1, 2. I maxangu wahi lawa vanhu vo tala va langutaneke na wona, kambe malandza ya Xikwembu ma tiyimisele ku endla yini?

HI HANYA enkarhini wa maxangu. Misava yi hlaseriwa hi timhangu to hambana-hambana. Ku tsekatseka ka misava, ti-tsunami, mindzilo, tindhambhi, tivholkheno, swidzedze ni swihuhuri swi xanise vanhu swinene. Ku engetela kwalaho, swiphiqo swa mindyangu ni swiphiqo swa munhu hi yexe swi vange ku chava ni nhlomulo. I ntiyiso leswaku “nkarhi ni xiendlakalo lexi nga languteriwangiki” swa hi wela hinkwerhu.—Ekl. 9:11.

² Malandza ya Xikwembu hinkwawo ma tiyiselele swiyimo sweswo swo tika hinkwaswo. Nilokoswiritano, hi lava ku tilunghiselela ku langutana ni swiyimo swin’wana ni swin’wana swo tika leswi hi nga ha langutanaka na swona enkarhini lowu taka tanihi leswi mafambiselo lawa ma tshinelaka emakumu ya wona. Hi nga swi tiyisela njhani swiphiqo leswi naswona hi nga heli matimba? I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi langutana ni maxangu ya namuntlha hi xivindzi?

3. Hilaha swi kombisiweke hakona eka Varhoma 15:4, hi nga chaveleleka njhani loko hi langutane ni swiyimo swo tika swinene?

³ Hambileswi swiyimo swo tika swi khumbaka vanhu vo tala ku tlula rini na rini, swiphiqo leswikulu a hi swintshwa eka vanhu. A hi xiyeni leswaku hi nga dyondza yini eka man’wana ya malandza ya Xikwembu lawa enkarhini lowu hundzeke ma kombiseke xivindzi loko ma ri eswiyin’weni swo tika.—Rhom. 15:4.

4. I maxangu wahi lawa Davhida a ma tiyiseleleke naswona i yini leswi n’wi pfuneke?

⁴ Anakanya hi Davhida. Eka swin’wana swa swilo leswi a langutaneke na swona, a a fanele ku tiyisela vukarhi bya hosi, ku hlaseriwa hi valala, ku tekiwa ka vasati va yena hi valala, ku xengiwa hi van’wana eka vuthu ra yena ni van’wana eka vandyangu wa yena ni hi vanghana va yena naswona minkarhi  yin’wana a a titwa a tshikilelekile swinene. (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Ps. 38:4-8) Rungula ra le Bibeleni ra vutomi bya Davhida ri ku kombisa erivaleni ku tshikileleka loku maxangu lawa ma n’wi vangeleke kona. Hambiswiritano, a ma ri tsanisanga ripfumelo ra yena. Entiyisweni, u te: “Yehovha i khokholo ra vutomi bya mina. Xana ndzi ta chava mani?”—Ps. 27:1; hlaya Pisalema 27:5, 10.

5. I yini leswi pfuneke Abrahama na Sara leswaku va langutana ni swiyimo swo tika?

⁵ Abrahama na Sara va hete malembe yo tala va tshama ematendeni tanihi valuveri ematikweni lawa a va nga ma tivi. Vutomi a byi pfa byi va tikela. Hi xikombiso, va xanisekile hikwalaho ka ndlala ni ku va ekhombyeni hikwalaho ka matiko lawa a ma va rhendzerile, kambe a va ri ni xivindzi naswona va tiyiselele swilo leswi hinkwaswo. (Gen. 12:10; 14:14-16) I yini leswi va pfuneke leswaku va tiyisela? Rito ra Xikwembu ri hi byela leswaku Abrahama “a a rindzele muti lowu nga ni masungulo lama tiyeke, muti lowu muaki ni muendli wa wona ku nga Xikwembu.” (Hev. 11:8-10) Abrahama na Sara a va swi pfumelelanga swiyimo swo tika leswaku swi va tekela ntsako, minkarhi hinkwayo a va tsundzuka leswi Xikwembu xi va tshembiseke swona.

