Ha Yini Hi Fanele Hi Kongomisiwa Hi Moya Wa Xikwembu?

“Wena u Xikwembu xanga. Moya wa wena i wunene; onge wu nga ndzi kongomisa.”—PS. 143:10.

1. Kombisa ndlela leyi matimba lama nga vonakiki ma nga n’wi kongomisaka ha yona munhu.

XANA u tshame u tirhisa khampasi leswaku yi ku komba ndlela? Khampasi i xitirhisiwa xo olova lexi nga pfunaka munhu leswaku a tiva ndlela leyi a faneleke a famba ha yona. Yi ni ximhondzwana xa nsimbi lexi nga ni maginete, lexi tshamaka xi kombe en’walungu. Matimba lama nga vonakiki lama vuriwaka magnetism hi wona lama endlaka leswaku ximhondzwana xexo xi famba-famba. I khale vanhu va tirhisa khampasi leswaku yi va komba ndlela loko va famba emisaveni ni le lwandle.

2, 3. (a) Hi wahi matimba lamakulu lawa Yehovha a ma tirhiseke khale ka khaleni? (b) Ha yini hi fanele hi langutela leswaku matimba lama tirhaka ya Xikwembu lama nga vonakiki ma hi kongomisa evuton’wini bya hina namuntlha?

² Ku ni matimba man’wana lama nga vonakiki lama nga ya nkoka swinene loko swi ta emhakeni yo kongomisa vanhu. Hi wahi matimba ya kona? Hi lama boxiwaka eka tindzimana timbirhi to sungula ta Bibele. Loko Genesa yi vulavula hi swilo leswi Yehovha a swi tumbuluxeke khale ka khaleni, yi ri: “Eku sunguleni Xikwembu xi tumbuluxe matilo ni misava.” Ha swi tiva leswaku xi tirhise matimba lamakulu leswaku xi tumbuluxa swilo hikuva Bibele yi tlhela yi ku: “Matimba lama tirhaka ya Xikwembu a ma ya hala ni hala.” (Gen. 1:1, 2) I yini matimba lawa Xikwembu a xi ma tirhisa? I moya lowo kwetsima, ku nga matimba ya xona lama tirhaka. Ha n’wi nkhensa Yehovha hileswi a tirhiseke moya wakwe lowo kwetsima leswaku a tumbuluxa vanhu ni swilo leswin’wana hinkwaswo.—Yobo 33:4; Ps. 104:30.

³ Xana hi fanele hi langutela leswaku moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu hi kongomisa evuton’wini bya hina? Ina, hikuva N’wana wa Xikwembu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Moya . . . [wu] ta mi kongomisa entiyisweni hinkwawo.” (Yoh. 16:13) I yini moya wolowo naswona ha yini hi fanele hi lava ku kongomisiwa ha wona?

Leswi Moya Lowo Kwetsima Wu Nga Swona

4, 5. (a) Hi rihi langutelo leri hoxeke leri vanhu lava pfumelaka eka Vunharhu-un’we va nga na rona malunghana ni moya lowo kwetsima? (b) Kahle-kahle moya lowo kwetsima i yini?

⁴ Swi nga ha endleka vanhu van’wana lava u vulavulaka na vona loko u ri ensin’wini va pfumela eka dyondzo ya Vunharhu-un’we. Hikwalaho, hi xihoxo va pfumela leswaku moya lowo kwetsima i munhu wa moya loyi a ringanaka ni Xikwembu Tatana. (1 Kor. 8:6) Hikwalaho ka dyondzo yoleyo, xiga lexi xi tsariwe hi maletere lamakulu eTibibeleni to tala: Moya lowo Kwetsima. Hambiswiritano, lexi tsakisaka hileswaku Joan F. Mira, profesa wa Mugriki loyi a xiximiwaka swinene eSpain, u kandziyise Bibele ya tibuku ta Tievhangeli hi 2006, leyi eka yona a endleke xiboho xo tsala xiga xexo hi maletere lamatsongo: moya lowo kwetsima. Mira u endle sweswo hikuva a a swi tiva leswaku eMatsalweni xiga xexo a xi nga kombeteli eka munhu. *

