1-3. Hi byihi vuyelo lebyi vaka kona loko u hlaya Bibele ni ku tirhisa leswi u swi dyondzaka?

“MIXO wun’wana ni wun’wana ndzi nkhensa Yehovha hileswi a ndzi pfuneke leswaku ndzi twisisa Bibele.” Makwerhu wa xisati la nga Mukreste la vuleke marito wolawo se u hlaye Bibele hinkwayo minkarhi yo tlula 40 naswona wa ha ya emahlweni ni ku yi hlaya. Makwerhu wa xisati la ha riki muntshwa u tsale leswaku ku hlaya Bibele swi n’wi pfune ku vona leswaku Yehovha i wa xiviri. Sweswo swi endle leswaku a tshinela swinene eka Tata wa yena wa le tilweni. U te, “A ndzi si tshama ndzi tsaka hi ndlela leyi ndzi tsakeke ha yona evuton’wini sweswi!”

² Muapostola Petro u khutaze vanhu hinkwavo leswaku va “[hlakulela] ku navela ntswamba wa rito lowu nga pfanganyisiwangiki na nchumu.” (1 Pet. 2:2) Lava va enerisaka ku navela koloko hi ku dyondza Bibele ni lava tirhisaka leswi Bibele yi swi dyondzisaka va ni ripfalo leri baseke ni xikongomelo evuton’wini. Va va ni vunghana lebyikulu ni van’wana lava na vona va rhandzaka ni ku tirhela Xikwembu xa ntiyiso. Hinkwaswo leswi i swivangelo leswi twalaka swo “tsakela nawu wa Xikwembu.” (Rhom. 7:22) Kambe ku ni swin’wana leswi va vuyeriwaka hi swona. Xana hi swihi?

³ Loko u ya emahlweni u dyondza hi Yehovha ni hi N’wana wa yena, u ta ya u va rhandza swinene swin’we ni vanhu-kuloni. Ku va ni vutivi lebyi kongomeke hi Matsalwa swi ku pfuna ku vona ndlela leyi Xikwembu xi nga ta ponisa vanhu lava yingisaka ha yona ku nga ri khale loko xi lovisa vanhu vo homboloka. U ni mahungu lamanene lawa u faneleke u ma byela vanhu ensin’wini ya ka n’wina. Yehovha u ta ku katekisa loko u dyondzisa van’wana swilo leswi u swi dyondzeke eRitweni ra yena.

4. Swi vula yini ku hlaya Bibele “hi rito ra le hansi”?

⁴ Yehovha a nga lavi leswaku loko malandza ya yena ma hlaya Rito ra yena ma tsutsuma kunene. U byele Yoxuwa wa  le minkarhini ya khale a ku: “Buku leyi ya nawu yi nga suki enon’wini wa wena, naswona u fanele u yi hlaya hi rito ra le hansi nhlikanhi ni vusiku.” (Yox. 1:8; Ps. 1:2) Xana xileriso lexi xi vula leswaku loko u hlaya Bibele ku sukela eka Genesa ku ya eka Nhlavutelo u fanele u hlevetela kunene? E-e. Xi vula leswaku u fanele u yi hlaya hi ndlela leyi nga ta ku pfumelela leswaku u anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke. Loko u hlaya Bibele “hi rito ra le hansi,” swi ta ku pfuna leswaku u dzikisa mianakanyo ya wena eka rungula leri nga ra nkoka ni leri ri ku khutazaka hi nkarhi wolowo. Loko u kuma tindzimana kumbe marungula wolawo, swi hlaye hi ku nonoka, kumbexana u hlevetela kunene. Kutani yinhla ya le Matsalweni leyi u yi hlayaka yi ta khumba mbilu ya wena swinene. Ha yini leswi swi ri swa nkoka? Hikuva loko u yi twisisa kahle ndzayo ya Xikwembu, u ta lava ku hanya hi ku pfumelelana na yona.

5-7. Kombisa ndlela leyi ku hlaya Rito ra Xikwembu hi rito ra le hansi swi nga ku pfunaka ha yona leswaku u (a) tshama u basile emahanyelweni; (b) u lehisela van’wana mbilu ni ku va kombisa musa; (c) u tshemba Yehovha ni hi minkarhi yo tika.