6. Hi nga n’wi tekelela njhani Yobo?

⁶ Yobo u xaniseke swinene. Anakanya leswaku u titwe njhani loko swilo hinkwaswo evuton’wini bya yena swi nga fambi kahle. (Yobo 3:3, 11) Lexi nyanyiseke timhaka, a a nga swi twisisi hi ku helela leswaku ha yini swilo leswi hinkwaswo swi humelela eka yena. Kambe, a nga lan’wanga. U hlayise vutshembeki bya yena ni ripfumelo ra yena eka Xikwembu. (Hlaya Yobo 27:5.) I xikombiso lexinene lexi hi faneleke hi xi tekelela.

7. Pawulo u langutane na yini loko a tirhela Xikwembu naswona i yini lexi n’wi nyikeke xivindzi xo ya emahlweni?

⁷ Nakambe, anakanya hi xikombiso xa muapostola Pawulo. U langutane ni ‘makhombo emutini, emananga ni le lwandle.’ U vulavula hi ‘ndlala ni torha, xirhami ni ku swela.’ Pawulo u tlhela a boxa leswaku u hete ‘vusiku byin’we ni siku rin’we endzeni-ndzeni ka lwandle,’ kumbexana hileswi a a ri eka xikepe lexi tshovekeke kutani xi mbombomela. (2 Kor. 11:23-27) Hambiloko vutomi bya yena byi ri ekhombyeni u ve ni langutelo lerinene, nkarhi wun’wana endzhaku ka loko a langutane ni ku dlayiwa hileswi a a tirhela Xikwembu, u te: “Leswi swi endleke hi xikongomelo xa leswaku hi nga titshembi, kambe hi tshemba Xikwembu lexi pfuxaka lava feke. Xi hi ponisile eka nchumu lowukulu ngopfu wo tanihi rifu naswona xi ta hi ponisa.” (2 Kor. 1:8-10) A hi vanhu vo tala lava langutaneke ni swiyimo swo tika ku fana na Pawulo. Kambe minkarhi yin’wana vo tala va hina va titwe hi ndlela leyi a titweke ha yona, kutani xikombiso xa yena xo va ni xivindzi xi nga hi chavelela na hina.

8. Swiphiqo swa namuntlha swi nga hi khumba njhani? Kombisa.

⁸ Emisaveni ya namuntlha leyi teleke hi timhangu, swiphiqo ni ku tshikileleka, vo tala va titwa onge swiphiqo swa vona i swikulu ngopfu. Hambi ku ri Vakreste van’wana va titwe hi ndlela yoleyo. Lani, * loyi yena ni nuna wa yena a va tiphina hi ntirho wa nkarhi hinkwawo eAustralia, u vula leswaku loko a twa leswaku u khomiwe hi vuvabyi bya khensa ya mavele, a a karhatekile swinene. U ri: “Vutshunguri bya kona a byi ndzi vabyisa swinene naswona a ndzi titwa ndzi nga pfuni nchumu.” Ku engetela eka sweswo hinkwaswo, a a fanele a khathalela nuna wa yena loyi a a endliwe vuhandzuri bya longo. Loko hi tikuma hi ri eka xiyimo xo fana ni xexo, hi nga endla yini?

9, 10. (a) I yini leswi hi nga fanelangiki hi pfumelela Sathana leswaku a swi endla? (b) I langutelo rihi leri nga hi pfunaka leswaku hi tiyisela maxangu lama boxiweke eka Mintirho 14:22?

⁹ Hi fanele hi tsundzuka leswaku Sathana u ringeta ku tsanisa ripfumelo ra hina ni ku hi tekela ntsako lowu hi nga na wona hi ku tirhisa maxangu. Kambe, a hi fanelanga hi n’wi pfumelela leswaku a endla tano. Swivuriso 24:10 yi ri: “Xana u tikombise u hele matimba hi siku ra maxangu?  Matimba ya wena ma ta va matsongo.” Loko hi anakanyisisa hi swikombiso leswi nga eBibeleni, swo fana ni leswi se hi buleke ha swona, swi ta hi pfuna leswaku hi va ni xivindzi loko hi langutana ni maxangu.

¹⁰ Nakambe i swinene ku tsundzuka leswaku a hi nge swi herisi swiphiqo hinkwaswo. Entiyisweni, hi fanele hi langutela leswaku swi ta hi humelela. (2 Tim. 3:12) Mintirho 14:22 yi ri: “Hi fanele ku nghena emfun’weni wa Xikwembu hi mahlomulo yo tala.” Ematshan’weni yo hela matimba, ha yini u nga teki swiphiqo swoleswo tanihi lunghelo ro va u kombisa xivindzi lexi sekeriweke eka ripfumelo leri u nga na rona eka matimba ya Xikwembu yo ku pfuna?

