I Mani Munhu Wa Nkoka Ngopfu eVuton’wini Bya Wena?

“Wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.”—PS. 83:18.

1, 2. Malunghana ni ku ponisiwa ka hina, ha yini swi nga enelanga ku tiva ntsena vito leri nge Yehovha?

KUMBEXANA vito leri nge Yehovha u ri vone ro sungula loko u kombiwa rona eka Pisalema 83:18. U nga ha va u hlamarile loko u hlaya marito ya kona lama nge: “Leswaku vanhu va ta swi tiva leswaku wena loyi vito ra wena u nga Yehovha, wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” A swi kanakanisi leswaku ku sukela hi nkarhi wolowo u tirhise tsalwa rero ku pfuna van’wana leswaku va tiva Yehovha, Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu.—Rhom. 10:12, 13.

² Hambileswi swi nga swa nkoka leswaku vanhu va tiva vito ra Xikwembu, kambe ku tiva rona ntsena a swi enelanga. Xiya ndlela leyi mupisalema a kandziyisaka ha yona mhaka yin’wana leyi nga ya nkoka leswaku hi ponisiwa loko a ku: “Wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” Ina, Yehovha i Munhu wa nkoka ngopfu evuakweni hinkwabyo. Leswi a nga Muvumbi wa swilo hinkwaswo, u ni mfanelo yo vula leswaku swivumbiwa swakwe hinkwaswo swi fanele swi titsongahata hi ku helela eka yena. (Nhlav. 4:11) Hikwalaho, hi ni xivangelo lexi twalaka xo tivutisa hi ku: ‘I mani munhu loyi a nga wa nkoka ngopfu evuton’wini bya mina?’ I swa nkoka leswaku hi ti kambisisa hi vukheta tinhlamulo ta hina ta xivutiso xexo!

Mphikamakaneta Ya Le Ntangeni Wa Edeni

3, 4. Sathana u swi kotise ku yini ku kanganyisa Evha naswona ku ve ni vuyelo byihi?

³ Leswaku xivutiso lexi i xa nkoka ku fikela kwihi, hi nga swi vona eka leswi humeleleke entangeni wa Edeni. Kwalaho ntsumi leyi xandzukeke leyi endzhaku ka nkarhi yi vitaniweke Sathana Diyavulosi yi yenge wansati wo sungula Evha, leswaku a rhangisa ku navela kakwe ku tlula xileriso xa Yehovha xa leswaku va nga dyi mbhandzu wa murhi wo karhi. (Gen. 2:17; 2 Kor. 11:3) U pfumele ku kanganyisiwa, xisweswo a kombisa leswaku a nga byi xiximi vuhosi bya Yehovha. Evha a nga tekanga Yehovha tanihi Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe. Kambe, Sathana u swi kotise ku yini ku kanganyisa Evha?

⁴ Sathana u tirhise tindlela leti tumbeleke loko a vulavula na Evha. (Hlaya Genesa 3:1-5.) Ndlela yo sungula, Sathana a nga ri tirhisanga vito leri nge Yehovha kambe u tirhise ntsena rito leri nge “Xikwembu.” Ku hambana na Sathana, mutsari wa buku ya Genesa u tirhise vito leri nge Yehovha eka ndzimana yo sungula ya ndzima yoleyo. Kutani mutsari u vone swi ri swa nkoka ku tirhisa vito ra Xikwembu. Ndlela ya vumbirhi, ematshan’weni yo vulavula hi “xileriso” xa Xikwembu, Sathana u vutise ntsena leswi Xikwembu xi swi ‘vuleke.’ (Genesa 2:16) Hi ku tirhisa ndlela leyi leyi tumbeleke, kumbexana Sathana a a ringeta ku endla leswaku xileriso xexo xa nkoka xi tekeriwa ehansi. Ndlela ya vunharhu, hambileswi a a vulavula na Evha ntsena, u tirhise risivi leri nga eka vunyingi leri nge “mi.” Hi ku endla tano, kumbexana a a ringeta ku endla leswaku Evha a tikukumuxa, a titwa a ri wa nkoka onge hiloko a ri muvulavuleri wa vona havambirhi. Ku ve ni vuyelo byihi? Swi tikomba onge Evha hi ku tikukumuxa u endle xiboho xo va muvulavuleri wa vona havambirhi hi ku byela nyoka a ku: “Mbhandzu wa mirhi ya ntanga hi nga dya.”

