1, 2. Hi yihi nyimpi ya xiviri leyi nga ta va kona ku nga ri khale, naswona i yini leswi malandza ya Xikwembu ma nga ta boheka ku nga swi endli enyimpini leyi?

HI October 30, 1938, vanhu va timiliyoni le United States a va yingisele nongonoko lowu dumeke wa xiya-ni-moya lowu a wu haxa tidrama. Drama leyi a yi ta tlangiwa madyambu wolawo a yi sekeriwe ebukwini ya xirungulwana xa ntsheketo wa sayense leyi vuriwaka The War of the Worlds. Vatlangi lava a va tlanga xiphemu xa vaviki va mahungu va tivise hi ta ku fika ka swivumbiwa leswi humaka eka pulanete ya Mars leswi a swi ta lovisa pulanete ya Misava. Hambileswi a va tivisile leswaku nongonoko wa le ka xiya-ni-moya a ko va ntlango, vayingiseri vo tala a va anakanya leswaku nhlaselo wolowo i wa xiviri, naswona va khome hi rhumbyana. Van’wana va lave nsirhelelo eka swivumbiwa leswi ngo anakanyiwa kunene.

² Namuntlha ku ta va ni nyimpi ya xiviri ku nga ri khale. Hambiswiritano, vanhu vo tala a va yi lunghekelanga. Nyimpi leyi ku profetiwe ha yona eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke, ku nga Bibele, ku nga ri eka xirungulwana xa ntsheketo wa sayense. I Armagedoni—nyimpi ya Xikwembu yo herisa mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. (Nhlav. 16:14-16) Enyimpini leyi, malandza ya Xikwembu emisaveni a ma nge boheki ku tisirhelela eka swivumbiwa leswi humaka eka pulanete yin’wana. Nilokoswiritano, ma ta hlamarisiwa hi swiendlakalo leswi tsemaka nhlana ni ndlela yo chavisa leyi matimba ya Xikwembu ma nga ta kombisiwa ha yona.

3. I vuprofeta byihi lebyi hi nga ta byi tlhuvutsa, naswona ha yini byi ri bya nkoka eka hina?

³ Vuprofeta bya le Bibeleni lebyi tsariweke eka Zakariya ndzima 14 byi hi byela swo tala malunghana ni nyimpi ya Armagedoni. Hambileswi vuprofeta lebyi byi tsariweke malembe ya kwalomu ka 2 500 lama hundzeke, i bya  nkoka swinene eka hina namuntlha. (Rhom. 15:4) Swo tala swa leswi swi boxiweke kwalaho swi fambisana ni swiyimo leswi khumbaka vanhu va Xikwembu ku sukela loko Mfumo wa Mesiya wu simekiwile etilweni hi 1914 ni swiendlakalo leswi tsakisaka leswi nga ta endleka ku nga ri khale. Vuprofeta lebyi byi hi byela hi “nkova lowukulu ngopfu” ni ku khuluka ka “mati lama hanyaka.” (Zak. 14:4, 8) Nkova lowu wu hetisisa xiphemu xa nkoka eku sirheleleni ka vagandzeri va Yehovha. Naswona loko hi twisisa leswi mati lama hanyaka ma nga vulaka swona eka hina, a hi nge voni xilaveko xo ma nwa ntsena kambe hi ta tlhela hi lava ku ma nwa. Hikwalaho, hi ta vuyeriwa loko hi nyikela nyingiso eka vuprofeta lebyi.—2 Pet. 1:19, 20.

4. (a) “Siku ra Yehovha” ri sungule rini? (b) Makume ya malembe emahlweni ka 1914, vagandzeri va Yehovha a va twarisa yini naswona vafumi va misava va angule njhani?

