Vaprista Va Vuhosi Lava Nga Ta Katekisa Vanhu Hinkwavo
“N’wina mi ‘rixaka leri hlawuriweke, vaprista va vuhosi, tiko ro kwetsima, tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka.’”—1 PET. 2:9.
1. Ha yini “xilalelo xa Hosi” xi tlhela xi vuriwa Xitsundzuxo, naswona hi xihi xikongomelo xa xona?
HI MADYAMBU ya Nisani 14 hi lembe ra 33 C.E., Yesu Kreste ni vaapostola vakwe va 12 va tlangele Paseka ya Vayuda ro hetelela. Endzhaku ka loko Yesu a hlongole Yudasi Iskariyota loyi a a ta n’wi xenga, u sungule nkhuvo wun’wana, lowu endzhaku ka nkarhi wu vitaniweke “xilalelo xa Hosi.” (1 Kor. 11:20) Yesu u vule kambirhi a ku: “Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.” Xiendlakalo lexi xi tlhela xi vitaniwa Xitsundzuxo xa rifu ra Kreste. (1 Kor. 11:24, 25) Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti yingisa xileriso lexi hi ku tsundzuka Xitsundzuxo lexi kan’we hi lembe. Hi 2012, Nisani 14 wa khalendara ya le Bibeleni u sungula loko dyambu ri pela hi Ravumune, April 5.
2. I yini leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni swifanekiselo leswi a swi tirhiseke?
2 Mudyondzisiwa Luka u swi katsakanye hi tindzimana timbirhi leswi Yesu a swi endleke a tlhela a swi vula enkhubyeni wolowo. U te: “A teka xinkwa, a nkhensa, a xi phema, ivi a va nyika xona, a ku: ‘Leswi swi vula miri wa mina lowu nga ta nyikeriwa hikwalaho ka n’wina. Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.’ Nakambe, a endla hi ndlela leyi fanaka hi xinwelo endzhaku ka loko va dye xilalelo, a ku: ‘Xinwelo lexi xi vula ntwanano lowuntshwa hikwalaho ka ngati ya mina, leyi nga ta halateriwa n’wina.’” (Luka 22:19, 20) Vaapostola va ma twisise njhani marito wolawo?
3. Vaapostola va yi twisise njhani nhlamuselo ya swifanekiselo?
3 Leswi vaapostola a va ri Vayuda, a va swi tolovele kahle switlhavelo swa swiharhi leswi vaprista a va swi nyikela eka Xikwembu etempeleni le Yerusalema. Magandzelo yo tano a va ma endlela leswaku va ta amukeleka eka Yehovha naswona yo tala a ma ri ya ku rivaleriwa swidyoho. (Lev. 1:4; 22:17-29) Hikwalaho, vaapostola a va swi twisisa leswaku loko Yesu a vule leswaku miri ni ngati yakwe a swi ta ‘nyikeriwa ni ku halateriwa vona,’ a a vula leswaku a a ta nyikela hi vutomi byakwe lebyi hetisekeke tanihi gandzelo. Gandzelo rakwe a ri ta va ra nkoka swinene ku tlula magandzelo ya swiharhi.
4. Xana Yesu a a vula yini loko a ku: “Xinwelo lexi xi vula ntwanano lowuntshwa hikwalaho ka ngati ya mina”?
4 Ku vuriwa yini hi marito ya Yesu lama nge, “xinwelo lexi xi vula ntwanano lowuntshwa hikwalaho ka ngati ya mina”? Vaapostola a va byi tiva vuprofeta lebyi vulavulaka hi ntwanano lowuntshwa, lebyi kumekaka eka Yeremiya 31:31-33. (Yi hlaye.) Marito ya Yesu a ma kombisa leswaku se a a simeka ntwanano lowuntshwa, lowu a wu ta siva ntwanano wa Nawu lowu Yehovha a a wu endle ni Vaisrayele hi ku tirhisa Muxe. Xana mintwanano leyimbirhi a yi yelana?
5. Ntwanano wa Nawu wu endle leswaku Vaisrayele va va ni ntshembo wihi?
5 Swikongomelo swa yona a swi yelana. Loko Yehovha a simeka ntwanano wa Nawu, u byele tiko rero a ku: “Loko mo yingisa rito ra mina hilaha ku tiyeke, hakunene mi hlayisa ntwanano wa mina, kunene mi ta va ndzhaka ya mina yo hlawuleka exikarhi ka vanhu lavan’wana hinkwavo, hikuva misava hinkwayo i ya mina. N’wina mi ta va mfumo wa vaprista ni tiko ro kwetsima.” (Eks. 19:5, 6) Vaisrayele va ma twisise njhani marito lawa?