5. (a) I yini leswi Sathana a kuceteleke Evha ku ehleketa ha swona? (b) I yini leswi Evha a swi kombiseke hi ku dya mbhandzu lowu yirisiweke?

⁵ Sathana u tlhele a soholota ntiyiso. U ringete ku vula leswaku Xikwembu a xi nga lulamanga hileswi xi leriseke Adamu na Evha leswaku ‘va nga tshuki va dya eka murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga.’ Endzhaku ka sweswo, Sathana u kucetele Evha leswaku a va ni vutianakanyi ni ku ehleketa hi ndlela leyi a a ta xi antswisa ha yona xiyimo xakwe leswaku a “fana ni Xikwembu.” Eku heteleleni, u n’wi kucetele ku ehleketa hi murhi ni  mbhandzu wa wona ematshan’weni yo ehleketa hi vuxaka byakwe ni Loyi a n’wi nyikeke swilo hinkwaswo. (Hlaya Genesa 3:6.) Lexi twisaka ku vava hileswaku loko Evha a dye mbhandzu wolowo, u kombise leswaku Yehovha a a nga ri Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe.

Mphikamakaneta Ya Le Nkarhini Wa Yobo

6. Sathana u ku sole njhani ku tshembeka ka Yobo naswona hi rihi lunghelo leri Yobo a nyikiweke rona?

⁶ Endzhaku ka malembe-xidzana yo hlayanyana, wanuna wo tshembeka Yobo a a ri ni lunghelo ro kombisa leswaku i mani Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe. Loko Yehovha a vutise Sathana hi ku tshembeka ka Yobo, Sathana u hlamule a ku: “Xana Yobo wo chava Xikwembu swa ntsena-ntsena?” (Hlaya Yobo 1:7-10.) Sathana a nga kanetanga leswaku Yobo a a yingisa Xikwembu. Kambe a a sola swikongomelo swakwe swa ku tirhela Yehovha. U hehle Yobo hileswaku a nga tirheli Yehovha hi ku swi rhandza kambe u n’wi tirhela hi swikongomelo swa vutianakanyi. Yobo hi yena loyi a a ta kombisa leswaku xihehlo xexo i mavunwa naswona u nyikiwe lunghelo ro endla tano.

7, 8. Hi yihi miringo leyi Yobo a langutaneke na yona naswona i yini leswi a swi kombiseke hi ku tiyisela kakwe hi ku tshembeka?

⁷ Yehovha u pfumelele Sathana ku tisela Yobo makhombo hi ku landzelelana. (Yobo 1:12-19) Yobo u endle yini loko a weriwa hi makhombo wolawo? Hi byeriwa leswaku a “nga dyohanga kumbe ku vula leswi nga fanelangiki eka Xikwembu.” (Yobo 1:22) Kambe Sathana a nga tshikanga ku n’wi ringa. U tlhele a ku: “Nhlonge hi nhlonge, hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe.” * (Yobo 2:4) Sathana a a ringeta ku vula leswaku loko Yobo o xaniseka, a a ta swi kombisa leswaku Yehovha a a nga ri Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe.

⁸ Nhlonge ya Yobo yi hundzuke ya ntima kutani yi kwamukela hikwalaho ka vuvabyi lebyi nyenyetsaka naswona u tshikileriwe hi nsati wakwe leswaku a rhukana Xikwembu ivi a fa. Endzhakunyana, vachaveleri vanharhu va mavunwa va hehle Yobo hileswaku u dyohile. (Yobo 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Hambiswiritano, Yobo u tshame a tshembekile emaxangwini wolawo hinkwawo. (Hlaya Yobo 2:9, 10.) U swi kombise hi ku tiyisela kakwe hi ku tshembeka leswaku Yehovha a a ri Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe. Yobo u tlhele a kombisa leswaku swa koteka leswaku munhu loyi a nga hetisekangiki a hlamula swihehlo swa mavunwa swa Diyavulosi hilaha a nga kotaka hakona.—Ringanisa Swivuriso 27:11.

Nhlamulo Leyi Hetisekeke Ya Yesu

9. (a) Sathana u ringete njhani ku ringa Yesu hi ku tirhisa ku navela kakwe ka swakudya? (b) Yesu u endle yini malunghana ni ndzingo wolowo?

