Matiko yo tala eminkarhini ya khale a ma dlaya swigevenga swo karhi hi ku swi hayeka emhandzini kumbe eka nsika. Varhoma a va boha kumbe ku belela munhu wo tano emhandzini, laha a a ta ya emahlweni a hanya kona ku ringana masiku yo karhi loko a nga si fa hikwalaho ka switlhavi, torha, ndlala ni maxelo. Varhoma a va teka ku hayekiwa emhandzini ku ri nxupulo lowu nyumisaka lowu a wu fanela swigevenga leswi endleke swilo swo biha swinene.

Kambe ku vuriwa yini hi tiko ra Israyele ra khale? Xana Vaisrayele a va dlaya swigevenga hi ku swi hayeka etimhandzini? Nawu wa Muxe a wu ku: “Loko ko tshuka ku va ni munhu la nga ni xidyoho lexi faneriwaka hi xigwevo xa rifu, kutani u n’wi dlayile naswona u n’wi hayeke emhandzini, ntsumbu wakwe wu nga tshuki wu tshama vusiku hinkwabyo emhandzini; kambe hakunene u fanele u n’wi lahla esikwini rero.” (Det. 21:22, 23) Hikwalaho, swi le rivaleni leswaku hi nkarhi wa ku tsariwa ka Matsalwa ya Xiheveru, munhu loyi a a faneriwa hi ku fa a a fanele a dlayiwa ku sungula kutani endzhaku a hayekiwa emhandzini kumbe emurhini.

Malunghana ni mhaka leyi, Levhitika 20:2 yi ri: “Munhu un’wana ni un’wana wa vana va Israyele ni muluveri un’wana ni un’wana la luvelaka eIsrayele, la nyiketaka vana vakwe vo karhi eka Moleke, u fanele a dlayiwa hakunene. Vanhu va tiko va fanele va n’wi khandla hi maribye a fa.” Lava a va kumeka va ri ni “moya wa swikwembu kumbe moya wa ku vhumbha” na vona a va fanele va dlayiwa. Njhani? Hi ku “[khandliwa] hi maribye.”—Lev. 20:27.

Eka Deteronoma 22:23, 24, hi hlaya marito lawa: “Loko ko tshuka ku va ni nhwana la tshembisiweke hi wanuna, kunene wanuna a n’wi kuma emutini a etlela na yena, mi fanele mi va humesa havambirhi enyangweni ya muti wolowo mi va khandla hi maribye, va fanele va fa, nhwanyana u ta fela ku va a nga huwelelanga emutini, kutani wanuna u ta fela ku va a tsongahate nsati wa munhu-kulobye. Hikwalaho mi fanele mi susa swo biha exikarhi ka n’wina.” Kutani, eka Vaisrayele va khale, ku khandla munhu hi maribye a ku ri endlelo ro dlaya lava endleke vugevenga lebyo biha swinene. *

Deteronoma 21:23 yi vula leswaku “loyi a hayekiweke u rhukaniwe hi Xikwembu.” Ku hayekiwa ka munhu wo biha loyi a a “rhukaniwe hi Xikwembu” swi fanele swi va khumbe swinene Vaisrayele. Hakunene, ku hayekiwa emhandzini kumbe emurhini ka ntsumbu wa munhu loyi a dlayiweke hi ndlela yoleyo a swi ri xitsundzuxo eka van’wana.