Famba Hi Ku Pfumelelana Ni Moya Leswaku U Kuma Vutomi Ni Ku Rhula
Famba Hi Ku Pfumelelana Ni Moya Leswaku U Kuma Vutomi Ni Ku Rhula
“[U nga fambi] hi ku pfumelelana ni nyama, kambe hi ku pfumelelana ni moya.”—RHOM. 8:4.
1, 2. (a) Hi rihi khombo leri vangiwaka hi ku kavanyeteka ka vachayeri loko va ri karhi va chayela? (b) Hi rihi khombo leri nga vangiwaka hi ku kavanyeteka evugandzerini bya hina?
HOLOBYE wa swa vutleketli wa le United States u te: “Ku kavanyeteka ka vanhu loko va ri eku chayeleni i xiphiqo lexikulu naswona swi tikomba xi ya xi nyanya swinene lembe ni lembe.” Tiselfoni i swin’wana swa switirhisiwa leswi nga kavanyetaka vachayeri loko va ri eku chayeleni. Eka nkambisiso wun’wana lowu endliweke, vanhu vo tala va vule leswaku va tshame va tlumbiwa va ri eku chayeleni kumbe a ku sale katsongo leswaku va tlumbiwa hi muchayeri un’wana hileswi a a chayela a ri karhi a tirhisa selfoni. Vanhu va nga ha ehleketa leswaku ku tirhisa selfoni loko va ri karhi va chayela swi hlayisa nkarhi, kambe sweswo swi nga vanga timhangu to chavisa.
2 Ku nga humelela nchumu lowu fanaka eka vuxaka bya hina na Yehovha. Tanihi leswi muchayeri loyi a kavanyetekeke a nga ha tsandzekaka ku xiya swilo leswi nga vangaka khombo, munhu loyi a kavanyetiwaka hi swilo leswi n’wi hambukisaka eka Xikwembu a nga wela ekhombyeni hi ku olova. Loko hi tshika ku tirhela Xikwembu ni ku va ni mahanyelo lamanene, swi nga endla leswaku ripfumelo ra hina ri tshoveka ku fana ni xikepe lexi tshovekeke. (1 Tim. 1:18, 19) Muapostola Pawulo u vulavule hi khombo leri loko a lemukisa Vakreste-kulobye va le Rhoma a ku: “Ku anakanya swa nyama swi vula rifu, kambe ku anakanya swa moya swi vula vutomi ni ku rhula.” (Rhom. 8:6) Pawulo a a vula yini hi marito wolawo? Hi nga swi papalata njhani “ku anakanya swa nyama” kutani hi tikarhatela “ku anakanya swa moya”?
“A Va Kumi Xigwevo”
3, 4. (a) Hi yihi nyimpi leyi Pawulo a a langutane na yona leyi a tsaleke ha yona? (b) Ha yini hi fanele hi xi tekela enhlokweni xiyimo lexi Pawulo a a langutane na xona?
3 Eka papila leri Pawulo a ri tsaleleke Varhoma, u vulavule hi nyimpi leyi a yi ri emirini wakwe, exikarhi ka swirho ni mianakanyo yakwe. (Hlaya Varhoma 7:21-23.) Pawulo a a nga vuli mhaka leyi hi xikongomelo xo tiyimelela kumbe xo titshandza onge hiloko a a nga ta swi kota ku endla leswi lulameke hikwalaho ka nkucetelo lowukulu wa xidyoho. Phela, a a ri Mukreste loyi a wupfeke tlhelo mutotiwa naswona a a hlawuriwe ku va “muapostola eka matiko.” (Rhom. 1:1; 11:13) Kutani, ha yini Pawulo a tsale hi nyimpi yoleyo?
