1, 2. I lunghelo rihi ro hlawuleka leri Timbhoni ta Yehovha ti nga na rona naswona u titwa njhani hi rona?

VO TALA va swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku nyikiwa sagwadi hileswi va endleke nchumu wo karhi wo hlawuleka. Hi xikombiso, van’wana va kume Sagwadi ra Nobel loko va pfune matiko mambirhi lawa a ma lwa leswaku ma va ni ku rhula. Kambe i lunghelo lerikulu swinene ku rhumiwa hi Xikwembu leswaku u pfuna vanhu va kondletela vuxaka lebyinene ni Muvumbi wa vona!

² Hina Timbhoni ta Yehovha, hi hina ntsena hi nga ni lunghelo rero ro hlawuleka. Hi ku lerisiwa hi Xikwembu na hi Kreste, hi kombela vanhu leswaku va “[vuyelelana] ni Xikwembu.” (2 Kor. 5:20) Hi tirhisiwa hi Yehovha leswaku a kokela vanhu eka yena. Leyi i ndlela leyi vanhu va timiliyoni ematikweni yo tlula 235 va pfuniweke ha yona leswaku va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu, kutani va va ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. (Tito 2:11) Hi ku hiseka lokukulu, hi rhamba “mani na mani la swi navelaka [leswaku a nwa] mati ya vutomi mahala.” (Nhlav. 22:17) Leswi hi wu tlangelaka ntirho lowu wa risima nileswi hi wu hetisisaka hi ku hiseka, swi fanerile ku va hi vitaniwa vanhu lava “hisekelaka mintirho leyinene.” (Tito 2:14) Sweswi a hi kambisiseni ndlela leyi ku hisekela ka hina mintirho leyinene ku va pfunaka ha yona van’wana ku tiva Yehovha. Ndlela yin’wana i ntirho wa hina wo chumayela.

3. “Ku hiseka ka Yehovha” ku hi tiyisekisa hi yini?

³ Loko Esaya 9:7 yi vulavula hi leswi ku fuma ka N’wana wa Xikwembu ku nga ta swi hetisisa, yi ri: “Ku hiseka ka Yehovha wa mavuthu ku ta swi endla.” Marito lawa ma hi tiyisekisa leswaku Tata wa hina wa le tilweni wa swi lava leswaku vanhu va ponisiwa. Xikombiso xa ku hiseka ka Yehovha xi swi kombisa kahle leswaku ntirho lowu a hi nyikeke wona wa ku chumayela hi Mfumo wu lava leswaku hi wu endla hi timbilu ta hina hinkwato, hi ku gingiriteka ni hi ku hiseka. Ku navela ka hina ku pfuna vanhu leswaku va tiva Xikwembu i xikombiso xa ku hiseka ka Yehovha. Kutani, tanihi vatirhi-kulobye ni Xikwembu, xana hi tiyimisele ku hlanganyela hi xitalo eku chumayeleni ka  mahungu lamanene loko swiyimo swa hina swi hi pfumelela?—1 Kor. 3:9.

4. Yesu u xi veke njhani xikombiso xa ku tshama a ri karhi a hiseka ensin’wini?

⁴ Nakambe, anakanya hi ku hiseka ka Yesu. U veke xikombiso lexi hetisekeke xa ku tshama a ri karhi a hiseka ensin’wini. Ku nga khathariseki nkaneto lowukulu, u hambete a hisekela ntirho wo chumayela ku fikela loko vutomi bya yena bya laha misaveni byi herisiwa hi ndlela yo vava. (Yoh. 18:36, 37) Loko nkarhi wa leswaku a fa rifu ra xitlhavelo wu tshinela, ku tiyimisela ka Yesu ko pfuna van’wana leswaku va tiva Yehovha ku kurile.

