KU RINGANA makume ya malembe, vavanuna ni vavasati emisaveni hinkwayo va tlangele va tlhela va vuyeriwa eka rungula leri sekeriweke eBibeleni leri nga eka Xihondzo xo Rindza. Hi July 2011, nkandziyiso wa vandlha wo sungula lowu olovisiweke wa magazini lowu wu humesiwe hi Xinghezi. Nkandziyiso wolowo wu te: “Nkandziyiso lowu lowuntshwa wu ta ringetiwa ku ringana lembe, naswona loko wu pfuna, wu ta hambeta wu kandziyisiwa.”

Sweswi, hi tsakela ku mi tivisa leswaku hi endle xiboho xa leswaku wu hambeta wu kandziyisiwa. Ku engetela kwalaho, hi ku famba ka nkarhi nkandziyiso lowu olovisiweke wa Xifurwa, Xiputukezi ni wa Xipaniya yi ta kumeka.

Endzhaku ko kuma nkandziyiso lowu olovisiweke, vo hlayanyana eDzongeni wa Pacific va te: “Sweswi vamakwerhu va xi twisisa kahle Xihondzo xo Rindza.” Papila rin’wana ri te: “Nkarhi lowu eku sunguleni a wu tirhiseriwa ku kamba tinhlamuselo ta marito ni ku hlamusela swiga swo karhi, sweswi wu tirhiseriwa ku twisisa matsalwa lama kombisiweke ni ndlela leyi ma fambisanaka ha yona ni dyondzo.”

Wansati un’wana la thwaseke ekholichi yin’wana ya le United States u ri: “Ndzi hete malembe ya 18 ndzi vulavula ni ku tsala ririmi leri ngo ehleketiwa kunene ra le xikolweni xa le henhla. A ndzi ri ni mukhuva wa ku vulavula ni ku anakanya hi ndlela leyi rharhanganeke swinene swi nga bohi. Ndzi swi xiyile leswaku ndzi fanele ndzi endla ku cinca lokukulu eka ndlela leyi ndzi anakanyaka ni ku vulavula ha yona.” Sweswi tanihi muevhangeli la humelelaka, wa tsala a ku: “Xihondzo xo Rindza lexi olovisiweke i mpfuno lowukulu. Ririmi leri tirhisiweke eka  xona ri ndzi pfune swinene ku xiya ndlela leyi ndzi nga vulavulaka ha yona hi ndlela yo olova.”

Makwerhu wa xisati wa le Nghilandhi loyi a khuvuriweke hi 1972 u tsarile malunghana ni Xihondzo xo Rindza lexi olovisiweke a ku: “Loko ndzi hlaya nkandziyiso wa xona wo sungula, ndzi titwe onge hiloko Yehovha a tshame etlhelo ka mina a ndzi vukarhile naswona hi ri eku xi hlayeni swin’we. A swi fana niloko tatana wa nyama a hlayela n’wana wa yena xitori a nga si etlela.”

Makwerhu un’wana wa xisati la tirhaka eBethele ya le United States loyi a nga ni malembe yo tlula 40 a khuvuriwile u vule leswaku nkandziyiso lowu, lowu olovisiweke minkarhi yin’wana a wu n’wi endla a twisisa swilo hi ndlela leyintshwa. Hi xikombiso, bokisi leri nge, “Marito Man’wana Lama Hlamuseriweke” leri nga eka nkandziyiso wa September 15, 2011, ri hlamusele xiga lexi nge, “papa . . . ra timbhoni” lexi nga eka Vaheveru 12:1 hi ndlela leyi: “Ti tele swinene lerova a swi nge koteki ku ti hlaya.” U te: “Leswi swi endle leswaku ndzimana yoleyo ndzi yi twisisa kahle.” Malunghana ni nhlangano lowu wa vhiki ni vhiki, u tlhele a ku: “Hambiloko n’wana a hlaya hi ku kongoma eka nkandziyiso lowu olovisiweke loko a hlamula, marito ya kona a ma tsariwanga hi ndlela leyi fanaka ni ya nkandziyiso wa Xihondzo xo Rindza lexi tolovelekeke lexi vo tala va xi tirhisaka. Hikwalaho tinhlamulo ta n’wana yoloye ti va tintshwa eka vayingiseri.”

Makwerhu un’wana wa xisati wa le Bethele u tsale a ku: “Ndzi swi langutela hi mahlo-ngati ku twa tinhlamulo ta vana evandlheni. Xihondzo xo Rindza lexi olovisiweke xi va pfune leswaku va kota ku tiphofula hi ku tiyiseka. Tinhlamulo ta vona ta ndzi khutaza.”

 Makwerhu un’wana wa xisati la khuvuriweke hi 1984 u phofule ku tlangela ka yena nkandziyiso lowu olovisiweke a ku: “Ndzi vona onge wu tsaleriwe mina. Wu endla swi ndzi olovela ku twisisa leswi ndzi swi hlayaka. Sweswi ndzi ni xivindzi ndzi nga hlamula hi nkarhi wa Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza.”

Mana wa jaha leri nga ni malembe ya nkombo u te: “A swi ndzi tekela nkarhi swi tlhela swi ndzi karharisa ku n’wi hlamusela swivulwa swo tala loko hi lunghiselela Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza.” Nkandziyiso lowu olovisiweke wu pfune njhani? Wa tsala a ku: “Ndzi hlamarisiwa hileswi a hlayaka tindzimana a tlhela a twisisa leswi ti vulaka swona. Leswi marito ya kona ma olovaka ni leswi swivulwa swa kona swi komeke, a nga ha chavi. U lunghiselela ku hlamula eminhlanganweni handle ko va ndzi n’wi pfuna naswona u dzikisa mianakanyo ya yena eka magazini eka dyondzo hinkwayo.”

Mana wa xinhwanyatana lexi nga ni malembe ya kaye u tsale a ku: “Eku sunguleni a hi fanele hi n’wi pfuna ku kuma tinhlamulo. Kambe sweswi wo tilunghiselela. A swa ha talanga leswaku hi heta nkarhi hi n’wi hlamusela rungula ro karhi. Leswi se a swi twisisaka, sweswi u titwa a katseka eka Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza.”

Vana vo tala va titwa onge Xihondzo xo Rindza lexi olovisiweke xi endleriwe ngopfu-ngopfu vona. Rebecca loyi a nga ni malembe ya 12 u kombele a ku: “Ndzi kombela mi hambeta mi humesa nkandziyiso lowu, lowuntshwa!” U ye emahlweni a ku: “Ndzi tsakisiwa hileswi mi nga ni xiyenge lexi nge, ‘Marito Man’wana Lama Hlamuseriweke.’ Xi va olovela swinene vana.”

Nicolette la nga ni malembe ya nkombo u titwa hi ndlela leyi fanaka, u ri: “A swi ndzi tikela ku twisisa Xihondzo xo Rindza. Sweswi ndzi hlamula ko tala ndzi nga pfuniwanga.” Emma la nga ni malembe ya kaye u tsale a ku: “Xi ve mpfuno lowukulu eka mina na ndzisana ya mina ya mufana leyi nga ni malembe ya tsevu. Hi kota ku xi twisisa ku antswa! Ha nkhensa!”

Swi le rivaleni leswaku vo tala va vuyeriwa eka nkandziyiso wa Xihondzo xo Rindza lowu tirhisaka marito lama twisisekaka hi ku olova eka swivulwa swo olova. Xi enerisa xilaveko naswona xi ta ya emahlweni xi kandziyisiwa swin’we ni nkandziyiso lowu tolovelekeke lowu veke lunghiselelo ra nkoka ku sukela hi 1879.