⁵ Kutani, moya lowo kwetsima i yini? EBibeleni, rito ra Xiheveru leri nge ruʹach, leri hundzuluxeriweke ri va ‘matimba lama tirhaka’ eka Genesa 1:2, eka tindzimana tin’wana ri hundzuluxeriwe ri va ‘mheho’ kumbe ri va marito man’wana lama kombetelaka eka matimba lama tirhaka lama nga vonakiki. (Ringanisa na Genesa 3:8; 8:1.) Tanihi leswi mheho wu nga vonakiki kambe wu nga ni  matimba, ni moya lowo kwetsima a wu vonaki kambe wu nga endla swilo. Moya lowo kwetsima a hi munhu kambe i matimba lama humaka eka Xikwembu. Xi wu tirhisela ku kongomisa vanhu kumbe ntumbuluko leswaku wu endla ku rhandza ka xona. Xana swa twala ku pfumela leswaku matimba wolawo lamakulu ma huma eka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo? Ina swa twala.—Hlaya Esaya 40:12, 13.

6. I yini leswi Davhida a swi kombeleke eka Yehovha?

⁶ Xana Yehovha a nga hambeta a tirhisa moya wakwe leswaku a hi kongomisa evuton’wini? U tshembise mupisalema Davhida a ku: “Ndzi ta endla leswaku u va ni ku twisisa naswona ndzi ku letela hi ndlela leyi u faneleke u famba ha yona.” (Ps. 32:8) Xana Davhida a a lava ku kongomisiwa? Ina, hikuva u kombele Yehovha a ku: “Ndzi dyondzise ku endla ku rhandza ka wena, hikuva wena u Xikwembu xanga. Moya wa wena i wunene; onge wu nga ndzi kongomisa.” (Ps. 143:10) Na hina hi fanele hi lava nkongomiso wa moya wa Xikwembu. Ha yini? Xiya swivangelo swa mune.

A Hi Nge Swi Koti Ku Tikongomisa

7, 8. (a) Ha yini hi nga swi koti ku tikongomisa handle ko pfuniwa hi Xikwembu? (b) Kombisa leswaku ha yini hi nga lavi ku ringeta ku tikongomisa emisaveni leyi yo homboloka.

⁷ Xivangelo xo sungula lexi hi endlaka hi lava ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu hileswi hi nga riki na byona vuswikoti byo tikongomisa. “Ku kongomisa” swi vula “ku komba munhu ndlela leyi a faneleke a famba ha yona.” Hambiswiritano, Yehovha u hi vumbe hi nga ri na byona vuswikoti byebyo, hikuva leswi hi nga hetisekangiki hi endla swihoxo swo tala [naswona swa tika swinene ku tikongomisa ngopfu-ngopfu leswi hi nga hetisekangiki]. Muprofeta Yeremiya u tsale a ku: “Oho Yehovha, ndzi swi tiva kahle leswaku ndlela ya munhu wa la misaveni a yi le ka yena. Munhu loyi a fambaka a nga ka a nga wu kongomisi nkondzo wa yena.” (Yer. 10:23) Ha yini hi nga swi koti ku tikongomisa? Xikwembu xi hi byele xivangelo xa kona hi ku tirhisa Yeremiya xi ku: “Mbilu yi kanganyisa ngopfu ku tlula hinkwaswo naswona yi ni khombo. I mani la nga yi tivaka?”—Yer. 17:9; Mat. 15:19.

⁸ A hi nge munhu un’wana u lava ku teka riendzo ro famba ekhwatini kumbe emananga lawa ma nga ni khombo ni lawa a nga ma tiviki kahle. U ta va a nga tlharihanga loko o famba a ri yexe a nga khomanga khampasi kumbe nchumu wun’wana lowu nga ta n’wi kongomisa. Nakambe vutomi byakwe byi nga va ekhombyeni loko a nga swi tivi leswaku ku hanyiwa njhani endhawini yoleyo ni ndlela leyi a faneleke a famba ha yona. Hilaha ku fanaka, munhu loyi a ehleketa leswaku a nga tikongomisa emisaveni leyi yo homboloka handle ko lava nkongomiso wa Xikwembu, u veka vutomi byakwe ekhombyeni lerikulu. Kutani leswaku hi kota ku tsemakanya kahle eka mafambiselo lawa ya swilo, hi fanele hi khongela eka Yehovha hi kombela mpfuno hilaha Davhida a endleke hakona. U te: “Milenge ya mina a yi fambe emintileni ya wena, laha milenge ya mina yi nga ta ka yi nga tsekatsekisiwi hakunene.” (Ps. 17:5; 23:3) Hi nga wu kuma njhani nkongomiso lowu?