⁹ Endzhakunyana ka loko Yesu a khuvuriwile, Sathana u ringete ku n’wi yenga leswaku a rhangisa ku navela kakwe ematshan’weni yo teka Yehovha  tanihi Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe. Diyavulosi u ringe Yesu kanharhu. Ndzingo wo sungula, u ringete ku tirhisa ku navela ka swakudya, xisweswo a ringa Yesu leswaku a hundzula maribye ma va xinkwa. (Mat. 4:2, 3) Yesu a ha ku heta masiku ya 40 a nga dyanga nchumu naswona a a twa ndlala swinene. Kutani Diyavulosi u n’wi khutaze ku ma tirhisa hi ndlela leyi hoxeke matimba yakwe yo endla masingita leswaku a miyeta nyoka. Yesu u endle yini? Ku hambana na Evha, Yesu u ehlekete hi Rito ra Yehovha kutani hi ku hatlisa a papalata ndzingo.—Hlaya Matewu 4:4.

10. Ha yini Sathana a ringe Yesu leswaku a tilahlela ehansi ku suka exihlungwanini xa tempele?

¹⁰ Sathana u tlhele a ringeta ku ringa Yesu leswaku a endla swilo swa vutianakanyi. U byele Yesu leswaku a tilahlela ehansi ku suka exihlungwanini xa tempele. (Mat. 4:5, 6) I yini leswi Sathana a a lava ku swi hetisisa? Sathana u vule leswaku loko Yesu o ka a nga vaviseki, a swi ta kombisa leswaku a a ri “n’wana wa Xikwembu.” Swi le rivaleni leswaku Diyavulosi a a lava leswaku Yesu a karhateka ngopfu hi ku tiendlela vito lerova a kala a bombisa matimba yakwe. Sathana a a swi tiva leswaku munhu a nga endla nchumu lowu nga ni khombo hikwalaho ko tikukumuxa ni leswi a lavaka ku hambeta a xiximiwa. Sathana u soholote tsalwa kambe Yesu u kombise leswaku a a ri twisisa hi ku helela Rito ra Yehovha. (Hlaya Matewu 4:7.) Leswi Yesu a hluleke ndzingo wolowo, u tlhele a kombisa leswaku Yehovha a a ri Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe.

11. Ha yini Yesu a ale xitshembiso xa Diyavulosi xo n’wi nyika mimfumo hinkwayo ya misava?

¹¹ Eka ndzingo wakwe wo hetelela, Sathana u tshembise Yesu mimfumo hinkwayo ya misava. (Mat. 4:8, 9) Yesu u yi ale hi ku hatlisa. U xiye leswaku loko o yi amukela a swi ta vula leswaku u fularhela vuhosi bya Yehovha, ku nga mfanelo ya Xikwembu ya ku va La nge Henhla-henhla. (Hlaya Matewu 4:10.) Eka ndzingo ha wun’we, Yesu u hlamule Sathana hi ku tshaha matsalwa lama nga ni vito leri nge Yehovha.

12. (a) Ha yini Yesu a a ri ni gome lerikulu kambe u endle yini? (b) Hi dyondza yini eka leswi a swi endleke?

¹² Loko Yesu a ri kusuhi ni ku fa, a a fanele a endla xiboho xo tika. Evutirhelini byakwe hinkwabyo, u kombise leswaku a a tiyimisele ku nyikela vutomi byakwe tanihi gandzelo. (Mat. 20:17-19,  28; Luka 12:50; Yoh. 16:28) Hambiswiritano, Yesu a a swi tiva leswaku u ta hehliwa ni ku khomiwa hi vukungundzwana hi ku ya nawu wa Vayuda kutani a dlayiwa tanihi musandzi. Swiyimo leswi a a ta langutana na swona a nga si fa swi n’wi vangele gome. U khongele a ku: “Tatana, loko swi koteka, hundzisa xinwelo lexi eka mina.” Kambe u tlhele a ku: “Kambe ku nga ri hi ku rhandza ka mina, kambe hi ku rhandza ka wena.” (Mat. 26:39) Ku tshembeka ka Yesu ku fikela eku feni ku swi kombise kahle leswaku i mani Munhu loyi a a ri wa nkoka ngopfu evuton’wini byakwe.