4 Pawulo a a vula leswaku a a nga ta swi kota hi matimba ya yena n’wini ku endla ku rhandza ka Xikwembu hilaha a a lava hakona. Ha yini? U te: “Hinkwavo va dyohile, naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.” (Rhom. 3:23) Tanihi leswi Pawulo a a ri ntukulu wa Adamu, a a nga hetisekanga naswona a a ri ni ku navela ko biha. Ha yi twisisa ndlela leyi a a titwa ha yona hikuva na hina a hi hetisekanga naswona hi lwisana ni ku navela ko biha siku ni siku. Ku tlula kwalaho, ku ni swilo swo tala leswi nga hi kavanyetaka evugandzerini bya hina kutani swi hi hambukisa ‘egondzweni ro lala leri yisaka evuton’wini.’ (Mat. 7:14) Hambiswiritano, Pawulo a a ta swi kota ku hlula enyimpini leyi a a langutane na yona kutani na hina hi nga swi kota ku hlula.
5. Pawulo u wu kume kwihi mpfuno?
5 Pawulo u tsale a ku: “I mani loyi a nga ta ndzi ponisa . . . ? Ndzi nkhensa Xikwembu ha Yesu Kreste Hosi ya hina!” (Rhom. 7:24, 25) Endzhaku ka sweswo, u vulavule hi Vakreste lava totiweke, ku nga lava nga “evun’weni na Kreste Yesu.” (Hlaya Varhoma 8:1, 2.) Yehovha u va amukela tanihi vana vakwe hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima naswona u va endla “vadyandzhaka-kulobye na Kreste.” (Rhom. 8:14-17) Moya lowo kwetsima wa Xikwembu swin’we ni ripfumelo leri va nga na rona eka gandzelo ra nkutsulo ra Kreste, swi va pfuna leswaku va hlula enyimpini leyi Pawulo a vulavuleke ha yona. Hikwalaho, Xikwembu a xa ha ‘va gwevi’ hileswi va nga hetisekangiki kambe va ntshunxiwa “enawini wa xidyoho ni wa rifu.”
6. Ha yini malandza hinkwawo ya Xikwembu ma fanele ma ma tekela enhlokweni marito ya Pawulo?
6 Hambileswi marito ya Pawulo a ma kombetela eka Vakreste lava totiweke, leswi a swi vuleke malunghana ni moya lowo kwetsima wa Xikwembu swin’we ni gandzelo ra nkutsulo ra Kreste, swi nga ma vuyerisa malandza hinkwawo ya Yehovha, ku nga khathariseki leswaku ma ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe laha misaveni. Hambileswi Pawulo a a huhuteriwe ku nyika Vakreste lava totiweke ndzayo yoleyo, i swa nkoka leswaku malandza hinkwawo ya Xikwembu ma yi twisisa ma tlhela ma yi yingisa.
Ndlela Leyi Xikwembu ‘Xi Gweveke Xidyoho eNyameni’ Ha Yona
7, 8. (a) Nawu a wu “tsanile hikwalaho ka nyama” hi ndlela yihi? (b) I yini leswi Xikwembu xi swi endleke hi ku tirhisa moya wa xona lowo kwetsima ni nkutsulo?
7 Eka Varhoma ndzima ya vunkombo, Pawulo u vule leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va le hansi ka nkucetelo wa xidyoho. Eka ndzima ya vunhungu, u vulavule hi matimba ya moya lowo kwetsima. U hlamusele ndlela leyi moya wolowo wu nga va pfunaka ha yona Vakreste enyimpini ya vona yo lwisana ni matimba ya xidyoho, leswaku va kota ku hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Yehovha ni ku amukeriwa hi yena. Pawulo u vule leswaku Xikwembu xi tirhise moya wa xona lowo kwetsima ni gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa xona leswaku xi endla nchumu lowu Nawu wa Muxe a wu nga ta kota ku wu endla.
