Xana Wa Byi Twisisa Vumbhoni Bya Nkongomiso Wa Xikwembu?
Xana Wa Byi Twisisa Vumbhoni Bya Nkongomiso Wa Xikwembu?
KU HAVA ni un’we exikarhi ka Vaisrayele ni Vaegipta loyi a tshameke a vona nchumu lowu fanaka na wona. Loko Vaisrayele va ri karhi va huma aEgipta, papa a ri famba ehenhla ka vona naswona a ri va na vona siku ni siku. Nivusiku a ri hundzuka ndzilo lowukulu. Hakunene sweswo a swi hlamarisa! Kambe papa rero a ri huma kwihi? A xi ri xihi xikongomelo xa rona? Naswona i yini leswi hi nga swi dyondzaka eka ndlela leyi Vaisrayele va ri tekeke ha yona ‘papa lerikulu ni ndzilo lowukulu’ leri humeleleke emalembeni ya kwalomu ka 3 500 lama hundzeke?—Eks. 14:24.
Rito ra Xikwembu ri hi byela lomu papa rero a ri huma kona ni xikongomelo xa rona loko ri ku: “Yehovha a a famba emahlweni ka vona ninhlikanhi hi papa lerikulu leswaku ri va rhangela ndlela, kasi nivusiku hi ndzilo lowukulu leswaku wu va voningela, leswaku va famba ninhlikanhi ni nivusiku.” (Eks. 13:21, 22) Yehovha Xikwembu u tirhise papa lerikulu ni ndzilo lowukulu leswaku a kongomisa vanhu vakwe loko va huma aEgipta ni loko va ri emananga. A va fanele va tshama va lunghekele ku famba leswaku va ri landzela. Loko mavuthu ya Vaegipta lawa a ma hlongorisa vanhu va Xikwembu ma ri kusuhi ni ku va hlasela, papa lerikulu ri sukile ri ya yima exikarhi ka mintlawa leyimbirhi ri sirhelela Vaisrayele. (Eks. 14:19, 20) Hambileswi papa rero a ri nga fambi hi ndlela leyi kongomeke, Vaisrayele a va ta kota ku fika eTikweni leri Tshembisiweke ntsena loko va ri landzela.
Ku va kona ka papa rero swi tiyisekise vanhu va Xikwembu leswaku Yehovha a a ri na vona. A ri yimela Yehovha naswona minkarhi yin’wana a a vulavula a ri eka rona. (Tinhl. 14:14; Ps. 99:7) Ku engetela kwalaho, papa rero ri kombise leswaku Muxe a a hlawuriwe hi Yehovha leswaku a rhangela tiko. (Eks. 33:9) Hilaha ku fanaka, ku humelela ko hetelela ka papa rero loku tsariweke eBibeleni ku tiyisekise ku vekiwa ka Yoxuwa hi Yehovha leswaku a tlhandlama Muxe. (Det. 31:14, 15) Hikwalaho, leswaku Vaisrayele swi va fambela kahle eriendzweni ra vona ro suka aEgipta va ya eTikweni leri Tshembisiweke, a swi titshege hi ku va va twisisa vumbhoni bya nkongomiso wa Xikwembu kutani va wu landzela.
Va Honise Vumbhoni Bya Nkongomiso Wa Xikwembu
Loko Vaisrayele va ri vone ro sungula papa rero, va fanele va hlamale ngopfu. Kambe lexi vavisaka hileswaku singita leri Vaisrayele a va tshamela ku ri vona a ri dzikanga etimbilwini ta vona leswaku ri va endla va tshemba Yehovha minkarhi hinkwayo. Va vutisile minkarhi yo hlayanyana loko nkongomiso wa Xikwembu wu pfuna hakunene. Loko vuthu ra Vaegipta ri va sale endzhaku, va kombise leswaku a va nga ma tshembi matimba ya Yehovha yo ponisa. Ematshan’weni ya sweswo, va hehle Muxe nandza wa Xikwembu hileswaku u va humese aEgipta leswaku va ta fela emananga. (Eks. 14:10-12) Endzhaku ka loko va ponisiwe eLwandle ro Tshwuka, va gungulele Muxe na Aroni swin’we na Yehovha hileswi a va ehleketa leswaku a va na swakudya ni mati. (Eks. 15:22-24; 16:1-3; 17:1-3, 7) Naswona endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani, va sindzise Aroni leswaku a endla rhole ra nsuku. Ehleketa hi mhaka leyi. Etlhelo rin’wana ra nxaxa wa vona, Vaisrayele va vone papa lerikulu ni ndzilo lowukulu, ku nga vumbhoni lebyikulu bya Loyi a va humeseke aEgipta, kasi ekusuhi ni kwalaho va sungule ku gandzela xifaniso va ku: “Oho Israyele, hi lexi Xikwembu xa wena, lexi ku rhangeleke xi ku humesa etikweni ra Egipta.” Hakunene sweswo a ku ri “swiendlo leswikulu leswi kombisaka ku pfumala xichavo”!—Eks. 32:4; Neh. 9:18.