⁵ Ku hlaya hi rito ra le hansi swa pfuna loko u hlaya tibuku ta le Bibeleni leti u nga ti tolovelangiki. Hi xikombiso, anakanya hi swiyimo leswi swinharhu. Xo sungula, anakanya hi makwerhu wa xinuna la ha riki muntshwa la nga Mukreste loyi eka ku hlaya ka yena ka Bibele a hlayaka vuprofeta bya Hosiya. Eka ndzima 4, wa yimanyana a anakanyisisa endzhaku ko hlaya tindzimana 11 ku ya eka 13. (Hlaya Hosiya 4:11-13.) Ha yini? Tindzimana leti ti koke nyingiso wa yena hikuva wa ringeka exikolweni leswaku a tikhoma hi ndlela yo biha. U anakanyisisa hi tindzimana leti kutani a ku: ‘Yehovha u vona swilo swo biha leswi vanhu va swi endlaka ni le xihundleni. A ndzi swi lavi ku n’wi twisa ku vava.’ Makwerhu loyi u tiyimisela ku tshama a basile emahanyelweni emahlweni ka Xikwembu.

⁶ Eka xiyimo xa vumbirhi, makwerhu wa xisati la nga Mukreste u hlaya vuprofeta bya Yuwele kutani a fika eka ndzima 2, ndzimana 13. (Hlaya Yuwele 2:13.) Loko a ri karhi a hlaya ndzimana yoleyo hi rito ra le hansi, u anakanyisisa hi ndlela leyi a nga n’wi tekelelaka ha yona Yehovha, loyi a nga ‘ni nsovo, tintswalo, a hlwelaka ku hlundzuka naswona a teleke musa wa rirhandzu.’ U teka xiboho xo endla ku cinca ko karhi hikuva minkarhi yin’wana u vula marito lama tlhavaka eka nuna wa yena ni le ka van’wana naswona wa va holovela.

⁷ Xa vunharhu, anakanya hi tatana la nga Mukreste loyi a heleriweke hi ntirho naswona a vilerisiwaka hi vuhlayiseki bya nsati wa yena ni bya vana va yena. Eka Nahume 1:7, u hlaya hi rito ra le hansi leswaku Yehovha u “xiya lava va lavaka vutumbelo eka yena” naswona wa va sirhelela ku fana ni “khokholo esikwini ra maxangu.” Rungula rero ra n’wi chavelela. Ri n’wi endla a swi xiya leswaku Yehovha wa n’wi rhandza kutani u tshika ku vilela ngopfu. Endzhaku u hlaya ndzimana 15 hi rito ra le hansi. (Hlaya Nahume 1:15.) Makwerhu loyi u xiya leswaku loko a chumayela mahungu lamanene hi minkarhi yo tika, u kombisa leswaku hakunene u teka Yehovha a ri khokholo ra yena. Loko makwerhu loyi a ri karhi a lava ntirho wo tihanyisa, sweswi u tlhela a seketela ntirho wa nsimu wa le xikarhi ka vhiki.

8. Hi ku komisa, hlamusela swilo swin’wana leswi u swi kumeke eka ku hlaya ka wena ka Bibele.

⁸ Tinhla leti ta nkoka leti ha ha ku ti kambisisaka ti kumeka eka tibuku ta Bibele leti van’wana va nga ha ti tekaka ti tika ku ti twisisa. Loko u ri karhi u hlaya buku ya Hosiya, Yuwele na Nahume hi xikongomelo xo lava ku ti twisisa, swi ta ku susumetela ku hlaya tindzimana tin’wana ta tona hi rito ra le hansi. Anakanya hi vutlhari ni nchavelelo leswi u nga swi kumaka eka matsalwa ya vaprofeta volavo! Naswona ku vuriwa yini hi Bibele hinkwayo? Rito ra Xikwembu ri fana ni mugodi wa dayimani. U fanele u wu cela kahle mugodi wolowo! Ina, hlaya Bibele hinkwayo hi xikongomelo xa ku kuma tindzalama ta nkongomiso ni swikhutazo swa Xikwembu.

9. Hi nga endla yini leswaku hi yi twisisa ku antswa Bibele?

⁹ Hambileswi swi nga swa nkoka leswaku u  hlaya Bibele siku ni siku, kambe u lava ku tlhela u kuma ku twisisa ni vutivi. Hikwalaho, yi tirhise kahle minkandziyiso ya nhlengeletano ya Yehovha leswaku u endla ndzavisiso hi vanhu, tindhawu ni hi swiendlakalo leswi u hlayaka ha swona. Kumbe loko u tivutisa ndlela leyi dyondzo yo karhi ya le Bibeleni yi nga ha ku khumbaka ha yona evuton’wini, u nga ha kombela nkulu wa le vandlheni kumbe Mukreste un’wana la wupfeke leswaku a ku pfuna. Leswaku hi kombisa nkoka wa ku engetela ku twisisa ka hina, a hi kambisiseni xikombiso xa Mukreste un’wana wa hi lembe-xidzana ro sungula la tikarhateleke ku endla sweswo. Vito ra yena a ku ri Apolosi.

10, 11. (a) Apolosi u pfuniwe njhani leswaku a va muchumayeri wo antswa wa mahungu lamanene? (b) Hi nga dyondza yini eka mhaka ya Apolosi? (Vona bokisi leri nge, “Xana U Dyondzisa Tidyondzo Leti Fambisanaka Ni Matwisiselo Ya Sweswi Ya Bibele?”)

¹⁰ Apolosi a a ri Mukreste wa Muyuda loyi “Matsalwa a a ma tiva kahle” naswona “a a pfurha hi moya.” Buku ya Mintirho yi vula leswi hi yena: “A a vulavula ni ku dyondzisa hilaha swi nga hakona swilo leswi khumbaka Yesu, kambe a a tolovelane ni nkhuvulo wa Yohane ntsena.” Handle ko swi xiya, Apolosi a a dyondzisa dyondzo yin’wana ya nkhuvulo leyi a yi hundzeriwe hi nkarhi. Endzhaku ka loko Prisila na Akhwila, mpatswa wa Vakreste, va n’wi yingiserile loko a dyondzisa aEfesa, va n’wi hlamusele “ndlela ya Xikwembu hilaha ku lulameke.” (Mint. 18:24-26) Leswi swi n’wi pfune njhani Apolosi?

¹¹ Endzhaku ka loko Apolosi a chumayele aEfesa, u ye eAkaya. “Loko a fika kona, u va pfune ngopfu lava kholweke hikwalaho ka musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu; hikuva hi matimba u kombise khwatsi erivaleni leswaku Vayuda va hoxisile, a tlhela a kombisa hi Matsalwa leswaku Yesu a a ri Kreste.” (Mint. 18:27, 28) Hi nkarhi wolowo, Apolosi a a hlamusela leswi nkhuvulo wa Vukreste wu vulaka swona hilaha swi nga hakona. Leswi a a ri ni vutivi lebyi engetelekeke, u va “pfune ngopfu” lavantshwa leswaku va endla nhluvuko evugandzerini bya ntiyiso. Hi nga dyondza  yini eka rungula leri? Ku fana na Apolosi, hi tikarhatela ku twisisa leswi hi swi hlayaka eBibeleni. Kambe, loko mupfumeri-kulorhi la nga ni ntokoto a ringanyeta ndlela leyi hi nga dyondzisaka ha yona hilaha ku humelelaka, hi fanele hi amukela mpfuno wolowo hi ku titsongahata ni hi ku tlangela. Loko hi endla tano, hi ta va vadyondzisi vo antswa.

12, 13. Kombisa ndlela leyi ku tirhisa Matsalwa hi ndlela leyinene swi nga ha pfunaka swichudeni swa Bibele ha yona ku endla nhluvuko.