5. Yesu a a fana njhani ni mutirhi wa le xifanisweni xa yena xa murhi wa nkuwa?

⁵ Hi xikombiso, hi xixikana xa 32 C.E., Yesu u vulavule hi xifaniso xa wanuna loyi ensin’wini yakwe ya vhinya a a byale murhi wa nkuwa lowu nga tswalangiki mihandzu ku ringana malembe manharhu. Loko murimi wa vhinya a byeriwe leswaku a wu tsema, u kombele ku pfumeleriwa ku wu chela manyoro. (Hlaya Luka 13:6-9.) Hi nkarhi wolowo, a ku ri ni nhlayo yitsongo ya vanhu lava pfuniweke hi ntirho wo chumayela wa Yesu leswaku va va vadyondzisiwa. Kambe hilaha swi kombisiweke hakona eka xifaniso xexo xa murimi wa vhinya, Yesu u tirhise nkarhi lowutsongo lowu a wu sele—kwalomu ka tin’hweti ta tsevu—a chumayela hi ku hiseka eYudiya ni le Periya. Loko ku sele masiku ma nga ri mangani leswaku a fa, Yesu u rilele vanhu va tiko ra ka vona lava va swi “[tweke] kambe va nga anguli.”—Mat. 13:15; Luka 19:41.

6. Ha yini hi fanele hi ringeta ku endla leswi engetelekeke ensin’wini?

⁶ Leswi hi swi xiyaka leswaku makumu se ma le kusuhi swinene, xana a hi swa nkoka leswaku hi endla leswi engetelekeke entirhweni wa hina wo chumayela? (Hlaya Daniyele 2:41-45.) Hakunene i lunghelo lerikulu ku va Timbhoni ta Yehovha! Hi hina ntsena emisaveni lava chumayelaka van’wana hi va byela ndlela leyi swiphiqo swa vanhu swi nga ta tlhantlhiwa ha yona. Mutsari un’wana wa phepha-hungu wa ha ku vula leswaku xivutiso lexi nge “Ha yini vanhu lavanene va humeleriwa hi swilo swo biha?” a xi hlamuleki. I vutihlamuleri tlhelo lunghelo ra hina tanihi Vakreste ku byela hinkwavo lava tsakelaka ku twa tinhlamulo ta le Bibeleni. Hi ni xivangelo lexi twalaka xa ku “pfurha hi moya” loko hi endla ntirho lowu hi wu nyikiweke hi Xikwembu. (Rhom. 12:11) Yehovha u ta hi katekisa naswona hi nga pfuna van’wana leswaku va n’wi tiva va tlhela va n’wi rhandza.

7, 8. Moya wa ku tinyikela wu n’wi vangamisa njhani Yehovha?

⁷ Hilaha swi kombisiweke hakona hi mintokoto ya muapostola Pawulo, loko a endla ntirho wa yena wa nsimu u ve ni “vusiku bya nkelunkelu” ni “minkarhi yo pfumala swakudya.” (2 Kor. 6:5) Sweswo swi wu kombisa kahle moya wa ku tinyikela naswona swi nga ha hi tsundzuxa hi maphayona lama rhangisaka ntirho wa wona wa nsimu evuton’wini ma ri karhi ma tirha ntirho wa ku tihanyisa. Nakambe, anakanya hi varhumiwa va hina lava tinyiketeleke ‘lava va tichululaka ku fana ni gandzelo ra swakunwa’ leswaku va pfuna vanhu ematikweni man’wana. (Filp. 2:17) Ku vuriwa yini hi vakulu va hina lava tirhaka hi matimba lava pfaka va nga dyi swakudya kumbe va nga etleli leswaku va ta khathalela tinyimpfu ta Yehovha? Nakambe hi ni lava dyuhaleke ni lava vabyaka lava endlaka leswi va nga swi kotaka leswaku va va kona eminhlanganweni ya Vukreste va tlhela va va kona ensin’wini. Swa khutaza ku vona ndlela leyi malandza lawa ya Xikwembu ma tiyimiseleke ha yona ku titsona swo karhi leswaku ma kota ku ya ensin’wini. Ni van’wana lava nga riki Timbhoni va swi xiya leswaku ntirho wa hina wa nsimu i wa nkoka eka hina.

⁸ Eka papila leri rhumeriweke eka phepha-hungu leri vuriwaka Boston Target ra le Lincolnshire, eUnited Kingdom, muhlayi la nga riki Mbhoni u te: “Vanhu a va ha ri na ripfumelo eka vukhongeri . . . Vafundhisi va endla yini siku hinkwaro? A va yi eka vanhu hilaha Kreste a endleke hakona . . . Vukhongeri lebyi tikombaka byi khathala i Timbhoni ta Yehovha, leti yaka evanhwini naswona ti hlanganyelaka hi ku helela eku chumayeleni ka ntiyiso.” Emisaveni leyi leyi vanhu va kona  va lavaka ku enerisa ku navela ka vona, moya wa hina wa ku tinyikela wu vangamisa Yehovha Xikwembu.—Rhom. 12:1.