11. Loko hi nga lavi leswaku swilo swo biha swi hi heta matimba, hi fanele hi endla yini?

¹¹ Hi fanele hi hambeta hi anakanya hi swilo leswinene evuton’wini bya hina. Rito ra Xikwembu ri ri: “Mbilu leyi tsakeke yi endla leswaku mombo wu languteka wu tsakile, kambe moya wa tshoveka hikwalaho ka ku vava ka mbilu.” (Swiv. 15:13) Madokodela ma swi tiva leswaku lexi xi nga pfunaka muvabyi leswaku a antswa hiloko a ehleketa leswaku u ta antswa. Hakanyingi, loko munhu a nwa maphilisi lama nga tshunguliki nchumu kambe a tshemba leswaku maphilisi wolawo ma ta n’wi pfuna, u ta titwa a antswa. Kambe loko munhu la vabyaka a ehleketa leswaku maphilisi lawa a ma nwaka ma n’wi vabyisa, a nge antswi. Xikombiso lexi, xi kombisa leswaku loko minkarhi hinkwayo hi ehleketa hi swilo leswi hi nga ta ka hi nga swi cinci, swi ta hi heta matimba. Kasi hi hala tlhelo, Yehovha u hi nyika mpfuno wa xiviri. Hambi ku ri hi minkarhi ya timhangu, u hi nyika mpfuno wa xiviri hi xikhutazo lexi hi xi kumaka eRitweni ra yena, nseketelo lowu humaka eka vamakwerhu va xinuna ni va xisati ni matimba lama humaka eka moya wa yena lowo kwetsima. Loko hi anakanyisisa hi swilo leswi swi ta endla leswaku hi tsaka. Ematshan’weni yo anakanyisisa hi swilo swo biha evuton’wini bya wena, endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tiyisela xiphiqo xin’wana ni xin’wana naswona u anakanyisisa hi swilo leswinene leswi u nga na swona.—Swiv. 17:22.

12, 13. (a) I yini leswi pfuneke malandza ya Xikwembu leswaku ma tiyisela loko ma hlaseriwe hi timhangu? Kombisa. (b) Timhangu ti endla hi vona leswaku i yini lexi nga xa nkoka swinene evuton’wini?

¹² Eminkarhini ya sweswinyana, matiko man’wana ma hlaseriwe hi timhangu letikulu. Hi nga dyondza swo karhi eka ndlela leyi vamakwerhu va tiyiseleke ha yona eka swiyimo leswi. Leswi a swi vuli leswaku a swi va olovela. Eku sunguleni ka 2010, ku tsekatseka lokukulu ka misava ni tsunami leswi veke kona le Chile swi onhe makaya yo tala ya vamakwerhu ni swilo swa vona, van’wana va lahlekeriwe ni hi mintirho ya vona. Kambe hambi va ri eka swiyimo leswi, vamakwerhu va hambete va hiseka entirhweni wa Yehovha. Samuel, loyi kaya ra yena ri onhiweke hi ku helela, u te: “Hambi ku ri hi nkarhi lowu wa swiyimo swo tika, mina ni nsati wa mina a hi tshikanga ku ya eminhlanganweni ni ku chumayela. Ndza tshemba leswaku ku endla swilo leswi swi hi pfunile leswaku hi nga heleriwi hi ntshembo.” Vona swin’we ni vamakwerhu van’wana vo tala va xinuna ni va xisati a va pfumelanga leswaku mhangu leyi yi va heta matimba kambe va hambete va tirhela Yehovha hi ku hiseka.

¹³ Hi September 2009, mpfula ya matimba yi endle leswaku ku va ni ndhambi exiphen’wini lexikulu xa doroba ra Manila, le Philippines. Wanuna la nga xigwili loyi a lahlekeriweke hi swilo swo tala u te: “Ndhambi yi hlasele un’wana ni un’wana, yi endla leswaku swigwili ni swisiwana swi langutana ni swiyimo swo tika swi tlhela swi xaniseka.” Leswi swi hi tsundzuxa ndzayo ya Yesu ya vutlhari leyi nge: “Tihlayiseleni xuma etilweni, laha nsumba ni nkurhe swi nga dyiki kona, ni laha makhamba ma nga tshoviki kona ma yiva.” (Mat. 6:20) Swilo leswi vonakaka swi hela hi ku hatlisa, hikwalaho vanhu lava va swi rhangisaka evuton’wini bya vona hakanyingi va tshoveka timbilu. I vutlhari ku rhangisa Yehovha evuton’wini bya hina hikuva hi ta hambeta hi va vanghana va Yena ku nga khathariseki leswaku hi humeleriwa hi yini.—Hlaya Vaheveru 13:5, 6.

