Swivutiso Swa Vahlayi

Xana mukhuva wo hlalela swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu wu nga nyanya ngopfu lerova Mukreste a susiwa evandlheni ra Vukreste hikwalaho ka wona?

▪ Ina. Hi yona mhaka leyi swi nga swa nkoka leswaku hi swi papalata hi ku helela swifaniso hinkwaswo leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu, ku nga khathariseki leswaku hi leswi nga eka timagazini, tifilimi, tivhidiyo ni le ka Internet.

Swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu swi kumeka kun’wana ni kun’wana emisaveni. Internet yi endla leswaku swifaniso sweswo swi kumeka hi ku olova swinene naswona yi endle leswaku nhlayo ya vanhu lava godzomberiweke hi swona yi tlakuka swinene. Vanhu van’wana lavakulu ni lavatsongo va tikume va nghene hi xihoxo eka ti-Web site leti nga ni swifaniso sweswo. Kasi van’wanyana va fambe va swi lava handle ko chava hikwalaho ka leswi va swi tivaka leswaku va nga hlaya ha swona kumbe ku swi hlalela exihundleni va ri emakaya ya vona kumbe etihofisini. Ha yini Vakreste va fanele va yi xalamukela mhaka leyi?

Hi kuma xivangelo-nkulu eka xilemukiso xa Yesu lexi nge: “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.” (Mat. 5:28) Entiyisweni, swi lulamile ku va vatekani va hlanganyela timhaka ta masangu hi ndlela leyi tolovelekeke naswona sweswo swi va tisela ntsako lowukulu. (Swiv. 5:15-19; 1 Kor. 7:2-5) Kambe xexo a hi xona xikongomelo xa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu. Ematshan’weni ya sweswo, swifaniso sweswo swi kombisa timhaka ta masangu leti nga riki enawini leti pfuxaka mianakanyo leyi thyakeke leyi Yesu a hi lemukiseke leswaku hi yi papalata. Swi le rivaleni leswaku ku hlaya kumbe ku hlalela swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu swi lwisana ni nawu wa Xikwembu lowu nge: “Hikokwalaho, dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu,  ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa, ku nga ku gandzela swifaniso swa hava.”—Kol. 3:5.

Ku vuriwa yini loko Mukreste a hlalele swifaniso sweswo kan’we kumbe kambirhi? Mhaka yakwe yi nga fanisiwa ni xiyimo lexi nga ni khombo lexi mupisalema Asafa a tshameke a tikuma a ri eka xona. U te: “Loko ku ri mina, a ku sele katsongo milenge ya mina yi hambuka, ku sele katsongo milenge ya mina yi rhetemuka.” Xana Mukreste a nga va ni ripfalo leri baseke ni ku rhula ni Xikwembu loko a hlalela vavanuna kumbe vavasati lava nga ambalangiki kumbe wanuna ni wansati lava endlaka vumbhisa? Nikatsongo, hikuva na Asafa a nga vanga na kona ku rhula. U te: “Ndzi weriwe hi khombo siku hinkwaro, naswona ndzi tshinyiwa mixo wun’wana ni wun’wana.”—Ps. 73:2, 14.

Mukreste loyi a godzomberiweke hi mukhuva wolowo wo biha u fanele a wu tshika kutani a lava mpfuno hi tlhelo ra moya. Mpfuno wolowo a nga wu kuma evandlheni. Bibele yi ri: “Hambiloko munhu a teka goza leri hoxeke a nga si swi lemuka, n’wina lava nga ni timfanelo ta moya ringetani ku ololoxa munhu wo tano hi moya wo rhula, mi ri karhi mi tiveka tihlo hinkwenu.” (Gal. 6:1) Nkulu un’we kumbe vambirhi va nga n’wi nyika mpfuno lowu a wu lavaka, ku katsa ni ‘swikhongelo swa ripfumelo leswi nga hanyisaka munhu loyi a nga pfukangiki kahle naswona swidyoho swakwe swi nga rivaleriwa.’ (Yak. 5:13-15) Lava kombeleke mpfuno leswaku va susa xivati xa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu va swi vonile leswaku ku tshinela eka Xikwembu swi ve swinene eka vona, hilaha swi veke hakona eka Asafa.—Ps. 73:28.