9. I yini leswi nga hi pfunaka ku hisekela mintirho leyinene ensin’wini ya hina?

⁹ Kambe, hi nga endla yini loko hi vona onge a ha ha yi hisekeli nsimu? Hi fanele hi anakanyisisa hi vuyelo lebyinene lebyi vaka kona eka ntirho wo chumayela lowu Yehovha a hi nyikeke leswaku hi wu endla. (Hlaya Varhoma 10:13-15.) Ku ponisiwa ku titshege hi ku vitana vito ra Yehovha hi ripfumelo, kambe vanhu a va nge swi endli sweswo loko hi nga va chumayeli. Ku tiva leswi swi fanele swi hi susumetela ku hisekela mintirho leyinene ni ku endla leswi hi nga swi kotaka eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo.

10. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku mahanyelo ya hina lamanene ma endla leswaku vanhu va lava ku tiva Yehovha?

¹⁰ Ku hisekela ka hina nsimu ntsena a swi nge endli leswaku vanhu va lava ku tiva Xikwembu. Nchumu wun’wana lowu nga va endlaka va lava ku tiva Xikwembu i mahanyelo ya hina lamanene ya Vukreste. Pawulo u kandziyise nkoka wa ku tikhoma ka hina loko a tsala a ku: “A hi nyiki xivangelo ni xin’we xa ku khunguvanyeka hi ndlela hambi yi ri yihi, leswaku vutirheli bya hina byi nga kumiwi byi ri ni xihoxo.” (2 Kor. 6:3) Mavulavulelo ni mahanyelo ya hina lamanene swi sasekisa dyondzo ya Yehovha, swi endla vanhu van’wana va lava ku n’wi gandzela. (Tito 2:10) Entiyisweni, hi tala ku twa leswaku vanhu va timbilu letinene va amukela ntiyiso loko va vona ndlela leyi hi n’wi tekelelaka ha yona Kreste.

11. Ha yini hi fanele hi anakanya hi tlhela hi khongela hi ndlela leyi mahanyelo ya hina ma va khumbaka ha yona van’wana?

¹¹ Tanihi leswi mahanyelo ya hina lamanene ma nga endlaka vanhu va lava ku dyondza ntiyiso, mahanyelo layo biha ma nga endla vanhu va nga swi lavi ku tiva Yehovha. Hikwalaho, hambi hi le ntirhweni, ekaya kumbe exikolweni, hi fanele hi tiyiseka leswaku a hi endli nchumu lexi  nga ta endla leswaku vanhu va fularhela Yehovha. Loko hi endla xidyoho hi vomu, vuxaka bya hina na Yehovha byi ta helela makumu. (Hev. 10:26, 27) Leswi swi fanele swi hi endla hi anakanyisisa ni ku tlhela hi khongela hi mahanyelo ya hina ni ndlela leyi ma va khumbaka ha yona van’wana. Tanihi leswi mahanyelo ya misava leyi ma yaka ma hohloka, vanhu lava nga ni timbilu letinene va ta ya va “vona ku hambana . . . exikarhi ka loyi a tirhelaka Xikwembu ni loyi a nga xi tirheliki.” (Mal. 3:18) Ina, mahanyelo ya hina lamanene ya Vukreste i ndlela ya nkoka yo pfuna vanhu leswaku va lava ku va vanghana va Xikwembu.

12-14. Ndlela leyi hi tiyiselaka nkaneto ha yona yi yi khumba njhani ndlela leyi van’wana va wu tekaka ha yona ntirho wa hina wo chumayela? Nyika xikombiso.