Swiendlo swo xandzuka swa Vaisrayele swi kombise leswaku a va honisa nkongomiso wa Yehovha hi vomu. Xiphiqo xa vona a xi nga ri ematihlweni ya vona ya xiviri kambe a xi ri Ps. 78:40-42, 52-54; Neh. 9:19.
emianakanyweni ya vona hikuva a va nga yi twisisi ndlela leyi Yehovha a a va kongomisa ha yona ni ndlela leyi a va fanele va wu landzela ha yona nkongomiso wakwe. Va ri vonile papa kambe a va swi rivele leswaku ri yimela nkongomiso wa Yehovha. Hambileswi swiendlo swa vona swi ‘twiseke Mukwetsimi wa Israyele ku vava,’ Yehovha u hambete a va kongomisa hi musa a tirhisa papa rero kukondza Vaisrayele va fika eTikweni leri Tshembisiweke.—Ku Vona Vumbhoni Bya Nkongomiso Wa Xikwembu Namuntlha
Ninamuntlha, Yehovha a nga si tshama a siya vanhu vakwe va nga ri na wona nkongomiso lowu twisisekaka. Tanihi leswi Yehovha a a nga langutelanga leswaku Vaisrayele va tikumela ndlela hi voxe, na hina namuntlha a hi komberiwi ku tikumela ndlela hi hexe leyi hi yisaka emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke. Yesu Kreste i Murhangeri wa vandlha loyi a hlawuriweke. (Mat. 23:10; Efe. 5:23) Yin’wana ya mintirho u yi nyike hlonga ro tshembeka, ku nga ntlawa wa Vakreste vo tshembeka lava totiweke hi moya. Kutani ntlawa wolowo wa hlonga wu hlawula valanguteri evandlheni ra Vukreste.—Mat. 24:45-47; Tito 1:5-9.
Hi nga va tivisa ku yini lava yimeriwaka hi ntlawa wolowo wa hlonga kumbe mulanguteri wo tshembeka? Xiya ndlela leyi Yesu a wu hlamuselaka ha yona: “Kahle-kahle i mani mulanguteri wo tshembeka, lowo tlhariha, loyi n’wini wakwe a nga ta n’wi veka ehenhla ka ntlawa wakwe wa valanguteri leswaku a hambeta a wu nyika mpimo wa wona wa mphakelo wa swakudya hi nkarhi lowu faneleke? Ra tsaka hlonga rolero, loko n’wini wa rona a fika a ri kuma ri endla tano!”—Luka 12:42, 43.
Hikwalaho, ntlawa wa mulanguteri wu ‘tshembekile,’ a wu si tshama wu tshika Yehovha, Yesu, tidyondzo ta Bibele kumbe vanhu va Xikwembu. Leswi ntlawa wa mulanguteri wu ‘tlhariheke,’ wu kombisa ku twisisa loko wu kongomisa ntirho wa nkoka swinene wa ku chumayela ‘mahungu lamanene ya mfumo’ ni ku endla “vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” (Mat. 24:14; 28:19, 20) Hi ku titsongahata ntlawa wa mulanguteri wu nyikela swakudya swa moya leswi akaka “hi nkarhi lowu faneleke.” Leswaku Yehovha wa wu amukela ntlawa lowu swi tikomba hileswi vagandzeri vakwe va ntiyiso va andzaka, va kumaka nkongomiso wo endla swiboho swa nkoka, va pfuniwaka ku ti twisisa kahle tidyondzo ta Bibele, va sirheleriwaka eku lovisiweni hi valala va vona ni ku va ni ku rhula ka mianakanyo ni ka mbilu.—Esa. 54:17; Filp. 4:7.
Yingisa Nkongomiso Wa Xikwembu
Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha wu tlangela nkongomiso wa Xikwembu? Muapostola Pawulo u te: “Yingisani lava rhangelaka exikarhi ka n’wina naswona mi titsongahata.” (Hev. 13:17) A hi minkarhi hinkwayo swi olovaka ku endla tano. Hi xikombiso: A hi nge a wu ri Muisrayele enkarhini wa Muxe. Endzhaku ko famba nkarhi wo leha, papa ra yima. A wu swi tivi leswaku ri ta yima nkarhi wo tanihi kwihi kwalaho, siku, vhiki kumbe tin’hweti to hlayanyana. Kutani wa tivutisa, ‘Xana ndzi fanele ndzi pakulula nhundzu ya mina hinkwayo?’ U nga ha rhanga hi ku pakulula swilo swa nkoka ntsena. Kambe endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, leswi u nyangatsekeke hikwalaho ka leswi u nga swi kumiki swilo swin’wana leswi u swi lavaka enhundzwini ya wena, u sungula ku pakulula nhundzu hinkwayo. Kambe loko wa ha ku heta ku pakulula, u vona papa ri tlakuka kutani u fanele u tlhela u sungula ku paka. Sweswo a ku nga ri matlangwana. Kambe Vaisrayele a va fanele “va suka hi ku hatlisa endzhaku ka sweswo.”—Tinhl. 9:17-22.