Hambiswiritano, muapostola Pawulo u vule leswaku van’wana lava dyoheke a va hundzukanga “ethyakeni ra vona ni le vumbhiseni ni le ku tikhomeni ko biha.” * (2 Kor. 12:21) Malunghana ni rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va ‘thyaka’ eka ndzimana leyi, Profesa Marvin R. Vincent u tsale leswaku ri “vula swilo leswi nga tengangiki swa manyala.” Mhaka leyi vavaka hileswaku swifaniso swin’wana leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu swi kombisa manyala lama nyenyetsaka ngopfu ku tlula swifaniso swa vanhu lava nga ambalangiki kumbe swa wanuna ni wansati lava endlaka vumbhisa. Ku ni swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu swa manyala lama nyenyetsaka leswi katsaka vusodoma (vuxaka bya rimbewu exikarhi ka vanhu va rimbewu leri fanaka), vuxaka bya rimbewu lebyi endliwaka hi ntlawa wa vanhu, ku etlela ni xiharhi, swifaniso swa vuxaka bya rimbewu ni vana, ku pfinyiwa hi ntlawa wa vanhu, ku khomiwa ka vavasati hi lunya, ku endla vuxaka bya rimbewu ni munhu loyi a boheleriweke kumbe ku n’wi xanisa hi xikongomelo xo titsakisa. Vanhu van’wana va le nkarhini wa Pawulo lava a va “ri emunyameni hi mianakanyo” a va “[heleriwe] hi ntlhaveko hinkwawo wa ku tikhoma lokunene naswona [a] va tinyiketele eku tikhomeni ko biha leswaku va endla thyaka hinkwaro hi makwanga.”—Efe. 4:18, 19.

Pawulo u tlhele a vulavula hi “thyaka” eka Vagalatiya 5:19. Mutivi un’wana wa Munghezi u vule leswaku rito rero “ri nga ha [vula] ngopfu-ngopfu ku navela hinkwako loku nga riki ka ntumbuluko.” Xana u kona Mukreste loyi a nga kanetaka leswaku mixaka ya swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu loku nyenyetsaka ni loku khomisaka tingana loku boxiweke laha henhla, i ku “navela loku nga riki ka ntumbuluko” nileswaku i manyala? Eka Vagalatiya 5:19-21, Pawulo u gimete hi ku vula leswaku “lava hanyaka hi swilo swo tano a va nge dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.” Hikokwalaho, loko munhu se a nghene hi nhloko eka mukhuva wo hlalela swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu leswi nyenyetsaka ni leswi khomisaka tingana, kumbexana ku ringana nkarhi wo leha naswona a nga hundzuki kutani a swi tshika, a nge hambeti a va xirho xa vandlha ra Vukreste. U fanele a susiwa evandlheni leswaku ri sirheleriwa naswona ri tshama ri basile.—1 Kor. 5:5, 11.

Swa khutaza ku tiva leswaku van’wana lava tshameke va nghena hi nhloko eka mukhuva wo hlalela swifaniso swo hambana-hambana leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu loku nyenyetsaka, va ye eka vakulu naswona va kume mpfuno lowu a va wu lava leswaku va swi tshika. Yesu u kombele Vakreste va le mutini wa khale wa Sarda a ku: ‘Tiyisani swilo leswi saleke leswi a swi lunghekele ku fa, hambetani mi anakanya leswi mi swi amukeleke ni leswi mi swi tweke, mi tama mi swi hlayisa, naswona mi hundzuka. Hakunene, loko mi nga pfuki, mi nge wu tivi nikatsongo nkarhi lowu ndzi taka ha wona.’ (Nhlav. 3:2, 3) Swa koteka ku hundzuka ni ku phuriwa endzilweni hi ndlela yo fanekisela.—Yudha 22, 23.

Kambe swa antswa leswaku un’wana ni un’wana wa hina a tiyimisela ku nga tshineli nikatsongo endhawini yoleyo leyi nga ni khombo. Entiyisweni, hi fanele hi tiyimisela hi ku helela ku papalata swifaniso hinkwaswo leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 30]

Mukreste loyi a godzomberiweke hi swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu u fanele a swi tshika kutani a lava mpfuno eka vakulu