¹² Loko a tsalela Vakorinto, Pawulo u vule leswaku u tiyisele mahlomulo, ku nonon’hweriwa, ku biwa ni makhotso. (Hlaya 2 Vakorinto 6:4, 5.) Loko hi tiyisela nkaneto, van’wana va nga ha susumeteleka ku amukela ntiyiso. Hi xikombiso: Emalembeni lama hundzeke, vanhu van’wana eAngola a va lava ku herisa Timbhoni ta Yehovha endhawini ya ka vona. Timbhoni timbirhi leti khuvuriweke ni vanhu va 30 lava tsakelaka, lava a va ri eminhlanganweni ya hina va hlengeletiwile. Endzhaku vanhu va ndhawu yoleyo va hlengeletiwile leswaku va ta hlalela loko vakaneti va ba vanhu lava a va nga ri na nandzu ku fikela loko va huma ngati. Va be ni vavasati ni vana. Xikongomelo xa vona a ku ri ku chavisa vanhu leswaku va nga yingiseli Timbhoni ta Yehovha. Endzhaku ka loko va biwile erivaleni, vanhu vo tala va le ndhawini yoleyo va ye eka Timbhoni kutani va kombela tidyondzo ta Bibele ta le kaya! Endzhaku ka sweswo, ntirho wo chumayela hi Mfumo wu ye emahlweni, leswi endleke leswaku ku va ni ku andza lokukulu ni mikateko yo tala.

¹³ Xikombiso lexi xi kombisa leswaku loko vanhu va swi vona leswaku hi ni xivindzi loko hi ringiwa, va nga ha amukela ntiyiso. Hi nga ha tivutisa leswaku i vangani lava veke vanghana va Xikwembu hileswi Petro ni vaapostola lavan’wana va kombiseke xivindzi. (Mint. 5:17-29) Swichudeni-kulorhi, vatirhi-kulorhi kumbe swirho swa mindyangu ya hina swi nga ha amukela ntiyiso loko swi vona leswaku hi kombisa xivindzi loko hi kanetiwa.

¹⁴ Minkarhi hinkwayo vamakwerhu van’wana va xanisiwa. Hi xikombiso, eArmenia, vamakwerhu va xinuna va kwalomu ka 40 va le khotsweni hikwalaho ka leswi va aleke ku ya evusocheni, laha vo tala va vona va nga ha khomiwaka etin’hwetini leti taka. Le Eritrea, malandza ya Yehovha ya 55 ma le khotsweni, man’wana ma ni malembe yo tlula 60 hi vukhale. Le Korea Dzonga, Timbhoni ta kwalomu ka 700 ti khomiwile hikwalaho ka leswi ti aleke ku ya evusocheni. Vamakwerhu se va ni malembe ya 60 va ri karhi va khomiwa. Hi fanele hi tshama hi ri karhi hi khongelela leswaku ku tshembeka ka vamakwerhu lava va xanisiwaka ematikweni yo hambana-hambana ku vangamisa Xikwembu ku tlhela ku pfuna van’wana va amukela ntiyiso.—Ps. 76:8-10.

15. Vula ntokoto lowu kombisaka ndlela leyi ku tshembeka ka hina ku nga endlaka van’wana va lava ku tiva ntiyiso.

¹⁵ Ku tshembeka ka hina swi nga tlhela swi endla vanhu va lava ku dyondza ntiyiso. (Hlaya 2 Vakorinto 6:4, 7.) Hi xikombiso, xiya ntokoto lowu: Makwerhu un’wana wa xisati a a nghenisa mali eka muchini wa mathikithi ebazini loko munghana wa yena a n’wi byela leswaku a a nga fanelanga a hakela thikithi hikuva a a ya ekusuhi. Makwerhu loyi wa xisati u vule leswaku swi fanerile ku hakela thikithi, hambiloko a ya ekusuhi. Endzhaku ka sweswo, munghana wa yena u xikile ebazini. Kutani muchayeri wa bazi u vutise makwerhu loyi a ku, “Xana u Mbhoni ya Yehovha?” Makwerhu loyi u te, “Ina, ha yini u vutisa?” “Ndzi twe loko mi vulavula hi ku hakela thikithi ra bazi naswona ndza swi tiva leswaku Timbhoni ta Yehovha i van’wana va vanhu va nga ri vangani lava hakelaka mathikithi naswona va tshembekaka eka swilo hinkwaswo.” Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, wanuna wo karhi u ye eka makwerhu loyi wa xisati eminhlanganweni kutani a ku, “Xana wa ndzi tiva? Hi mina  muchayeri wa bazi la vulavuleke na wena malunghana ni ku hakela thikithi ra bazi. Endzhaku ka loko ndzi vone ndlela leyi u tshembekeke ha yona, ndzi endle xiboho xa ku sungula ku dyondzeriwa Bibele hi Timbhoni ta Yehovha.” Loko vanhu va swi vona leswaku ha tshembeka, va tshemba mahungu lamanene lawa hi ma chumayelaka.

