U Nga Swi Kotisa Ku Yini Ku “Endla Ndlela Ya Wena Yi Humelela”?

“KU HUMELELA”—i rito leri kokaka mahlo! Van’wana va fikelele swikhundlha leswi tlakukeke etikhampanini kutani va va van’wakumi va tlhela va duma swinene. Kasi van’wana a va ehleketa leswaku va ta humelela evuton’wini kambe swilo swi va fambele ximatsi hi ndlela leyi terisaka vusiwana.

Ku humelela swi titshege ngopfu-ngopfu hi leswi u ehleketaka ha swona evuton’wini bya wena. Swilo swin’wana swimbirhi swa nkoka i ndlela leyi u tirhisaka nkarhi ni matimba ya wena ha yona ni ndlela leyi u tiyimiseleke ha yona ku teka goza.

Vakreste vo tala va kume leswaku ku phayona swi va tisela ku eneriseka lokukulu. Ku teka vuphayona tanihi ntirho wa vutomi hinkwabyo swi pfune vantshwa ni lavakulu leswaku va humelela evuton’wini. Hambiswiritano, van’wana va nga ha ehleketa leswaku ku phayona swa phirha ivi va sungula ku hlongorisa tipakani tin’wana. Ha yini va endla tano? I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u nga tshiki ku ehleketa hi swilo leswi nga swa nkoka hakunene? Naswona u nga swi kotisa ku yini ku “endla ndlela ya wena yi humelela”?—Yox. 1:8.

Mintirho Yin’wana Ya Xikolo Ni Leyi U Tsakelaka Ku Yi Endla

Vantshwa va Vakreste va fanele va ringanisela kahle exikarhi ko tirhela Xikwembu xa ntiyiso ni ku hlanganyela emintirhweni yin’wana. Lava va endlaka tano va ta humelela evuton’wini naswona va faneriwa hi ku bumabumeriwa.

Kambe vantshwa van’wana va Vakreste va khomeka ngopfu hi mintirho ya le xikolweni leyi nga riki xiyenge xa tidyondzo ta vona ni hi mintirho leyi va tsakelaka ku yi endla loko va ri ni nkarhi. Swi nga ha endleka mintirho yoleyo yi nga hoxanga. Hambiswiritano, vantshwa va Vakreste va fanele va tivutisa: ‘Mintirho leyi yi nga ha lava nkarhi wo tanihi kwihi? I vanhu va njhani lava ndzi nga ta va swin’we na vona? I mikhuva ya muxaka muni leyi nga ndzi tlulelaka loko ndzi nghenela mintirho yoleyo? Naswona i yini leswi ndzi nga sungulaka ku swi rhangisa evuton’wini bya mina?’ A swi kanakanisi leswaku wa swi xiya leswaku munhu a nga nghena hi nhloko eka mintirho yoleyo lerova a nga ha vi na wona nkarhi kumbe matimba yo hlakulela vuxaka byakwe ni Xikwembu. Kutani wa swi vona leswaku i swa risima ku rhangisa swilo leswi nga swa nkoka evuton’wini.—Efe. 5:15-17.

Ehleketa hi mhaka ya Wiktor. * U ri: “Loko ndzi ri ni malembe ya 12, ndzi joyine xipano xa volleyball. Hi ku famba ka nkarhi, ndzi kume masagwadi yo tala. A ndzi pfulekeriwe hi ndlela yo va mutlangi wa ndhuma.” Hambiswiritano, Wiktor u sungule ku karhateka hikwalaho ka leswi ku hisekela kakwe mintlangu a swi kavanyeta vuxaka byakwe na Yehovha. Siku rin’wana, loko a ri karhi a ringeta ku hlaya Bibele u khomiwe hi vurhongo. Nakambe u xiye leswaku a a nga ha swi tsakeli ngopfu ku ya ensin’wini. U ri: “Mintlangu a yi tswonga matimba ya mina naswona hi ku hatlisa ndzi xiye leswaku yi tswonga ku hiseka loku a ndzi ri na kona entirhweni wa Yehovha. A ndzi swi xiya leswaku a ndzi nga endli hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya mina.”

Dyondzo Leyi Tlakukeke

Mukreste u ni vutihlamuleri bya le Matsalweni byo wundla ndyangu wakwe naswona vutihlamuleri byebyo byi katsa ni ku khathalela swilaveko swa wona swa nyama. (1 Tim. 5:8) Kambe, xana hakunene sweswo swi boha leswaku munhu a va ni digri ya le kholichi kumbe ya le yunivhesiti?