9. Hilaha swi kombisiweke hakona exifanisweni lexi nga eka tluka 17, moya wa Xikwembu wu nga hi kongomisa njhani?

⁹ Loko hi titsongahata naswona hi tiyimisele ku  titshega hi Yehovha, u ta hi nyika moya wakwe lowo kwetsima leswaku wu hi kongomisa. Wu ta hi pfuna njhani moya wolowo? Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mupfuni, la nga moya lowo kwetsima, loyi Tatana a nga ta n’wi rhumela hi vito ra mina, u ta mi dyondzisa swilo hinkwaswo ni ku mi tsundzuxa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi byeleke swona.” (Yoh. 14:26) Loko hi dyondza Rito ra Xikwembu hi ku tiyimisela swin’we ni tidyondzo ta Kreste, moya lowo kwetsima wu ta hi pfuna leswaku hi twisisa vutlhari lebyi enteke bya Yehovha leswaku hi n’wi yingisa. (1 Kor. 2:10) Nakambe loko hi humeleriwa hi swilo leswi hi nga swi langutelangiki evuton’wini, moya wa Xikwembu wu ta hi pfuna leswaku hi tiva leswi hi faneleke hi swi endla. Wu ta tlhela wu hi tsundzuxa milawu ya Bibele leyi hi tshameke hi dyondza ha yona ni ku hi pfuna ku twisisa ndlela leyi hi nga yi tirhisaka ha yona loko hi fanele hi endla swiboho.

Yesu A A Kongomisiwa Hi Moya Wa Xikwembu

10, 11. I yini leswi Yesu a a langutele leswaku moya lowo kwetsima wu n’wi endlela swona naswona wu n’wi pfune njhani?

¹⁰ Xivangelo xa vumbirhi lexi hi endlaka hi lava ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu hileswi N’wana wa xona a a kongomisiwa ha wona. Yesu a a langutele ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima loko a ri laha misaveni hikuva a a byi tiva vuprofeta lebyi vulavulaka ha yena, lebyi nge: “Moya wa Yehovha wu ta tshama ehenhla ka yena, moya wa vutlhari ni wa ku twisisa, moya wa xitsundzuxo ni wa matimba, moya wa vutivi ni wa ku chava Yehovha.” (Esa. 11:2) Ehleketa ndlela leyi Yesu a a wu lava ha yona nkongomiso wa moya wa Xikwembu tanihi leswi a a ta langutana ni minkarhi yo tika laha misaveni.

¹¹ Marito ya Yehovha ma hetisekile. Buku ya Luka yi hi byela leswi humeleleke endzhakunyana ka loko Yesu a khuvuriwile: “Kutani Yesu, a tale moya lowo kwetsima, a suka eYordani, a yisiwa hi moya emananga.” (Luka 4:1) Loko a ri emananga a ri karhi a titsona swakudya, a khongela ni ku ehleketisisa, swi tikomba onge Yehovha u n’wi nyike swileriso ni ku n’wi hlomisela ku langutana ni leswi a swi ta n’wi humelela. Moya wa Xikwembu wu khumbe mianakanyo ni mbilu ya Yesu kutani wu kongomisa ndlela leyi a a ehleketa ni ku endla swiboho ha yona. Hikwalaho ka sweswo, minkarhi hinkwayo a a swi tiva leswi Tata wakwe a a lava leswaku a swi endla naswona u swi endlile.

12. Ha yini swi ri swa nkoka ku kombela moya wa Xikwembu leswaku wu hi kongomisa?

¹² Leswi Yesu a a swi tiva leswaku moya wa Xikwembu a wu ri wa nkoka evuton’wini byakwe, u khutaze vadyondzisiwa vakwe leswaku va wu kombela nileswaku va kongomisiwa ha wona. (Hlaya Luka 11:9-13.) Ha yini na hina hi fanele hi wu kombela leswaku wu hi kongomisa? Hikuva wu nga hundzula mianakanyo ya hina yi fana ni ya Kreste. (Rhom. 12:2; 1 Kor. 2:16) Loko hi pfumelela moya wa Xikwembu wu hi kongomisa evuton’wini bya hina, hi nga ehleketa ku fana na Kreste naswona hi nga tekelela xikombiso xakwe.