14. Hi swihi swivangelo leswi hi nga na swona swo va hi kombisa xivindzi?

¹⁴ Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe leswaku ku ta va ni swiphiqo hi nkarhi wa vukona bya yena, kambe u te: “Mi nga chavisiwi.” (Luka 21:9) Hi ni swivangelo leswinene swo va hi kombisa xivindzi hikuva Yesu Kreste Hosi ya hina na Yehovha, Muvumbi wa vuako hinkwabyo va hi pfuna. Pawulo u khutaze Timotiya a ku: “Xikwembu a xi hi nyikanga moya wa vutoya, kambe xi hi nyike moya wa matimba, ni wa rirhandzu ni wa mianakanyo yo hluteka.”—2 Tim. 1:7.

15. Malandza man’wana ya Xikwembu ma vule yini hi ntshembo wa wona eka xona naswona hi nga va ni xivindzi lexi fanaka hi ndlela yihi?

¹⁵ Bibele yi hi byela hi leswi malandza man’wana ya Xikwembu ma swi vuleke ku kombisa ndlela leyi ma xi tshembaka ha yona. Davhida u te: “Yehovha i ntamu wa mina ni xitlhangu xa mina. Mbilu ya mina yi tshembe yena, ndzi pfuniwile, leswaku mbilu ya mina yi khana.” (Ps. 28:7) Pawulo u te: “Eka swilo leswi hinkwaswo, hi hlula hi ku helela hikwalaho ka loyi a hi rhandzeke.” (Rhom. 8:37) Hilaha ku fanaka, leswi Yesu a a swi tiva leswaku ku nga ri khale u ta khomiwa kutani a dlayiwa, u vule swin’wana leswi kombisaka kahle leswaku a a ri ni vuxaka lebyi tiyeke ni Xikwembu, u te: “A ndzi swanga, hikuva Tatana u na mina.” (Yoh. 16:32) Xana malandza lawa ya Xikwembu ma kombise yini hi marito ya wona? Hinkwawo ma kombise leswaku ma tshemba Yehovha hi ku helela. Loko hi dyondza ku tshemba Xikwembu hi ndlela leyi fanaka, hi nga va ni xivindzi lexi hi xi lavaka eka xiyimo xin’wana ni xin’wana xo tika.—Hlaya Pisalema 46:1-3.

16. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi dyondza Rito ra Xikwembu?

¹⁶ Ku va ni xivindzi tanihi Mukreste a swi vuli ku titshemba. Ematshan’weni ya sweswo, xi kumiwa hi ku tiva Xikwembu ni ku titshega ha xona. Hi nga endla leswi hi ku dyondza Rito ra xona leri tsariweke ku nga Bibele. Makwerhu wa xisati loyi a nga ni ntshikilelo wa mianakanyo u hlamusela leswi n’wi pfuneke, u ri, “Ngopfu-ngopfu ndzi hlaya matsalwa lama chavelelaka hi ku phindha-phindha.” Xana ha wu landzela nkongomiso wa ku va ni vugandzeri bya ndyangu nkarhi na nkarhi? Loko hi endla swilo leswi swi ta hi pfuna leswaku hi va ni langutelo leri mupisalema a a ri na rona, loyi a nga te: “Ndzi wu rhandza swinene nawu wa wena! Ndzi anakanya ha wona siku hinkwaro.”—Ps. 119:97.

17. (a) Hi rihi lunghiselelo leri nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri ni xivindzi? (b) Nyika xikombiso xa ndlela leyi mhaka ya vutomi yo karhi leyi nga eka minkandziyiso ya hina yi ku pfuneke ha yona.