NTSHEMBO WA VAPRISTA VA VUHOSI
6. Ntwanano wa Nawu a wu ta hoxa xandla eku hetisekeni ka xitshembiso xihi?
6 Vaisrayele va ri twisisile rito leri nge “ntwanano,” hikuva Yehovha a a endle mintwanano leyi tiyeke na Nowa na Abrahama, ku nga vakokwa wa vona. (Gen. 6:18; 9:8-17; 15:18; 17:1-9) Tanihi xiphemu xa ntwanano wakwe na Abrahama, Yehovha u n’wi tshembisile a ku: “Tinxaka hinkwato ta misava ti ta tikatekisa hi mbewu ya wena.” (Gen. 22:18) Ntwanano wa Nawu a wu ta hoxa xandla eku hetisekeni ka xitshembiso xexo. Vaisrayele a va ta va “ndzhaka ya [Yehovha] yo hlawuleka exikarhi ka vanhu lavan’wana hinkwavo.” Hi xikongomelo xihi? Leswaku ‘va va mfumo wa vaprista eka Yehovha.’
7. Xiga lexi nge “mfumo wa vaprista” a xi vula yini?
7 Vaisrayele a va ti toloverile tihosi ni vaprista, kambe Melkisedeke hi yena ntsena loyi a tshameke a va hosi tlhelo muprista naswona a a amukeleka eka Yehovha. (Gen. 14:18) Yehovha u va nyike lunghelo ra leswaku “mfumo wa vaprista” wu huma eka vona. Hilaha Matsalwa ma swi kombiseke hakona endzhaku ka nkarhi, vaprista va vuhosi i tihosi leti a ti ta tlhela ti va vaprista.—1 Pet. 2:9.
8. Vaprista lava a va vekiwe hi Xikwembu a va tirha yini?
8 Loko munhu a ri hosi wa fuma. Kambe xana muprista u tirha yini? Vaheveru 5:1 yi ri: “Muprista un’wana ni un’wana lonkulu la tekiweke exikarhi ka vanhu u vekeriwa vanhu leswaku a ungamela swilo leswi khumbanaka ni Xikwembu, leswaku a ta nyikela tinyiko ni switlhavelo swa swidyoho.” Hikwalaho, muprista la vekiweke hi Yehovha a a yimela vanhu lava nga ni xidyoho emahlweni ka Xikwembu hi ku endla magandzelo, a va kombelela eka xona leswaku xi va rivalela swidyoho. Nakambe, muprista a a yimela Yehovha emahlweni ka vanhu, a a va dyondzisa nawu Wakwe. (Lev. 10:8-11; Mal. 2:7) Hi tindlela teto, muprista la vekiweke hi Xikwembu a a pfuna vanhu leswaku va vuyelelana ni Xikwembu.
9. (a) Vaisrayele a va fanele va endla yini leswaku va kuma lunghelo ra ku va “mfumo wa vaprista”? (b) Ha yini Yehovha a hlawule vaprista exikarhi ka Vaisrayele? (c) I yini lexi siveleke Vaisrayele ku va “mfumo wa vaprista” ehansi ka ntwanano wa Nawu?
9 Hikwalaho, ntwanano wa Nawu wu nyike Vaisrayele lunghelo ra leswaku vaprista va vuhosi lava a va ta pfuna “vanhu lavan’wana hinkwavo” va huma exikarhi ka vona. Kambe a va fanele va endla swo karhi leswaku va kuma lunghelo leri. Xikwembu xi te: “Loko mo yingisa rito ra mina hilaha ku tiyeke, hakunene mi hlayisa ntwanano wa mina.” Xana Vaisrayele a va ta ‘yingisa rito ra Yehovha hilaha ku tiyeke’? Ina, kambe ku nga ri hilaha ku hetisekeke. (Rhom. 3:19, 20) Hi yona mhaka leyi Yehovha a hlawuleke vanhu van’wana exikarhi ka Vaisrayele leswaku va va vaprista, leswaku va endla switlhavelo swa swiharhi loko Vaisrayele va dyoha, kambe vaprista volavo a va nga ri tihosi. (Lev. 4:1–6:7) Swidyoho sweswo a swi katsa ni swa vaprista. (Hev. 5:1-3; 8:3) Yehovha u swi amukerile switlhavelo sweswo, kambe a swi nga susi xidyoho hi ku helela eka Vaisrayele. Vaprista lava a va ri ehansi ka ntwanano wa Nawu a va nga ta swi kota ku endla leswaku Vaisrayele va timbilu letinene va vuyelelana ni Xikwembu hi ku helela. Muapostola Pawulo u hlamusele mhaka yoleyo hi ndlela leyi: “A swi koteki leswaku ngati ya tinkunzi ni ya timbuti yi susa swidyoho.” (Hev. 10:1-4) Leswi Vaisrayele va tluleke Nawu, va ve ehansi ka ndzhukano. (Gal. 3:10) Loko va ha ri exiyin’weni xexo, a va nga ta swi kota ku va vaprista va vuhosi va vanhu hinkwavo.
