, mahanyelo ya mina ni vutomi bya mina swi va ni xikongomelo.”

¹⁰ Hakunene u fanele u endla matshalatshala leswaku u yima u tiyile eka leswi u swi tivaka leswaku swi lulamile. (Luka 13:24) Naswona u nga ha tivutisa loko swi fanerile leswaku u endla matshalatshala wolawo. Kambe tsundzuka leswi: Loko u tivona nandzu kumbe u khomiwa hi tingana hikwalaho ko endla leswinene, van’wana va ta swi vona sweswo naswona va ta ya va ku tshikilela. Hambiswiritano, loko u vulavula hi ku khorwiseka, tintangha ta wena ti ta hatla ti tshika ku ku tshikilela.—Ringanisa na Luka 4:12, 13.

‘Anakanya Leswaku U Ta Hlamula’

11. U ta vuyeriwa hi yini loko u lunghekela ku langutana ni ntshikilelo wa tintangha?

¹¹ Goza rin’wana ra nkoka leri u nga ri tekaka leswaku u lwisana ni ntshikilelo wa tintangha i ku tshama u lunghekile. (Hlaya Swivuriso 15:28.) Ku tshama u lunghekile swi vula ku anakanya ka ha ri emahlweni hi swiyimo leswi nga ha humelelaka. Minkarhi yin’wana ku lunghekela ku langutana ni xiyimo lexi nga ha humelelaka swi nga ku pfuna leswaku u nga langutani ni ntlhontlho lowukulu. Hi xikombiso, a hi nge u vona ntlawa wa  lava u nghenaka na vona xikolo wu ri karhi wu ta wu ri eku dzaheni. Xana va nga ku nyika fole leswaku u dzaha? Leswaku u papalata xiphiqo xexo u nga endla yini? Swivuriso 22:3 yi ri: “U tlharihile la voneke khombo kutani a tumbela.” Loko wo famba hi ndlela yin’wana, u nga ha papalata ku hlangana na vona. Sweswo a swi vuli leswaku u toya; swi kombisa leswaku u tlharihile.

12. U nga hlamula njhani loko tintangha ta wena ti ku tlhontlha?

¹² Ku vuriwa yini loko swi nga koteki ku papalata xiyimo xo fana ni lexi hlamuseriweke laha henhla? A hi nge ntangha ya wena yi ku vutisa yi ri karhi yi nga ku tshembi, yi ku, “Xana wa ha ri ntombhi?” Swi nga ku pfuna ku landzela ndzayo leyi kumekaka eka Vakolosa 4:6, leyi nge: “Marito ya n’wina a ma ve ni nsovo nkarhi hinkwawo, ma lungiwe hi munyu, leswaku mi tiva ndlela leyi mi faneleke ku hlamula un’wana ni un’wana ha yona.” Hilaha tsalwa leri ri kombisaka hakona, leswaku u xi hlamurisa ku yini xivutiso xexo, swi ta titshega hi swiyimo. A swi bohi leswaku u hlamula hi ku nyikela nkulumo yo leha ya Bibele. Kumbexana nhlamulo yo koma yi nga va yi enerile. Hi xikombiso, loko u vutisiwa leswaku wa ha ri ntombhi, u nga ha ku, “U be kona,” kumbe u ku, “Yoleyo i mhaka ya munhu hi yexe.”

13. Ha yini u fanele u tirhisa vutlhari loko u hlamula ntangha ya wena leyi ku tlhontlhaka?

¹³ Hakanyingi Yesu a a vula nhlamulo yo koma loko a swi vona leswaku a swi nga ta pfuna nchumu ku vula swo tala. Entiyisweni, loko Yesu a vutisiwe swivutiso swo hlayanyana hi Heroda, a nga hlamulanga. (Luka 23:8, 9) Hakanyingi i swinene ku miyela loko u vutisiwa swivutiso leswi nga twaliki. (Swiv. 26:4; Ekl. 3:1, 7) Hi hala tlhelo, u nga swi xiya leswaku munhu wo karhi u hlamarisiwa hi leswi u swi pfumelaka hi mbilu hinkwayo—hi xikombiso, malunghana ni ku tikhoma lokunene hi tlhelo ra rimbewu—hambiloko munhu yoloye eku sunguleni a a vulavula hi wena hi ndlela yo biha. (1 Pet. 4:4) Loko swi te tano, swi nga ha lava leswaku u n’wi hlamusela hi vuenti malunghana ni xiyimo xa wena hi ku ya hi Bibele. U nga khomiwi hi rhumbyana. Tshama u “[lunghekele] ku tihlamulela.”—1 Pet. 3:15.

14. Eka swiyimo swin’wana u nga ti khomisa njhani tintangha ta wena tingana hi vutlhari?

¹⁴ Eka swiyimo swin’wana u nga ha khomisa tintangha ta wena tingana. Hambiswiritano, u fanele u ringeta ku endla sweswo hi vutlhari. Hi xikombiso, loko un’wana loyi u nghenaka na yena xikolo a ku sindzisa ku dzaha fole, u nga ha ku: “A ndzi dzahi,” kutani u ya emahlweni u ku, “A ndzi nga swi tivi leswaku na wena wa dzaha!” Xana wa swi vona leswaku u yi khomise njhani tingana ntangha ya wena? Ematshan’weni yo boheka ku hlamusela leswaku ha yini u nga dzahi, ntangha ya wena yi ta boheka ku ehleketa hileswaku ha yini yona yi dzaha. *

15. Hi rini laha swi fanelaka leswaku u hambana ni tintangha ta wena leti ringetaka ku ku tshikilela, naswona ha yini?

¹⁵ Ku vuriwa yini loko tintangha ta wena ti hambeta ti ku tshikilela hambiloko u endla matshalatshala? Loko swi te tano, swa antswa u hambana  na tona. Loko wo tshama na tona nkarhi wo leha u ta hetelela u endle swilo leswi ti lavaka leswaku u swi endla. Hikwalaho, famba. U nga endla sweswo handle ko titwa u hluriwile. Phela, u ta va u lawule xiyimo xexo. A wu hundzukanga thoyi ya tintangha ta wena naswona u tsakise mbilu ya Yehovha.—Swiv. 27:11.