¹⁷ Nakambe hi ni minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni leyi nga ni rungula leri nga hi pfunaka leswaku hi tshemba Yehovha. Vamakwerhu vo tala va kume leswaku timhaka ta vutomi leti nga eka timagazini ta hina ta pfuna swinene. Makwerhu un’wana wa xisati wa le Asia loyi a karhatiwaka hi vuvabyi bya ku pfilunganyeka ka mianakanyo, a a tsakile loko a hlaya hi mhaka ya vutomi ya makwerhu un’wana loyi a a ri murhumiwa loyi a a khomiwe  hi vuvabyi lebyi fanaka. U tsale a ku: “Yi ndzi pfune leswaku ndzi twisisa xiphiqo xa mina naswona yi ndzi nyike ntshembo.”

18. Ha yini hi fanele hi khongela minkarhi hinkwayo hilaha swi nga kotekaka hakona?

¹⁸ Xikhongelo xi nga hi pfuna eka swiyimo hinkwaswo. Muapostola Pawulo u kandziyise nkoka wa xikhongelo loko a ku: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” (Filp. 4:6, 7) Xana hi khongela minkarhi hinkwayo hilaha swi nga kotekaka hakona leswaku hi kombela mpfuno wo tiyisela swiyimo swo tika? Alex, makwerhu wa le Britain loyi a nga ni nkarhi wo leha a ri ni ntshikilelo wa mianakanyo, u te: “Ku vulavula na Yehovha hi xikhongelo ni ku n’wi yingisela hi ku dyondza Rito ra yena swi ndzi pfune swinene.”

19. Ha yini swi ri swa nkoka ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste?

¹⁹ Ku va kona eminhlanganweni i lunghiselelo rin’wana ra nkoka leri nga hi pfunaka. Mupisalema u tsale a ku: “Moya-xiviri wa mina a wu navela ni ku hisekela swivava swa Yehovha.” (Ps. 84:2) Xana hi titwa hi ndlela leyi fanaka? Lani, loyi a boxiweke eku sunguleni, u hlamusela ndlela leyi a yi tekaka ha yona minhlangano ya Vukreste, u ri: “I swa nkoka swinene eka mina ku va kona eminhlanganweni hinkwayo. A ndzi swi tiva leswaku ndzi fanele ndzi va kona loko ndzi lava leswaku Yehovha a ndzi pfuna.”

20. Ku khomeka hi ntirho wo chumayela swi hi pfuna njhani?

²⁰ Nakambe hi kuma xivindzi hi ku tshama hi hisekela ntirho wo chumayela hi Mfumo. (1 Tim. 4:16) Makwerhu un’wana wa xisati wa le Australia loyi a langutaneke ni swiphiqo swo tala, u ri: “A ndzi nga swi lavi ku ya ensin’wini, kambe nkulu un’wana u ndzi rhambile leswaku ndzi famba na yena. Ndzi fambe na yena. Yehovha a a ri eku ndzi pfuneni; nkarhi wun’wana ni wun’wana loko ndzi vuya ensin’wini, a ndzi titwa ndzi tsakile swinene.” (Swiv. 16:20) Vo tala va kume leswaku loko va pfuna van’wana leswaku va va ni ripfumelo eka Yehovha, va tiyisa ripfumelo ra vona vini. Hi ku endla tano, va tshika ku anakanya hi swiphiqo swa vona kambe va hambeta va anakanya hi swilo swa nkoka swinene.—Filp. 1:10, 11.

21. Hi nga tiyiseka hi yini hambiloko hi ri ni swiphiqo?

²¹ Yehovha u endle malunghiselelo yo tala leswaku ma hi pfuna ku langutana ni maxangu ya namuntlha hi xivindzi. Loko hi ma tirhisa hinkwawo naswona hi anakanyisisa hi tlhela hi tekelela swikombiso leswinene swa malandza ya Xikwembu lama nga ni xivindzi, hi nga tiyiseka leswaku hi nga langutana ni swiphiqo hi ndlela leyinene. Hambileswi hi nga ha langutanaka ni swiphiqo swo tala tanihi leswi makumu ya mafambiselo lawa ma tshinelaka, hi nga ha titwa hilaha Pawulo a titweke hakona, loyi a nga te: “Ha tlatlalatiwa ehansi, kambe a hi lovisiwi. . . . A hi tshiki.” (2 Kor. 4:9, 16) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga langutana ni maxangu ya namuntlha hi xivindzi.—Hlaya 2 Vakorinto 4:17, 18.