Swi nga va swinene ku kambisisa ndlela leyi ku lava dyondzo leyi tlakukeke swi nga byi khumbaka ha yona vuxaka lebyi munhu a nga na byona na Yehovha. A hi kambisiseni mhaka leyi hi ku xiya xikombiso lexi nga eMatsalweni.

 Baruku a a ri matsalana wa muprofeta Yeremiya. Baruku u tshame a navela ku humelela ematshan’weni yo anakanyisisa hi malunghelo lawa a a ri na wona entirhweni wa Yehovha. Yehovha u swi xiyile sweswo naswona u tirhise Yeremiya leswaku a n’wi lemukisa a ku: “U tshamela ku lava swilo leswikulu. U nga tshameli ku swi lava.”—Yer. 45:5.

A ku ri yini “swilo leswikulu” leswi Baruku a a tshamela ku swi lava? Swi nga ha endleka leswaku a a lava ku tiendlela vito eka mafambiselo ya swilo ya Xiyuda. Kumbe swilo sweswo leswikulu a ku ri ku navela ku tikumela rifuwo. Ku nga khathariseki leswaku hi swihi swilo leswikulu leswi a a swi lava, a a nga ha swi rhangisi swilo swa nkoka swinene leswi n’wi pfuneke leswaku a va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. (Filp. 1:10) Kambe swi le rivaleni leswaku Baruku u xi yingisile xilemukiso xa Yehovha lexi vuriweke hi Yeremiya naswona u ponile loko muti wa Yerusalema wu lovisiwa.—Yer. 43:6.

Hi nga dyondza yini emhakeni leyi? Ndzayo leyi Baruku a yi kumeke yi kombisa leswaku a ku ri ni swin’wana leswi a swi hoxile. A a tilavela swilo leswikulu. Loko u kota ku tikhathalela, xana wa swi lava hakunene ku heta nkarhi, mali ni matimba leswaku u engetela dyondzo ya wena leyi tlakukeke hileswi u navelaka ku hetisisa ku navela ka wena kumbe ka vatswari kumbe ka maxaka man’wana?

Xiya mhaka ya Grzegorz, loyi a a ri muendli wa tiprogreme ta khompyuta. Leswi a a kuceteriwa hi vatirhi-kulobye, u endle khoso yin’wana leyi dzikeke leswaku a kuma ndzetelo lowu engetelekeke entirhweni wakwe. Swi nga si ya kwihi, a a nga ha ri na wona nkarhi wa timhaka leti khumbaka vugandzeri. U ri: “A ndzi tshama ndzi karhatekile. Ripfalo ra mina a ri ndzi kingindza hikuva a ndzi nga swi koti ku fikelela tipakani ta moya leti a ndzi tivekele tona.”

Ku Khomeka Hi Ntirho

Rito ra Xikwembu ri khutaza Vakreste va ntiyiso leswaku va gingiriteka ni ku va vathori ni vatirhi lava nga ni vutihlamuleri. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi endlaka, xi endleni hi moya-xiviri hinkwawo kukota loko mi xi endlela Yehovha, ku nga ri vanhu.” (Kol. 3:22, 23) Hambileswi ku gingiriteka swi nga swinene, kambe ku va ni vuxaka lebyinene ni Muvumbi wa hina hi swona leswi nga swa nkoka ngopfu. (Ekl. 12:13) Loko Mukreste a khomeka hi ntirho wakwe wa ku tihanyisa, swi nga olova leswaku a nga ha ti rhangisi timhaka leti khumbaka vugandzeri.

Ku khomeka hi ntirho swi nga endla Mukreste a titwa a karhele ngopfu lerova a nga swi koti ku tshama a tiyile hi tlhelo ra moya swin’we ni ku pfuna ndyangu wakwe. Hosi Solomoni u vule leswaku “mavoko mambirhi lama teleke ntirho wa matimba” hakanyingi ma fambisana ni ku “hlongorisa mheho.” Loko Mukreste a khomeka ku tlula mpimo hi ntirho wa ku tihanyisa, a nga hetelela a khomiwe hi ntshikilelo lowukulu, lowu tekaka nkarhi wo leha. A nga kala a va hlonga ra ntirho kumbe a hlakatiwa hi ntirho. Kutani loko swi ri tano, xana a nga swi kota hakunene ku “tsaka . . . a kuma leswinene entirhweni wakwe hinkwawo wa matimba”? (Ekl. 3:12, 13; 4:6) Ku tlula kwalaho,  xana u ta va na wona matimba yo kota ku hetisisa vutihlamuleri byakwe bya ndyangu ni ku endla mintirho leyi khumbaka vugandzeri?