⁴ Ndzima ya vu-14 ya Zakariya yi sungula hi ku vulavula hi “siku ra Yehovha.” (Hlaya Zakariya 14:1, 2.) I yini siku leri? I ‘siku ra Hosi,’ leri sunguleke loko “mfumo wa misava” wu va “mfumo wa Hosi ya hina ni wa Kreste wa yona.” (Nhlav. 1:10; 11:15) Siku rero ri sungule hi 1914 loko ku velekiwa Mfumo wa Mesiya etilweni. Makume ya malembe emahlweni ka 1914, vagandzeri va Yehovha va chumayele leswaku makumu ya “nkarhi lowu vekiweke wa matiko” ma ta fika hi lembe rero ni leswaku emisaveni a ku ta va ni swiphiqo swo tala ku tlula rini na rini. (Luka 21:24) Matiko ma angule njhani? Ematshan’weni yo yingisa xitsundzuxo xexo lexi faneleke, varhangeri va tipolitiki ni va vukhongeri va hlekule va tlhela va xanisa vavuri volavo lava totiweke va evhangeli lava hisekaka. Hi ku endla tano, varhangeri lava va misava va vungunye Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, hikuva vayimeri lava totiweke va Mfumo va yimela “Yerusalema wa le tilweni”—Mfumo wa Mesiya—lowu va nga xiphemu xa wona.—Hev. 12:22, 28.

5, 6. (a) Hi rihi goza leri ku profetiweke ha rona leri matiko ma ri tekeke ku lwisana ni “muti” ni ‘vaaka-tiko’ va wona? (b) A ku ri vamani “vanhu lava va seleke”?

⁵ Zakariya u profete hi leswi matiko ma nga ta swi endla, a ku: “Entiyisweni muti [Yerusalema] wu ta tekiwa.” “Muti” wu fanekisela Mfumo wa Xikwembu lowu rhangeriwaka hi Mesiya. Emisaveni wu yimeriwa hi ‘vaaka-tiko’ va wona, ku nga masalela ya Vakreste lava totiweke. (Filp. 3:20) Hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava, vamakwerhu va xinuna lava a va ri ni vutihlamuleri lebyikulu eka xiphemu xa laha misaveni xa nhlengeletano ya Yehovha va ‘tekiwile’ kumbe va khotsiwa kutani va ya pfaleriwa ekhotsweni le Atlanta, eGeorgia, le U.S.A. ‘Tindlu ti phangiwile’ hileswi vamakwerhu lava swin’we ni van’wana lava tshembekeke lava a va nga ri na nandzu va khomiweke hi ndlela yo kala vululami ni ya tihanyi. Vahlaseri va sivele nkucetelo lowu masalela a ma ri na wona hi ku yirisa minkandziyiso ya vona ni ku sivela mintirho ya vona tanihi vahuweleri va Mfumo.

⁶ Hambileswi vanhu va Xikwembu a va nga talanga, a va hemberiwa, va kanetiwa va tlhela va xanisiwa hi vahlaseri, vugandzeri bya ntiyiso a byi nga ta herisiwa. A ku ri ni “vanhu lava va seleke,” hileswaku, masalela ya vatotiwa lawa hi ku tshembeka ma aleke ku “[herisiwa] emutini.”

7. Ku tshembeka ka Timbhoni ta Yehovha leti totiweke ku va vekele xikombiso xihi vagandzeri hinkwavo va ntiyiso namuntlha?

⁷ Xana vuprofeta lebyi byi hetiseke hi ku helela loko ku hela Nyimpi yo Sungula ya Misava? Doo! Matiko a ma ha ta ya emahlweni ma hlasela masalela lama totiweke ni vanakulobye va wona lava tshembekaka lava nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni. (Nhlav. 12:17) Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava i vumbhoni bya sweswo. Ku tshembeka ka Timbhoni ta Xikwembu leti totiweke ku khutaza malandza ya xona namuntlha leswaku ma tiyisela ndzingo wihi ni wihi lowu ma welaka, ku katsa ni ku kanetiwa hi maxaka lama nga riki vapfumeri, vatirhi-kulobye,  kumbe vadyondzi-kulobye lava va hlekulaka hikwalaho ka ripfumelo ra vona. (1 Pet. 1:6, 7) Ku nga khathariseki leswaku va tshama kwihi, vagandzeri va ntiyiso va tiyimisele ku tlula rini na rini ku ‘yima va tiyile hi moya wun’we’ va nga ‘tshukisiwi hi vakaneti va vona.’ (Filp. 1:27, 28) Kambe, vanhu va Yehovha va ta wu kuma kwihi nsirhelelo emisaveni leyi va vengaka?—Yoh. 15:17-19.

8. (a) Tintshava ti nga yimela yini eBibeleni? (b) “Ntshava ya mitlhwari” yi yimela yini?

⁸ Leswi Yerusalema—“muti”—wu fanekiselaka Yerusalema wa le tilweni, “ntshava ya mitlhwari, leyi yi nga emahlweni ka Yerusalema,” na yona yi fanele yi tekiwa yi ri yo fanekisela. Ntshava yoleyo yi yimela yini? Xana yi ta “avanyisiwa hi le xikarhi” hi ndlela yihi kutani yi va tintshava timbirhi? Ha yini Yehovha a vulavula ha tona tanihi “tintshava ta mina”? (Hlaya Zakariya 14:3-5.) EBibeleni, tintshava ti nga ha yimela mimfumo, kumbe tihulumendhe. Nakambe, mikateko ni ku sirheleriwa swi fambisana ni ntshava ya Xikwembu. (Ps. 72:3; Esa. 25:6, 7) Hikwalaho, ntshava ya mitlhwari leyi Xikwembu xi yimeke eka yona evuxeni bya Yerusalema wa laha misaveni yi yimela vuhosi bya Yehovha bya vuako hinkwabyo, vulawuri bya xona lebyi tlakukeke.

9. “Ntshava ya Mitlhwari” yi avana hi ndlela yihi?

⁹ Ku avanyisiwa ka ntshava ya mitlhwari ku kombisa yini? Ntshava leyi nga le vuxeni bya Yerusalema ya avanyisiwa hileswi Yehovha a simekaka vulawuri byin’wana, bya le hansinyana. Vulawuri lebyi i Mfumo wa Mesiya lowu Hosi ya wona ku nga Yesu Kreste. Hi yona mhaka Yehovha a vulavulaka hi tintshava timbirhi leti vaka kona loko “Ntshava ya Mitlhwari” yi avana tanihi “tintshava ta mina.” (Zak. 14:4, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Hatimbirhi ka tona i ta yena.

10. “Nkova lowukulu ngopfu” exikarhi ka tintshava timbirhi wu fanekisela yini?

¹⁰ Loko ntshava yo fanekisela yi avana, hafu yi ya en’walungwini naswona hafu leyin’wana yi ya edzongeni, milenge ya Yehovha yi ta va etintshaveni hatimbirhi. Ku va ni “nkova lowukulu ngopfu” ehansi ka milenge ya Yehovha. Nkova lowu wo fanekisela wu yimela nsirhelelo wa Xikwembu, lowu malandza ya Yehovha ma tumbelaka eka wona ehansi ka vuhosi bya yena bya vuako hinkwabyo ni le ka Mfumo wa Mesiya N’wana wa yena. Yehovha u ta tiyiseka leswaku vugandzeri byo tenga a byi herisiwi. Ku avana loku ka ntshava ya mitlhwari ku endleke rini? Ku endleke loko Mfumo wa Mesiya wu simekiwa eku heleni ka Minkarhi ya Vamatiko hi 1914. Vagandzeri va ntiyiso va sungule rini ku balekela enkoveni wolowo wo fanekisela?

11, 12. (a) Ku balekela enkoveni wo fanekisela ku sungule rini? (b) I yini lexi kombisaka leswaku voko ra matimba ra Yehovha ri ni vanhu va yena?

¹¹ Yesu u lemukise valandzeri va yena a ku: “Mi ta vengiwa hi matiko hinkwawo hikwalaho ka vito ra mina.” (Mat. 24:9) Emasikwini yo hetelela ya mafambiselo lawa ya swilo, ku sukela hi 1914, rivengo rero ri nyanyile. Ku nga khathariseki minhlaselo ya tihanyi ya valala leyi a yi kongomisiwe eka masalela ya vatotiwa hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava, lava va ntlawa wolowo wo tshembeka a va dlayiwanga. Hi 1919 va ntshunxiwile eka Babilona Lonkulu—mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa. (Nhlav. 11:11, 12) * Ku balekela enkoveni wa ntshava ya Yehovha ku sungule hi nkarhi wolowo.

¹² Ku sukela hi 1919 nkova wa nsirhelelo wa Xikwembu wu ye emahlweni wu sirhelela vagandzeri va ntiyiso emisaveni hinkwayo. Eka makume ya malembe lama landzeleke,  ematikweni yo tala ya misava, ntirho wo chumayela ni minkandziyiso ya Bibele ya Timbhoni ta Yehovha swi yirisiwile. Ematikweni man’wana swa ha yirisiwile. Hambileswi matiko ma ringeteke, a ma nge byi herisi vugandzeri bya ntiyiso! Voko ra matimba ra Yehovha ri ta va ni vanhu va yena.—Det. 11:2.

13. Hi nga tshama njhani enkoveni wa nsirhelelo wa Yehovha, naswona ha yini swi ri swa nkoka swinene ku tlula rini na rini ku endla tano?

¹³ Loko hi tshembeka eka Yehovha hi tlhela hi yima hi tiyile entiyisweni, yena ni N’wana wa yena, Yesu Kreste, va ta hi pfuna, naswona Yehovha a nge pfumeleli munhu wihi ni wihi kumbe nchumu wihi ni wihi wu hi ‘wutla evokweni ra Yena.’ (Yoh. 10:28, 29) Yehovha u lunghekele ku hi pfuna hi ndlela yihi ni yihi leswaku hi ta n’wi yingisa tanihi Hosi ya Vuako Hinkwabyo ni ku tshama hi tshembekile eka Mfumo wa Mesiya. I swa nkoka swinene leswaku hi tshama enkoveni wa nsirhelelo, hikuva nkova wolowo wu ta va wa nkoka swinene eka vagandzeri va ntiyiso hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu lowu tshinelaka hi ku hatlisa.

14, 15. ‘Esikwini ra ku lwa ka Xikwembu’ ni valala va xona, ku ta humelela yini hi lava nga ehandle ka nkova?

¹⁴ Leswi makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma tshinelaka, Sathana u ta nyanyisa minhlaselo ya yena eka malandza ya Yehovha. Kutani ku ta fika ‘siku ra ku lwa ka Xikwembu’ ni valala va xona. Yehovha u ta tiyiseka leswaku nhlaselo wolowo wa Sathana wu ta va wo hetelela. Hi siku rolero, Hosi Leyi Lawulaka ya vuako hinkwabyo yi ta tikombisa yi ri Nhenha leyi dzunekaka ku tlula hilaha yi tikombiseke hakona “esikwini ra nyimpi” rihi na rihi leri hundzeke.—Zak. 14:3.