8 Nawu wa Muxe swin’we ni swileriso swa wona swo tala, a wu gweva vadyohi. Ku tlula kwalaho, vaprista lavakulu va le Israyele lava a va tirha ehansi ka Nawu a va nga hetisekanga naswona a va nga ta swi kota ku nyikela gandzelo leri herisaka xidyoho hi ku helela. Hikwalaho, Nawu a wu “tsanile hikwalaho ka nyama.” Kambe “hi ku rhuma N’wana wa xona n’wini a ri eka xiyimo xa nyama ya vudyoho” ni ku n’wi nyikela tanihi nkutsulo, xi “gweve xidyoho enyameni,” xisweswo xi hlula ku ‘hluleka ka Nawu.’ Hikwalaho ka sweswo, Vakreste lava totiweke va tekiwa tanihi lava lulameke hileswi va kombisaka ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu. Kutani va khutaziwa “[ku nga fambi] hi ku pfumelelana ni nyama, kambe hi ku pfumelelana ni moya.” (Hlaya Varhoma 8:3, 4.) Entiyisweni, va fanele va endla tano hi ku tshembeka ku fikela emakumu ka vutomi bya vona bya laha misaveni leswaku va ta kuma “harhi ya vutomi.”—Nhlav. 2:10.
9. Ri vula yini rito leri nge “nawu” hilaha ri tirhisiweke hakona eka Varhoma 8:2?
9 Pawulo u tlhele a vulavula hi “nawu wa moya” ni ‘nawu wa xidyoho ni wa rifu.’ (Rhom. 8:2) I yini milawu leyi? Eka ndzimana leyi, rito leri nge “nawu” a ri kombeteli eka milawu yo karhi yo fana ni leyi nga eka Nawu wa Muxe. Buku yin’wana ya tinhlamuselo ta Bibele yi ri: “Rito ra Xigriki leri vulaka nawu eka ndzimana leyi, ri vula swilo leswinene kumbe swo biha leswi vanhu va swi endlaka ni leswi swi va lawulaka ku fana ni nawu. Ri nga tlhela ri vula milawu leyi va hlawulaka ku hanya ha yona.”
10. Nawu wa xidyoho ni wa rifu wu hi kucetela njhani?
10 Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Tanihi leswi xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we, ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.” (Rhom. 5:12) Tanihi leswi hi nga vatukulu va Adamu, hinkwerhu hi lawuriwa hi nawu wa xidyoho ni wa rifu. Ku navela ka hina ko endla xidyoho minkarhi hinkwayo ku hi kucetela ku endla swilo leswi nga xi tsakisiki Xikwembu, leswi vuyelo bya swona ku nga rifu. Eka papila leri Pawulo a ri tsaleleke Vagalatiya, u vule leswaku swiendlo ni mikhuva yo tano i “mintirho ya nyama.” U tlhele a ku: “Lava hanyaka hi swilo swo tano a va nge dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.” (Gal. 5:19-21) Vanhu lava endlaka swilo swo tano va fana ni lava fambaka hi ku pfumelelana ni nyama. (Rhom. 8:4) ‘Swilo leswi va swi endlaka’ ni “milawu leyi va hlawulaka ku hanya ha yona” i ya nyama. Kambe, xana lava va endlaka vumbhisa, vungoma, va gandzelaka swifaniso swa hava kumbe swidyoho swin’wana leswikulu, hi vona ntsena lava fambaka hi ku pfumelelana ni nyama? A swi tano, hikuva mintirho ya nyama yi katsa ni swilo leswi van’wana va swi tekaka tanihi ku tsana loku munhu a nga na kona, ko kota mavondzo, swifafa, ku kanetana ni ku avana. Xana u kona munhu loyi a nga vulaka handle ko ba mariri leswaku a nga ha fambi hi ku pfumelelana ni nyama?
11, 12. I yini leswi Yehovha a swi endleke leswaku a hi ntshunxa eka nawu wa xidyoho ni wa rifu, naswona i yini leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi va lava amukelekaka eka yena?
11 Hakunene ha tsaka leswi Yehovha a hi pfuleleke ndlela yo kota ku hlula nawu wa xidyoho ni wa rifu! Yesu u te: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” Loko hi kombisa leswaku hi rhandza Xikwembu nileswaku hi ni ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste, hi nga ntshunxiwa eka xigwevo lexi vangiwaka hi xidyoho lexi hi velekiweke na xona. (Yoh. 3:16-18) Hikwalaho, hi nga titwa ku fana na Pawulo loyi a vuleke a ku: “Ndzi nkhensa Xikwembu ha Yesu Kreste Hosi ya hina!”