Nhlamulo Ya Hina Eka Xivutiso Lexi Vutisiweke Hi Sathana

13. Ku ta fikela sweswi, hi dyondze yini eka xikombiso xa Evha, Yobo na Yesu Kreste?

¹³ I yini leswi hi swi dyondzeke ku ta fikela sweswi? Emhakeni ya Evha, hi dyondza leswaku lava va pfumelaka ku hluriwa hi ku navela ka vutianakanyi kumbe hi ku tivona va ri va nkoka, va kombisa leswaku Yehovha a hi Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini bya vona. Ku hambana ni vanhu volavo, ku tshembeka ka Yobo ku hi dyondzisa leswaku hambi ku ri vanhu lava nga hetisekangiki va nga kombisa leswaku va rhangisa Yehovha hi ku tiyisela maxangu hi ku tshembeka hambi loko va nga xi twisisi hi ku helela lexi vangaka maxangu wolawo. (Yak. 5:11) Xo hetelela, xikombiso xa Yesu xi hi dyondzisa leswaku hi tiyimisela ku khomisiwa tingana naswona hi nga tikarhateli ku tilavela ndhuma. (Hev. 12:2) Kambe hi nga ti tirhisa njhani tidyondzo leti?

14, 15. Leswi Yesu a swi endleke loko a ringiwa swi hambane njhani ni leswi endliweke hi Evha naswona hi nga n’wi tekelela njhani Yesu? (Hlamusela xifaniso lexi nga eka tluka 18.)

¹⁴ U nga pfumeleli miringo yi ku endla u rivala Yehovha. Evha u pfumelele miehleketo yakwe yi dzika eka ndzingo lowu a a langutane na wona hi nkarhi wolowo. U vone leswaku mbhandzu “a wu fanelekela ku dyiwa nileswaku a wu navetisa mahlo, ina, murhi a wu languteka wu naveleka.” (Gen. 3:6) Hakunene leswi Evha a swi endleke swi hambane ngopfu ni leswi endliweke hi Yesu loko a langutane ni miringo yinharhu! A nga yi pfumelelanga miringo leyi a langutaneke na yona leswaku yi n’wi endla a rivala hi vuyelo bya swiendlo swakwe. U titshege hi Rito ra Xikwembu naswona u tlhele a tirhisa vito leri nge Yehovha.

¹⁵ I yini leswi hi ehleketaka ha swona loko hi ringeka ku endla swilo leswi nga n’wi tsakisiki Yehovha? Loko hi hambeta hi ehleketa hi ndzingo wa kona, ku navela koloko ko biha ku ta tinyika matimba swinene. (Yak. 1:14, 15) Hi fanele hi teka goza hi ku hatlisa leswaku hi tsuvula ku navela koloko hambiloko goza ra kona ri nga ha tikombaka ri vava ngopfu ku fana ni ku susa xirho xa miri wa hina. (Mat. 5:29, 30) Ku fana na Yesu, hi fanele hi ehleketa hi vuyelo bya swiendlo swa hina—ndlela leyi swi nga byi khumbaka ha yona vuxaka bya hina na Yehovha. Hi fanele hi tsundzuka leswi vuriwaka hi Rito rakwe, ku nga Bibele. Loko hi endla tano hi ta kombisa leswaku Yehovha i Munhu wa nkoka ngopfu evuton’wini bya hina.

16-18. (a) I yini leswi nga ha endlaka leswaku timbilu ta hina ti tshikileleka? (b) I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi langutana ni swiyimo leswi tshikilelaka?

¹⁶ U nga pfumeleli maxangu ma ku endla u hlundzukela Yehovha. (Swiv. 19:3) Leswi makumu ya misava leyi yo homboloka ma yaka ma tshinela, vanhu vo tala va Yehovha va ya va weriwa hi timhangu ni maxangu. A hi langutelanga ku sirheleriwa hi singita sweswi. Hambiswiritano, ku fana na Yobo, hi nga ha hela matimba loko hi feriwa hi varhandziwa va hina kumbe loko hi xaniseka.

¹⁷ Yobo a a nga swi twisisi leswaku ha yini Yehovha a pfumelela leswaku a humeleriwa hi swilo swo biha naswona minkarhi yin’wana swi nga ha endleka hi nga swi twisisi leswaku ha yini swilo swo biha swi humelela. Kumbexana hi twe hi ta vamakwerhu vo tshembeka lava dlayiweke hi ku tsekatseka ka misava, ku fana ni vamakwerhu va le Haiti kumbe van’wana lava dlayiweke hi timhangu tin’wana ta ntumbuluko. Kumbe hi nga ha va hi tiva makwerhu un’wana wo tshembeka loyi a gevengiweke kumbe a feke eka mhangu yo chavisa. Kumbe hi nga ha tikuma hi langutane ni swiyimo leswi tshikilelaka kumbe hi khomiwa hi ndlela yo biha. Ku vava loku hi ku twaka ku nga ha hi endla hi tivutisa hi ku: ‘Yehovha, ha yini swilo leswi swi humelela eka mina? Ndzi endle yini xo biha?’ (Hab. 1:2, 3) I yini lexi nga ta hi pfuna ku tiyisela eminkarhini yo tano?

