“Tivoneleni Eka Comela Xa Vafarisi”

Yesu u lemukise vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tivoneleni eka comela xa Vafarisi, ku nga vukanganyisi.” (Luka 12:1) Marito man’wana ya Yesu lama yelanaka ni lawa ma swi veka erivaleni leswaku a a sola “dyondzo” ya Vafarisi.—Mat. 16:12.

Minkarhi yin’wana Bibele yi tirhisa rito leri nge “comela” tanihi nchumu lowu fanekisela vukanganyisi. A swi kanakanisi leswaku tidyondzo ni langutelo ra Vafarisi a swi ri ni nkucetelo wo biha eka vayingiseri va vona. Ha yini dyondzo ya Vafarisi a yi ri ni khombo?

1 Vafarisi a va tikukumuxa hileswi a va tivona va lulamile naswona a va va langutela ehansi vanhu lava tolovelekeke.

Yesu u vulavule hi moya wolowo wa ku tivona va lulamile eka xin’wana xa swifaniso swakwe. U te: “Mufarisi a yima, a sungula ku khongela hi mbilu a vula swilo leswi, a ku, ‘Xikwembu xanga, ndza ku nkhensa hikuva a ndzi fani ni vanhu lavan’wana, vadyeleri, lava nga lulamangiki, vaoswi, kumbe hambi ku ri muluvisi loyi. Ndzi titsona swakudya kambirhi hi vhiki, ndzi nyikela vukhume bya swilo hinkwaswo leswi ndzi swi kumaka.’ Kambe muluvisi loyi a a yime ekule, a a nga swi rhandzi hambi ku tlakusela mahlo yakwe etilweni, kambe a a tshamela ku tiba xifuva xa yena, a ku, ‘Xikwembu xanga, vana ni nsovo eka mina ndzi nga mudyohi.’”—Luka 18:11-13.

Yesu u bumabumele ku titsongahata ka muluvisi yoloye a ku: “Ndza mi byela, Wanuna loyi u rhelele ekaya rakwe a vuriwe la lulameke ku tlula [Mufarisi]; hikuva un’wana ni un’wana loyi a titlakusaka u ta tsongahatiwa, kambe loyi a titsongahataka u ta tlakusiwa.” (Luka 18:14) Hambileswi valuvisi a va dume hi ku nga tshembeki, Yesu a a lava ku pfuna van’wana va vona lava va n’wi yingiseke. Valuvisi van’wana vambirhi, ku nga Matewu na Zakiya, va ve valandzeri vakwe.

Hi fanele hi endla yini loko hi tibyela leswaku ha antswa ku tlula vanhu van’wana hikwalaho ka vuswikoti lebyi Xikwembu xi hi nyikeke byona kumbe malunghelo lawa hi nga na wona kumbe hikwalaho ka leswi van’wana va tsandzeka ku endla swilo swin’wana ni leswi va tsaneke? Hi fanele hi hatla hi yi bakanyela ekule miehleketo yo tano hikuva Matsalwa ma ri: “Rirhandzu ra tiyisela, naswona ri ni tintswalo; rirhandzu a ri na mavondzo, a ri tinyungubyisi, a ri tikurisi; rirhandzu a ri hanyi hi ndlela yo soleka, a ri tilaveri leswi nga swa rona ntsena, a ri na ximbilwa-mbilwana; rirhandzu a ri na xiveketela xa leswo biha; rirhandzu a ri tsakeli ku homboloka, kambe ri tsakisiwa hi ntiyiso.”—1 Kor. 13:4-6, Bibele—Mahungu Lamanene.

Hi fanele hi va ni langutelo leri muapostola Pawulo a a ri na rona. Endzhaku ko vula leswaku “Kreste Yesu u tile emisaveni leswaku a ta ponisa vadyohi,” u tlhele a ku: “Eka vona ndzi le mahlweni.”—1 Tim. 1:15.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndza pfumela leswaku ndzi mudyohi nileswaku ku ponisiwa ka mina ku titshege hi musa lowu nga faneriwiki wa Yehovha? Kumbe, xana ndzi tivona ndzi tlakukile eka van’wana hileswi ndzi nga ni malembe yo tala ndzi ri karhi ndzi tirhela Yehovha hi ku tshembeka, hileswi ndzi nga ni malunghelo yo karhi enhlengeletanweni yakwe kumbe hikwalaho ka vuswikoti lebyi ndzi nga na byona?

  2 Vafarisi a va lava ku tsakisa van’wana hi ku tiendla vo lulama exikarhi ka vanhu. A va tilavela swikhundlha ni ku vitaniwa hi swithopo leswi va tlakusaka.