¹² Ku fana na Prisila, Akhwila na Apolosi, hi nga pfuna van’wana. Loko xikhutazo xa wena xi pfuna munhu la tsakelaka leswaku a hlula xiphiqo lexi n’wi sivelaka ku endla nhluvuko entiyisweni, xana u titwa njhani? Kumbe tanihi nkulu, u titwa njhani loko mugandzeri-kuloni a ku nkhensa hikwalaho ka ndzayo ya le Matsalweni leyi n’wi pfuneke hi nkarhi wo tika? A swi kanakanisi leswaku ku tirhisa Rito ra Xikwembu u pfuna van’wana leswaku va antswisa vutomi bya vona swa enerisa swi tlhela swi tisa ntsako. * Xiya ndlela leyi u nga yi fikelelaka ha yona pakani yoleyo.

¹³ Enkarhini wa Eliya, Vaisrayele vo tala a va nga si teka xiboho xa leswaku va lava ku landzela vugandzeri bya ntiyiso kumbe bya mavunwa. Ndzayo leyi Eliya a yi nyikeke vanhu volavo yi nga pfuna xichudeni xa Bibele lexi nga laviki ku endla nhluvuko entiyisweni. (Hlaya 1 Tihosi 18:21.) Anakanya hi xiyimo xin’wana: Loko munhu la tsakelaka a chava leswaku vanghana kumbe vandyangu wa yena va ta n’wi sandza, u nga ha tiyisa ku tiyimisela ka yena ko gandzela Yehovha hi ku burisana na yena hi Esaya 51:12, 13.—Yi hlaye.

14. I yini leswi nga ta ku pfuna ku tsundzuka tindzimana ta Bibele loko u lava ku pfuna van’wana?

¹⁴ Swi le rivaleni leswaku Bibele yi ni rungula ro tala leri nga khutazaka, ri lulamisa kumbe ri tiyisa vahlayi va yona. Kambe u nga ha tivutisa, ‘Ndzi nga swi tivisa ku yini leswaku ndzi nga hlaya matsalwa wahi loko ndzi lava ku ma tirhisa?’ Hlaya Bibele u tlhela u anakanyisisa hi leswi u swi hlayaka siku ni siku. Hi ndlela yoleyo, hakatsongo-tsongo u ta tolovelana ni Bibele naswona Yehovha u ta tirhisa moya wa yena lowo kwetsima leswaku wu ku pfuna u tsundzuka leswi Bibele yi swi vulaka.—Mar. 13:11; hlaya Yohane 14:26. *

15. I yini leswi nga ta ku pfuna ku ri twisisa ku antswa Rito ra Xikwembu?

¹⁵ Ku fana na Hosi Solomoni, khongela eka Yehovha u kombela vutlhari bya leswaku u kota ku hetisisa vutihlamuleri lebyi A ku nyikeke byona. (2 Tikr. 1:7-10) Hilaha vaprofeta va khale va endleke hakona, ‘vutisisa hi rixaladza naswona u endla ndzavisiso hi vukheta’ eRitweni ra Xikwembu leswaku u ta kuma vutivi lebyi kongomeke bya Yehovha ni ku rhandza ka yena. (1 Pet. 1:10-12) Muapostola Pawulo u khutaze Timotiya leswaku a tiwundla “hi marito ya ripfumelo ni ya dyondzo leyinene.” (1 Tim. 4:6) Loko u endla tano, u ta va u swi lunghekerile ku pfuna van’wana hi tlhelo ra moya. Hi nkarhi lowu fanaka, u ta va u tiyisa ripfumelo ra wena.

16. (a) Ku “kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku” swi va vuyerise njhani Vaberiya? (b) Ha yini ku hlaya Bibele siku ni siku swi ri swa nkoka eka hina namuntlha?

¹⁶ Vayuda lava a va tshama eBeriya laha a ku ri muti wa le Makedoniya a va ri ni mukhuva wa ku “kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku.” Loko Pawulo a chumayele mahungu lamanene eka Vayuda volavo, va ringanise leswi a swi vuleke ni leswi a va swi tiva eMatsalweni. Vuyelo byi ve byihi? Vo tala va khorwile leswaku a a dyondzisa ntiyiso naswona va “ve vapfumeri.” (Mint. 17:10-12) Leswi swi kombisa leswaku loko hi hlaya Bibele siku ni siku hi nga va ni ripfumelo leri tiyeke  eka Yehovha. Ripfumelo ro tano, “ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka,” i ra nkoka loko hi lava ku pona hi nghena emisaveni leyintshwa ya Xikwembu.—Hev. 11:1.