¹⁸ Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga ehleketi  leswaku maxangu wolawo ma kombisa leswaku Yehovha a nga hi amukeli. Yesu u kandziyise mhaka leyi loko a vulavula hi timhangu timbirhi leti humeleleke enkarhini wakwe. (Hlaya Luka 13:1-5.) Timhangu to tala ti va kona hikwalaho ka “nkarhi ni xiendlakalo lexi nga languteriwangiki.” (Ekl. 9:11) Ku nga khathariseki leswaku maxangu ya hina ma vangiwa hi yini, hi nga tiyisela loko hi ehleketa hi “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.” Xi ta hi nyika matimba leswaku hi tshama hi tshembekile.—2 Kor. 1:3-6.

19, 20. I yini leswi pfuneke Yesu ku tiyiselela swiyimo leswi khomisaka tingana naswona i yini leswi nga hi pfunaka ku endla leswi fanaka?

¹⁹ U nga pfumeleli ku tikukumuxa kumbe ku chava ku khomiwa hi tingana ku va nchumu lowu u ehleketaka ngopfu ha wona. Yesu u kote ku ‘tichulula kutani a teka xivumbeko xa hlonga’ hileswi a a titsongahata. (Filp. 2:5-8) U kote ku tiyiselela swiyimo swo tala leswi khomisaka tingana hikuva a a tshemba Yehovha. (1 Pet. 2:23, 24) Xisweswo, Yesu u rhangise ku rhandza ka Yehovha evuton’wini byakwe naswona sweswo swi endle leswaku a tlakuseriwa exiyin’weni lexi tlakukeke. (Filp. 2:9) Yesu u khutaze vadyondzisiwa vakwe leswaku va endla leswi fanaka.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.

²⁰ Minkarhi yin’wana, miringo leyi ringaka ripfumelo ra hina yi nga ha hi khomisa tingana. Hambiswiritano, hi fanele hi tiyiseka ku fana na muapostola Pawulo, loyi a nga te: “Hikwalaho ka swona na mina ndza xaniseka hi swilo leswi, kambe a ndzi khomiwi hi tingana. Hikuva ndza n’wi tiva loyi ndzi kholweke eka yena, naswona ndza tiyiseka leswaku wa swi kota ku rindza leswi a ndzi tameriseke swona ku fikela esikwini rero.”—2 Tim. 1:12.

21. Ku nga khathariseki langutelo ra misava ra vutianakanyi, u tiyimisele ku endla yini?

²¹ Bibele yi profete leswaku eminkarhini ya hina “vanhu va ta va lava tirhandzaka.” (2 Tim. 3:2) Kutani a swi hlamarisi leswi hi rhendzeriweke hi vanhu lava nga riki na mhaka na Yehovha. Onge hi nga papalata langutelo ro tano ra vutianakanyi! Kambe ha un’we wa hina a a tiyimisele ku kombisa leswaku hakunene Yehovha i Munhu wa nkoka evuton’wini byakwe ku nga khathariseki leswaku hi weriwa hi miringo, timhangu kumbe swiyimo leswi khomisaka tingana!

[Nhlamuselo ya le hansi]

Hi Nga Dyondza Yini Eka . . .

• ndlela leyi Sathana a kanganyiseke Evha ha yona?

• leswi Yobo a swi endleke loko a weriwa hi maxangu?

• leswi a swi ri swa nkoka ngopfu eka Yesu?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Evha a nga byi rhangisanga vuxaka byakwe na Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Yesu u papalate miringo ya Sathana kutani a ehleketisisa hi ku endla ku rhandza ka Yehovha

[Swifaniso leswi nga eka tluka 20]

Ku chumayela ematendeni endzhaku ka ku tsekatseka ka misava eHaiti

Hi nkarhi wa maxangu hi nga ehleketa hi “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo”