Xana Vantshwa Va Fanele Va Khuvuriwa?

CARLOS, * tatana un’wana wa Mukreste wa le Philippines u te: “Ndza tsaka leswi n’wana wa mina wa nhwanyana se a nga nandza wa Yehovha naswona ndza swi tiva leswaku na yena u tsakile.” Tatana un’wana wa le Greece u tsale a ku: “Mina ni nsati wa mina ha tsaka leswi vana va hina vanharhu va khuvuriweke tanihi Timbhoni ta Yehovha loko va ha ri vantshwa. Va endla nhluvuko entiyisweni naswona va tsaka hileswi va tirhelaka Yehovha.”

Vatswari lava nga Vakreste va ni xivangelo xo tsaka swinene loko vana va vona va khuvuriwa, kambe minkarhi yin’wana ntsako wolowo wu fambisana ni ku vilela. Manana un’wana u te: “A ndzi tsake ngopfu hi hala tlhelo a ndzi karhateke swinene.” Ha yini manana loyi a a tsakile a tlhela a karhateka? U te: “A ndzi swi tiva leswaku n’wana wa mina se a a ta tihlamulela eka Yehovha hi ku helela.”

Ku tirhela Yehovha tanihi Mbhoni yakwe leyi khuvuriweke i pakani leyi vantshwa hinkwavo va faneleke va tivekela yona. Kambe vatswari lava chavaka Xikwembu va nga ha tivutisa: ‘Ndza swi tiva leswaku n’wana wa mina u endle nhluvuko lowukulu, kambe xana u ta swi kota ku lwisana ni mahanyelo yo biha kutani a tshama a basile emahlweni ka Yehovha?’ Vatswari van’wana va nga ha tivutisa: ‘Loko n’wana wa mina a langutana ni ndzingo wo hlongorisa rifuwo, xana u ta swi kota ku hambeta a tirhela Xikwembu a tsakile a tlhela a hiseka?’ Hikwalaho, hi wihi nkongomiso wa le Bibeleni lowu nga pfunaka vatswari leswaku va xiya loko vana va vona se va lunghekele ku khuvuriwa?

I Swa Nkoka Ngopfu Ku Khuvuriwa Leswaku U Va Mudyondzisiwa Wa Kreste

Ematshan’weni yo vula malembe lawa munhu a faneleke a khuvuriwa loko a ri na wona, Rito ra Xikwembu ri hlamusela xiyimo xa moya xa lava fanelekaka ku khuvuriwa. Yesu u lerise valandzeri vakwe a ku: “[Endlani] vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula.” (Mat. 28:19) Hikwalaho, ku fanele ku khuvuriwa vanhu lava se va nga vadyondzisiwa va Kreste.

I yini mudyondzisiwa? Buku ya Insight on the Scriptures yi ri: “Rito leri ri tirha ntsena eka hinkwavo lava pfumelaka eka tidyondzo ta Kreste va tlhela va ti landzelerisisa.” Xana vantshwa lava ha riki vatsongo va nga swi kota ku va vadyondzisiwa va xiviri va Kreste? Makwerhu un’wana wa xisati loyi a veke murhumiwa eLatin Amerika malembe lama tlulaka 40 u tsale malunghana na yena ni vamakwavo vakwe vambirhi va xisati a ku: “A ha ha  ri vatsongo kambe a hi swi tiva leswaku hi lava ku tirhela Yehovha ni ku hanya eParadeyisini. Ku tinyiketela ka hina ku hi pfune leswaku hi tshama hi tiyile loko hi langutane ni miringo leyi vantshwa va langutanaka na yona. A hi tisoli leswi hi tinyiketeleke eka Xikwembu ha ha ri vatsongo.”

U nga swi tivisa ku yini loko n’wana wa wena se a ri mudyondzisiwa wa Kreste? Bibele yi ri: “Mufana u tiviwa hi ndlela leyi a hanyaka ha yona loko mintirho yakwe yi tengile naswona yi lulamile.” (Swiv. 20:11) Xiyisisa mahanyelo man’wana ya muntshwa lama kombisaka leswaku ‘ku ya emahlweni kakwe ka vonaka’ tanihi mudyondzisiwa.—1 Tim. 4:15.

Vumbhoni Bya Leswaku N’wana Wa Wena I Mudyondzisiwa Wa Kreste

Xana n’wana wa wena wa ku yingisa? (Kol. 3:20) Xana wa yi endla mintirho ya le kaya leyi a nyikiweke yona? Bibele yi vula leswi malunghana na Yesu loko a ri ni malembe ya 12: “A hambeta a tiveka ehansi ka [vatswari vakwe].” (Luka 2:51) I ntiyiso leswaku namuntlha ku hava n’wana loyi a nga ta yingisa vatswari vakwe hi ndlela leyi hetisekeke. Kambe Vakreste va ntiyiso va fanele va “landzelerisisa mikondzo [ya Yesu].” Kutani vantshwa lava lavaka ku khuvuriwa va fanele va tiviwa hi ku yingisa vatswari va vona.—1 Pet. 2:21.

Kambisisa swivutiso leswi landzelaka: Xana n’wana wa wena u ‘hambeta a lava Mfumo ku sungula’ hi ku hlanganyela hi xitalo ensin’wini? (Mat. 6:33) Xana wa swi rhandza ku byela van’wana hi mahungu lamanene kumbe u fanele u n’wi khutaza swinene leswaku a ya ensin’wini ni ku n’wi byela leswaku a vulavula loko mi nghena emutini? Xana u byi tekela enhlokweni vutihlamuleri byakwe tanihi muhuweleri loyi a nga khuvuriwangiki? Xana wa swi rhandza ku endla maendzo yo vuyela eka vanhu lava tsakelaka lava a va chumayelaka ensin’wini? Xana wa va byela lava a nghenaka na vona xikolo ni vadyondzisi vakwe leswaku yena i Mbhoni ya Yehovha?

Xana u swi teka swi ri swa nkoka ku ya eminhlanganweni? (Ps. 122:1) Xana wa swi tsakela ku hlamula eka Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza ni le ka Dyondzo ya Bibele ya Vandlha? Xana u hlanganyela hi ku hiseka eka Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni?—Hev. 10:24, 25.

Xana n’wana wa wena u tikarhatela ku tshama a basile emahanyelweni hi ku papalata vanghana vo biha exikolweni ni le tindhawini tin’wana? (Swiv. 13:20) U rhandza vuyimbeleri bya njhani, tifilimi ta njhani, minongonoko ya njhani ya thelevhixini, mintlangu ya njhani ya vhidiyo naswona u yi tirhisa njhani Internet? Xana mavulavulelo ni swiendlo swakwe swi kombisa leswaku u lava ku yingisa milawu ya Bibele?

Xana n’wana wa wena u yi tiva kahle ku fikela kwihi Bibele? Xana wa swi kota ku hlamula hi marito ya yena n’wini leswi a swi dyondzaka hi nkarhi wa Vugandzeri bya Ndyangu bya nimadyambu? Xana a nga swi kota ku hlamusela tidyondzo ta xisekelo ta Bibele? (Swiv. 2:6-9) Xana wa swi rhandza ku hlaya Bibele ni ku dyondza minkandziyiso ya ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha? (Mat. 24:45) Xana wa vutisa swivutiso malunghana ni tidyondzo ni tindzimana to karhi ta le Bibeleni?

Swivutiso leswi swi nga ha ku pfuna ku vona leswaku  n’wana wa wena u endle nhluvuko wo tanihi kwihi hi tlhelo ra moya. Endzhaku ko swi kambisisa, u nga ha gimeta hileswaku u fanele a antswisa etimhakeni to karhi a nga si khuvuriwa. Hambiswiritano, loko mahanyelo yakwe ma kombisa leswaku i mudyondzisiwa wa Kreste naswona u nyiketele vutomi byakwe eka Xikwembu, u nga ha n’wi pfumelela leswaku a khuvuriwa.

Vantshwa Va Nga Dzunisa Yehovha

Malandza yo tala ya Xikwembu ma kombise ku tshembeka ka wona loko ma ha ri vantshwa kumbe ma ha ri matsongo. Anakanya hi Yosefa, Samuwele, Yosiya na Yesu. (Gen. 37:2; 39:1-3; 1 Sam. 1:24-28; 2:18-20; 2 Tikr. 34:1-3; Luka 2:42-49) Vana va mune va vanhwanyana va Filipi lava a va ri vaprofeta, va fanele va leteriwe kahle ku sukela loko va ha ri vatsongo swinene.—Mint. 21:8, 9.

Mbhoni yin’wana ya le Greece yi te: “Ndzi khuvuriwe loko ndzi ri ni malembe ya 12. A ndzi si tshama ndzi tisola hi xiboho lexi ndzi xi endleke. Ku sukela kwalaho ku hundze malembe ya 24 lawa eka wona 23 ndzi ma heteke ndzi ri entirhweni wa nkarhi hinkwawo. Ku rhandza Yehovha swi ndzi pfunile leswaku minkarhi hinkwayo ndzi hlula swiphiqo swa vuntshwa. Loko ndzi ri ni malembe ya 12 a ndzi nga ri na byona vutivi bya Matsalwa byo fana ni lebyi ndzi nga na byona sweswi. Kambe a ndzi swi tiva leswaku ndza n’wi rhandza Yehovha naswona ndzi lava ku n’wi tirhela vutomi bya mina hinkwabyo. Ndza tsaka leswi a ndzi pfuneke leswaku ndzi hambeta ndzi n’wi tirhela.”

Munhu loyi a kombisaka leswaku i mudyondzisiwa wa xiviri u fanele a khuvuriwa, ku nga khathariseki leswaku i muntshwa kumbe i munhu lonkulu. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Munhu u kombisa ripfumelo hi mbilu leswaku a va la lulameke, kambe u vula erivaleni hi nomu wa yena leswaku a ponisiwa.” (Rhom. 10:10) Loko mudyondzisiwa wa Kreste loyi a ha riki muntshwa a khuvuriwa, yena ni vatswari vakwe va va va boxe ndzima leyikulu. U nga pfumeleli nchumu wihi ni wihi wu ku sivela kumbe wu sivela vana va wena ku kuma ntsako lowukulu.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 5]

Langutelo Lerinene Hi Nkhuvulo

Vatswari van’wana va teka ku khuvuriwa ka vana va vona tanihi goza leri vuyerisaka kambe ri nga ha tlhelaka ri va ni khombo, ku fana ni leswi ku kuma papila ro chayela ku nga goza lerinene kambe ri nga ha hoxaka muchayeri ekhombyeni ro humeleriwa hi mhangu ya movha. Kambe, xana nkhuvulo ni ntirho wo kwetsima swi tshame swi endla leswaku vumundzuku bya munhu byi nga fambi kahle? Bibele yi ri a swi tano! Swivuriso 10:22 yi ri: “Nkateko wa Yehovha—hi wona lowu fuwisaka, naswona a nga engeteli ku vaviseka eka wona.” Naswona Pawulo u tsalele muntshwa Timotiya a ku: “Hakunene, ku tinyiketela loku ku nga ni vukwembu swin’we ni ku eneriseka i ndlela leyi pindzurisaka swinene.”—1 Tim. 6:6.

I ntiyiso leswaku ku tirhela Yehovha a swi olovi. Yeremiya u langutane ni maxangu yo tala entirhweni wakwe tanihi muprofeta wa Xikwembu. Kambe u tsale leswi malunghana ni ku gandzela kakwe Xikwembu xa ntiyiso: “Marito ya wena ma kumekile, hiloko ndzi ma dya; kutani eka mina, rito ra wena ri va ku khana ni ku tsaka ka mbilu ya mina; hikuva vito ra wena ri vitaniwe ehenhla ka mina, Oho Yehovha Xikwembu xa mavuthu.” (Yer. 15:16) Yeremiya a a swi tiva leswaku ku tirhela Xikwembu hi swona leswi a swi n’wi nyika ntsako. Misava ya Sathana hi yona yi hi vangelaka maxangu. Vatswari va fanele va pfuna vana va vona ku xiya ku hambana koloko.—Yer. 1:19.

 [Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Xana N’wana Wa Mina U Fanele A Rhanga A Rindza eMahlweni Ko Va A Khuvuriwa?

Minkarhi yin’wana vatswari va nga ha sivela vana va vona ku khuvuriwa hambiloko va faneleka. Hi swihi swivangelo leswi nga ha va endlaka va va sivela?

Ndzi chava leswaku loko n’wana wa mina o khuvuriwa, hi ku famba ka nkarhi a nga ha wela exidyohweni ivi a susiwa evandlheni. Xana swa twala ku pfumela leswaku muntshwa loyi a rhangaka a rindza emahlweni ko va a khuvuriwa a nga ka a nga tihlamuleli eka Xikwembu hikwalaho ka mahanyelo yakwe? Solomoni u vule marito lama landzelaka eka vantshwa: ‘Tivani leswaku Xikwembu xa ntiyiso xi ta mi avanyisa hi ku ya hi swiendlo swa n’wina.’ (Ekl. 11:9) Pawulo a a nga vulavuli hi vanhu va malembe yo karhi loko a vula xitsundzuxo lexi: “Un’wana ni un’wana wa hina u ta tihlamulela eka Xikwembu.”—Rhom. 14:12.

Vagandzeri lava khuvuriweke ni lava nga khuvuriwangiki va ta tihlamulela eka Xikwembu. U nga rivali leswaku Yehovha u sirhelela malandza yakwe hi ku ka a nga ma ‘tshiki ma ringiwa hi ndlela leyi tlulaka leswi ma nga swi tiyiselaka.’ (1 Kor. 10:13) Ma nga tiyiseka leswaku Xikwembu xi ta ma pfuna ntsendze loko ma ‘hlayisa mianakanyo ya wona leyi hlutekeke’ naswona ma lwisana ni miringo. (1 Pet. 5:6-9) Manana un’wana loyi a nga Mukreste u tsale a ku: “Vana lava khuvuriweke va ni swivangelo swo tala swo papalata swilo swo biha swa misava. N’wana wa mina loyi a khuvuriweke loko a ri ni malembe ya 15, u xiye leswaku ku khuvuriwa i xisirhelelo. U te, ‘A wu swi ehleketi ku endla nchumu lowu lwisanaka ni milawu ya Yehovha.’ Ku khuvuriwa swi ku susumetela ku endla swilo leswinene.”

Loko u dyondzise vana va wena ku yingisa Yehovha ni ku va vekela xikombiso lexinene, u nga tiyiseka leswaku va ta hambeta va n’wi yingisa niloko se va khuvuriwile. Swivuriso 20:7 yi ri: “La lulameke u famba hi vutshembeki. Va tsaka vana vakwe lava n’wi landzelelaka.”

Ndzi nga tsakela ku vona n’wana wa mina a rhanga hi ku fikelela tipakani to karhi. Vantshwa va fanele va dyondza ntirho leswaku hi ku famba ka nkarhi va ta kota ku tihlayisa. Kambe swi ni khombo ku va khutaza ku hanyela dyondzo ni ku hlongorisa rifuwo leswaku va ta va ni vutomi lebyinene ematshan’weni yo hisekela vugandzeri bya ntiyiso. Malunghana ni “mbewu” kumbe rito ra Mfumo leri nga miliki, Yesu u te: “Loko ku ri leyi haxiweke exikarhi ka mitwa, yona hi loyi a twaka rito, kambe ku vilela ka mafambiselo lawa ya swilo ni matimba ya vuxisi bya rifuwo swi kamanyeta rito, kutani a nga veki mihandzu.” (Mat. 13:22) Loko mutswari a khutaza n’wana wakwe ku tivekela tipakani ta misava kutani sweswo swi n’wi endla a nga ha khathali hi vuxaka byakwe na Yehovha, leswi swi nga endla leswaku a nga swi tsakeli ku n’wi tirhela.

Loko nkulu un’wana loyi a nga ni ntokoto a vulavula hi vantshwa lava fanelekaka ku khuvuriwa kambe vatswari va vona va nga va pfumeleriki, u te: “Ku alela muntshwa ku va a khuvuriwa swi nga n’wi endla a nga ha wu hisekeli ntiyiso ni ku n’wi heta matimba.” Naswona mulanguteri un’wana loyi a famba-fambaka u tsale a ku: “Muntshwa a nga sungula ku nga ha titshembi kumbe a titeka a ri xikangalafula evandlheni. A nga ha ehleketa leswaku ku ya emisaveni swi ta n’wi endla a titwa a enerisekile.”

[Xifaniso]

Xana muntshwa u fanele a rhanga hi ku ya eyunivhesiti?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]

Muntshwa a nga swi kombisa leswaku i mudyondzisiwa wa Kreste

[Swifaniso leswi nga eka tluka 3]

Ku lunghiselela ni ku hlamula eminhlanganweni

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Ku yingisa vatswari

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Ku hlanganyela ensin’wini

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Ku khongela