Janusz loyi a tshamaka eYuropa Vuxa, u sungule ku khomeka hi bindzu rakwe. U ri: “Vanhu va misava a va ndzi xixima hileswi a ndzi gingiriteka swinene naswona a ndzi kota ku heta ntirho wun’wana ni wun’wana lowu a ndzi nyikiwa wona. Ndzi horile hi tlhelo ra moya naswona ndzi tshike ku chumayela. Swi nga si ya kwihi, ndzi tshike ku ya eminhlanganweni. Ndzi sungule ku tikukumuxa swinene lerova ndzi yi be hi makatla ndzayo ya vakulu naswona ndzi tihambanise ni vandlha.”

U Nga Endla Leswaku Vutomi Bya Wena Byi Humelela

Hi vulavule hi mixaka yinharhu ya mintirho leyi nga ha khomelelaka Mukreste lerova timhaka  leti khumbaka vugandzeri ti salela endzhaku. Xana wu kona wun’wana wa mintirho leyi lowu u ngheneke hi nhloko eka wona? Loko swi ri tano, swivutiso, matsalwa ni tinhlamuselo leti landzelaka ti nga ha ku pfuna leswaku u tikambisisa loko hakunene u ri endleleni leyi yisaka evuton’wini lebyi humelelaka.

Mintirho yin’wana ya xikolo ni leyi u tsakelaka ku yi endla: U khomeke ku fikela kwihi hi mintirho yoleyo? Xana yi ku dyela nkarhi lowu eku sunguleni a wu wu tirhisela ku tirhela Yehovha? Xana u kuma leswaku a swa ha ku tsakisi ku va swin’we ni vapfumeri-kuloni? Loko swi ri tano, u fanele u tekelela Hosi Davhida loyi a kombeleke Yehovha a ku: “Ndzi tivise ndlela leyi ndzi faneleke ndzi famba ha yona.”—Ps. 143:8.

Mulanguteri la famba-fambaka u pfune Wiktor loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni ka xihloko lexi. Mulanguteri yoloye u n’wi byele a ku: “U vulavula kahle hi vutshila bya wena eka volleyball.” Wiktor u te: “Sweswo a swi ndzi khomanga kahle. Ndzi swi xiyile leswaku se a ndzi swi hundzeleta. Hi ku hatlisa ndzi nambe ndzi ku va thya, vanghana va misava lava a ndzi tlanga na vona kutani ndzi lava vanghana evandlheni.” Namuntlha Wiktor u tirhela Yehovha hi ku hiseka evandlheni ra ka vona. U ri: “Vutisa vanghana va wena, vatswari wena kumbe vakulu va vandlha loko va swi xiyile leswaku mintirho ya wena ya xikolo yi ku endla leswaku u tshinela eka Yehovha kumbe yi ku hambanisa na yena.”

Ha yini u nga byeli vakulu va le vandlheni ra ka n’wina leswaku u nga tsakela ku fikelela malunghelo lama engetelekeke entirhweni wa Xikwembu? Xana u nga pfuna vadyuhari lava lavaka ku endzeriwa kumbe ku pfuniwa, kumbexana hi ku va yela exitolo kumbe hi ku va endlela mintirho ya le kaya? Ku nga khathariseki leswaku u ni malembe mangani, u nga swi kota ku nghenela vuphayona leswaku u byela van’wana mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu.

Dyondzo leyi tlakukeke: Yesu u lemukise hi ku “lava ku tivangamisa.” (Yoh. 7:18) Ku nga khathariseki leswaku i dyondzo yo tanihi kwihi leyi u nga ta yi kuma, xana wa “tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene”?—Filp. 1:9, 10.

Grzegorz, muendli wa tiprogreme ta khompyuta u endle mindzulamiso evuton’wini byakwe. U te: “Ndzi xi tekele enhlokweni xitsundzuxo xa vakulu kutani ndzi olovisa vutomi bya mina. Ndzi xiye leswaku a swi bohi leswaku ndzi engetela tidyondzo ta mina. Sweswo a swi ta ndzi dyela nkarhi ni matimba.” Grzegorz u sungule ku hlanganyela eka mintirho ya vandlha. Hi ku famba ka nkarhi u thwasile eka xikolo lexi sweswi xi vuriwaka Xikolo xa Bibele xa Vamakwerhu Lava Nga Tekangiki. U ‘tixavele nkarhi’ leswaku a kuma dyondzo leyi engetelekeke hi Xikwembu.—Efe. 5:16.