Moya Wa Misava Wu Nga Hi Hambukisa

13. Moya wa misava i yini naswona wu kucetela vanhu leswaku va endla yini?

¹³ Xivangelo xa vunharhu lexi hi endlaka hi lava ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu hileswi moya wa misava wu nga hi hambukisaka loko hi nga kongomisiwi hi moya wa xona. Vanhu vo tala namuntlha va lawuriwa hi moya wa misava.  Moya wolowo wu kucetela vanhu leswaku va endla leswi hambaneke ni leswi moya lowo kwetsima wu lavaka leswaku hi swi endla. Ematshan’weni yo pfuna vanhu leswaku va va ni mianakanyo ya Kreste, wu endla leswaku va va ni mianakanyo ni mahanyelo lama fanaka ni ya mufumi wa misava leyi, ku nga Sathana. (Hlaya Vaefesa 2:1-3; Tito 3:3.) Loko munhu a pfumelela ku lawuriwa hi moya wa misava kutani a sungula ku hanya hi mintirho ya nyama, u ta kuma vuyelo byo biha lebyi nga ta n’wi endla a nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu.—Gal. 5:19-21.

14, 15. Hi nga wu hlula njhani moya wa misava?

¹⁴ Yehovha wa hi hlomisa leswaku hi hlula moya wa misava. Muapostola Pawulo u vule leswaku hi ‘hambeta hi kuma matimba eHosini ni le ka ntamu wa vukulu bya yona leswaku hi kota ku tserhama hi siku ro homboloka.’ (Efe. 6:10, 13) Yehovha u tirhisa moya wakwe leswaku a hi nyika matimba yo lwisana ni marhengu ya Sathana yo hi hambukisa. (Nhlav. 12:9) Moya wa misava wu ni matimba kutani a hi nge swi koti ku wu papalata hi ku helela. Kambe hi nga wu hlula. Moya lowo kwetsima wu ni matimba swinene naswona wu ta hi pfuna.

¹⁵ Loko muapostola Petro a vulavula hi vanhu lava tshikeke ntiyiso hi lembe-xidzana ro sungula u te: “Hi ku tshika ndlela yo lulama, va hambukisiwile.” (2 Pet. 2:15) Hakunene ha tsaka swinene hileswi hi nga ‘amukelangiki moya wa misava, kambe hi amukeleke moya lowu humaka eka Xikwembu’! (1 Kor. 2:12) Loko hi pfumelela ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima ni ku tirhisa malunghiselelo hinkwawo lawa Yehovha a hi lunghiseleleke wona leswaku hi va ni vuxaka lebyi tiyeke na yena, hi nga swi kota ku hlula moya wa misava leyi yo homboloka.—Gal. 5:16.

Moya Lowo Kwetsima Wu Humesa Timfanelo Letinene

16. Hi tihi timfanelo leti moya lowo kwetsima wu nga endlaka leswaku hi va na tona?

¹⁶ Xivangelo xa vumune lexi hi endlaka hi lava ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu hileswi wu endlaka leswaku lava kongomisiwaka hi wona va va ni timfanelo letinene evuton’wini bya vona. (Hlaya Vagalatiya 5:22, 23.) I mani exikarhi ka hina loyi a nga swi laviki ku va ni rirhandzu, ntsako ni ku rhula lokukulu? I mani exikarhi ka hina loyi a nga swi laviki ku va ni mbilu yo leha, musa ni vunene lebyikulu? I mani exikarhi ka hina loyi a nga ta ka a nga vuyeriwi loko a hlakulela ripfumelo, ku olova ni ku tikhoma? Moya wa Xikwembu wu humesa timfanelo letinene leti vuyerisaka hina, swirho swa mindyangu ya hina ni vapfumeri-kulorhi. Hi fanele hi hambeta hi tikarhatela ku kombisa timfanelo leti ta moya, tanihi leswi ku nga riki na xipimelo xa leswaku i timfanelo to tala ku fikela kwihi leti hi faneleke hi va na tona.