¹⁵ Hi siku ra ku lwa ka Xikwembu, ku ta humelela yini hi lava nga ehandle ka “nkova lowukulu” wa nsirhelelo? “Ku vonakala ka risima a ku nge vi kona,” hileswaku a va nge amukeleki eka Xikwembu. Esikwini rolero leri taka ra ku lwa, “hanci, meyila, kamela ni mbhongolo ya xinuna, ni xifuwo xa muxaka wun’wana ni wun’wana”—swikombiso swa swilo leswi tirhisiwaka enyimpini ya matiko—swi ta khumbeka. Switirhisiwa swoleswo swi ta “tiya,” a swi nge he pfuni nchumu onge hiloko swi tiye bya ayisi. Yehovha u ta tlhela a tirhisa “ntungu.” Ku nga khathariseki leswaku ntungu lowu wu ta va wa xiviri kumbe e-e, wu ta herisa minxungeto hinkwayo. Hi siku rolero, “mahlo ya munhu . . . ni ririmi ra munhu [swi] ta bola” hileswi vahlaseri va nga ta hlasela va nga voni naswona mavulavulelo ya vona ya tihanyi ma ta miyetiwa. (Zak. 14:6, 7, 12, 15) Ndzoviso lowu wu ta va emisaveni hinkwayo. Mavuthu lama nga ta va ma seketela Sathana enyimpini ma ta va ma tele. (Nhlav. 19:19-21) “Kunene lava dlayiweke hi Yehovha esikwini rero va ta suka emakun’wini ya misava ku ya fika emakun’wini man’wana.”—Yer. 25:32, 33.

16. Leswi siku ra ku lwa ra Xikwembu ri tshinelaka, i swivutiso swihi leswi hi faneleke hi anakanyisisa ha swona, naswona i yini leswi hi nga fanelangiki hi swi endla?

¹⁶ Minkarhi hinkwayo nyimpi yi cinisa vanhu gija, hambi ku ri lava hluleke. Va nga ha kayivela swakudya. Va nga lahlekeriwa hi swa vona. Va nga sungula ku hanya hi rikoko ra xilondza. Va nga ha heleriwa hi timfanelo leti va nga na tona sweswi. Loko ho weriwa hi maxangu yo tano, xana hi ta endla yini? Xana hi ta chava? Xana hi ta landzula ripfumelo ra hina loko hi ri ehansi ka ntshikilelo? Xana hi ta heleriwa hi ntshembo ivi hi va ni gome? Swi ta va swa nkoka swinene hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu ku tshemba matimba ya Yehovha yo ponisa ni ku tshama hi ri enkoveni wa nsirhelelo wa Yehovha!—Hlaya Habakuku 3:17, 18.

17, 18. (a) I yini “mati lama hanyaka”? (b) ‘Lwandle ra le vuxeni’ ni ‘lwandle ra le vupela-dyambu’ ma fanekisela yini? (c) Loko u ri karhi u langutele vumundzuku, u tiyimisele ku endla yini?

¹⁷ Endzhaku ka Armagedoni, “mati lama hanyaka”  ma ta hambeta ma khuluka ma suka exiluvelweni xa Mfumo wa Mesiya. “Mati [lawa] lama hanyaka” i malunghiselelo ya Yehovha ya vutomi. ‘Lwandle ra le vuxeni’ i Lwandle leri Feke, naswona ‘lwandle ra le vupela-dyambu’ i Lwandle ra Mediteraniya. Malwandle lawa hamambirhi ma kombetela eka vanhu. Lwandle leri Feke ri va fanekisela kahle lava nga le sirheni leri tolovelekeke ra vanhu hinkwavo. Leswi eLwandle ra Mediteraniya ku nga ni vutomi, ri wu fanekisela kahle “ntshungu lowukulu” wa vanhu lava poneke Armagedoni. (Hlaya Zakariya 14:8, 9; Nhlav. 7:9-15) Hikwalaho, mintlawa hayimbirhi yi ta vuyeriwa hi ku ntshunxiwa eka rifu leri vangiweke hi Adamu loko yi tshama yi ri karhi yi timula torha ra yona hi mati lama hanyaka yo fanekisela, kumbe “nambu wa mati ya vutomi.”—Nhlav. 22:1, 2.

¹⁸ Hi ta pona makumu ya mafambiselo lawa ya swilo kutani hi nghena emisaveni leyintshwa yo lulama ya Xikwembu hi ri ehansi ka nsirhelelo wa xona. Hambileswi hi vengiwaka hi matiko hinkwawo, a hi tiyimiseleni ku tshama hi tshembekile eka Mfumo wa Xikwembu, hi hambeta hi tiyimisela ku tshama enkoveni wa nsirhelelo wa Yehovha.