Vana Ni ‘Makungu Lama Pfunaka’

16. Lava va tivulaka Vakreste va nga va tshikilela njhani van’wana?

¹⁶ Minkarhi yin’wana vantshwa van’wana lava tivulaka malandza ya Yehovha va nga ha ku tshikilela leswaku u hlanganyela eka swiendlo swo biha. Hi xikombiso, a hi nge u fika exinkhubyanini lexi hleriweke hi munhu wo tano ivi u kuma leswaku a ku na munhu lonkulu la xi langutelaka? Kumbe u nga endla yini loko muntshwa la tivulaka Mukreste a ta ni byala exinkhubyanini kasi wena ni van’wana lava nga kona mi le hansi ka malembe lama pfumeleriwaka ku nwa byala? Ku nga ha va ni swiyimo swo hlayanyana leswi u nga ta boheka ku landzela ripfalo ra wena leri leteriweke hi Bibele. Muntshwa un’wana la nga Mukreste u ri: “Mina na sesi wa mina hi hume hi famba endhawini leyi a hi hlalele filimi leyi nga taleriwa hi nhlambha. Van’wana lava a hi ri na vona va ye emahlweni va yi hlalela. Vatswari va hina va hi bumabumerile hikwalaho ka leswi hi swi endleke. Hambiswiritano, van’wana lava a hi fambe na vona va hi hlundzukerile hikuva hi va endle va languteka va bihile.”

17. Loko u ya exinkhubyanini, i yini leswi u nga swi endlaka leswaku u namarhela milawu ya Xikwembu?

¹⁷ Hilaha ntokoto lowu nga laha henhla wu swi kombisaka hakona, ku yingisa ripfalo ra wena leri leteriweke hi Bibele swi nga ha ku tikela. Kambe endla leswi u swi tivaka leswaku i swinene. Tshama u lunghekile. Loko u ya exinkhubyanini, tshama u lunghekele ku famba loko ko tshuka ku humelele swilo leswi a wu nga swi langutelanga. Vantshwa van’wana va twanane ni vatswari va vona leswaku loko xiyimo xi sungula ku biha, va ta fonela vatswari va vona leswaku va va landza. (Ps. 26:4, 5) ‘Makungu yo tano ma endla leswi pfunaka.’—Swiv. 21:5.

“Tsaka eVuntshweni Bya Wena”

18, 19. (a) Ha yini u nga tiyisekaka leswaku Yehovha u lava leswaku u tsaka? (b) Xikwembu xi titwa njhani hi lava lwisanaka ni ntshikilelo wa tintangha?

¹⁸ Yehovha u ku vumbe leswaku u tiphina hi vutomi naswona u lava leswaku u tsaka. (Hlaya Eklesiasta 11:9.) Tsundzuka leswaku leswi tintangha ta wena to tala ti vulaka leswaku ti tiphina ha swona ko va “ku tiphina hi xidyoho swa nkarhinyana” ntsena. (Hev. 11:25) Xikwembu xa ntiyiso xi lava leswaku u kuma swo tlula sweswo. Xi lava leswaku u tsaka hilaha ku nga heriki. Hikwalaho, loko u langutana ni ndzingo wo endla leswi u swi tivaka leswaku swi bihile emahlweni ka Xikwembu, tsundzuka leswaku hi ku famba ka nkarhi leswi Yehovha a swi kombelaka eka wena swi ta ku vuyerisa.

¹⁹ Tanihi muntshwa, u fanele u swi twisisa leswaku hambiloko u lava ku tsakeriwa hi tintangha ta wena, loko malembe ma ri karhi ma famba to tala ta tona a ti nge he ri tsundzuki hambi vito ra wena. Ku hambana ni sweswo, loko u lwisana ni ntshikilelo wa tintangha, Yehovha wa swi xiya naswona a nga ka a nga ku rivali kumbe a rivala ku tshembeka ka wena. U ta ‘ku pfulela tinyangwa ta ndhambhi ya matilo kutani a ku chululela nkateko, kukondza ku nga ha pfumaleki nchumu.’ (Mal. 3:10) Ku tlula kwalaho, u ku nyika moya wa yena lowo kwetsima hi xitalo leswaku u ta kota ku endla swilo leswi u nga ha tsandzekaka ku swi endla sweswi. Ina, Yehovha a nga ku pfuna leswaku u lwisana ni ntshikilelo wa tintangha ta wena!

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Ntshikilelo wa tintangha wu nga va ni matimba ku fikela kwihi?

• Ku khorwiseka ku hi pfuna njhani leswaku hi kota ku lwisana ni ntshikilelo wa tintangha?

• U nga tilunghiselela njhani ku langutana ni ntshikilelo wa tintangha?

• U swi tivisa ku yini leswaku Yehovha u teka ku tshembeka ka wena ku ri ka nkoka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

Ha yini Aroni a pfumerile ku endla rhole ra nsuku?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Lunghiselela leswi u nga ta swi vula ka ha ri emahlweni