17. Hi nga ti hlakulela njhani timfanelo ta moya lowo kwetsima hi mpimo lowukulu?

¹⁷ Hi fanele hi tikambisisa ku vona loko marito ni swiendlo swa hina swi kombisa leswaku hi kongomisiwa hi moya lowo kwetsima nileswaku hi kombisa timfanelo ta wona evuton’wini bya hina. (2 Kor. 13:5a; Gal. 5:25) Loko hi xiya leswaku hi fanele hi hlakulela timfanelo tin’wana ta moya, hi nga ha endla matshalatshala lama engetelekeke yo kongomisiwa hi moya lowo kwetsima leswaku hi kombisa timfanelo teto. Sweswo hi nga swi endla hi ku dyondza hi mfanelo ha yin’we ya moya lowo kwetsima hi tirhisa Bibele ni minkandziyiso ya Vukreste. Kutani hi nga kota ku twisisa tindlela leti hi nga ti kombisaka ha tona evuton’wini bya hina ni ku tikarhatela ku ti kombisa hi mpimo lowukulu. * Loko hi xiya ndlela leyi moya wa Xikwembu wu hi vuyerisaka ha yona swin’we ni Vakreste-kulobye, hi ta swi twisisa kahle leswaku ha yini hi fanele hi kongomisiwa ha wona.

Xana U Pfumelela Moya Wa Xikwembu Wu Ku Kongomisa?

18. Hi dyondza yini eka Yesu malunghana ni ndlela leyi a pfumeleleke moya wa Xikwembu wu n’wi kongomisa ha yona?

¹⁸ Leswi Yesu a a ri “mutirhi la nga ni vuswikoti” wa Xikwembu enkarhini lowu xi tumbuluxeke misava, u tiva swilo hinkwaswo malunghana ni matimba lama vuriwaka magnetism, lama pfunaka vanhu loko va tirhisa khampasi. (Swiv. 8:30;  Yoh. 1:3) Hambiswiritano, ku hava vumbhoni eBibeleni lebyi kombisaka leswaku Yesu u tshame a tirhisa matimba wolawo leswaku ma n’wi kongomisa loko a ri laha misaveni. Kambe Bibele yi vula leswaku enkarhini lowu a a ri laha misaveni, moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu kongomise vutomi byakwe. Loko moya wolowo wu n’wi kongomisa ku endla swilo swo karhi, a a endla hilaha a wu n’wi kongomisa hakona. (Mar. 1:12, 13; Luka 4:14) Xana u endla hilaha Yesu a endleke hakona?

19. Hi fanele hi endla yini leswaku moya lowo kwetsima wu hi kongomisa evuton’wini bya hina?

¹⁹ Ninamuntlha, matimba lama tirhaka ya Xikwembu ma ha kongomisa vanhu lava lavaka ku kongomisiwa hi wona. U nga ma pfumelela njhani leswaku ma ku kongomisa endleleni leyi faneleke? Hi ku va minkarhi hinkwayo u khongela eka Yehovha leswaku a ku nyika wona ni ku ku pfuna leswaku u landzela nkongomiso wa wona. (Hlaya Vaefesa 3:14-16.) Endla hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa wena hi ku lava switsundzuxo leswi nga eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele, leyi Xikwembu xi yi huhuteleke hi ku tirhisa moya wa xona lowo kwetsima. (2 Tim. 3:16, 17) Yingisa swiletelo swa vutlhari leswi nga eka rona naswona u amukela nkongomiso wa moya lowo kwetsima. Loko u endla tano, u kombisa leswaku wa pfumela leswaku Yehovha a nga ku kongomisa hi ndlela leyinene emisaveni leyi yo homboloka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Xana Wa Ti Tsundzuka Tinhla-nkulu?

• Moya lowo kwetsima wu nga byi khumba njhani vutomi bya hina?

• Hi swihi swivangelo swa mune leswi hi endlaka hi lava ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu?

• Hi nga wu pfumelela njhani moya lowo kwetsima leswaku wu hi kongomisa endleleni leyinene?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Moya wa Xikwembu wu kongomise vutomi bya Yesu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Moya wa Xikwembu wu khumba miehleketo ni timbilu ta vona leswaku wu va kongomisa