16. Ha yini timfanelo to tanihi ku lehisa mbilu, rirhandzu ni musa ti khumba timbilu ta vanhu? Nyika xikombiso.

¹⁶ Loko hi lehisa mbilu, hi kombisa rirhandzu naswona hi ri ni musa hi nga ha endla leswaku vanhu van’wana va lava ku dyondza hi Yehovha. Lava va hi vonaka va nga ha lava ku dyondza hi Yehovha, hi swikongomelo swa yena ni hi vanhu va yena. Langutelo ni mahanyelo ya Vakreste va ntiyiso swi hambanile swinene ni swa vakanganyisi. Vafundhisi van’wana va fuwile hikwalaho ka ku dyelela mintlhambi ya vona naswona va tirhisa mali yo tala leyi va yi kumaka leswaku va xava makaya yo durha ni timovha ta manyunyu—nakambe un’wana u kale a akela mbyana ya yena xiyindlwana lexi nga ni muchini wo xi titimerisa. Hakunene, vo tala lava tivulaka valandzeri va Kreste a va swi lavi ku “[nyika] mahala.” (Mat. 10:8) Ematshan’weni ya sweswo, ku fana ni vaprista vo homboloka va le Israyele wa khale, va “letela hi nxavo ntsena”—naswona swo tala swa leswi va swi dyondzisaka a swi kumeki ematsalweni. (Mik. 3:11) Mahanyelo yo tano ya vukanganyisi a ma nge endli leswaku va pfuna vanhu ku va vanghana va Xikwembu.

17, 18. (a) Hi n’wi vangamisa njhani Yehovha hi mahanyelo ya hina? (b) I yini lexi ku susumetelaka ku tshama u ri karhi u hisekela mintirho leyinene?

¹⁷ Kambe vanhu va lava ku va vanghana va Xikwembu loko va xiya leswaku hi dyondzisa ntiyiso naswona hi khoma vaakelani va hina hi musa. Hi xikombiso, loko phayona rin’wana ra xinuna ri ri karhi ri chumayela hi yindlu ni yindlu siku rin’wana, ri hlongoriwe hi noni yin’wana leyi dyuhaleke. Noni leyi yi vule leswaku loko phayona leri ri gongondza, a yi khandziye xitepisi ekhixini, yi ringeta ku lunghisa rivoni. Phayona leri ri te: “A hi swinene ku endla sweswo u ri wexe.” Kutani phayona leri ri yi pfune ku lulamisa rivoni ivi ri suka ri famba. Loko n’wana wa jaha wa wansati loyi a twa leswi nga humelela, a a khumbeke swinene lerova u ringete ku kuma makwerhu loyi leswaku a ta n’wi nkhensa. Eku heteleleni, jaha leri ri pfumele ku dyondzeriwa Bibele.

¹⁸ Ha yini u tiyimisele ku tshama u ri karhi u hisekela mintirho leyinene? Kumbexana hikuva wa swi tiva leswaku loko hi hiseka entirhweni wa nsimu naswona hi endla swilo hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu, hi ta vangamisa Yehovha naswona hi nga ha pfuna van’wana leswaku va ponisiwa. (Hlaya 1 Vakorinto 10:31-33.) Xivangelo xin’wana xa ku va hi hisekela ku chumayela naswona hi va ni mahanyelo lamanene hileswi hi lavaka ku kombisa leswaku hi rhandza Xikwembu ni vanhu van’wana. (Mat. 22:37-39) Loko hi hisekela mintirho leyinene, hi ta kuma ntsako wa xiviri ni ku eneriseka sweswi. Ku engetela kwalaho, hi nga ha langutela siku leri vanhu hinkwavo va nga ta kombisa ku hisekela vugandzeri bya ntiyiso leswaku va vangamisa Muvumbi wa hina, Yehovha.