17, 18. (a) Ripfumelo leri tiyeke ni rirhandzu swi yi sirhelela njhani mbilu yo fanekisela ya Mukreste? (b) Ntshembo wu hi sirhelela njhani ekhombyeni?

¹⁷ Hi xivangelo lexinene, Pawulo u tsale a ku: “Loko ku ri hina va nhlikanhi, a hi hlayiseni mianakanyo ya hina leyi hlutekeke naswona hi vehela xisirhelelo xa xifuva xa ripfumelo ni rirhandzu, ntshembo wa ku ponisiwa wu va xihuku xa hina.” (1 Tes. 5:8) Mbilu ya socha yi lava ku sirheleriwa eka nala. Hilaha ku fanaka, mbilu yo fanekisela ya Mukreste yi lava ku sirheleriwa eka matimba ya xidyoho. Ku endleka yini loko nandza wa Yehovha a va ni ripfumelo leri tiyeke eka switshembiso swa Yena a tlhela a N’wi rhandza swinene ni vanhu-kulobye? Nandza yoloye u vehela xisirhelelo xa moya xa xifuva lexi nga ta n’wi pfuna swinene. A nge swi endli swilo leswi nga endlaka leswaku a nga ha rhandziwi hi Xikwembu.

¹⁸ Pawulo u tlhele a vulavula hi xihuku, ku nga “ntshembo wa ku ponisiwa.” Eminkarhini ya Bibele, loko socha ri nga yi sirhelelanga nhloko ya rona a swi ta olova leswaku ri dlayiwa enyimpini. Kambe loko ri vehele xihuku lexinene, a ri ta pona miseve leyi kongomisiweke enhlokweni ri nga vavisekanga swinene. Hi va ni ntshembo eka mintirho ya Yehovha yo ponisa hi ku dyondza Rito ra yena. Ntshembo lowu tiyeke wu hi pfuna leswaku hi lwisana ni vagwinehi ni “mavulavulelo ya hava” ya vona lama fanaka ni xilondza lexi hlakataka miri. (2 Tim. 2:16-19) Ntshembo wa hina wu ta tlhela wu hi tiyisa ni ku hi nyika xivangelo xo papalata mahanyelo lawa Yehovha a nga ma amukeliki.

19, 20. Ha yini hi ri tlangela swinene Rito ra Xikwembu naswona hi swi kombisa njhani leswaku ha ri tlangela? (Vona bokisi leri nge, “Yehovha U Ndzi Nyika Leswi Ndzi Swi Lavaka.”)

¹⁹ Leswi hi yaka hi tshinela swinene emakumu ka mafambiselo lawa ya swilo, hi fanele hi titshega swinene hi Rito ra Yehovha. Ndzayo leyi hi yi kumaka eka rona yi hi pfuna ku tshika mikhuva yo biha ni ku lwisana ni ku navela ka hina ka vudyoho. Hi swikhutazo ni nchavelelo lowu hi wu kumaka eka rona, hi ta kota ku hlula miringo leyi Sathana ni misava ya yena va hi ringaka ha yona. Hi nkongomiso lowu Yehovha a hi nyikaka wona eRitweni ra yena, hi ta tshama endleleni leyi yaka evuton’wini.

²⁰ Tsundzuka leswaku ku rhandza ka Xikwembu hileswaku “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa.” Malandza ya Yehovha i “vanhu va mixaka hinkwayo.” Swi tano ni hi vanhu lava hi nga ha va pfunaka hi ntirho wa hina wo chumayela ni wo dyondzisa. Kambe hinkwavo lava lavaka ku ponisiwa va fanele va kuma “vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Tim. 2:4) Hikwalaho, loko hi lava ku pona makumu ya mafambiselo lawa ya swilo hi fanele hi hlaya Bibele hi tlhela hi tirhisa leswi hi swi hlayaka. Ina, loko hi hlaya Bibele siku ni siku hi kombisa ndlela leyi hi ri tlangelaka ha yona Rito ra Yehovha ra risima leri nga ntiyiso.—Yoh. 17:17.