Ntirho wa ku tihanyisa: Xana u khomeke ngopfu hi ntirho wa ku tihanyisa lerova a wa ha rhangisi timhaka leti khumbaka vugandzeri evuton’wini bya wena? Xana u kuma nkarhi lowu eneleke wo vulavula ni ndyangu wa wena? Naswona xana wa yi antswisa ndlela leyi u nyikelaka ha yona tinkulumo evandlheni? Xana u va ni mabulo lama akaka ni van’wana? “Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona,” kutani u ta kuma mikateko yo tala leyi humaka eka Yehovha ni ku ‘vona leswinene hikwalaho ka ku tikarhata ka wena.’—Ekl. 2:24; 12:13.

Janusz loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni ka xihloko lexi, a nga humelelanga ebindzwini rakwe; kambe ematshan’weni ya sweswo, ri wile. Leswi a a nga ha ri na mali naswona se a a nghene hi nhloko eswikweletini, u tlhele a sungula ku tirhela Yehovha. Janusz u hlele timhaka takwe naswona sweswi i phayona ra nkarhi hinkwawo tlhelo nkulu evandlheni. U ri: “Loko ndzi eneriseka hi swilaveko swa mina swa xisekelo naswona hi nkarhi lowu fanaka ndzi tirhisa matimba ya mina etimhakeni leti khumbaka vugandzeri, ndzi va ni ku rhula embilwini ni le mianakanyweni.”—Filp. 4:6, 7.

Swi kambisise hi vukheta swikongomelo ni swilo leswi u swi rhangisaka evuton’wini bya wena. Ku tirhela Yehovha swi endla leswaku munhu a humelela evuton’wini byakwe hinkwabyo. Kutani yoleyo a ku ve pakani ya wena evuton’wini.

U nga ha boheka ku endla mindzulamiso yo karhi, hambi ku ri ku tshika swilo leswi nga riki swa nkoka leswaku u ta tiyiseka hi ku “rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” (Rhom. 12:2) Kambe u nga “endla ndlela ya wena yi humelela” hi ku xi tirhela hi mbilu ya wena hinkwayo.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

U Nga Yi Humelerisa Njhani Ndlela Ya Wena?

Tanihi leswi ku nga ni swilo swo tala leswi nga ku dyelaka nkarhi, u nga endla yini leswaku u nga tshiki ku ehleketa hi swilo leswi nga swa nkoka hakunene? Kambisisa swikongomelo swa wena ni swilo leswi u swi rhangisaka hi ku anakanyisisa hi swivutiso leswi landzelaka:

MINTIRHO YIN’WANA YA XIKOLO NI LEYI U TSAKELAKA KU YI ENDLA

▪ Hi yihi mikhuva leyi nga ku tlulelaka loko u nghenela mintirho yoleyo?

▪ Yi lava nkarhi wo tanihi kwihi?

▪ Xana yi nga va nchumu wa nkoka evuton’wini bya wena?

▪ Xana yi ku dyela nkarhi lowu eku sunguleni a wu wu tirhisela ku tirhela Yehovha?

▪ I vanhu va njhani lava u nga ta va swin’we na vona?

▪ Xana ku va na vona swi tsakisa ngopfu ku tlula ku va ni vapfumeri-kuloni?

DYONDZO LEYI TLAKUKEKE

▪ Loko u kota ku tikhathalela, xana wa swi lava hakunene ku heta nkarhi, mali ni matimba ya wena leswaku u engetela dyondzo ya wena leyi tlakukeke?

▪ Leswaku u kota ku tihanyisa, xana hakunene swi boha leswaku u va ni digri ya le kholichi kumbe ya le yunivhesiti?

▪ Xana wa ha ta swi kota ku ya eminhlanganweni?

▪ Xana wa “tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene”?

▪ Xana u lava ku tiyiseka swinene leswaku Yehovha wa swi kota ku ku khathalela?

NTIRHO WA KU TIHANYISA

▪ Xana ntirho wa wena wa ku tihanyisa wu ku nyika nkarhi lowu eneleke wo ‘tsaka ni ku kuma leswinene entirhweni wa wena hinkwawo wa matimba’?

▪ Xana wu ku siya wa ha ri na wona matimba yo kota ku hetisisa vutihlamuleri bya wena bya ndyangu ni ku endla mintirho ya moya?

▪ Xana u kuma nkarhi lowu eneleke wo vulavula ni ndyangu wa wena?

▪ Xana u khomeke ngopfu hi wona lerova a wa ha rhangisi timhaka ta moya evuton’wini bya wena?

▪ Xana wu kavanyeta ndlela leyi u nyikelaka ha yona tinkulumo ta wena evandlheni?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Yehovha u lemukise Baruku malunghana ni ku lava ku humelela