10. A xi ri xihi xikongomelo wa ntwanano wa Nawu?
10 Xana a swi vula leswaku xitshembiso xa Yehovha xa leswaku Vaisrayele va va xiphemu xa “mfumo wa vaprista” a xi nga ta hetiseka? Nikatsongo. Loko a va ringete ku yingisa hi mbilu hinkwayo, a va ta kuma lunghelo leri, kambe va nga ri ehansi ka Nawu. Ha yini? (Hlaya Vagalatiya 3:19-25.) Nawu wu sirhelele Vaisrayele vo tshembeka eka vugandzeri bya mavunwa. Wu tlhele wu va pfuna va twisisa leswaku i vadyohi nileswaku va lava gandzelo lerikulu ku tlula leri nga nyikeriwaka hi muprista wa vona lonkulu. Nawu a wu ri mukongomisi loyi a a ta va kongomisa eka Kreste, kumbe Mesiya, ku nga swithopo leswi vulaka “Mutotiwa.” Hambiswiritano, loko Mesiya a fika, a a ta simeka ntwanano lowuntshwa lowu Yeremiya a profeteke ha wona. Lava va amukeleke Kreste va rhambiwile leswaku va hlanganyela eka ntwanano lowuntshwa naswona a va ta va “mfumo wa vaprista.” A hi voneni leswaku a swi ta endlekisa ku yini sweswo.
NTWANANO LOWUNTSHWA WU HUMESA VAPRISTA VA VUHOSI
11. Yesu u ve masungulo ya vaprista va vuhosi hi ndlela yihi?
11 Hi 29 C.E., Yesu wa le Nazareta u ve Mesiya. Loko a ri ni malembe ya kwalomu ka 30, u khuvuriwile leswaku a kombisa leswaku u tiyimisele ku endla ku rhandza ka Yehovha ko hlawuleka. Kutani Yehovha u vule a ku “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka.” U tlhele a n’wi tota hi moya lowo kwetsima ku nga ri hi mafurha. (Mat. 3:13-17; Mint. 10:38) Ku totiwa koloko ku n’wi endle Muprista Lonkulu tlhelo Hosi ya le nkarhini lowu taka eka vanhu hinkwavo lava pfumelaka eka yena. (Hev. 1:8, 9; 5:5, 6) A a ta va masungulo ya vaprista va vuhosi bya xiviri.
12. I yini leswi gandzelo ra Yesu a ri ta kota ku swi endla?
12 Tanihi Muprista Lonkulu, hi rihi gandzelo leri Yesu a a ta ri nyikela leri a ri ta endla leswaku xidyoho lexi vanhu lava pfumelaka eka yena va tswariweke na xona xi rivaleriwa hi ku helela? Hilaha a kombiseke hakona loko a simeka Xitsundzuxo xa rifu rakwe, vutomi byakwe lebyi hetisekeke a byi ta va gandzelo rero. (Hlaya Vaheveru 9:11, 12.) Endzhaku ka loko Yesu a khuvuriwile hi 29 C.E., tanihi Muprista Lonkulu, u tiyisele miringo a tlhela a leteriwa kukondza a fa. (Hev. 4:15; 5:7-10) Endzhaku ka loko a pfuxiwile, u tlhandlukele etilweni kutani a fika a nyikela nkoka wa gandzelo rakwe eka Yehovha. (Hev. 9:24) Endzhaku ka sweswo, Yesu a a ta swi kota ku va kombelela eka Yehovha lava kombisaka ripfumelo eka gandzelo rakwe a tlhela a va pfuna ku N’wi tirhela va ri ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. (Hev. 7:25) Gandzelo rakwe ri tlhele ri endla leswaku ntwanano lowuntshwa wu sungula ku tirha.—Hev. 8:6; 9:15.