12 Xiyimo xa hina xi fana ni loko hi tshunguriwe vuvabyi lebyi nga ni khombo. Loko hi lava ku hlakarhela hi ku helela, hi fanele hi endla leswi dokodela a hi byelaka swona. Hambileswi ku kombisa ripfumelo eka nkutsulo swi nga hi ntshunxaka eka nawu wa xidyoho ni wa rifu, a hi si hetiseka naswona ha ha ri ni xidyoho. Leswaku hi hambeta hi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona hi va lava amukelekaka eka yena, ku ni nchumu lowu hi faneleke hi wu endla. Malunghana ni ku hetisisa “xilaveko xo lulama xa Nawu,” Pawulo u tlhele a hi byela leswaku hi fanele hi famba hi ku pfumelelana ni moya.
Hi Nga Famba Njhani Hi Ku Pfumelelana Ni Moya?
13. Swi vula yini ku famba hi ku pfumelelana ni moya?
13 Loko hi ya endhawini yo karhi, hi famba hi ri ni xikongomelo xo fika endhawini ya kona. Xisweswo, ku famba hi ku pfumelelana ni moya swi lava leswaku hi hambeta hi endla nhluvuko entiyisweni, kambe sweswo a swi vuli swona leswaku a hi nge swi endli swihoxo. (1 Tim. 4:15) Siku ni siku hi fanele hi tikarhatela ku famba kumbe ku hanya hi ku pfumelelana ni nkongomiso wa moya lowo kwetsima. Loko hi “famba hi moya” hi ta tsakisa Xikwembu.—Gal. 5:16.
14. I yini leswi vanhu lava “fambaka hi ku pfumelelana ni nyama” va tiyimiseleke ku swi endla?
14 Eka papila leri Pawulo a ri tsaleleke Varhoma, u tlhele a vulavula hi mixaka yimbirhi ya vanhu lava anakanyaka hi tindlela leti nga faniki. (Hlaya Varhoma 8:5.) Nyama leyi ku vulavuriwaka ha yona laha a yi kombeteli eka miri wa munhu. EBibeleni, rito leri nge “nyama” minkarhi yin’wana ri nga vula ku nga hetiseki ka hina. Ku nga hetiseki koloko hi kona loku endlaka leswaku ku va ni nyimpi exikarhi ka swirho swa nyama ni miehleketo, leyi Pawulo a vulavuleke ha yona eku sunguleni ka xihloko lexi. Hambiswiritano, ku hambana na Pawulo, vanhu lava “fambaka hi ku pfumelelana ni nyama” a va tikarhateli ku lwisana ni ku navela ka vona ko biha. Ematshan’weni yo va va anakanya hi swilo leswi Xikwembu xi lavaka leswaku va swi endla ni ku xi kombela leswaku xi va pfuna va kota ku hlula enyimpini yoleyo, va tiyimisele ku “anakanya swilo swa nyama.” Hakanyingi va lava ku enerisa mimiri ya vona ni ku navela ka vona ka nyama. Ku hambana na vona, vanhu lava “va fambaka hi ku pfumelelana ni moya” va tiyimisele ku anakanya “swilo swa moya,” ku nga malunghiselelo lama tiyisaka vuxaka bya vona na Yehovha ni mintirho ya vona ya Vukreste.
15, 16. (a) Ku ehleketa hi nchumu wo karhi swi nga yi khumba njhani mianakanyo ya hina? (b) Hi swihi swilo leswi vanhu vo tala va swi rhandzaka namuntlha?
15 Hlaya Varhoma 8:6. Loko munhu a nga si endla nchumu wo karhi, ku nga khathariseki leswaku i wo lulama kumbe i wo biha, u rhanga hi ku anakanya ha wona. Vanhu lava tshamelaka ku anakanya hi swilo swa nyama va susumeteleka ku swi endla. Hakanyingi mianakanyo ni mintlhaveko ya vona yi sungula ku dzika hi ku helela eka swilo sweswo.