Kambe Yesu u nyikele xilemukiso lexi: “Mintirho hinkwayo leyi va yi endlaka va yi endlela ku voniwa hi vanhu; hikuva va anamisa swibokisana leswi nga ni matsalwa va swi vehela swi va swisirhelelo, ivi va kurisa madziva ya tinguvu ta vona. Va rhandza tindhawu leti hlawulekeke ngopfu eswilalelweni ni switshamo swa le mahlweni emasinagogeni, ni ku xewetiwa etindhawini ta ku xavisela ni ku vuriwa Rabi hi vanhu.” (Mat. 23:5-7) Xiya ndlela leyi langutelo ra vona a ri hambane ha yona ni ra Yesu. Hambileswi Yesu a a ri N’wana wa Xikwembu loyi a hetisekeke, a a titsongahata. Loko wanuna un’wana a n’wi vule “lonene,” yena u te: “Ha yini u vula leswaku ndzi lonene? Munhu lonene a nga kona, handle ka un’we, ku nga Xikwembu.” (Mar. 10:18) Siku rin’wana Yesu u hlambise vadyondzisiwa vakwe milenge, hi ku endla tano a a va vekela xikombiso lexinene xo titsongahata.—Yoh. 13:1-15.

Mukreste wa ntiyiso u fanele a tirhela vapfumeri-kulobye. (Gal. 5:13) Vamakwerhu lava lavaka ku va valanguteri evandlheni hi vona ngopfu-ngopfu va faneleke va tirhela van’wana. Swi kahle ku navela ku “fikelela ntirho wa ku va mulanguteri,” kambe ku navela koloko ku fanele ku susumetiwa hi ku lava ku pfuna van’wana. “Ntirho” lowu a hi xikhundlha kumbe vulawuri. Lava va tirhaka tanihi valanguteri va fanele va va ni “mbilu yo titsongahata,” ku fana na Yesu.—1 Tim. 3:1, 6; Mat. 11:29.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndzi ni mboyamelo wo rhandza vanhu lava nga ni malunghelo evandlheni hileswi kumbexana ndzi lavaka ku va ni ndhuma kumbe ku nyikiwa malunghelo lama engetelekeke? Xana ndzi rhandza ngopfu ku endla swiyenge swa ntirho wa Xikwembu leswi tikombaka onge swi ndzi endla ndzi va ni ndhuma kumbe ndzi xiximiwa? Xana ndzi ringeta ku voniwa hi vanhu van’wana?

  3 Milawu ni mindhavuko ya Vafarisi a yi endla leswaku vanhu lava tolovelekeke swi va tikela ku yingisa Nawu.

Nawu wa Muxe a wu ri ni milawu leyi a yi hlamusela Vaisrayele ndlela yo gandzela Yehovha. Hambiswiritano, milawu yoleyo a yi nga hlamuseli vuxokoxoko hinkwabyo. Hi xikombiso, Nawu a wu yirisa ku tirha hi Savata, kambe a wu boxanga hi ku kongoma leswaku hi wihi ntirho lowu a wu fanele wu endliwa ni lowu a wu nga fanelanga wu endliwa. (Eks. 20:10) Vafarisi a va lava ku engetela swilo swo tano leswi Nawu a wu nga swi boxanga hi ku veka milawu, mindhavuko ni ku nyikela tinhlamuselo ta vona. Hambileswi Yesu a nga yi yingisangiki milawu leyi nga sekeriwangiki helo ya Vafarisi, u wu yingisile Nawu wa Muxe. (Mat. 5:17, 18; 23:23) A a swi twisisa kahle leswi Nawu a wu vula swona nileswaku vanhu a va fanele va kombisiwa tintswalo ni ntwela-vusiwana. A a va anakanyela valandzeri vakwe hambiloko va endla swihoxo. Hi xikombiso, hambileswi a khutazeke vaapostola vakwe leswaku va xalamuka nileswaku va tshama va rindzile hi vusiku lebyi a khomiweke ha byona, va etlerile minkarhi yo tala. Nilokoswiritano, hi musa u va byele a ku: “Ina, moya wu ni mapfundza, kambe nyama yi tsanile.”—Mar. 14:34-42.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndzi lava ku vekela van’wana milawu leyi nga sekeriwangiki helo ni leyi tshikelelaka kumbe ndzi lava leswaku ku tirhisiwa mavonelo ya mina? Xana ndza va anakanyela van’wana malunghana ni leswi ndzi swi languteleke eka vona?

Anakanyisisa hi ndlela leyi tidyondzo ta Yesu a ti hambane ha yona ni ta Vafarisi. Xana ti kona tindlela leti u nga antswisaka langutelo ra wena ha tona? Loko swi ri tano, ha yini u nga tiyimiseli ku endla mindzulamiso yoleyo?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Vafarisi a va vehela swibokisana leswi nga ni matsalwa.—Mat. 23:2, 5

[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]

Ku hambana ni Vafarisi lava a va tikukumuxa, vakulu lava titsongahataka va tirhela van’wana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Xana wa va anakanyela van’wana malunghana ni leswi u swi languteleke eka vona hilaha Yesu a endleke hakona?