13. Hi wihi ntshembo lowu lava rhambiweke eka ntwanano lowuntshwa va nga na wona?
13 Lava va rhambiweke eka ntwanano lowuntshwa a va fanele va tlhela va totiwa hi moya lowo kwetsima. (2 Kor. 1:21) Ku rhambiwe Vayuda vo tshembeka ku sungula ivi endzhaku ku katsiwa ni Vamatiko. (Efe. 3:5, 6) A wu ri wihi ntshembo wa vanhu lava nga ehansi ka ntwanano lowuntshwa? A va ta rivaleriwa swidyoho swa vona hi ku helela. Yehovha u tshembise a ku: “Ndzi ta va rivalela xihoxo xa vona, ni xidyoho xa vona a ndzi nge he xi tsundzuki.” (Yer. 31:34) Leswi Yehovha a a ta va rivala swidyoho swa vona, a va ta swi kota ku va “mfumo wa vaprista.” Loko muapostola Petro a vulavula ni Vakreste lava totiweke u tsarile a ku: “N’wina mi ‘rixaka leri hlawuriweke, vaprista va vuhosi, tiko ro kwetsima, tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka, leswaku mi byi twarisa hinkwako-nkwako vunene’ bya loyi a mi vitaneke mi huma emunyameni mi nghena eku vonakaleni kakwe loku hlamarisaka.” (1 Pet. 2:9) Eka ndzimana leyi, Petro a a tshaha marito lawa Yehovha a ma byeleke Vaisrayele loko a va nyika Nawu naswona u ma tirhise eka Vakreste lava nga ehansi ka ntwanano lowuntshwa.—Eks. 19:5, 6.
VAPRISTA VA VUHOSI VA KATEKISA VANHU HINKWAVO
14. Vaprista va vuhosi va ta tirha va ri kwihi?
14 Lava nga ehansi ka ntwanano lowuntshwa va tirha va ri kwihi? Va tirha va ri laha misaveni, laha tanihi ntlawa, va nga vaprista lava yimelaka Yehovha eka vanhu hi ku “twarisa hinkwako-nkwako vunene [byakwe]” ni hi ku nyika vanhu swakudya swa moya. (Mat. 24:45; 1 Pet. 2:4, 5) Endzhaku ka loko va file va tlhela va pfuxiwa, va ta ya tirha na Kreste etilweni va ri tihosi tlhelo vaprista, va endla mintirho yoleyo hayimbirhi hi ku hetiseka. (Luka 22:29; 1 Pet. 1:3-5; Nhlav. 1:6) Ku tiyisekisa mhaka leyi, muapostola Yohane exivonweni u vone nhlayo ya swivumbiwa swa moya ekusuhi ni xiluvelo xa Yehovha etilweni. Eka “risimu lerintshwa” leri swi ri yimbelelelaka “Xinyimpfana” swi ri: “Hi ngati ya wena u xavele Xikwembu vanhu lava humaka eka tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato ni vanhu hinkwavo ni matiko hinkwawo, naswona u va endle va va mfumo ni vaprista eka Xikwembu xa hina, va ta va tihosi emisaveni.” (Nhlav. 5:8-10) Exivon’weni xin’wana lexi Yohane a xi voneke endzhaku ka nkarhi, u vule leswi hi vafumi lava: “Va ta va vaprista va Xikwembu ni va Kreste, naswona va ta va tihosi swin’we na yena ku ringana malembe wolawo ya 1 000.” (Nhlav. 20:6) Vona swin’we na Kreste va vumba vaprista va vuhosi lava nga ta katekisa vanhu hinkwavo.
15, 16. Hi yihi mikateko leyi vaprista va vuhosi va nga ta yi tisela vanhu?