16 Hi swihi swilo leswi vanhu vo tala va swi rhandzaka namuntlha? Muapostola Yohane u tsale a ku: “Hinkwaswo leswi nga emisaveni—ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo ni ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi—a swi humi eka Tatana, kambe swi huma emisaveni.” (1 Yoh. 2:16) Ku navela koloko ku katsa swilo swo kota vunghwavava, ndhuma ni rifuwo. Tibuku, timagazini, maphepha-hungu, tifilimi, minongonoko ya thelevhixini ni Internet swi kucetela ku navela koloko hikuva swilo sweswo hi swona leswi vanhu vo tala va swi rhandzaka. Hambiswiritano, “ku anakanya swa nyama swi vula rifu,”—ku nga ku lahlekeriwa hi vuxaka bya hina ni Xikwembu sweswi ni ku lahlekeriwa hi vutomi bya hina enkarhini lowu taka. Ha yini? “Hikuva ku anakanya hi swa nyama swi vula vulala ni Xikwembu, hikuva a swi le hansi ka nawu wa Xikwembu, naswona entiyisweni swi nga ka swi nga vi ehansi ka wona. Kutani lava va pfumelelanaka ni nyama a va nge swi koti ku tsakisa Xikwembu.”—Rhom. 8:7, 8.
17, 18. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi anakanya swilo swa moya naswona hi ta vuyeriwa hi yini loko hi endla tano?
17 Hi hala tlhelo, “ku anakanya swa moya swi vula vutomi ni ku rhula,” ku nga vutomi lebyi nga heriki enkarhini lowu taka ni ku va ni ku rhula ka mianakanyo swin’we ni ku va ni ku rhula ni Xikwembu sweswi. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi “anakanya swa moya”? Hi ku va minkarhi hinkwayo hi landzela nkongomiso wa Xikwembu ni moya wa xona lowo kwetsima swin’we ni ku endla leswaku ndlela leyi hi anakanyaka ha yona yi fambisa ni ndlela leyi xona xi anakanyaka ha yona. Loko hi endla tano, mianakanyo ya hina yi ta va ‘ehansi ka nawu wa Xikwembu’ naswona yi ta ‘pfumelelana ni’ mianakanyo ya xona. Loko hi langutane ni ndzingo, hi ta tiva leswi hi faneleke hi swi endla naswona hi ta lava ku endla xiboho lexinene, lexi fambisanaka ni moya lowo kwetsima.
18 Hikwalaho, i swa nkoka leswaku hi anakanya hi swilo swa moya. Sweswo hi swi endla hi ku ‘hlomisela mianakanyo ya hina ntirho,’ leswi vulaka ku rhangisa mintirho ya Vukreste evuton’wini bya hina, leyi katsaka ku khongela, ku hlaya ni ku dyondza Bibele, ku ya eminhlanganweni ni le nsin’wini nkarhi na nkarhi. (1 Pet. 1:13) Ematshan’weni yo pfumelela ku navela ka hina ko endla xidyoho ku hi lawula, hi fanele hi tekelela ndlela ya Xikwembu yo anakanya ni ku pfumelela moya wa xona wu hi kongomisa. Kutani loko hi endla tano, hi ta va hi famba hi ku pfumelelana ni moya naswona swi ta hi tisela mikateko, hikuva ku anakanya swilo swa moya swi vula vutomi ni ku rhula.—Gal. 6:7, 8.
Xana U Nga Hlamusela?
• I yini leswi Nawu wa Muxe wu tsandzekeke ku swi endla naswona Xikwembu xi swi lulamise njhani?
• I yini “nawu wa xidyoho ni wa rifu” naswona hi nga ntshunxiwa njhani eka wona?
• I yini leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi kota ku “anakanya swa moya”?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso leswi nga eka matluka 12, 13]
Xana u famba hi ku pfumelelana ni nyama kumbe hi ku pfumelelana ni moya?