Kutani, hi angula njhani loko hi kuma nkongomiso wa Xikwembu? Xana hi ringeta ku wu tirhisa “hi ku hatlisa endzhaku ka sweswo”? Kumbe xana hi hambeta hi endla swilo hilaha hi toloveleke ku endla hakona? Xana ha yi tirhisa minkongomiso leyintshwa leyi hi yi kumaka yo fana ni leyi vulavulaka hi ku fambisa tidyondzo ta Bibele ta le kaya, ku chumayela vanhu lava vulavulaka ririmi rimbe, ku va ni vugandzeri bya ndyangu nkarhi na nkarhi, ku tirhisana ni Tikomiti to Vulavurisana ni Swibedlhele ni ku tikhoma kahle emintsombanweni? Hi tlhela hi kombisa leswaku ha wu tlangela nkongomiso wa Xikwembu loko hi amukela ndzayo. Loko hi lava ku endla swiboho swa nkoka, a hi titshegi hi vutlhari bya hina kambe hi tshembela eka Yehovha ni le ka nhlengeletano yakwe leswaku yi hi kongomisa. Naswona ku fana ni
n’wana loyi a balekelaka eka vatswari vakwe loko ku sungula xidzedze, hi lava nsirhelelo enhlengeletanweni ya Yehovha loko swiphiqo swa misava leyi leswi fanaka ni ku dzindza ka tilo swi hi wela.I ntiyiso leswaku lava rhangelaka eka xiphemu xa laha misaveni xa nhlengeletano ya Xikwembu a va hetisekanga, hambi ku ri Muxe a a nga hetisekanga. Hambiswiritano, papa lerikulu a ri nyikela vumbhoni nkarhi na nkarhi bya leswaku u vekiwe hi Xikwembu nileswaku xa n’wi amukela. Nakambe xiya leswaku a ku nga ri Muisrayele un’wana ni un’wana loyi a a vula loko se ku ri nkarhi wa leswaku va sungula ku famba. Ku ri na sweswo, vanhu va endle “hi ku landza xileriso xa Yehovha ha Muxe.” (Tinhl. 9:23) Hikwalaho, a swi kanakanisi leswaku Muxe, wanuna loyi Xikwembu a xi n’wi tirhisa ku kongomisa Vaisrayele, hi yena loyi a a va byela leswaku va famba.
Namuntlha, ntlawa wa mulanguteri lowu kongomisiwaka hi Yehovha wa hi byela hi ku kongoma loko se ku ri nkarhi wa leswaku hi famba. Xana mulanguteri u swi endlisa ku yini sweswo? Hi ku tirhisa swihloko swa Xihondzo xo Rindza, Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo, minkandziyiso leyintshwa ni tinkulumo etinhlengeletanweni ni le mintsombanweni. Nakambe mavandlha ma nyikiwa swiletelo hi ku tirhisa valanguteri va swifundzha ni va miganga kumbe hi ku tirhisa mapapila kumbe swikolo leswi letelaka vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri evandlheni.
Xana u byi twisisa kahle vumbhoni bya nkongomiso wa Xikwembu? Yehovha u tirhisa nhlengeletano yakwe ku hi kongomisa ‘emananga’ emasikwini lawa yo hetelela ya misava yo homboloka ya Sathana. Hikwalaho ka sweswo, hi tiphina hi vun’we, rirhandzu ni nsirhelelo.
Loko Vaisrayele va fika eTikweni leri Tshembisiweke, Yoxuwa u te: “Mi swi tiva kahle hi timbilu ta n’wina hinkwato ni mimoya-xiviri ya n’wina hinkwayo leswaku a ri wanga ni rito rin’we eka marito hinkwawo lamanene lawa Yehovha Xikwembu xa n’wina a ma vuleke. Hinkwawo ma hetisekile eka n’wina.” (Yox. 23:14) Hilaha ku fanaka, vanhu va Xikwembu namuntlha va ta nghena emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke. Hambiswiritano, ku nghena ka hina swi titshege hi ku titsongahatela hi mbilu hinkwayo ku landzela nkongomiso wa Xikwembu. Hikwalaho, onge hinkwerhu hi nga hambeta hi twisisa vumbhoni bya nkongomiso wa Yehovha!
[Swifaniso leswi nga eka tluka 5]
Namuntlha hi kongomisiwa hi nhlengeletano ya Yehovha
Minkandziyiso leyi humesiwaka emintsombanweni
Swikolo swa ndzetelo
Ku leteriwa eminhlanganweni ya ntirho wa nsimu