15 Hi yihi mikateko leyi lava 144 000 va nga ta yi tisela vanhu lava nga ta va va ri laha misaveni? Nhlavutelo ndzima 21 yi va hlamusela tanihi muti wa le tilweni, Yerusalema Lowuntshwa, lowu vuriwaka “nsati wa Xinyimpfana.” (Nhlav. 21:9) Tindzimana 2 ku ya eka 4 ti ri: “Ndzi vona ni muti wo kwetsima, Yerusalema Lowuntshwa, wu xika hi le tilweni wu huma eka Xikwembu, wu lunghisiwe wonge i mutekiwa a tisasekisele nuna wakwe. Kutani ndzi twa rito lerikulu ri huma exiluvelweni ri ku: ‘Waswivo! Ntsonga wa Xikwembu wu le vanhwini, xi ta tshama na vona, naswona vona va ta va vanhu va xona. Xikwembu hi xiviri xi ta va na vona. Kutani xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.’” Mawaku mikateko yonghasi! Ku herisiwa ka rifu swi ta vula leswaku a ku nge he vi na mihloti, ku kolola, xirilo ni xitlhavi. Swi ta vula leswaku vanhu va ta va va hetisekile, va vuyelelane hi ku helela ni Xikwembu.
16 Nhlavutelo 22:1, 2 yi hi byela hi mikateko leyi engetelekeke leyi vaprista lava va vuhosi va nga ta yi tisa. Yi ri: “Yi ndzi komba nambu wa mati ya vutomi, lowu tengeke ku fana ni kristala, wu khuluka wu huma exiluvelweni xa Xikwembu ni xa Xinyimpfana wu ya ehansi exikarhi ka ndlela ya [Yerusalema Lowuntshwa] yo anama. Haleno ka nambu ni hala ntsungeni ka wona a ku ri ni mirhi ya vutomi leyi humesaka mixaka ya mihandzu ya 12, leyi vekaka mihandzu ya yona n’hweti yin’wana ni yin’wana. Naswona matluka ya mirhi a ma ri ya ku hanyisa matiko.” “Matiko,” kumbe mintlawa ya mindyangu ya vanhu, yi ta tshunguriwa hi ku helela eka ku nga hetiseki loku yi ku kumeke eka Adamu hi ku tirhisa malunghiselelo lawa yo fanekisela. Hakunene, ‘swilo swo sungula swi ta va swi hundzile.’
VAPRISTA VA VUHOSI VA HETA NTIRHO WA VONA
17. Vaprista va vuhosi va ta va va endle yini loko malembe ya gidi ma hela?
17 Loko malembe ya gidi ma hela, vaprista va vuhosi va ta va va pfune vanhu lava nga ta va va ri laha misaveni leswaku va va lava hetisekeke. Endzhaku ka sweswo, tanihi Muprista Lonkulu tlhelo Hosi, Kreste u ta nyiketa vanhu lava hetisekeke eka Yehovha. (Hlaya 1 Vakorinto 15:22-26.) Vaprista va vuhosi va ta va va hete ntirho wa vona.
18. Endzhaku ka loko vaprista va vuhosi va hete ntirho wa vona, hi wihi ntirho lowu Yehovha a nga ta va nyika wona?
18 Yehovha u ta va tirhisa njhani vaprista va vuhosi endzhaku ka sweswo? Nhlavutelo 22:5 yi vula leswaku “[va] ta va tihosi hi masiku ni masiku.” Va ta fuma vamani? Bibele a yi hlamuseli. Kambe va ta hambeta va va ni xikhundlha lexi tlakukeke hilaha ku nga heriki eswikongomelweni swa Yehovha hileswi va nga fiki ni leswi va nga ni ntokoto wo pfuna vanhu lava nga hetisekangiki.
19. I yini leswi lava nga ta ya eXitsundzuxweni va nga ta tsundzuxiwa swona?
19 Loko hi ta hlengeletana leswaku hi tsundzuka Xitsundzuxo xa rifu ra Yesu hi Ravumune, April 5, 2012, hi ta tsundzuxiwa tidyondzo leti ta Bibele. Masalela ya Vakreste lava totiweke lava ha riki laha misaveni, va ta dya swifanekiselo swa xinkwa lexi nga riki na comela ni vhinyo yo tshwuka leswaku va kombisa leswaku va vumba xiphemu xa ntwanano lowuntshwa. Swifanekiselo sweswo swa xitlhavelo xa Kreste swi ta va tsundzuxa hi malunghelo ni vutihlamuleri lebyikulu lebyi va nga na byona eka xikongomelo lexi nga heriki xa Xikwembu. Onge hinkwerhu ka hina hi nga ya exitsundzuxweni leswaku hi kombisa ku tlangela ka hina lunghiselelo ra Yehovha Xikwembu ra vaprista va vuhosi lava nga ta katekisa vanhu hinkwavo!
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]
Vaprista va vuhosi va ta tisela vanhu mikateko leyi nga heriki
